Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
မဇ္ဈိမ နိကာယ ၄၁
The Middle-Length Suttas Collection 41
သာလေယျကသုတ္တ
The People of Sālā
ဧဝံ မေ သုတံ—ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ကောသလေသု စာရိကံ စရမာနော မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ ယေန သာလာ နာမ ကောသလာနံ ဗြာဟ္မဏဂါမော တဒဝသရိ၊
So I have heard. At one time the Buddha was wandering in the land of the Kosalans together with a large Saṅgha of bhikkhus when he arrived at a village of the Kosalan brahmins named Sālā.
အဿောသုံ ခေါ သာလေယျကာ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာ: “သမဏော ခလု, ဘော, ဂေါတမော သကျပုတ္တော သကျကုလာ ပဗ္ဗဇိတော ကောသလေသု စာရိကံ စရမာနော မဟတာ ဘိက္ခုသင်္ဃေန သဒ္ဓိံ သာလံ အနုပ္ပတ္တော၊ တံ ခေါ ပန ဘဝန္တံ ဂေါတမံ ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော: ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ'၊ သော ဣမံ လောကံ သဒေဝကံ သမာရကံ သဗြဟ္မကံ သဿမဏဗြာဟ္မဏိံ ပဇံ သဒေဝမနုဿံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေတိ၊ သော ဓမ္မံ ဒေသေတိ အာဒိကလျာဏံ မဇ္ဈေကလျာဏံ ပရိယောသာနကလျာဏံ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ; ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ ပကာသေတိ၊ သာဓု ခေါ ပန တထာရူပါနံ အရဟတံ ဒဿနံ ဟောတီ”တိ၊
The brahmins and householders of Sālā heard, “It seems the ascetic Gotama—a Sakyan, gone forth from a Sakyan family—while wandering in the land of the Kosalans has arrived at Sālā, together with a large Saṅgha of bhikkhus. He has this good reputation: ‘That Blessed One is perfected, a fully awakened Buddha, accomplished in knowledge and conduct, holy, knower of the world, supreme guide for those who wish to train, teacher of gods and humans, awakened, blessed.’ He has realized with his own insight this world—with its gods, Māras and Brahmās, this population with its ascetics and brahmins, gods and humans—and he makes it known to others. He proclaims a teaching that is good in the beginning, good in the middle, and good in the end, with the right meaning and phrasing. He reveals an entirely full and pure spiritual life. It’s good to see such perfected ones.”
အထ ခေါ သာလေယျကာ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ အပ္ပေကစ္စေ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု; အပ္ပေကစ္စေ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံသု, သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု; အပ္ပေကစ္စေ ယေန ဘဂဝါ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု; အပ္ပေကစ္စေ ဘဂဝတော သန္တိကေ နာမဂေါတ္တံ သာဝေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု; အပ္ပေကစ္စေ တုဏှီဘူတာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ သာလေယျကာ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ:
Then the brahmins and householders of Sālā went up to the Buddha. Before sitting down to one side, some bowed, some exchanged greetings and polite conversation, some held up their joined palms toward the Buddha, some announced their name and clan, while some kept silent. Seated to one side they said to the Buddha:
“ကော နု ခေါ, ဘော ဂေါတမ, ဟေတု, ကော ပစ္စယော, ယေန မ်'ဣဓေကစ္စေ သတ္တာ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇန္တိ? ကော ပန, ဘော ဂေါတမ, ဟေတု, ကော ပစ္စယော, ယေန မ်'ဣဓေကစ္စေ သတ္တာ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇန္တီ”တိ?
“What is the cause, Master Gotama, what is the reason why some sentient beings, when their body breaks up, after death, are reborn in a place of loss, a bad place, the underworld, hell? And what is the cause, Master Gotama, what is the reason why some sentient beings, when their body breaks up, after death, are reborn in a good place, a heavenly realm?”
“အဓမ္မစရိယာဝိသမစရိယာဟေတု ခေါ, ဂဟပတယော, ဧဝမ်'ဣဓေကစ္စေ သတ္တာ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇန္တိ၊ ဓမ္မစရိယာသမစရိယာဟေတု ခေါ, ဂဟပတယော, ဧဝမ်'ဣဓေကစ္စေ သတ္တာ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇန္တီ”တိ၊
“Unprincipled and immoral conduct is the reason why some sentient beings, when their body breaks up, after death, are reborn in a place of loss, a bad place, the underworld, hell. Principled and moral conduct is the reason why some sentient beings, when their body breaks up, after death, are reborn in a good place, a heavenly realm.”
“န ခေါ မယံ ဣမဿ ဘောတော ဂေါတမဿ သင်္ခိတ္တေန ဘာသိတဿ, ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ, ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနာမ၊ သာဓု နော ဘဝံ ဂေါတမော တထာ ဓမ္မံ ဒေသေတု, ယထာ မယံ ဣမဿ ဘောတော ဂေါတမဿ သင်္ခိတ္တေန ဘာသိတဿ, ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အဝိဘတ္တဿ, ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနေယျာမာ”တိ၊
“We don’t understand the detailed meaning of Master Gotama’s brief statement. Master Gotama, please teach us this matter in detail so we can understand the meaning.”
“တေန ဟိ, ဂဟပတယော, သုဏာထ, သာဓုကံ မနသိ ကရောထ, ဘာသိဿာမီ”တိ၊
“Well then, householders, listen and apply your mind well, I will speak.”
“ဧဝံ, ဘော”တိ ခေါ သာလေယျကာ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ၊ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ:
“Yes, sir,” they replied. The Buddha said this:
“တိဝိဓံ ခေါ, ဂဟပတယော, ကာယေန အဓမ္မစရိယာဝိသမစရိယာ ဟောတိ, စတုဗ္ဗိဓံ ဝါစာယ အဓမ္မစရိယာဝိသမစရိယာ ဟောတိ, တိဝိဓံ မနသာ အဓမ္မစရိယာဝိသမစရိယာ ဟောတိ၊
“Householders, unprincipled and immoral conduct is threefold by way of body, fourfold by way of speech, and threefold by way of mind.
ကထဉ္စ, ဂဟပတယော, တိဝိဓံ ကာယေန အဓမ္မစရိယာဝိသမစရိယာ ဟောတိ? ဣဓ, ဂဟပတယော, ဧကစ္စော ပါဏာတိပါတီ ဟောတိ, လုဒ္ဒေါ လောဟိတပါဏိ ဟတပ္ပဟတေ နိဝိဋ္ဌော အဒယာပန္နော ပါဏဘူတေသု၊
And how is unprincipled and immoral conduct threefold by way of body? It’s when a certain person kills living creatures. They’re violent, bloody-handed, a hardened killer, merciless to living beings.
အဒိန္နာဒါယီ ခေါ ပန ဟောတိ၊ ယံ တံ ပရဿ ပရဝိတ္တူပကရဏံ, ဂါမဂတံ ဝါ အရညဂတံ ဝါ, တံ အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒါတာ ဟောတိ၊
They steal. With the intention to commit theft, they take the wealth or belongings of others from village or wilderness.
ကာမေသုမိစ္ဆာစာရီ ခေါ ပန ဟောတိ၊ ယာ တာ မာတုရက္ခိတာ ပိတုရက္ခိတာ မာတာပိတုရက္ခိတာ ဘာတုရက္ခိတာ ဘဂိနိရက္ခိတာ ဉာတိရက္ခိတာ ဂေါတ္တရက္ခိတာ ဓမ္မရက္ခိတာ သဿာမိကာ သပရိဒဏ္ဍာ အန္တမသော မာလာဂုဠပရိက္ခိတ္တာပိ, တထာရူပါသု စာရိတ္တံ အာပဇ္ဇိတာ ဟောတိ၊ ဧဝံ ခေါ, ဂဟပတယော, တိဝိဓံ ကာယေန အဓမ္မစရိယာဝိသမစရိယာ ဟောတိ၊
They commit sexual misconduct. They have sexual relations with women who have their mother, father, both mother and father, brother, sister, relatives, or clan as guardian. They have sexual relations with a woman who is protected on principle, or who has a husband, or whose violation is punishable by law, or even one who has been garlanded as a token of betrothal. This is how unprincipled and immoral conduct is threefold by way of body.
ကထဉ္စ, ဂဟပတယော, စတုဗ္ဗိဓံ ဝါစာယ အဓမ္မစရိယာဝိသမစရိယာ ဟောတိ? ဣဓ, ဂဟပတယော, ဧကစ္စော မုသာဝါဒီ ဟောတိ၊ သဘာဂတော ဝါ ပရိသာဂတော ဝါ, ဉာတိမဇ္ဈဂတော ဝါ ပူဂမဇ္ဈဂတော ဝါ ရာဇကုလမဇ္ဈဂတော ဝါ, အဘိနီတော သက္ခိပုဋ္ဌော: ‘ဧဟမ္ဘော ပုရိသ, ယံ ဇာနာသိ တံ ဝဒေဟီ'တိ, သော အဇာနံ ဝါ အာဟ: ‘ဇာနာမီ'တိ, ဇာနံ ဝါ အာဟ: န ဇာနာမီ'တိ, ‘အပဿံ ဝါ အာဟ: ‘ပဿာမီ'တိ, ပဿံ ဝါ အာဟ: ‘န ပဿာမီ'တိ၊ ဣတိ အတ္တဟေတု ဝါ ပရဟေတု ဝါ အာမိသကိဉ္စိက္ခဟေတု ဝါ သမ္ပဇာနမုသာ ဘာသိတာ ဟောတိ၊
And how is unprincipled and immoral conduct fourfold by way of speech? It’s when a certain person lies. They’re summoned to a council, an assembly, a family meeting, a guild, or to the royal court, and asked to bear witness: ‘Please, mister, say what you know.’ Not knowing, they say ‘I know.’ Knowing, they say ‘I don’t know.’ Not seeing, they say ‘I see.’ And seeing, they say ‘I don’t see.’ So they deliberately lie for the sake of themselves or another, or for some trivial worldly reason.
ပိသုဏဝါစော ခေါ ပန ဟောတိ၊ ဣတော သုတွာ အမုတြ အက္ခာတာ ဣမေသံ ဘေဒါယ, အမုတြ ဝါ သုတွာ ဣမေသံ အက္ခာတာ အမူသံ ဘေဒါယ၊ ဣတိ သမဂ္ဂါနံ ဝါ ဘေတ္တာ, ဘိန္နာနံ ဝါ အနုပ္ပဒါတာ, ဝဂ္ဂါရာမော ဝဂ္ဂရတော ဝဂ္ဂနန္ဒီ ဝဂ္ဂကရဏိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ၊
They speak divisively. They repeat in one place what they heard in another so as to divide people against each other. And so they divide those who are harmonious, supporting division, delighting in division, loving division, speaking words that promote division.
ဖရုသဝါစော ခေါ ပန ဟောတိ၊ ယာ သာ ဝါစာ အဏ္ဍကာ ကက္ကသာ ပရကဋုကာ ပရာဘိသဇ္ဇနီ ကောဓသာမန္တာ အသမာဓိသံဝတ္တနိကာ, တထာရူပိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ၊
They speak harshly. They use the kinds of words that are cruel, nasty, hurtful, offensive, bordering on anger, not leading to immersion.
သမ္ဖပ္ပလာပီ ခေါ ပန ဟောတိ၊ အကာလဝါဒီ အဘူတဝါဒီ အနတ္ထဝါဒီ အဓမ္မဝါဒီ အဝိနယဝါဒီ၊ အနိဓာနဝတိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ အကာလေန အနပဒေသံ အပရိယန္တဝတိံ အနတ္ထသံဟိတံ၊ ဧဝံ ခေါ, ဂဟပတယော, စတုဗ္ဗိဓံ ဝါစာယ အဓမ္မစရိယာဝိသမစရိယာ ဟောတိ၊
They talk nonsense. Their speech is untimely, and is neither factual nor beneficial. It has nothing to do with the teaching or the training. Their words have no value, and are untimely, unreasonable, rambling, and pointless. This is how unprincipled and immoral conduct is fourfold by way of speech.
