Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ជាតក-អដ្ឋកថា • Jātaka-aṭṭhakathā

    [២៤៩] ៩. សាលកជាតកវណ្ណនា

    [249] 9. Sālakajātakavaṇṇanā

    ឯកបុត្តកោ ភវិស្សសីតិ ឥទំ សត្ថា ជេតវនេ វិហរន្តោ អញ្ញតរំ មហាថេរំ អារព្ភ កថេសិ។ សោ កិរេកំ កុមារកំ បព្ពាជេត្វា បីឡេន្តោ តត្ថ វិហរតិ។ សាមណេរោ បីឡំ សហិតុំ អសក្កោន្តោ ឧប្បព្ពជិ។ ថេរោ គន្ត្វា តំ ឧបលាបេតិ ‘‘កុមារ, តវ ចីវរំ តវេវ ភវិស្សតិ បត្តោបិ, មម សន្តកំ បត្តចីវរម្បិ តវេវ ភវិស្សតិ, ឯហិ បព្ពជាហី’’តិ។ សោ ‘‘នាហំ បព្ពជិស្សាមី’’តិ វត្វាបិ បុនប្បុនំ វុច្ចមានោ បព្ពជិ ។ អថ នំ បព្ពជិតទិវសតោ បដ្ឋាយ បុន ថេរោ វិហេឋេសិ។ សោ បីឡំ អសហន្តោ បុន ឧប្បព្ពជិត្វា អនេកវារំ យាចន្តេបិ តស្មិំ ‘‘ត្វំ នេវ មំ សហសិ, ន វិនា វត្តិតុំ សក្កោសិ, គច្ឆ ន បព្ពជិស្សាមី’’តិ ន បព្ពជិ។ ភិក្ខូ ធម្មសភាយំ កថំ សមុដ្ឋាបេសុំ – ‘‘អាវុសោ, សុហទយោ វត សោ ទារកោ មហាថេរស្ស អាសយំ ញត្វា ន បព្ពជី’’តិ។ សត្ថា អាគន្ត្វា ‘‘កាយ នុត្ថ, ភិក្ខវេ, ឯតរហិ កថាយ សន្និសិន្នា’’តិ បុច្ឆិត្វា ‘‘ឥមាយ នាមា’’តិ វុត្តេ ‘‘ន, ភិក្ខវេ, ឥទានេវេស សុហទយោ, បុព្ពេបិ សុហទយោវ, ឯកវារំ ឯតស្ស ទោសំ ទិស្វា ន បុន ឧបគច្ឆី’’តិ វត្វា អតីតំ អាហរិ។

