Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [੨੪੯] ੯. ਸਾਲਕਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ

    [249] 9. Sālakajātakavaṇṇanā

    ਏਕਪੁਤ੍ਤਕੋ ਭવਿਸ੍ਸਸੀਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤવਨੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਮਹਾਥੇਰਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥੇਸਿ। ਸੋ ਕਿਰੇਕਂ ਕੁਮਾਰਕਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤ੍વਾ ਪੀਲ਼ੇਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ વਿਹਰਤਿ। ਸਾਮਣੇਰੋ ਪੀਲ਼ਂ ਸਹਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਉਪ੍ਪਬ੍ਬਜਿ। ਥੇਰੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤਂ ਉਪਲਾਪੇਤਿ ‘‘ਕੁਮਾਰ, ਤવ ਚੀવਰਂ ਤવੇવ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਪਤ੍ਤੋਪਿ, ਮਮ ਸਨ੍ਤਕਂ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮ੍ਪਿ ਤવੇવ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਏਹਿ ਪਬ੍ਬਜਾਹੀ’’ਤਿ। ਸੋ ‘‘ਨਾਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾਪਿ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ વੁਚ੍ਚਮਾਨੋ ਪਬ੍ਬਜਿ । ਅਥ ਨਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਦਿવਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪੁਨ ਥੇਰੋ વਿਹੇਠੇਸਿ। ਸੋ ਪੀਲ਼ਂ ਅਸਹਨ੍ਤੋ ਪੁਨ ਉਪ੍ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਅਨੇਕવਾਰਂ ਯਾਚਨ੍ਤੇਪਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ‘‘ਤ੍વਂ ਨੇવ ਮਂ ਸਹਸਿ, ਨ વਿਨਾ વਤ੍ਤਿਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਸਿ, ਗਚ੍ਛ ਨ ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਨ ਪਬ੍ਬਜਿ। ਭਿਕ੍ਖੂ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ – ‘‘ਆવੁਸੋ, ਸੁਹਦਯੋ વਤ ਸੋ ਦਾਰਕੋ ਮਹਾਥੇਰਸ੍ਸ ਆਸਯਂ ਞਤ੍વਾ ਨ ਪਬ੍ਬਜੀ’’ਤਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘ਕਾਯ ਨੁਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ‘‘ਇਮਾਯ ਨਾਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਦਾਨੇવੇਸ ਸੁਹਦਯੋ, ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਸੁਹਦਯੋવ, ਏਕવਾਰਂ ਏਤਸ੍ਸ ਦੋਸਂ ਦਿਸ੍વਾ ਨ ਪੁਨ ਉਪਗਚ੍ਛੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਅਤੀਤਂ ਆਹਰਿ।