ကထဉ္စ, ဂဟပတယော, တိဝိဓံ မနသာ အဓမ္မစရိယာဝိသမစရိယာ ဟောတိ? ဣဓ, ဂဟပတယော, ဧကစ္စော အဘိဇ္ဈာလု ဟောတိ, ယံ တံ ပရဿ ပရဝိတ္တူပကရဏံ တံ အဘိဇ္ဈာတာ ဟောတိ: ‘အဟော ဝတ ယံ ပရဿ တံ မမဿာ'တိ၊
And how is unprincipled and immoral conduct threefold by way of mind? It's when a certain person is covetous. They covet the wealth and belongings of others: ‘Oh, if only their belongings were mine!’
ဗျာပန္နစိတ္တော ခေါ ပန ဟောတိ ပဒုဋ္ဌမနသင်္ကပ္ပေါ: ‘ဣမေ သတ္တာ ဟညန္တု ဝါ ဝဇ္ဈန္တု ဝါ ဥစ္ဆိဇ္ဇန္တု ဝါ ဝိနဿန္တု ဝါ မာ ဝါ အဟေသုန်'တိ၊
They have ill will and malicious intentions: ‘May these sentient beings be killed, slaughtered, slain, destroyed, or annihilated!’
မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော ခေါ ပန ဟောတိ ဝိပရီတဒဿနော: ‘နတ္ထိ ဒိန္နံ နတ္ထိ ယိဋ္ဌံ နတ္ထိ ဟုတံ, နတ္ထိ သုကတဒုက္ကဋာနံ ကမ္မာနံ ဖလံ ဝိပါကော, နတ္ထိ အယံ လောကော နတ္ထိ ပရော လောကော, နတ္ထိ မာတာ နတ္ထိ ပိတာ, နတ္ထိ သတ္တာ ဩပပါတိကာ, နတ္ထိ လောကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ သမ္မဂ္ဂတာ သမ္မာပဋိပန္နာ ယေ ဣမဉ္စ လောကံ ပရဉ္စ လောကံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေန္တီ'တိ၊ ဧဝံ ခေါ, ဂဟပတယော, တိဝိဓံ မနသာ အဓမ္မစရိယာဝိသမစရိယာ ဟောတိ၊
They have wrong view. Their perspective is distorted: ‘There’s no meaning in giving, sacrifice, or offerings. There’s no fruit or result of good and bad deeds. There’s no afterlife. There’s no such thing as mother and father, or beings that are reborn spontaneously. And there’s no ascetic or brahmin who is well attained and practiced, and who describes the afterlife after realizing it with their own insight.’ This is how unprincipled and immoral conduct is threefold by way of mind.
ဧဝံ အဓမ္မစရိယာဝိသမစရိယာဟေတု ခေါ, ဂဟပတယော, ဧဝမ်'ဣဓေကစ္စေ သတ္တာ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇန္တိ၊
That’s how unprincipled and immoral conduct is the reason why some sentient beings, when their body breaks up, after death, are reborn in a place of loss, a bad place, the underworld, hell.
တိဝိဓံ ခေါ, ဂဟပတယော, ကာယေန ဓမ္မစရိယာသမစရိယာ ဟောတိ, စတုဗ္ဗိဓံ ဝါစာယ ဓမ္မစရိယာသမစရိယာ ဟောတိ, တိဝိဓံ မနသာ ဓမ္မစရိယာသမစရိယာ ဟောတိ၊
Householders, principled and moral conduct is threefold by way of body, fourfold by way of speech, and threefold by way of mind.
ကထဉ္စ, ဂဟပတယော, တိဝိဓံ ကာယေန ဓမ္မစရိယာသမစရိယာ ဟောတိ? ဣဓ, ဂဟပတယော, ဧကစ္စော ပါဏာတိပါတံ ပဟာယ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, နိဟိတဒဏ္ဍော နိဟိတသတ္ထော လဇ္ဇီ ဒယာပန္နော သဗ္ဗပါဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ ဝိဟရတိ၊
And how is principled and moral conduct threefold by way of body? It’s when a certain person gives up killing living creatures. They renounce the rod and the sword. They’re scrupulous and kind, living full of compassion for all living beings.
အဒိန္နာဒါနံ ပဟာယ အဒိန္နာဒါနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ၊ ယံ တံ ပရဿ ပရဝိတ္တူပကရဏံ, ဂါမဂတံ ဝါ အရညဂတံ ဝါ, တံ နာဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒါတာ ဟောတိ၊
They give up stealing. They don’t, with the intention to commit theft, take the wealth or belongings of others from village or wilderness.
ကာမေသုမိစ္ဆာစာရံ ပဟာယ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ၊ ယာ တာ မာတုရက္ခိတာ ပိတုရက္ခိတာ မာတာပိတုရက္ခိတာ ဘာတုရက္ခိတာ ဘဂိနိရက္ခိတာ ဉာတိရက္ခိတာ ဂေါတ္တရက္ခိတာ ဓမ္မရက္ခိတာ သဿာမိကာ သပရိဒဏ္ဍာ အန္တမသော မာလာဂုဠပရိက္ခိတ္တာပိ, တထာရူပါသု န စာရိတ္တံ အာပဇ္ဇိတာ ဟောတိ၊ ဧဝံ ခေါ, ဂဟပတယော, တိဝိဓံ ကာယေန ဓမ္မစရိယာသမစရိယာ ဟောတိ၊
They give up sexual misconduct. They don’t have sexual relations with women who have their mother, father, both mother and father, brother, sister, relatives, or clan as guardian. They don’t have sexual relations with a woman who is protected on principle, or who has a husband, or whose violation is punishable by law, or even one who has been garlanded as a token of betrothal. This is how principled and moral conduct is threefold by way of body.
ကထဉ္စ, ဂဟပတယော, စတုဗ္ဗိဓံ ဝါစာယ ဓမ္မစရိယာသမစရိယာ ဟောတိ? ဣဓ, ဂဟပတယော, ဧကစ္စော မုသာဝါဒံ ပဟာယ မုသာဝါဒါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ၊ သဘာဂတော ဝါ ပရိသာဂတော ဝါ, ဉာတိမဇ္ဈဂတော ဝါ ပူဂမဇ္ဈဂတော ဝါ ရာဇကုလမဇ္ဈဂတော ဝါ, အဘိနီတော သက္ခိပုဋ္ဌော: ‘ဧဟမ္ဘော ပုရိသ, ယံ ဇာနာသိ တံ ဝဒေဟီ'တိ, သော အဇာနံ ဝါ အာဟ: ‘န ဇာနာမီ'တိ, ဇာနံ ဝါ အာဟ: ‘ဇာနာမီ'တိ, အပဿံ ဝါ အာဟ: ‘န ပဿာမီ'တိ, ပဿံ ဝါ အာဟ: ‘ပဿာမီ'တိ၊ ဣတိ အတ္တဟေတု ဝါ ပရဟေတု ဝါ အာမိသကိဉ္စိက္ခဟေတု ဝါ န သမ္ပဇာနမုသာ ဘာသိတာ ဟောတိ၊
And how is principled and moral conduct fourfold by way of speech? It’s when a certain person gives up lying. They’re summoned to a council, an assembly, a family meeting, a guild, or to the royal court, and asked to bear witness: ‘Please, mister, say what you know.’ Not knowing, they say ‘I don’t know.’ Knowing, they say ‘I know.’ Not seeing, they say ‘I don’t see.’ And seeing, they say ‘I see.’ So they don’t deliberately lie for the sake of themselves or another, or for some trivial worldly reason.