    Ekaputtako bhavissasīti idaṃ satthā jetavane viharanto aññataraṃ mahātheraṃ ārabbha kathesi. So kirekaṃ kumārakaṃ pabbājetvā pīḷento tattha viharati. Sāmaṇero pīḷaṃ sahituṃ asakkonto uppabbaji. Thero gantvā taṃ upalāpeti ‘‘kumāra, tava cīvaraṃ taveva bhavissati pattopi, mama santakaṃ pattacīvarampi taveva bhavissati, ehi pabbajāhī’’ti. So ‘‘nāhaṃ pabbajissāmī’’ti vatvāpi punappunaṃ vuccamāno pabbaji . Atha naṃ pabbajitadivasato paṭṭhāya puna thero viheṭhesi. So pīḷaṃ asahanto puna uppabbajitvā anekavāraṃ yācantepi tasmiṃ ‘‘tvaṃ neva maṃ sahasi, na vinā vattituṃ sakkosi, gaccha na pabbajissāmī’’ti na pabbaji. Bhikkhū dhammasabhāyaṃ kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ – ‘‘āvuso, suhadayo vata so dārako mahātherassa āsayaṃ ñatvā na pabbajī’’ti. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte ‘‘na, bhikkhave, idānevesa suhadayo, pubbepi suhadayova, ekavāraṃ etassa dosaṃ disvā na puna upagacchī’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    អតីតេ ពារាណសិយំ ព្រហ្មទត្តេ រជ្ជំ ការេន្តេ ពោធិសត្តោ កុដុម្ពិកកុលេ និព្ពត្តិត្វា វយប្បត្តោ ធញ្ញវិក្កយេន ជីវិកំ កប្បេសិ។ អញ្ញតរោបិ អហិតុណ្ឌិកោ ឯកំ មក្កដំ សិក្ខាបេត្វា ឱសធំ គាហាបេត្វា តេន សប្បំ កីឡាបេន្តោ ជីវិកំ កប្បេសិ។ សោ ពារាណសិយំ ឧស្សវេ ឃុដ្ឋេ ឧស្សវំ កីឡិតុកាមោ ‘‘ឥមំ មា បមជ្ជី’’តិ តំ មក្កដំ តស្ស ធញ្ញវាណិជស្ស ហត្ថេ ឋបេត្វា ឧស្សវំ កីឡិត្វា សត្តមេ ទិវសេ តស្ស សន្តិកំ គន្ត្វា ‘‘កហំ មក្កដោ’’តិ បុច្ឆិ។ មក្កដោ សាមិកស្ស សទ្ទំ សុត្វាវ ធញ្ញាបណតោ វេគេន និក្ខមិ។ អថ នំ សោ វេឡុបេសិកាយ បិដ្ឋិយំ បោថេត្វា អាទាយ ឧយ្យានំ គន្ត្វា ឯកមន្តេ ពន្ធិត្វា និទ្ទំ ឱក្កមិ។ មក្កដោ តស្ស និទ្ទាយនភាវំ ញត្វា អត្តនោ ពន្ធនំ មោចេត្វា បលាយិត្វា អម្ពរុក្ខំ អារុយ្ហ អម្ពបក្កំ ខាទិត្វា អដ្ឋិំ អហិតុណ្ឌិកស្ស សរីរេ បាតេសិ។ សោ បពុជ្ឈិត្វា ឧល្លោកេន្តោ តំ ទិស្វា ‘‘មធុរវចនេន នំ វញ្ចេត្វា រុក្ខា ឱតារេត្វា គណ្ហិស្សាមី’’តិ តំ ឧបលាបេន្តោ បឋមំ គាថមាហ –

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto kuṭumbikakule nibbattitvā vayappatto dhaññavikkayena jīvikaṃ kappesi. Aññataropi ahituṇḍiko ekaṃ makkaṭaṃ sikkhāpetvā osadhaṃ gāhāpetvā tena sappaṃ kīḷāpento jīvikaṃ kappesi. So bārāṇasiyaṃ ussave ghuṭṭhe ussavaṃ kīḷitukāmo ‘‘imaṃ mā pamajjī’’ti taṃ makkaṭaṃ tassa dhaññavāṇijassa hatthe ṭhapetvā ussavaṃ kīḷitvā sattame divase tassa santikaṃ gantvā ‘‘kahaṃ makkaṭo’’ti pucchi. Makkaṭo sāmikassa saddaṃ sutvāva dhaññāpaṇato vegena nikkhami. Atha naṃ so veḷupesikāya piṭṭhiyaṃ pothetvā ādāya uyyānaṃ gantvā ekamante bandhitvā niddaṃ okkami. Makkaṭo tassa niddāyanabhāvaṃ ñatvā attano bandhanaṃ mocetvā palāyitvā ambarukkhaṃ āruyha ambapakkaṃ khāditvā aṭṭhiṃ ahituṇḍikassa sarīre pātesi. So pabujjhitvā ullokento taṃ disvā ‘‘madhuravacanena naṃ vañcetvā rukkhā otāretvā gaṇhissāmī’’ti taṃ upalāpento paṭhamaṃ gāthamāha –

    ១៩៨.

    198.

    ‘‘ឯកបុត្តកោ ភវិស្សសិ, ត្វញ្ច នោ ហេស្សសិ ឥស្សរោ កុលេ;

    ‘‘Ekaputtako bhavissasi, tvañca no hessasi issaro kule;

    ឱរោហ ទុមស្មា សាលក, ឯហិ ទានិ ឃរកំ វជេមសេ’’តិ។

    Oroha dumasmā sālaka, ehi dāni gharakaṃ vajemase’’ti.