    Ekaputtako bhavissasīti idaṃ satthā jetavane viharanto aññataraṃ mahātheraṃ ārabbha kathesi. So kirekaṃ kumārakaṃ pabbājetvā pīḷento tattha viharati. Sāmaṇero pīḷaṃ sahituṃ asakkonto uppabbaji. Thero gantvā taṃ upalāpeti ‘‘kumāra, tava cīvaraṃ taveva bhavissati pattopi, mama santakaṃ pattacīvarampi taveva bhavissati, ehi pabbajāhī’’ti. So ‘‘nāhaṃ pabbajissāmī’’ti vatvāpi punappunaṃ vuccamāno pabbaji . Atha naṃ pabbajitadivasato paṭṭhāya puna thero viheṭhesi. So pīḷaṃ asahanto puna uppabbajitvā anekavāraṃ yācantepi tasmiṃ ‘‘tvaṃ neva maṃ sahasi, na vinā vattituṃ sakkosi, gaccha na pabbajissāmī’’ti na pabbaji. Bhikkhū dhammasabhāyaṃ kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ – ‘‘āvuso, suhadayo vata so dārako mahātherassa āsayaṃ ñatvā na pabbajī’’ti. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte ‘‘na, bhikkhave, idānevesa suhadayo, pubbepi suhadayova, ekavāraṃ etassa dosaṃ disvā na puna upagacchī’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    ਅਤੀਤੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੇ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ વਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਧਞ੍ਞવਿਕ੍ਕਯੇਨ ਜੀવਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ। ਅਞ੍ਞਤਰੋਪਿ ਅਹਿਤੁਣ੍ਡਿਕੋ ਏਕਂ ਮਕ੍ਕਟਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਤ੍વਾ ਓਸਧਂ ਗਾਹਾਪੇਤ੍વਾ ਤੇਨ ਸਪ੍ਪਂ ਕੀਲ਼ਾਪੇਨ੍ਤੋ ਜੀવਿਕਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ। ਸੋ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਉਸ੍ਸવੇ ਘੁਟ੍ਠੇ ਉਸ੍ਸવਂ ਕੀਲ਼ਿਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਇਮਂ ਮਾ ਪਮਜ੍ਜੀ’’ਤਿ ਤਂ ਮਕ੍ਕਟਂ ਤਸ੍ਸ ਧਞ੍ਞવਾਣਿਜਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਉਸ੍ਸવਂ ਕੀਲ਼ਿਤ੍વਾ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿવਸੇ ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘ਕਹਂ ਮਕ੍ਕਟੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ਮਕ੍ਕਟੋ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍વਾવ ਧਞ੍ਞਾਪਣਤੋ વੇਗੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿ। ਅਥ ਨਂ ਸੋ વੇਲ਼ੁਪੇਸਿਕਾਯ ਪਿਟ੍ਠਿਯਂ ਪੋਥੇਤ੍વਾ ਆਦਾਯ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤੇ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਨਿਦ੍ਦਂ ਓਕ੍ਕਮਿ। ਮਕ੍ਕਟੋ ਤਸ੍ਸ ਨਿਦ੍ਦਾਯਨਭਾવਂ ਞਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਬਨ੍ਧਨਂ ਮੋਚੇਤ੍વਾ ਪਲਾਯਿਤ੍વਾ ਅਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖਂ ਆਰੁਯ੍ਹ ਅਮ੍ਬਪਕ੍ਕਂ ਖਾਦਿਤ੍વਾ ਅਟ੍ਠਿਂ ਅਹਿਤੁਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਪਾਤੇਸਿ। ਸੋ ਪਬੁਜ੍ਝਿਤ੍વਾ ਉਲ੍ਲੋਕੇਨ੍ਤੋ ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਮਧੁਰવਚਨੇਨ ਨਂ વਞ੍ਚੇਤ੍વਾ ਰੁਕ੍ਖਾ ਓਤਾਰੇਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਤਂ ਉਪਲਾਪੇਨ੍ਤੋ ਪਠਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto kuṭumbikakule nibbattitvā vayappatto dhaññavikkayena jīvikaṃ kappesi. Aññataropi ahituṇḍiko ekaṃ makkaṭaṃ sikkhāpetvā osadhaṃ gāhāpetvā tena sappaṃ kīḷāpento jīvikaṃ kappesi. So bārāṇasiyaṃ ussave ghuṭṭhe ussavaṃ kīḷitukāmo ‘‘imaṃ mā pamajjī’’ti taṃ makkaṭaṃ tassa dhaññavāṇijassa hatthe ṭhapetvā ussavaṃ kīḷitvā sattame divase tassa santikaṃ gantvā ‘‘kahaṃ makkaṭo’’ti pucchi. Makkaṭo sāmikassa saddaṃ sutvāva dhaññāpaṇato vegena nikkhami. Atha naṃ so veḷupesikāya piṭṭhiyaṃ pothetvā ādāya uyyānaṃ gantvā ekamante bandhitvā niddaṃ okkami. Makkaṭo tassa niddāyanabhāvaṃ ñatvā attano bandhanaṃ mocetvā palāyitvā ambarukkhaṃ āruyha ambapakkaṃ khāditvā aṭṭhiṃ ahituṇḍikassa sarīre pātesi. So pabujjhitvā ullokento taṃ disvā ‘‘madhuravacanena naṃ vañcetvā rukkhā otāretvā gaṇhissāmī’’ti taṃ upalāpento paṭhamaṃ gāthamāha –

    ੧੯੮.

    198.

    ‘‘ਏਕਪੁਤ੍ਤਕੋ ਭવਿਸ੍ਸਸਿ, ਤ੍વਞ੍ਚ ਨੋ ਹੇਸ੍ਸਸਿ ਇਸ੍ਸਰੋ ਕੁਲੇ।

    ‘‘Ekaputtako bhavissasi, tvañca no hessasi issaro kule;

    ਓਰੋਹ ਦੁਮਸ੍ਮਾ ਸਾਲਕ, ਏਹਿ ਦਾਨਿ ਘਰਕਂ વਜੇਮਸੇ’’ਤਿ॥

    Oroha dumasmā sālaka, ehi dāni gharakaṃ vajemase’’ti.