ပိသုဏံ ဝါစံ ပဟာယ ပိသုဏာယ ဝါစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ, ဣတော သုတွာ န အမုတြ အက္ခာတာ ဣမေသံ ဘေဒါယ, အမုတြ ဝါ သုတွာ န ဣမေသံ အက္ခာတာ အမူသံ ဘေဒါယ၊ ဣတိ ဘိန္နာနံ ဝါ သန္ဓာတာ, သဟိတာနံ ဝါ အနုပ္ပဒါတာ, သမဂ္ဂါရာမော သမဂ္ဂရတော သမဂ္ဂနန္ဒီ သမဂ္ဂကရဏိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ၊
They give up divisive speech. They don’t repeat in one place what they heard in another so as to divide people against each other. Instead, they reconcile those who are divided, supporting unity, delighting in harmony, loving harmony, speaking words that promote harmony.
ဖရုသံ ဝါစံ ပဟာယ ဖရုသာယ ဝါစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ၊ ယာ သာ ဝါစာ နေလာ ကဏ္ဏသုခါ ပေမနီယာ ဟဒယင်္ဂမာ ပေါရီ ဗဟုဇနကန္တာ ဗဟုဇနမနာပါ—တထာရူပိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ၊
They give up harsh speech. They speak in a way that’s mellow, pleasing to the ear, lovely, going to the heart, polite, likable, and agreeable to the people.
သမ္ဖပ္ပလာပံ ပဟာယ သမ္ဖပ္ပလာပါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ၊ ကာလဝါဒီ ဘူတဝါဒီ အတ္ထဝါဒီ ဓမ္မဝါဒီ ဝိနယဝါဒီ နိဓာနဝတိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ ကာလေန သာပဒေသံ ပရိယန္တဝတိံ အတ္ထသံဟိတံ၊ ဧဝံ ခေါ, ဂဟပတယော, စတုဗ္ဗိဓံ ဝါစာယ ဓမ္မစရိယာသမစရိယာ ဟောတိ၊
They give up talking nonsense. Their words are timely, true, and meaningful, in line with the teaching and training. They say things at the right time which are valuable, reasonable, succinct, and beneficial. This is how principled and moral conduct is fourfold by way of speech.
ကထဉ္စ, ဂဟပတယော, တိဝိဓံ မနသာ ဓမ္မစရိယာသမစရိယာ ဟောတိ? ဣဓ, ဂဟပတယော, ဧကစ္စော အနဘိဇ္ဈာလု ဟောတိ, ယံ တံ ပရဿ ပရဝိတ္တူပကရဏံ တံ နာဘိဇ္ဈာတာ ဟောတိ: ‘အဟော ဝတ ယံ ပရဿ တံ မမဿာ'တိ၊
And how is principled and moral conduct threefold by way of mind? It's when a certain person is not covetous. They don’t covet the wealth and belongings of others: ‘Oh, if only their belongings were mine!’
အဗျာပန္နစိတ္တော ခေါ ပန ဟောတိ အပ္ပဒုဋ္ဌမနသင်္ကပ္ပေါ: ‘ဣမေ သတ္တာ အဝေရာ အဗျာဗဇ္ဈာ အနီဃာ သုခီ အတ္တာနံ ပရိဟရန္တူ'တိ၊
They have a kind heart and loving intentions: ‘May these sentient beings live free of enmity and ill will, untroubled and happy!’
သမ္မာဒိဋ္ဌိကော ခေါ ပန ဟောတိ အဝိပရီတဒဿနော: ‘အတ္ထိ ဒိန္နံ အတ္ထိ ယိဋ္ဌံ အတ္ထိ ဟုတံ, အတ္ထိ သုကတဒုက္ကဋာနံ ကမ္မာနံ ဖလံ ဝိပါကော, အတ္ထိ အယံ လောကော အတ္ထိ ပရော လောကော, အတ္ထိ မာတာ အတ္ထိ ပိတာ, အတ္ထိ သတ္တာ ဩပပါတိကာ, အတ္ထိ လောကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ သမ္မဂ္ဂတာ သမ္မာပဋိပန္နာ ယေ ဣမဉ္စ လောကံ ပရဉ္စ လောကံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေန္တီ'တိ၊ ဧဝံ ခေါ, ဂဟပတယော, တိဝိဓံ မနသာ ဓမ္မစရိယာသမစရိယာ ဟောတိ၊
They have right view, an undistorted perspective: ‘There is meaning in giving, sacrifice, and offerings. There are fruits and results of good and bad deeds. There is an afterlife. There are such things as mother and father, and beings that are reborn spontaneously. And there are ascetics and brahmins who are well attained and practiced, and who describe the afterlife after realizing it with their own insight.’ This is how principled and moral conduct is threefold by way of mind.
ဧဝံ ဓမ္မစရိယာသမစရိယာဟေတု ခေါ, ဂဟပတယော, ဧဝမ်'ဣဓေကစ္စေ သတ္တာ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇန္တိ၊
This is how principled and moral conduct is the reason why some sentient beings, when their body breaks up, after death, are reborn in a good place, a heavenly realm.
အာကင်္ခေယျ စေ, ဂဟပတယော, ဓမ္မစာရီ သမစာရီ: ‘အဟော ဝတာဟံ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ ခတ္တိယမဟာသာလာနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇေယျန်'တိ; ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ, ယံ သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ ခတ္တိယမဟာသာလာနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇေယျ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? တထာ ဟိ သော ဓမ္မစာရီ သမစာရီ၊
A person of principled and moral conduct might wish: ‘If only, when my body breaks up, after death, I would be reborn in the company of well-to-do aristocrats!’ It’s possible that this might happen. Why is that? Because they have principled and moral conduct.
အာကင်္ခေယျ စေ, ဂဟပတယော, ဓမ္မစာရီ သမစာရီ: ‘အဟော ဝတာဟံ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ ဗြာဟ္မဏမဟာသာလာနံ …ပေ… ဂဟပတိမဟာသာလာနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇေယျန်'တိ; ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ, ယံ သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ ဂဟပတိမဟာသာလာနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇေယျ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? တထာ ဟိ သော ဓမ္မစာရီ သမစာရီ၊ အာကင်္ခေယျ စေ, ဂဟပတယော, ဓမ္မစာရီ သမစာရီ: ‘အဟော ဝတာဟံ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ စာတုမဟာရာဇိကာနံ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇေယျန်'တိ; ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ, ယံ သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ စာတုမဟာရာဇိကာနံ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇေယျ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? တထာ ဟိ သော ဓမ္မစာရီ သမစာရီ၊ အာကင်္ခေယျ စေ, ဂဟပတယော, ဓမ္မစာရီ သမစာရီ: ‘အဟော ဝတာဟံ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ တာဝတိံသာနံ ဒေဝါနံ …ပေ… ယာမာနံ ဒေဝါနံ … တုသိတာနံ ဒေဝါနံ … နိမ္မာနရတီနံ ဒေဝါနံ … ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တီနံ ဒေဝါနံ … ဗြဟ္မကာယိကာနံ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇေယျန်'တိ; ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ, ယံ သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ ဗြဟ္မကာယိကာနံ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇေယျ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? တထာ ဟိ သော ဓမ္မစာရီ သမစာရီ၊ အာကင်္ခေယျ စေ, ဂဟပတယော, ဓမ္မစာရီ သမစာရီ: ‘အဟော ဝတာဟံ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အာဘာနံ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇေယျန်'တိ; ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ, ယံ သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အာဘာနံ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇေယျ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? တထာ ဟိ သော ဓမ္မစာရီ သမစာရီ၊ အာကင်္ခေယျ စေ, ဂဟပတယော, ဓမ္မစာရီ သမစာရီ: ‘အဟော ဝတာဟံ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ ပရိတ္တာဘာနံ ဒေဝါနံ …ပေ… အပ္ပမာဏာဘာနံ ဒေဝါနံ … အာဘဿရာနံ ဒေဝါနံ … ပရိတ္တသုဘာနံ ဒေဝါနံ … အပ္ပမာဏသုဘာနံ ဒေဝါနံ … သုဘကိဏှာနံ ဒေဝါနံ … ဝေဟပ္ဖလာနံ ဒေဝါနံ … အဝိဟာနံ ဒေဝါနံ … အတပ္ပါနံ ဒေဝါနံ … သုဒဿာနံ ဒေဝါနံ … သုဒဿီနံ ဒေဝါနံ … အကနိဋ္ဌာနံ ဒေဝါနံ … အာကာသာနဉ္စာယတနူပဂါနံ ဒေဝါနံ … ဝိညာဏဉ္စာယတနူပဂါနံ ဒေဝါနံ … အာကိဉ္စညာယတနူပဂါနံ ဒေဝါနံ … နေဝသညာနာသညာယတနူပဂါနံ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇေယျန်'တိ; ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ, ယံ သော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ နေဝသညာနာသညာယတနူပဂါနံ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇေယျ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? တထာ ဟိ သော ဓမ္မစာရီ သမစာရီ၊
A person of principled and moral conduct might wish: ‘If only, when my body breaks up, after death, I would be reborn in the company of well-to-do brahmins … well-to-do householders … the Gods of the Four Great Kings … the Gods of the Thirty-Three … the Gods of Yama … the Joyful Gods … the Gods Who Love to Create … the Gods Who Control the Creations of Others … the Gods of Brahmā’s Host … the Radiant Gods … the Gods of Limited Radiance … the Gods of Limitless Radiance … the Gods of Streaming Radiance … the Gods of Limited Glory … the Gods of Limitless Glory … the Gods Replete with Glory … the Gods of Abundant Fruit … the Gods of Aviha … the Gods of Atappa … the Gods Fair to See … the Fair Seeing Gods … the Gods of Akaniṭṭha … the gods of the dimension of infinite space … the gods of the dimension of infinite consciousness … the gods of the dimension of nothingness … the gods of the dimension of neither perception nor non-perception.’ It’s possible that this might happen. Why is that? Because they have principled and moral conduct.
အာကင်္ခေယျ စေ, ဂဟပတယော, ဓမ္မစာရီ သမစာရီ: ‘အဟော ဝတာဟံ အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျန်'တိ; ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ, ယံ သော အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? တထာ ဟိ သော ဓမ္မစာရီ သမစာရီ”တိ၊
A person of principled and moral conduct might wish: ‘If only I might realize the undefiled freedom of heart and freedom by wisdom in this very life, and live having realized it with my own insight due to the ending of defilements.’ It’s possible that this might happen. Why is that? Because they have principled and moral conduct.”
ဧဝံ ဝုတ္တေ, သာလေယျကာ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ: “အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂေါတမ, အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂေါတမ၊ သေယျထာပိ, ဘော ဂေါတမ, နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝါ ဥက္ကုဇ္ဇေယျ, ပဋိစ္ဆန္နံ ဝါ ဝိဝရေယျ, မူဠှဿ ဝါ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယျ, အန္ဓကာရေ ဝါ တေလပဇ္ဇောတံ ဓာရေယျ: ‘စက္ခုမန္တော ရူပါနိ ဒက္ခန္တီ'တိ; ဧဝမေဝံ ဘောတာ ဂေါတမေန အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော၊ ဧတေ မယံ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ သရဏံ ဂစ္ဆာမ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသင်္ဃဉ္စ၊ ဥပါသကေ နော ဘဝံ ဂေါတမော ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတေ သရဏံ ဂတေ”တိ၊
When he had spoken, the brahmins and householders of Sālā said to the Buddha, “Excellent, Master Gotama! Excellent! As if he were righting the overturned, or revealing the hidden, or pointing out the path to the lost, or lighting a lamp in the dark so people with clear eyes can see what’s there, Master Gotama has made the teaching clear in many ways. We go for refuge to Master Gotama, to the teaching, and to the bhikkhu Saṅgha. From this day forth, may Master Gotama remember us as lay followers who have gone for refuge for life.”
သာလေယျကသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ပဌမံ၊
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]