    តស្សត្ថោ – ត្វំ មយ្ហំ ឯកបុត្តកោ ភវិស្សសិ, កុលេ ច មេ ភោគានំ ឥស្សរោ, ឯតម្ហា រុក្ខា ឱតរ, ឯហិ អម្ហាកំ ឃរំ គមិស្សាម។ សាលកាតិ នាមេន អាលបន្តោ អាហ។

    Tassattho – tvaṃ mayhaṃ ekaputtako bhavissasi, kule ca me bhogānaṃ issaro, etamhā rukkhā otara, ehi amhākaṃ gharaṃ gamissāma. Sālakāti nāmena ālapanto āha.

    តំ សុត្វា មក្កដោ ទុតិយំ គាថមាហ –

    Taṃ sutvā makkaṭo dutiyaṃ gāthamāha –

    ១៩៩.

    199.

    ‘‘ននុ មំ សុហទយោតិ មញ្ញសិ, យញ្ច មំ ហនសិ វេឡុយដ្ឋិយា;

    ‘‘Nanu maṃ suhadayoti maññasi, yañca maṃ hanasi veḷuyaṭṭhiyā;

    បក្កម្ពវនេ រមាមសេ, គច្ឆ ត្វំ ឃរកំ យថាសុខ’’ន្តិ។

    Pakkambavane ramāmase, gaccha tvaṃ gharakaṃ yathāsukha’’nti.

    តត្ថ ននុ មំ សុហទយោតិ មញ្ញសីតិ ននុ ត្វំ មំ ‘‘សុហទយោ’’តិ មញ្ញសិ, ‘‘សុហទយោ អយ’’ន្តិ មញ្ញសីតិ អត្ថោ។ យញ្ច មំ ហនសិ វេឡុយដ្ឋិយាតិ យំ មំ ឯវំ អតិមញ្ញសិ, យញ្ច វេឡុបេសិកាយ ហនសិ, តេនាហំ នាគច្ឆាមីតិ ទីបេតិ។ អថ នំ ‘‘មយំ ឥមស្មិំ បក្កម្ពវនេ រមាមសេ, គច្ឆ ត្វំ ឃរកំ យថាសុខ’’ន្តិ វត្វា ឧប្បតិត្វា វនំ បាវិសិ។ អហិតុណ្ឌិកោបិ អនត្តមនោ អត្តនោ គេហំ អគមាសិ។

    Tattha nanu maṃ suhadayoti maññasīti nanu tvaṃ maṃ ‘‘suhadayo’’ti maññasi, ‘‘suhadayo aya’’nti maññasīti attho. Yañca maṃ hanasi veḷuyaṭṭhiyāti yaṃ maṃ evaṃ atimaññasi, yañca veḷupesikāya hanasi, tenāhaṃ nāgacchāmīti dīpeti. Atha naṃ ‘‘mayaṃ imasmiṃ pakkambavane ramāmase, gaccha tvaṃ gharakaṃ yathāsukha’’nti vatvā uppatitvā vanaṃ pāvisi. Ahituṇḍikopi anattamano attano gehaṃ agamāsi.

    សត្ថា ឥមំ ធម្មទេសនំ អាហរិត្វា ជាតកំ សមោធានេសិ – ‘‘តទា មក្កដោ សាមណេរោ អហោសិ, អហិតុណ្ឌិកោ មហាថេរោ, ធញ្ញវាណិជោ បន អហមេវ អហោសិ’’ន្តិ។

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā makkaṭo sāmaṇero ahosi, ahituṇḍiko mahāthero, dhaññavāṇijo pana ahameva ahosi’’nti.

    សាលកជាតកវណ្ណនា នវមា។

    Sālakajātakavaṇṇanā navamā.







    Related texts:



    តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ជាតកបាឡិ • Jātakapāḷi / ២៤៩. សាលកជាតកំ • 249. Sālakajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact