Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā |
សលាកភត្តកថាវណ្ណនា
Salākabhattakathāvaṇṇanā
ន ហិ ពហិសីមាយ សង្ឃលាភោតិ ឯត្ថ ‘‘ឧទ្ទេសភត្តាទីសុ ពហិសីមាយ ឋិតស្សបិ ចេ ឧបាសកា ទេន្តិ, គហេតុំ លភន្តិ, អត្តនោបិ បាបេត្វា គហណំ អនុញ្ញាតំ, តថា ឥធ ន វដ្ដតី’’តិ វុត្តំ។ ន បាបុណន្តីតិ ឧទ្ទិសិត្វាបិ។ វារគាមន្តិ ទូរត្តា វារេន និគ្គហេន គន្តព្ពគាមេ។ ផាតិកម្មមេវាតិ អតិរេកលាភា ច ភវន្តិ។ សម្មុខីភូតស្សាតិ យេភុយ្យេន ចេ ភិក្ខូ ពហិសីមំ គតា, សម្មុខីភូតស្ស បាបេតព្ពំ។ សភាគត្តា ហិ ឯកេន លទ្ធំ សព្ពេសំ បហោតិ, តស្មិម្បិ អសតិ អត្តនោ បាបេត្វា ទាតព្ពំ។ ‘‘លទ្ធា វា អលទ្ធា វា’’តិ វចនសិលិដ្ឋវសេន វុត្តំ។ វិហារេ អបាបិតំ បន…បេ.… ន វដ្ដតីតិ សលាកភត្តំ វិហារេ ឧទ្ទិសិយតិ។ តេន បន ទិន្នសលាកេន។ តស្សាតិ គហេត្វា គតស្ស។ សលាកា គហេតព្ពាតិ យុត្តំ វិយ។ សព្ពបោត្ថកេសុ ‘‘គាហេតព្ពា’’តិ បាឋោ, តស្មា តេនាតិ សលាកគ្គាហាបកេនាតិ អត្ថោ។ ‘‘ចោរិកាយ គហិតត្តា ន បាបុណាតី’’តិ វចនតោ ‘‘កុដិសោធនំ វដ្ដតី’’តិ ច ទីបវាសិនោ វទន្តិ កិរ។ ឯកំ មហាថេរស្សាតិ មហាថេរោ វិហារតោ យេភុយ្យេន ន គច្ឆតិ, ឥតរេ កទាចិ គច្ឆតិ, តស្មា សភាគា ចេ, អត្តនោ បាបេត្វា បុន ឥតរេសំ ទិយ្យតិ។ វិហារេ ថេរស្ស បត្តសលាកភត្តន្តិ មហាថេរោ ឯកកោវ វិហារេ ឱហីនោ, ‘‘អវស្សំ សព្ពសលាកា អត្តនោ បាបេត្វា ឋិតោ’’តិ បដិស្សយំ គន្ត្វា អាគន្តុកភិក្ខូនម្បិ អទស្សនតោ កុក្កុច្ចំ អកត្វា ភុញ្ជន្តិ។
Na hi bahisīmāya saṅghalābhoti ettha ‘‘uddesabhattādīsu bahisīmāya ṭhitassapi ce upāsakā denti, gahetuṃ labhanti, attanopi pāpetvā gahaṇaṃ anuññātaṃ, tathā idha na vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Na pāpuṇantīti uddisitvāpi. Vāragāmanti dūrattā vārena niggahena gantabbagāme. Phātikammamevāti atirekalābhā ca bhavanti. Sammukhībhūtassāti yebhuyyena ce bhikkhū bahisīmaṃ gatā, sammukhībhūtassa pāpetabbaṃ. Sabhāgattā hi ekena laddhaṃ sabbesaṃ pahoti, tasmimpi asati attano pāpetvā dātabbaṃ. ‘‘Laddhā vā aladdhā vā’’ti vacanasiliṭṭhavasena vuttaṃ. Vihāre apāpitaṃ pana…pe… na vaṭṭatīti salākabhattaṃ vihāre uddisiyati. Tena pana dinnasalākena. Tassāti gahetvā gatassa. Salākā gahetabbāti yuttaṃ viya. Sabbapotthakesu ‘‘gāhetabbā’’ti pāṭho, tasmā tenāti salākaggāhāpakenāti attho. ‘‘Corikāya gahitattā na pāpuṇātī’’ti vacanato ‘‘kuṭisodhanaṃ vaṭṭatī’’ti ca dīpavāsino vadanti kira. Ekaṃ mahātherassāti mahāthero vihārato yebhuyyena na gacchati, itare kadāci gacchati, tasmā sabhāgā ce, attano pāpetvā puna itaresaṃ diyyati. Vihāre therassa pattasalākabhattanti mahāthero ekakova vihāre ohīno, ‘‘avassaṃ sabbasalākā attano pāpetvā ṭhito’’ti paṭissayaṃ gantvā āgantukabhikkhūnampi adassanato kukkuccaṃ akatvā bhuñjanti.