    ਤਸ੍ਸਤ੍ਥੋ – ਤ੍વਂ ਮਯ੍ਹਂ ਏਕਪੁਤ੍ਤਕੋ ਭવਿਸ੍ਸਸਿ, ਕੁਲੇ ਚ ਮੇ ਭੋਗਾਨਂ ਇਸ੍ਸਰੋ, ਏਤਮ੍ਹਾ ਰੁਕ੍ਖਾ ਓਤਰ, ਏਹਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਘਰਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮ। ਸਾਲਕਾਤਿ ਨਾਮੇਨ ਆਲਪਨ੍ਤੋ ਆਹ।

    Tassattho – tvaṃ mayhaṃ ekaputtako bhavissasi, kule ca me bhogānaṃ issaro, etamhā rukkhā otara, ehi amhākaṃ gharaṃ gamissāma. Sālakāti nāmena ālapanto āha.

    ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਮਕ੍ਕਟੋ ਦੁਤਿਯਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    Taṃ sutvā makkaṭo dutiyaṃ gāthamāha –

    ੧੯੯.

    199.

    ‘‘ਨਨੁ ਮਂ ਸੁਹਦਯੋਤਿ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਯਞ੍ਚ ਮਂ ਹਨਸਿ વੇਲ਼ੁਯਟ੍ਠਿਯਾ।

    ‘‘Nanu maṃ suhadayoti maññasi, yañca maṃ hanasi veḷuyaṭṭhiyā;

    ਪਕ੍ਕਮ੍ਬવਨੇ ਰਮਾਮਸੇ, ਗਚ੍ਛ ਤ੍વਂ ਘਰਕਂ ਯਥਾਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ॥

    Pakkambavane ramāmase, gaccha tvaṃ gharakaṃ yathāsukha’’nti.

    ਤਤ੍ਥ ਨਨੁ ਮਂ ਸੁਹਦਯੋਤਿ ਮਞ੍ਞਸੀਤਿ ਨਨੁ ਤ੍વਂ ਮਂ ‘‘ਸੁਹਦਯੋ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਸਿ, ‘‘ਸੁਹਦਯੋ ਅਯ’’ਨ੍ਤਿ ਮਞ੍ਞਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਞ੍ਚ ਮਂ ਹਨਸਿ વੇਲ਼ੁਯਟ੍ਠਿਯਾਤਿ ਯਂ ਮਂ ਏવਂ ਅਤਿਮਞ੍ਞਸਿ, ਯਞ੍ਚ વੇਲ਼ੁਪੇਸਿਕਾਯ ਹਨਸਿ, ਤੇਨਾਹਂ ਨਾਗਚ੍ਛਾਮੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ। ਅਥ ਨਂ ‘‘ਮਯਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਕ੍ਕਮ੍ਬવਨੇ ਰਮਾਮਸੇ, ਗਚ੍ਛ ਤ੍વਂ ਘਰਕਂ ਯਥਾਸੁਖ’’ਨ੍ਤਿ વਤ੍વਾ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍વਾ વਨਂ ਪਾવਿਸਿ। ਅਹਿਤੁਣ੍ਡਿਕੋਪਿ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਗੇਹਂ ਅਗਮਾਸਿ।

    Tattha nanu maṃ suhadayoti maññasīti nanu tvaṃ maṃ ‘‘suhadayo’’ti maññasi, ‘‘suhadayo aya’’nti maññasīti attho. Yañca maṃ hanasi veḷuyaṭṭhiyāti yaṃ maṃ evaṃ atimaññasi, yañca veḷupesikāya hanasi, tenāhaṃ nāgacchāmīti dīpeti. Atha naṃ ‘‘mayaṃ imasmiṃ pakkambavane ramāmase, gaccha tvaṃ gharakaṃ yathāsukha’’nti vatvā uppatitvā vanaṃ pāvisi. Ahituṇḍikopi anattamano attano gehaṃ agamāsi.

    ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਜਾਤਕਂ ਸਮੋਧਾਨੇਸਿ – ‘‘ਤਦਾ ਮਕ੍ਕਟੋ ਸਾਮਣੇਰੋ ਅਹੋਸਿ, ਅਹਿਤੁਣ੍ਡਿਕੋ ਮਹਾਥੇਰੋ, ਧਞ੍ਞવਾਣਿਜੋ ਪਨ ਅਹਮੇવ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ।

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā makkaṭo sāmaṇero ahosi, ahituṇḍiko mahāthero, dhaññavāṇijo pana ahameva ahosi’’nti.

    ਸਾਲਕਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ ਨવਮਾ।

    Sālakajātakavaṇṇanā navamā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi / ੨੪੯. ਸਾਲਕਜਾਤਕਂ • 249. Sālakajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact