| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
੫. ਚੂਲ਼ਯਮਕવਗ੍ਗੋ
5. Cūḷayamakavaggo
੧. ਸਾਲੇਯ੍ਯਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
1. Sāleyyakasuttavaṇṇanā
੪੩੯. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਸਾਲੇਯ੍ਯਕਸੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਕੋਸਲੇਸੂਤਿ ਕੋਸਲਾ ਨਾਮ ਜਾਨਪਦਿਨੋ ਰਾਜਕੁਮਾਰਾ। ਤੇਸਂ ਨਿવਾਸੋ ਏਕੋਪਿ ਜਨਪਦੋ ਰੁਲ਼੍ਹੀਸਦ੍ਦੇਨ ਕੋਸਲਾਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਕੋਸਲੇਸੁ ਜਨਪਦੇ। ਪੋਰਾਣਾ ਪਨਾਹੁ – ਯਸ੍ਮਾ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਹਾਪਨਾਦਂ ਰਾਜਕੁਮਾਰਂ ਨਾਨਾਨਾਟਕਾਨਿ ਦਿਸ੍વਾ ਸਿਤਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਕਰੋਨ੍ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਰਾਜਾ ਆਹ – ‘‘ਯੋ ਮਮ ਪੁਤ੍ਤਂ ਹਸਾਪੇਤਿ, ਸਬ੍ਬਾਲਙ੍ਕਾਰੇਨ ਨਂ ਅਲਙ੍ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ। ਤਤੋ ਨਙ੍ਗਲਾਨਿਪਿ ਛਡ੍ਡੇਤ੍વਾ ਮਹਾਜਨਕਾਯੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਸਾਤਿਰੇਕਾਨਿ ਸਤ੍ਤવਸ੍ਸਾਨਿ ਨਾਨਾਕੀਲ਼ਿਕਾਯੋ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਨਂ ਹਸਾਪੇਤੁਂ ਨਾਸਕ੍ਖਿਂਸੁ। ਤਤੋ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇવਨਟਂ ਪੇਸੇਸਿ। ਸੋ ਦਿਬ੍ਬਨਾਟਕਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਹਸਾਪੇਸਿ। ਅਥ ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ વਸਨੋਕਾਸਾਭਿਮੁਖਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ। ਤੇ ਪਟਿਪਥੇ ਮਿਤ੍ਤਸੁਹਜ੍ਜਾਦਯੋ ਦਿਸ੍વਾ ਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ, ‘‘ਕਚ੍ਚਿ, ਭੋ, ਕੁਸਲਂ, ਕਚ੍ਚਿ, ਭੋ, ਕੁਸਲ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹਂਸੁ। ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ‘‘ਕੁਸਲਂ ਕੁਸਲ’’ਨ੍ਤਿ વਚਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸੋ ਪਦੇਸੋ ਕੋਸਲਾਤਿ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ।
439.Evaṃme sutanti sāleyyakasuttaṃ. Tattha kosalesūti kosalā nāma jānapadino rājakumārā. Tesaṃ nivāso ekopi janapado ruḷhīsaddena kosalāti vuccati, tasmiṃ kosalesu janapade. Porāṇā panāhu – yasmā pubbe mahāpanādaṃ rājakumāraṃ nānānāṭakāni disvā sitamattampi akarontaṃ sutvā rājā āha – ‘‘yo mama puttaṃ hasāpeti, sabbālaṅkārena naṃ alaṅkaromī’’ti. Tato naṅgalānipi chaḍḍetvā mahājanakāye sannipatite manussā sātirekāni sattavassāni nānākīḷikāyo dassetvā naṃ hasāpetuṃ nāsakkhiṃsu. Tato sakko devanaṭaṃ pesesi. So dibbanāṭakaṃ dassetvā hasāpesi. Atha te manussā attano attano vasanokāsābhimukhā pakkamiṃsu. Te paṭipathe mittasuhajjādayo disvā paṭisanthāraṃ karontā, ‘‘kacci, bho, kusalaṃ, kacci, bho, kusala’’nti āhaṃsu. Tasmā taṃ ‘‘kusalaṃ kusala’’nti vacanaṃ upādāya so padeso kosalāti vuccatīti.
ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋਤਿ ਅਤੁਰਿਤਚਾਰਿਕਂ ਚਰਮਾਨੋ। ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਸਤਂ વਾ ਸਹਸ੍ਸਂ વਾ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ વਾਤਿ ਏવਂ ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇਨ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਸਮੋਸਰਣਗਾਮੋਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਭੋਗਗਾਮੋਪਿ। ਇਧ ਸਮੋਸਰਣਗਾਮੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ। ਤਦવਸਰੀਤਿ ਤਂ ਅવਸਰਿ, ਸਮ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਿਹਾਰੋ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਨਿਯਾਮਿਤੋ; ਤਸ੍ਮਾ ਤਸ੍ਸ ਅવਿਦੂਰੇ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਨੁਚ੍ਛવਿਕੋ ਏਕੋ વਨਸਣ੍ਡੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ વਨਸਣ੍ਡਂ ਗਤੋਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਅਸ੍ਸੋਸੁਨ੍ਤਿ ਸੁਣਿਂਸੁ ਉਪਲਭਿਂਸੁ। ਸੋਤਦ੍વਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤવਚਨਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨੁਸਾਰੇਨ ਜਾਨਿਂਸੁ। ਖੋਤਿ ਅવਧਾਰਣਤ੍ਥੇ ਪਦਪੂਰਣਮਤ੍ਤੇ વਾ ਨਿਪਾਤੋ। ਤਤ੍ਥ ਅવਧਾਰਣਤ੍ਥੇਨ ਅਸ੍ਸੋਸੁਂਯੇવ , ਨ ਨੇਸਂ ਕੋਚਿ ਸવਨਨ੍ਤਰਾਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਅਯਮਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਪਦਪੂਰਣੇਨ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਸਿਲਿਟ੍ਠਤਾਮਤ੍ਤਮੇવ।
Cārikaṃ caramānoti aturitacārikaṃ caramāno. Mahatā bhikkhusaṅghena saddhinti sataṃ vā sahassaṃ vā satasahassaṃ vāti evaṃ aparicchinnena mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ. Brāhmaṇagāmoti brāhmaṇānaṃ samosaraṇagāmopi brāhmaṇagāmoti vuccati brāhmaṇānaṃ bhogagāmopi. Idha samosaraṇagāmo adhippeto. Tadavasarīti taṃ avasari, sampattoti attho. Vihāro panettha aniyāmito; tasmā tassa avidūre buddhānaṃ anucchaviko eko vanasaṇḍo bhavissati, satthā taṃ vanasaṇḍaṃ gatoti veditabbo. Assosunti suṇiṃsu upalabhiṃsu. Sotadvārasampattavacananigghosānusārena jāniṃsu. Khoti avadhāraṇatthe padapūraṇamatte vā nipāto. Tattha avadhāraṇatthena assosuṃyeva , na nesaṃ koci savanantarāyo ahosīti ayamattho veditabbo. Padapūraṇena byañjanasiliṭṭhatāmattameva.
ਇਦਾਨਿ ਯਮਤ੍ਥਂ ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ, ਤਂ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਸਮਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ ਸਮਣੋਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਖਲੂਤਿ ਅਨੁਸ੍ਸવਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ। ਭੋਤਿ ਤੇਸਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਆਲਪਨਮਤ੍ਤਂ। ਗੋਤਮੋਤਿ ਭਗવਤੋ ਗੋਤ੍ਤવਸੇਨ ਪਰਿਦੀਪਨਂ। ਤਸ੍ਮਾ ਸਮਣੋ ਖਲੁ, ਭੋ, ਗੋਤਮੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਮਣੋ ਕਿਰ, ਭੋ, ਗੋਤਮਗੋਤ੍ਤੋਤਿ ਏવਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਭਗવਤੋ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਪਰਿਦੀਪਨਂ। ਸਕ੍ਯਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ ਸਦ੍ਧਾਪਬ੍ਬਜਿਤਭਾવਦੀਪਨਂ। ਕੇਨਚਿ ਪਾਰਿਜੁਞ੍ਞੇਨ ਅਨਭਿਭੂਤੋ ਅਪਰਿਕ੍ਖੀਣਂਯੇવ ਤਂ ਕੁਲਂ ਪਹਾਯ ਸਦ੍ਧਾਪਬ੍ਬਜਿਤੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਤਤੋ ਪਰਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇવ। ਤਂ ਖੋ ਪਨਾਤਿ ਇਤ੍ਥਮ੍ਭੂਤਾਖ੍ਯਾਨਤ੍ਥੇ ਉਪਯੋਗવਚਨਂ, ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕਲ੍ਯਾਣੋਤਿ ਕਲ੍ਯਾਣਗੁਣਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਸੇਟ੍ਠੋਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋਤਿ ਕਿਤ੍ਤਿਯੇવ, ਥੁਤਿਘੋਸੋ વਾ। ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋਤਿ ਸਦੇવਕਂ ਲੋਕਂ ਅਜ੍ਝੋਤ੍ਥਰਿਤ੍વਾ ਉਗ੍ਗਤੋ। ਕਿਨ੍ਤਿ? ‘‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗવਾ…ਪੇ॰… ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ’’ਤਿ।
Idāni yamatthaṃ assosuṃ, taṃ pakāsetuṃ samaṇo khalu, bho, gotamotiādi vuttaṃ. Tattha samitapāpattā samaṇoti veditabbo. Khalūti anussavanatthe nipāto. Bhoti tesaṃ aññamaññaṃ ālapanamattaṃ. Gotamoti bhagavato gottavasena paridīpanaṃ. Tasmā samaṇo khalu, bho, gotamoti ettha samaṇo kira, bho, gotamagottoti evamattho daṭṭhabbo. Sakyaputtoti idaṃ pana bhagavato uccākulaparidīpanaṃ. Sakyakulā pabbajitoti saddhāpabbajitabhāvadīpanaṃ. Kenaci pārijuññena anabhibhūto aparikkhīṇaṃyeva taṃ kulaṃ pahāya saddhāpabbajitoti vuttaṃ hoti. Tato paraṃ vuttatthameva. Taṃ kho panāti itthambhūtākhyānatthe upayogavacanaṃ, tassa kho pana bhoto gotamassāti attho. Kalyāṇoti kalyāṇaguṇasamannāgato, seṭṭhoti vuttaṃ hoti. Kittisaddoti kittiyeva, thutighoso vā. Abbhuggatoti sadevakaṃ lokaṃ ajjhottharitvā uggato. Kinti? ‘‘Itipi so bhagavā…pe… buddho bhagavā’’ti.
ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਪਦਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ – ਸੋ ਭਗવਾ ਇਤਿਪਿ ਅਰਹਂ, ਇਤਿਪਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ…ਪੇ॰… ਇਤਿਪਿ ਭਗવਾਤਿ। ਇਮਿਨਾ ਚ ਇਮਿਨਾ ਚ ਕਾਰਣੇਨਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਆਰਕਤ੍ਤਾ, ਅਰੀਨਂ ਅਰਾਨਞ੍ਚ ਹਤਤ੍ਤਾ, ਪਚ੍ਚਯਾਦੀਨਂ ਅਰਹਤ੍ਤਾ, ਪਾਪਕਰਣੇ ਰਹਾਭਾવਾਤਿ ਇਮੇਹਿ ਤਾવ ਕਾਰਣੇਹਿ ਸੋ ਭਗવਾ ਅਰਹਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿਆਦਿਨਾ ਨਯੇਨ ਮਾਤਿਕਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਾਨੇવ ਏਤਾਨਿ ਪਦਾਨਿ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਬੁਦ੍ਧਾਨੁਸ੍ਸਤਿਨਿਦ੍ਦੇਸੇ વਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾਨੀਤਿ ਤਤੋ ਤੇਸਂ વਿਤ੍ਥਾਰੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ।
Tatrāyaṃ padasambandho – so bhagavā itipi arahaṃ, itipi sammāsambuddho…pe… itipi bhagavāti. Iminā ca iminā ca kāraṇenāti vuttaṃ hoti. Tattha ārakattā, arīnaṃ arānañca hatattā, paccayādīnaṃ arahattā, pāpakaraṇe rahābhāvāti imehi tāva kāraṇehi so bhagavā arahanti veditabbotiādinā nayena mātikaṃ nikkhipitvā sabbāneva etāni padāni visuddhimagge buddhānussatiniddese vitthāritānīti tato tesaṃ vitthāro gahetabbo.
ਸਾਧੁ ਖੋ ਪਨਾਤਿ ਸੁਨ੍ਦਰਂ ਖੋ ਪਨ; ਅਤ੍ਥਾવਹਂ ਸੁਖਾવਹਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਤਥਾਰੂਪਾਨਂ ਅਰਹਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾਰੂਪੋ ਸੋ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ, ਏવਰੂਪਾਨਂ ਅਨੇਕੇਹਿਪਿ ਕਪ੍ਪਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸੇਹਿ ਦੁਲ੍ਲਭਦਸ੍ਸਨਾਨਂ ਬ੍ਯਾਮਪ੍ਪਭਾਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇਹਿ ਅਸੀਤਿਅਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਰਤਨਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤੇਹਿ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸ੍ਮਹਾਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣવਰੇਹਿ ਸਮਾਕਿਣ੍ਣਮਨੋਰਮਸਰੀਰਾਨਂ ਅਤਪ੍ਪਕਦਸ੍ਸਨਾਨਂ ਅਤਿਮਧੁਰਧਮ੍ਮਨਿਗ੍ਘੋਸਾਨਂ, ਯਥਾਭੂਤਗੁਣਾਧਿਗਮੇਨ ਲੋਕੇ ਅਰਹਨ੍ਤੋਤਿ ਲਦ੍ਧਸਦ੍ਦਾਨਂ ਅਰਹਤਂ। ਦਸ੍ਸਨਂ ਹੋਤੀਤਿ ਪਸਾਦਸੋਮ੍ਮਾਨਿ ਅਕ੍ਖੀਨਿ ਉਮ੍ਮੀਲੇਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਸਾਧੁ ਹੋਤਿ। ਸਚੇ ਪਨ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸਰੇਨ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਂ ਪਦਮ੍ਪਿ ਸੋਤੁਂ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮ, ਸਾਧੁਤਰਂਯੇવ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਏવਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਕਤ੍વਾ।
Sādhu kho panāti sundaraṃ kho pana; atthāvahaṃ sukhāvahanti vuttaṃ hoti. Tathārūpānaṃ arahatanti yathārūpo so bhavaṃ gotamo, evarūpānaṃ anekehipi kappakoṭisatasahassehi dullabhadassanānaṃ byāmappabhāparikkhittehi asītianubyañjanaratanapaṭimaṇḍitehi dvattiṃsmahāpurisalakkhaṇavarehi samākiṇṇamanoramasarīrānaṃ atappakadassanānaṃ atimadhuradhammanigghosānaṃ, yathābhūtaguṇādhigamena loke arahantoti laddhasaddānaṃ arahataṃ. Dassanaṃ hotīti pasādasommāni akkhīni ummīletvā dassanamattampi sādhu hoti. Sace pana aṭṭhaṅgasamannāgatena brahmassarena dhammaṃ desentassa ekaṃ padampi sotuṃ labhissāma, sādhutaraṃyeva bhavissatīti evaṃ ajjhāsayaṃ katvā.
ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੂਤਿ ਸਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਾਨਿ ਪਹਾਯ ਤੁਟ੍ਠਮਾਨਸਾ ਆਗਮਂਸੁ। ਏਤਦવੋਚੁਨ੍ਤਿ ਦੁવਿਧਾ ਹਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਅਗਾਰਿਕਪੁਚ੍ਛਾ ਅਨਗਾਰਿਕਪੁਚ੍ਛਾ ਚ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕੁਸਲਂ, ਕਿਂ ਅਕੁਸਲ’’ਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਗਾਰਿਕਪੁਚ੍ਛਾ ਆਗਤਾ। ‘‘ਇਮੇ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਅਨਗਾਰਿਕਪੁਚ੍ਛਾ। ਇਮੇ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨੁਰੂਪਂ ਅਗਾਰਿਕਪੁਚ੍ਛਂ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਏਤਂ, ‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਹੇਤੁ ਕੋ ਪਚ੍ਚਯੋ’’ਤਿਆਦਿવਚਨਂ ਅવੋਚੁਂ। ਤੇਸਂ ਭਗવਾ ਯਥਾ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ, ਏવਂ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨੇવ ਤਾવ ਪਞ੍ਹਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ, ਅਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾવਿਸਮਚਰਿਯਾਹੇਤੁ ਖੋ ਗਹਪਤਯੋਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਭਗવਾ ਯਥਾ ਨ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤਿ, ਏવਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸੀਤਿ? ਪਣ੍ਡਿਤਮਾਨਿਕਾ ਹਿ ਤੇ; ਆਦਿਤੋવ ਮਾਤਿਕਂ ਅਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾ ਯਥਾ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਅਤ੍ਥੇ વਿਤ੍ਥਾਰਿਤੇ, ਦੇਸਨਂ ਉਤ੍ਤਾਨਿਕਾਤਿ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਾ ਅવਜਾਨਨ੍ਤਿ, ਮਯਮ੍ਪਿ ਕਥੇਨ੍ਤਾ ਏવਮੇવ ਕਥੇਯ੍ਯਾਮਾਤਿ વਤ੍ਤਾਰੋ ਭવਨ੍ਤਿ। ਤੇਨ ਨੇਸਂ ਭਗવਾ ਯਥਾ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ, ਏવਂ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨੇવ ਤਾવ ਪਞ੍ਹਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਸਿ। ਤਤੋ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇਹਿ વਿਤ੍ਥਾਰਦੇਸਨਂ ਯਾਚਿਤੋ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਦੇਸੇਤੁਂ, ਤੇਨ ਹਿ ਗਹਪਤਯੋਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਤੇਨ ਹੀਤਿ ਕਾਰਣਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ। ਯਸ੍ਮਾ ਮਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਯਾਚਥ, ਤਸ੍ਮਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsūti sabbakiccāni pahāya tuṭṭhamānasā āgamaṃsu. Etadavocunti duvidhā hi pucchā agārikapucchā anagārikapucchā ca. Tattha ‘‘kiṃ, bhante, kusalaṃ, kiṃ akusala’’nti iminā nayena agārikapucchā āgatā. ‘‘Ime kho, bhante, pañcupādānakkhandhā’’ti iminā nayena anagārikapucchā. Ime pana attano anurūpaṃ agārikapucchaṃ pucchantā etaṃ, ‘‘ko nu kho, bho gotama, hetu ko paccayo’’tiādivacanaṃ avocuṃ. Tesaṃ bhagavā yathā na sakkonti sallakkhetuṃ, evaṃ saṃkhitteneva tāva pañhaṃ vissajjento, adhammacariyāvisamacariyāhetu kho gahapatayotiādimāha. Kasmā pana bhagavā yathā na sallakkhenti, evaṃ vissajjesīti? Paṇḍitamānikā hi te; āditova mātikaṃ aṭṭhapetvā yathā sallakkhenti, evaṃ atthe vitthārite, desanaṃ uttānikāti maññantā avajānanti, mayampi kathentā evameva katheyyāmāti vattāro bhavanti. Tena nesaṃ bhagavā yathā na sakkonti sallakkhetuṃ, evaṃ saṃkhitteneva tāva pañhaṃ vissajjesi. Tato sallakkhetuṃ asakkontehi vitthāradesanaṃ yācito vitthārena desetuṃ, tena hi gahapatayotiādimāha. Tattha tena hīti kāraṇatthe nipāto. Yasmā maṃ tumhe yācatha, tasmāti attho.
੪੪੦. ਤਿવਿਧਨ੍ਤਿ ਤੀਹਿ ਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹਿ। ਕਾਯੇਨਾਤਿ ਕਾਯਦ੍વਾਰੇਨ। ਅਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾવਿਸਮਚਰਿਯਾਤਿ ਅਧਮ੍ਮਚਰਿਯਸਙ੍ਖਾਤਾ વਿਸਮਚਰਿਯਾ। ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਪਦਤ੍ਥੋ, ਅਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚਰਿਯਾ ਅਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾ, ਅਧਮ੍ਮਕਰਣਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਿਸਮਾ ਚਰਿਯਾ, વਿਸਮਸ੍ਸ વਾ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਚਰਿਯਾਤਿ વਿਸਮਚਰਿਯਾ। ਅਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾ ਚ ਸਾ વਿਸਮਚਰਿਯਾ ਚਾਤਿ ਅਧਮ੍ਮਚਰਿਯਾવਿਸਮਚਰਿਯਾ। ਏਤੇਨੁਪਾਯੇਨ ਸਬ੍ਬੇਸੁ ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਪਦੇਸੁ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਲੁਦ੍ਦੋਤਿ ਕਕ੍ਖਲ਼ੋ। ਦਾਰੁਣੋਤਿ ਸਾਹਸਿਕੋ। ਲੋਹਿਤਪਾਣੀਤਿ ਪਰਂ ਜੀવਿਤਾ વੋਰੋਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਣੀ ਲੋਹਿਤੇਨ ਲਿਪ੍ਪਨ੍ਤਿ। ਸਚੇਪਿ ਨ ਲਿਪ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਤਥਾવਿਧੋ ਲੋਹਿਤਪਾਣੀਤ੍વੇવ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਹਤਪ੍ਪਹਤੇ ਨਿવਿਟ੍ਠੋਤਿ ਹਤੇ ਚ ਪਰਸ੍ਸ ਪਹਾਰਦਾਨੇ , ਪਹਤੇ ਚ ਪਰਮਾਰਣੇ ਨਿવਿਟ੍ਠੋ। ਅਦਯਾਪਨ੍ਨੋਤਿ ਨਿਕ੍ਕਰੁਣਤਂ ਆਪਨ੍ਨੋ।
440.Tividhanti tīhi koṭṭhāsehi. Kāyenāti kāyadvārena. Adhammacariyāvisamacariyāti adhammacariyasaṅkhātā visamacariyā. Ayaṃ panettha padattho, adhammassa cariyā adhammacariyā, adhammakaraṇanti attho. Visamā cariyā, visamassa vā kammassa cariyāti visamacariyā. Adhammacariyā ca sā visamacariyā cāti adhammacariyāvisamacariyā. Etenupāyena sabbesu kaṇhasukkapadesu attho veditabbo. Luddoti kakkhaḷo. Dāruṇoti sāhasiko. Lohitapāṇīti paraṃ jīvitā voropentassa pāṇī lohitena lippanti. Sacepi na lippanti, tathāvidho lohitapāṇītveva vuccati. Hatappahate niviṭṭhoti hate ca parassa pahāradāne , pahate ca paramāraṇe niviṭṭho. Adayāpannoti nikkaruṇataṃ āpanno.
ਯਂ ਤਂ ਪਰਸ੍ਸਾਤਿ ਯਂ ਤਂ ਪਰਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ। ਪਰવਿਤ੍ਤੂਪਕਰਣਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸੇવ ਪਰਸ੍ਸ વਿਤ੍ਤੂਪਕਰਣਂ ਤੁਟ੍ਠਿਜਨਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਭਣ੍ਡਕਂ। ਗਾਮਗਤਂ વਾਤਿ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮੇ વਾ ਠਪਿਤਂ। ਅਰਞ੍ਞਗਤਂ વਾਤਿ ਅਰਞ੍ਞੇ ਰੁਕ੍ਖਗ੍ਗਪਬ੍ਬਤਮਤ੍ਥਕਾਦੀਸੁ વਾ ਠਪਿਤਂ। ਅਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਤੇਹਿ ਪਰੇਹਿ ਕਾਯੇਨ વਾ વਾਚਾਯ વਾ ਅਦਿਨ੍ਨਂ। ਥੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਥੇਨੋਤਿ ਚੋਰੋ। ਥੇਨਸ੍ਸ ਭਾવੋ ਥੇਯ੍ਯਂ, ਅવਹਰਣਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਸਙ੍ਖਾ ਸਙ੍ਖਾਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਏਕਂ, ਕੋਟ੍ਠਾਸਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ, ‘‘ਸਞ੍ਞਾਨਿਦਾਨਾ ਹਿ ਪਪਞ੍ਚਸਙ੍ਖਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ વਿਯ। ਥੇਯ੍ਯਞ੍ਚ ਤਂ ਸਙ੍ਖਾਤਞ੍ਚਾਤਿ ਥੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤਂ, ਥੇਯ੍ਯਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤੋ ਏਕੋ ਚਿਤ੍ਤਕੋਟ੍ਠਾਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ । ਕਰਣਤ੍ਥੇ ਚੇਤਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤવਚਨਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਥੇਯ੍ਯਸਙ੍ਖਾਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
Yaṃ taṃ parassāti yaṃ taṃ parassa santakaṃ. Paravittūpakaraṇanti tasseva parassa vittūpakaraṇaṃ tuṭṭhijananaṃ parikkhārabhaṇḍakaṃ. Gāmagataṃ vāti antogāme vā ṭhapitaṃ. Araññagataṃ vāti araññe rukkhaggapabbatamatthakādīsu vā ṭhapitaṃ. Adinnanti tehi parehi kāyena vā vācāya vā adinnaṃ. Theyyasaṅkhātanti ettha thenoti coro. Thenassa bhāvo theyyaṃ, avaharaṇacittassetaṃ adhivacanaṃ. Saṅkhā saṅkhātanti atthato ekaṃ, koṭṭhāsassetaṃ adhivacanaṃ, ‘‘saññānidānā hi papañcasaṅkhā’’tiādīsu viya. Theyyañca taṃ saṅkhātañcāti theyyasaṅkhātaṃ, theyyacittasaṅkhāto eko cittakoṭṭhāsoti attho . Karaṇatthe cetaṃ paccattavacanaṃ, tasmā theyyasaṅkhātenāti atthato daṭṭhabbaṃ.
ਮਾਤੁਰਕ੍ਖਿਤਾਤਿਆਦੀਸੁ ਯਂ ਪਿਤਰਿ ਨਟ੍ਠੇ વਾ ਮਤੇ વਾ ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਾਦੀਹਿ ਪਟਿਜਗ੍ਗਮਾਨਾ, વਯਪਤ੍ਤਂ ਕੁਲਘਰੇ ਦਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਮਾਤਾ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਅਯਂ ਮਾਤੁਰਕ੍ਖਿਤਾ ਨਾਮ। ਏਤੇਨੁਪਾਯੇਨ ਪਿਤੁਰਕ੍ਖਿਤਾਦਯੋਪਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਸਭਾਗਕੁਲਾਨਿ ਪਨ ਕੁਚ੍ਛਿਗਤੇਸੁਪਿ ਗਬ੍ਭੇਸੁ ਕਤਿਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ – ‘‘ਸਚੇ ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਤੁਯ੍ਹਂ ਧੀਤਾ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤੁਂ ਨ ਲਭਿਸ੍ਸਤਿ, ਮਯ੍ਹਂ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਹੋਤੂ’’ਤਿ। ਏવਂ ਗਬ੍ਭੇਪਿ ਪਰਿਗ੍ਗਹਿਤਾ ਸਸ੍ਸਾਮਿਕਾ ਨਾਮ। ‘‘ਯੋ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਇਤ੍ਥਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਏਤ੍ਤਕੋ ਦਣ੍ਡੋ’’ਤਿ ਏવਂ ਗਾਮਂ વਾ ਗੇਹਂ વਾ વੀਥਿਂ વਾ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਠਪਿਤਦਣ੍ਡਾ, ਪਨ ਸਪਰਿਦਣ੍ਡਾ ਨਾਮ। ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਮਾਲਾਗੁਣਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਪੀਤਿ ਯਾ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿਮੇਨ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ, ‘‘ਏਸਾ ਮੇ ਭਰਿਯਾ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਤਸ੍ਸਾ ਉਪਰਿ ਕੇਨਚਿ ਮਾਲਾਗੁਣਂ ਖਿਪਨ੍ਤੇਨ ਮਾਲਾਗੁਣਮਤ੍ਤੇਨਾਪਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ। ਤਥਾਰੂਪਾਸੁ ਚਾਰਿਤ੍ਤਂ ਆਪਜ੍ਜਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਏવਰੂਪਾਸੁ ਇਤ੍ਥੀਸੁ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤੇ વੁਤ੍ਤਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਲਕ੍ਖਣવਸੇਨ વੀਤਿਕ੍ਕਮਂ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ।
Māturakkhitātiādīsu yaṃ pitari naṭṭhe vā mate vā ghāsacchādanādīhi paṭijaggamānā, vayapattaṃ kulaghare dassāmīti mātā rakkhati, ayaṃ māturakkhitā nāma. Etenupāyena piturakkhitādayopi veditabbā. Sabhāgakulāni pana kucchigatesupi gabbhesu katikaṃ karonti – ‘‘sace mayhaṃ putto hoti, tuyhaṃ dhītā, aññattha gantuṃ na labhissati, mayhaṃ puttasseva hotū’’ti. Evaṃ gabbhepi pariggahitā sassāmikā nāma. ‘‘Yo itthannāmaṃ itthiṃ gacchati, tassa ettako daṇḍo’’ti evaṃ gāmaṃ vā gehaṃ vā vīthiṃ vā uddissa ṭhapitadaṇḍā, pana saparidaṇḍā nāma. Antamaso mālāguṇaparikkhittāpīti yā sabbantimena paricchedena, ‘‘esā me bhariyā bhavissatī’’ti saññāya tassā upari kenaci mālāguṇaṃ khipantena mālāguṇamattenāpi parikkhittā hoti. Tathārūpāsu cārittaṃ āpajjitā hotīti evarūpāsu itthīsu sammādiṭṭhisutte vuttamicchācāralakkhaṇavasena vītikkamaṃ kattā hoti.
ਸਭਾਗਤੋਤਿ ਸਭਾਯਂ ਠਿਤੋ। ਪਰਿਸਾਗਤੋਤਿ ਪਰਿਸਾਯਂ ਠਿਤੋ। ਞਾਤਿਮਜ੍ਝਗਤੋਤਿ ਦਾਯਾਦਾਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਠਿਤੋ। ਪੂਗਮਜ੍ਝਗਤੋਤਿ ਸੇਨੀਨਂ ਮਜ੍ਝੇ ਠਿਤੋ। ਰਾਜਕੁਲਮਜ੍ਝਗਤੋਤਿ ਰਾਜਕੁਲਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ ਮਹਾવਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਠਿਤੋ । ਅਭਿਨੀਤੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨਤ੍ਥਾਯ ਨੀਤੋ। ਸਕ੍ਖਿਪੁਟ੍ਠੋਤਿ ਸਕ੍ਖਿਂ ਕਤ੍વਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ। ਏਹਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸਾਤਿ ਆਲਪਨਮੇਤਂ। ਅਤ੍ਤਹੇਤੁ વਾ ਪਰਹੇਤੁ વਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ વਾ ਪਰਸ੍ਸ વਾ ਹਤ੍ਥਪਾਦਾਦਿਹੇਤੁ વਾ ਧਨਹੇਤੁ વਾ। ਆਮਿਸਕਿਞ੍ਚਿਕ੍ਖਹੇਤੁ વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਮਿਸਨ੍ਤਿ ਲਾਭੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ। ਕਿਞ੍ਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਯਂ વਾ ਤਂ વਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਕਂ। ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਤਿਤ੍ਤਿਰવਟ੍ਟਕਸਪ੍ਪਿਪਿਣ੍ਡਨવਨੀਤਪਿਣ੍ਡਾਦਿਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸਪਿ ਲਞ੍ਜਸ੍ਸ ਹੇਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋਯੇવ ਮੁਸਾવਾਦਂ ਕਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ।
Sabhāgatoti sabhāyaṃ ṭhito. Parisāgatoti parisāyaṃ ṭhito. Ñātimajjhagatoti dāyādānaṃ majjhe ṭhito. Pūgamajjhagatoti senīnaṃ majjhe ṭhito. Rājakulamajjhagatoti rājakulassa majjhe mahāvinicchaye ṭhito . Abhinītoti pucchanatthāya nīto. Sakkhipuṭṭhoti sakkhiṃ katvā pucchito. Ehambho purisāti ālapanametaṃ. Attahetu vā parahetu vāti attano vā parassa vā hatthapādādihetu vā dhanahetu vā. Āmisakiñcikkhahetu vāti ettha āmisanti lābho adhippeto. Kiñcikkhanti yaṃ vā taṃ vā appamattakaṃ. Antamaso tittiravaṭṭakasappipiṇḍanavanītapiṇḍādimattakassapi lañjassa hetūti attho. Sampajānamusā bhāsitā hotīti jānantoyeva musāvādaṃ kattā hoti.
ਇਮੇਸਂ ਭੇਦਾਯਾਤਿ ਯੇਸਂ ਇਤੋਤਿ વੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸੁਤਂ ਹੋਤਿ, ਤੇਸਂ ਭੇਦਾਯ। ਅਮੂਸਂ ਭੇਦਾਯਾਤਿ ਯੇਸਂ ਅਮੁਤ੍ਰਾਤਿ વੁਤ੍ਤਾਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸੁਤਂ ਹੋਤਿ, ਤੇਸਂ ਭੇਦਾਯ। ਇਤਿ ਸਮਗ੍ਗਾਨਂ વਾ ਭੇਦਕਾਤਿ ਏવਂ ਸਮਗ੍ਗਾਨਂ વਾ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਸਹਾਯਕਾਨਂ ਭੇਦਂ ਕਤ੍ਤਾ। ਭਿਨ੍ਨਾਨਂ વਾ ਅਨੁਪ੍ਪਦਾਤਾਤਿ ਸੁਟ੍ਠੁ ਕਤਂ ਤਯਾ, ਤਂ ਪਜਹਨ੍ਤੇਨ ਕਤਿਪਾਹੇਨੇવ ਤੇ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਨਤ੍ਥਂ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਏવਂ ਭਿਨ੍ਨਾਨਂ ਪੁਨ ਅਸਂਸਨ੍ਦਨਾਯ ਅਨੁਪ੍ਪਦਾਤਾ ਉਪਤ੍ਥਮ੍ਭੇਤਾ ਕਾਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਗ੍ਗੋ ਆਰਾਮੋ ਅਭਿਰਤਿਟ੍ਠਾਨਮਸ੍ਸਾਤਿ વਗ੍ਗਾਰਾਮੋ। વਗ੍ਗਰਤੋਤਿ વਗ੍ਗੇਸੁ ਰਤੋ। વਗ੍ਗੇ ਦਿਸ੍વਾ વਾ ਸੁਤ੍વਾ વਾ ਨਨ੍ਦਤੀਤਿ વਗ੍ਗਨਨ੍ਦੀ। વਗ੍ਗਕਰਣਿਂ વਾਚਨ੍ਤਿ ਯਾ વਾਚਾ ਸਮਗ੍ਗੇਪਿ ਸਤ੍ਤੇ વਗ੍ਗੇ ਕਰੋਤਿ ਭਿਨ੍ਦਤਿ, ਤਂ ਕਲਹਕਾਰਣਂ વਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ।
Imesaṃbhedāyāti yesaṃ itoti vuttānaṃ santike sutaṃ hoti, tesaṃ bhedāya. Amūsaṃ bhedāyāti yesaṃ amutrāti vuttānaṃ santike sutaṃ hoti, tesaṃ bhedāya. Iti samaggānaṃ vā bhedakāti evaṃ samaggānaṃ vā dvinnaṃ sahāyakānaṃ bhedaṃ kattā. Bhinnānaṃ vā anuppadātāti suṭṭhu kataṃ tayā, taṃ pajahantena katipāheneva te mahantaṃ anatthaṃ kareyyāti evaṃ bhinnānaṃ puna asaṃsandanāya anuppadātā upatthambhetā kāraṇaṃ dassetāti attho. Vaggo ārāmo abhiratiṭṭhānamassāti vaggārāmo. Vaggaratoti vaggesu rato. Vagge disvā vā sutvā vā nandatīti vagganandī. Vaggakaraṇiṃ vācanti yā vācā samaggepi satte vagge karoti bhindati, taṃ kalahakāraṇaṃ vācaṃ bhāsitā hoti.
ਅਣ੍ਡਕਾਤਿ ਯਥਾ ਸਦੋਸੇ ਰੁਕ੍ਖੇ ਅਣ੍ਡਕਾਨਿ ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਸਦੋਸਤਾਯ ਖੁਂਸਨਾવਮ੍ਭਨਾਦਿવਚਨੇਹਿ ਅਣ੍ਡਕਾ ਜਾਤਾ। ਕਕ੍ਕਸਾਤਿ ਪੂਤਿਕਾ। ਯਥਾ ਨਾਮ ਪੂਤਿਕਰੁਕ੍ਖੋ ਕਕ੍ਕਸੋ ਹੋਤਿ ਪਗ੍ਘਰਿਤਚੁਣ੍ਣੋ, ਏવਂ ਕਕ੍ਕਸਾ ਹੋਤਿ, ਸੋਤਂ ਘਂਸਮਾਨਾ વਿਯ ਪવਿਸਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਕ੍ਕਸਾ’’ਤਿ। ਪਰਕਟੁਕਾਤਿ ਪਰੇਸਂ ਕਟੁਕਾ ਅਮਨਾਪਾ ਦੋਸਜਨਨੀ। ਪਰਾਭਿਸਜ੍ਜਨੀਤਿ ਕੁਟਿਲਕਣ੍ਟਕਸਾਖਾ વਿਯ ਮਮ੍ਮੇਸੁ વਿਜ੍ਝਿਤ੍વਾ ਪਰੇਸਂ ਅਭਿਸਜ੍ਜਨੀ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮਾਨਮ੍ਪਿ ਗਨ੍ਤੁਂ ਅਦਤ੍વਾ ਲਗ੍ਗਨਕਾਰੀ। ਕੋਧਸਾਮਨ੍ਤਾਤਿ ਕੋਧਸ੍ਸ ਆਸਨ੍ਨਾ। ਅਸਮਾਧਿਸਂવਤ੍ਤਨਿਕਾਤਿ ਅਪ੍ਪਨਾਸਮਾਧਿਸ੍ਸ વਾ ਉਪਚਾਰਸਮਾਧਿਸ੍ਸ વਾ ਅਸਂવਤ੍ਤਨਿਕਾ। ਇਤਿ ਸਬ੍ਬਾਨੇવ ਤਾਨਿ ਸਦੋਸવਾਚਾਯ વੇવਚਨਾਨਿ।
Aṇḍakāti yathā sadose rukkhe aṇḍakāni uṭṭhahanti, evaṃ sadosatāya khuṃsanāvambhanādivacanehi aṇḍakā jātā. Kakkasāti pūtikā. Yathā nāma pūtikarukkho kakkaso hoti paggharitacuṇṇo, evaṃ kakkasā hoti, sotaṃ ghaṃsamānā viya pavisati. Tena vuttaṃ ‘‘kakkasā’’ti. Parakaṭukāti paresaṃ kaṭukā amanāpā dosajananī. Parābhisajjanīti kuṭilakaṇṭakasākhā viya mammesu vijjhitvā paresaṃ abhisajjanī gantukāmānampi gantuṃ adatvā lagganakārī. Kodhasāmantāti kodhassa āsannā. Asamādhisaṃvattanikāti appanāsamādhissa vā upacārasamādhissa vā asaṃvattanikā. Iti sabbāneva tāni sadosavācāya vevacanāni.
ਅਕਾਲવਾਦੀਤਿ ਅਕਾਲੇਨ વਤ੍ਤਾ। ਅਭੂਤવਾਦੀਤਿ ਯਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਸ વਤ੍ਤਾ। ਅਨਤ੍ਥવਾਦੀਤਿ ਅਕਾਰਣਨਿਸ੍ਸਿਤਂ વਤ੍ਤਾ। ਅਧਮ੍ਮવਾਦੀਤਿ ਅਸਭਾવਂ વਤ੍ਤਾ । ਅવਿਨਯવਾਦੀਤਿ ਅਸਂવਰવਿਨਯਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ વਤ੍ਤਾ। ਅਨਿਧਾਨવਤਿ વਾਚਨ੍ਤਿ ਹਦਯਮਞ੍ਜੂਸਾਯਂ ਨਿਧੇਤੁਂ ਅਯੁਤ੍ਤਂ વਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ। ਅਕਾਲੇਨਾਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਕਾਲਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬੇ વਾ ਪਚ੍ਛਾ વਾ ਅਯੁਤ੍ਤਕਾਲੇ વਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ। ਅਨਪਦੇਸਨ੍ਤਿ ਸੁਤ੍ਤਾਪਦੇਸવਿਰਹਿਤਂ। ਅਪਰਿਯਨ੍ਤવਤਿਨ੍ਤਿ ਅਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ, ਸੁਤ੍ਤਂ વਾ ਜਾਤਕਂ વਾ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਉਪਲਬ੍ਭਂ વਾ ਉਪਮਂ વਾ વਤ੍ਥੁਂ વਾ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਬਾਹਿਰਕਥਂਯੇવ ਕਥੇਤਿ। ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮੇવ ਹੋਤਿ। ‘‘ਸੁਤ੍ਤਂ ਨੁ ਖੋ ਕਥੇਤਿ ਜਾਤਕਂ ਨੁ ਖੋ, ਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ વਾ ਕੋਟਿਂ વਾ ਪਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ਯਥਾ વਟਰੁਕ੍ਖਸਾਖਾਨਂ ਗਤਗਤਟ੍ਠਾਨੇ ਪਾਰੋਹਾ ਓਤਰਨ੍ਤਿ, ਓਤਿਣ੍ਣੋਤਿਣ੍ਣਟ੍ਠਾਨੇ ਸਮ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਪੁਨ વਡ੍ਢਨ੍ਤਿਯੇવ । ਏવਂ ਅਡ੍ਢਯੋਜਨਮ੍ਪਿ ਯੋਜਨਮ੍ਪਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯੇવ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ ਪਨ ਮੂਲਰੁਕ੍ਖੋ વਿਨਸ੍ਸਤਿ, ਪવੇਣਿਜਾਤਕਾવ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ। ਏવਮਯਮ੍ਪਿ ਨਿਗ੍ਰੋਧਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ; ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮਤ੍ਤਮੇવ ਕਤ੍વਾ ਪਸ੍ਸੇਨੇવ ਪਰਿਹਰਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਯੋ ਪਨ ਬਹੁਮ੍ਪਿ ਭਣਨ੍ਤੋ ਏਤਦਤ੍ਥਮਿਦਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਜਾਨਾਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਕਥੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਨ੍ਤਿ ਨ ਅਤ੍ਥਨਿਸ੍ਸਿਤਂ।
Akālavādīti akālena vattā. Abhūtavādīti yaṃ natthi, tassa vattā. Anatthavādīti akāraṇanissitaṃ vattā. Adhammavādīti asabhāvaṃ vattā . Avinayavādīti asaṃvaravinayapaṭisaṃyuttassa vattā. Anidhānavati vācanti hadayamañjūsāyaṃ nidhetuṃ ayuttaṃ vācaṃ bhāsitā hoti. Akālenāti vattabbakālassa pubbe vā pacchā vā ayuttakāle vattā hoti. Anapadesanti suttāpadesavirahitaṃ. Apariyantavatinti aparicchedaṃ, suttaṃ vā jātakaṃ vā nikkhipitvā tassa upalabbhaṃ vā upamaṃ vā vatthuṃ vā āharitvā bāhirakathaṃyeva katheti. Nikkhittaṃ nikkhittameva hoti. ‘‘Suttaṃ nu kho katheti jātakaṃ nu kho, nassa antaṃ vā koṭiṃ vā passāmā’’ti vattabbataṃ āpajjati. Yathā vaṭarukkhasākhānaṃ gatagataṭṭhāne pārohā otaranti, otiṇṇotiṇṇaṭṭhāne sampajjitvā puna vaḍḍhantiyeva . Evaṃ aḍḍhayojanampi yojanampi gacchantiyeva, gacchante gacchante pana mūlarukkho vinassati, paveṇijātakāva tiṭṭhanti. Evamayampi nigrodhadhammakathiko nāma hoti; nikkhittaṃ nikkhittamattameva katvā passeneva pariharanto gacchati. Yo pana bahumpi bhaṇanto etadatthamidaṃ vuttanti āharitvā jānāpetuṃ sakkoti, tassa kathetuṃ vaṭṭati. Anatthasaṃhitanti na atthanissitaṃ.
ਅਭਿਜ੍ਝਾਤਾ ਹੋਤੀਤਿ ਅਭਿਜ੍ਝਾਯ ਓਲੋਕੇਤਾ ਹੋਤਿ। ਅਹੋ વਤਾਤਿ ਪਤ੍ਥਨਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ। ਅਭਿਜ੍ਝਾਯ ਓਲੋਕਿਤਮਤ੍ਤਕੇਨ ਚੇਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਪਥਭੇਦੋ ਨ ਹੋਤਿ। ਯਦਾ ਪਨ, ‘‘ਅਹੋ વਤਿਦਂ ਮਮ ਸਨ੍ਤਕਂ ਅਸ੍ਸ, ਅਹਮੇਤ੍ਥ વਸਂ વਤ੍ਤੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਣਾਮੇਤਿ, ਤਦਾ ਕਮ੍ਮਪਥਭੇਦੋ ਹੋਤਿ, ਅਯਮਿਧ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ।
Abhijjhātā hotīti abhijjhāya oloketā hoti. Aho vatāti patthanatthe nipāto. Abhijjhāya olokitamattakena cettha kammapathabhedo na hoti. Yadā pana, ‘‘aho vatidaṃ mama santakaṃ assa, ahamettha vasaṃ vatteyya’’nti attano pariṇāmeti, tadā kammapathabhedo hoti, ayamidha adhippeto.
ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋਤਿ વਿਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਪੂਤਿਭੂਤਚਿਤ੍ਤੋ। ਪਦੁਟ੍ਠਮਨਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋਤਿ ਦੋਸੇਨ ਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ। ਹਞ੍ਞਨ੍ਤੂਤਿ ਘਾਤਿਯਨ੍ਤੂ। વਜ੍ਝਨ੍ਤੂਤਿ વਧਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੁ। ਮਾ વਾ ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਮਾ ਅਹੇਸੁਂ। ਇਧਾਪਿ ਕੋਪਮਤ੍ਤਕੇਨ ਕਮ੍ਮਪਥਭੇਦੋ ਨ ਹੋਤਿ। ਹਞ੍ਞਨ੍ਤੂਤਿਆਦਿਚਿਨ੍ਤਨੇਨੇવ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਏવਂ વੁਤ੍ਤਂ।
Byāpannacittoti vipannacitto pūtibhūtacitto. Paduṭṭhamanasaṅkappoti dosena duṭṭhacittasaṅkappo. Haññantūti ghātiyantū. Vajjhantūti vadhaṃ pāpuṇantu. Mā vā ahesunti kiñcipi mā ahesuṃ. Idhāpi kopamattakena kammapathabhedo na hoti. Haññantūtiādicintaneneva hoti, tasmā evaṃ vuttaṃ.
ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕੋਤਿ ਅਕੁਸਲਦਸ੍ਸਨੋ। વਿਪਰੀਤਦਸ੍ਸਨੋਤਿ વਿਪਲ੍ਲਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨੋ। ਨਤ੍ਥਿ ਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਫਲਾਭਾવਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। ਯਿਟ੍ਠਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮਹਾਯਾਗੋ। ਹੁਤਨ੍ਤਿ ਪਹੇਣਕਸਕ੍ਕਾਰੋ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ, ਤਮ੍ਪਿ ਉਭਯਂ ਫਲਾਭਾવਮੇવ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਸੁਕਤਦੁਕ੍ਕਟਾਨਨ੍ਤਿ ਸੁਕਤਦੁਕ੍ਕਟਾਨਂ, ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਫਲਂ વਿਪਾਕੋਤਿ ਯਂ ਫਲਨ੍ਤਿ વਾ વਿਪਾਕੋਤਿ વਾ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ વਦਤਿ। ਨਤ੍ਥਿ ਅਯਂ ਲੋਕੋਤਿ ਪਰਲੋਕੇ ਠਿਤਸ੍ਸ ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਨਤ੍ਥਿ ਪਰੋ ਲੋਕੋਤਿ ਇਧ ਲੋਕੇ ਠਿਤਸ੍ਸਪਿ ਪਰਲੋਕੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥੇવ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਨਤ੍ਥਿ ਮਾਤਾ ਨਤ੍ਥਿ ਪਿਤਾਤਿ ਤੇਸੁ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਮਿਚ੍ਛਾਪਟਿਪਤ੍ਤੀਨਂ ਫਲਾਭਾવવਸੇਨ વਦਤਿ। ਨਤ੍ਥਿ ਸਤ੍ਤਾ ਓਪਪਾਤਿਕਾਤਿ ਚવਿਤ੍વਾ ਉਪਪਜ੍ਜਨਕਸਤ੍ਤਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ વਦਤਿ। ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਪવੇਦੇਨ੍ਤੀਤਿ ਯੇ ਇਮਞ੍ਚ ਲੋਕਂ ਪਰਞ੍ਚ ਲੋਕਂ ਅਭਿવਿਸਿਟ੍ਠਾਯ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਯਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਤ੍વਾ ਪવੇਦੇਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਭਾવਂ ਦੀਪੇਤਿ, ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਦਸવਤ੍ਥੁਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਕਥਿਤਾ ਹੋਤਿ।
Micchādiṭṭhikoti akusaladassano. Viparītadassanoti vipallatthadassano. Natthi dinnanti dinnassa phalābhāvaṃ sandhāya vadati. Yiṭṭhaṃ vuccati mahāyāgo. Hutanti paheṇakasakkāro adhippeto, tampi ubhayaṃ phalābhāvameva sandhāya paṭikkhipati. Sukatadukkaṭānanti sukatadukkaṭānaṃ, kusalākusalānanti attho. Phalaṃ vipākoti yaṃ phalanti vā vipākoti vā vuccati, taṃ natthīti vadati. Natthi ayaṃ lokoti paraloke ṭhitassa ayaṃ loko natthi. Natthi paro lokoti idha loke ṭhitassapi paraloko natthi, sabbe tattha tattheva ucchijjantīti dasseti. Natthi mātā natthi pitāti tesu sammāpaṭipattimicchāpaṭipattīnaṃ phalābhāvavasena vadati. Natthi sattā opapātikāti cavitvā upapajjanakasattā nāma natthīti vadati. Sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentīti ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ abhivisiṭṭhāya paññāya sayaṃ paccakkhaṃ katvā pavedenti, te natthīti sabbaññubuddhānaṃ abhāvaṃ dīpeti, ettāvatā dasavatthukā micchādiṭṭhi kathitā hoti.
੪੪੧. ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਂ ਪਹਾਯਾਤਿਆਦਯੋ ਸਤ੍ਤ ਕਮ੍ਮਪਥਾ ਚੂਲ਼ਹਤ੍ਥਿਪਦੇ વਿਤ੍ਥਾਰਿਤਾ। ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਦਯੋ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਾਯੇવ।
441.Pāṇātipātaṃpahāyātiādayo satta kammapathā cūḷahatthipade vitthāritā. Anabhijjhādayo uttānatthāyeva.
੪੪੨. ਸਹਬ੍ਯਤਂ ਉਪਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਸਹਭਾવਂ ਉਪਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਂ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯਿਕਾਨਂ ਦੇવਾਨਨ੍ਤਿ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਭੂਮਿਦੇવਾਨਂ। ਆਭਾਨਂ ਦੇવਾਨਨ੍ਤਿ ਆਭਾ ਨਾਮ વਿਸੁਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਰਿਤ੍ਤਾਭਅਪ੍ਪਮਾਣਾਭਆਭਸ੍ਸਰਾਨਮੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਪਰਿਤ੍ਤਾਭਾਨਨ੍ਤਿਆਦਿ ਪਨ ਏਕਤੋ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਤੇਸਂਯੇવ ਭੇਦਤੋ ਗਹਣਂ। ਪਰਿਤ੍ਤਸੁਭਾਨਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਇਤਿ ਭਗવਾ ਆਸવਕ੍ਖਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਨਿਕੂਟੇਨ ਦੇਸਨਂ ਨਿਟ੍ਠਪੇਸਿ।
442.Sahabyataṃ upapajjeyyanti sahabhāvaṃ upagaccheyyaṃ. Brahmakāyikānaṃ devānanti paṭhamajjhānabhūmidevānaṃ. Ābhānaṃ devānanti ābhā nāma visuṃ natthi, parittābhaappamāṇābhaābhassarānametaṃ adhivacanaṃ. Parittābhānantiādi pana ekato aggahetvā tesaṃyeva bhedato gahaṇaṃ. Parittasubhānantiādīsupi eseva nayo. Iti bhagavā āsavakkhayaṃ dassetvā arahattanikūṭena desanaṃ niṭṭhapesi.
ਇਧ ਠਤ੍વਾ ਪਨ ਦੇવਲੋਕਾ ਸਮਾਨੇਤਬ੍ਬਾ। ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਨਂ ਤਾવ ਝਾਨਭੂਮੀਨਂ વਸੇਨ ਨવ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ, ਪਞ੍ਚ ਸੁਦ੍ਧਾવਾਸਾ ਚਤੂਹਿ ਆਰੂਪੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਨવਾਤਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸ, વੇਹਪ੍ਫਲੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕੂਨવੀਸਤਿ, ਤੇ ਅਸਞ੍ਞਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ વੀਸਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਛਹਿ ਕਾਮਾવਚਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਛਬ੍ਬੀਸਤਿ ਦੇવਲੋਕਾ ਨਾਮ। ਤੇਸਂ ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ ਭਗવਤਾ ਦਸਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥੇਹਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾ।
Idha ṭhatvā pana devalokā samānetabbā. Tissannaṃ tāva jhānabhūmīnaṃ vasena nava brahmalokā, pañca suddhāvāsā catūhi ārūpehi saddhiṃ navāti aṭṭhārasa, vehapphalehi saddhiṃ ekūnavīsati, te asaññaṃ pakkhipitvā vīsati brahmalokā honti, evaṃ chahi kāmāvacarehi saddhiṃ chabbīsati devalokā nāma. Tesaṃ sabbesampi bhagavatā dasakusalakammapathehi nibbatti dassitā.
ਤਤ੍ਥ ਛਸੁ ਤਾવ ਕਾਮਾવਚਰੇਸੁ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸੁਚਰਿਤਾਨਂ વਿਪਾਕੇਨੇવ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ। ਉਪਰਿਦੇવਲੋਕਾਨਂ ਪਨ ਇਮੇ ਕਮ੍ਮਪਥਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਯવਸੇਨ ਕਥਿਤਾ । ਦਸ ਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਾ ਹਿ ਸੀਲਂ, ਸੀਲવਤੋ ਚ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਇਜ੍ਝਤੀਤਿ। ਸੀਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਭੂਮਿਯਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ; ਦੁਤਿਯਾਦੀਨਿ ਭਾવੇਤ੍વਾ ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਭੂਮਿਆਦੀਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ; ਰੂਪਾવਚਰਜ੍ਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍વਾ વਿਪਸ੍ਸਨਂ વਡ੍ਢੇਤ੍વਾ ਅਨਾਗਾਮਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਞ੍ਚਸੁ ਸੁਦ੍ਧਾવਾਸੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ; ਰੂਪਾવਚਰਜ੍ਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍વਾ ਅਰੂਪਾવਚਰਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਚਤੂਸੁ ਅਰੂਪੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਤਿ; ਰੂਪਾਰੂਪਜ੍ਝਾਨਂ ਪਾਦਕਂ ਕਤ੍વਾ વਿਪਸ੍ਸਨਂ વਡ੍ਢੇਤ੍વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਾਤਿ। ਅਸਞ੍ਞਭવੋ ਪਨ ਬਾਹਿਰਕਾਨਂ ਤਾਪਸਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਨਂ ਆਚਿਣ੍ਣੋਤਿ ਇਧ ਨ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਮੇવਾਤਿ।
Tattha chasu tāva kāmāvacaresu tiṇṇaṃ sucaritānaṃ vipākeneva nibbatti hoti. Uparidevalokānaṃ pana ime kammapathā upanissayavasena kathitā . Dasa kusalakammapathā hi sīlaṃ, sīlavato ca kasiṇaparikammaṃ ijjhatīti. Sīle patiṭṭhāya kasiṇaparikammaṃ katvā paṭhamajjhānaṃ nibbattetvā paṭhamajjhānabhūmiyaṃ nibbattati; dutiyādīni bhāvetvā dutiyajjhānabhūmiādīsu nibbattati; rūpāvacarajjhānaṃ pādakaṃ katvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā anāgāmiphale patiṭṭhito pañcasu suddhāvāsesu nibbattati; rūpāvacarajjhānaṃ pādakaṃ katvā arūpāvacarasamāpattiṃ nibbattetvā catūsu arūpesu nibbattati; rūpārūpajjhānaṃ pādakaṃ katvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇāti. Asaññabhavo pana bāhirakānaṃ tāpasaparibbājakānaṃ āciṇṇoti idha na niddiṭṭho. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ਸਾਲੇਯ੍ਯਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Sāleyyakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya / ੧. ਸਾਲੇਯ੍ਯਕਸੁਤ੍ਤਂ • 1. Sāleyyakasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ੧. ਸਾਲੇਯ੍ਯਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Sāleyyakasuttavaṇṇanā
