| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៦. សាឡ្ហសុត្តវណ្ណនា
6. Sāḷhasuttavaṇṇanā
១៩៦. ឆដ្ឋេ កាយទឡ្ហិពហុលតំ តបតីតិ តបោ, អត្តកិលមថានុយោគវសេន បវត្តំ វីរិយំ។ តេន កាយទឡ្ហិពហុលតានិមិត្តស្ស បាបស្ស ជិគុច្ឆនំ វិរជ្ជនំ តបោជិគុច្ឆាតិ អាហ ‘‘ទុក្ករការិកសង្ខាតេនា’’តិអាទិ។ តបោជិគុច្ឆវាទាតិអាទីសុ តបោជិគុច្ឆំ វទន្តិ, មនសាបិ តមេវ សារតោ គហេត្វា វិចរន្តិ, កាយេនបិ តមេវ អល្លីនា នានប្បការំ អត្តកិលមថានុយោគមនុយុត្តា វិហរន្តីតិ អត្ថោ។ អបរិសុទ្ធកាយសមាចារាតិ អបរិសុទ្ធេន បាណាតិបាតាទិនា កាយសមាចារេន សមន្នាគតា។ អបរិសុទ្ធវចីសមាចារាតិ អបរិសុទ្ធេន មុសាវាទាទិនា វចីសមាចារេន សមន្នាគតា។ អបរិសុទ្ធមនោសមាចារាតិ អបរិសុទ្ធេន អភិជ្ឈាទិនា មនោសមាចារេន សមន្នាគតា។ កាមំ អកុសលកាយសមាចារវចីសមាចារប្បវត្តិកាលេបិ អភិជ្ឈាទយោ បវត្តន្តិយេវ, តទា បន តេ ចេតនាបក្ខិកា វា អព្ពោហារិកា វាតិ, មនោសមាចារវារេ ឯវ អភិជ្ឈាទិវសេន យោជនា កតា។ អថ វា ទ្វារន្តរេ បវត្តានំ បាណាតិបាតាទីនំ វចីសមាចារាទិភាវាភាវោ វិយ ទ្វារន្តរេ បវត្តានម្បិ អភិជ្ឈាទីនំ កាយសមាចារាទិភាវោ អសិទ្ធោ, មនោសមាចារភាវោ ឯវ បន សិទ្ធោតិ កត្វា មនោសមាចារវារេ ឯវ អភិជ្ឈាទយោ ឧទ្ធដា។ តថា ហិ វុត្តំ –
196. Chaṭṭhe kāyadaḷhibahulataṃ tapatīti tapo, attakilamathānuyogavasena pavattaṃ vīriyaṃ. Tena kāyadaḷhibahulatānimittassa pāpassa jigucchanaṃ virajjanaṃ tapojigucchāti āha ‘‘dukkarakārikasaṅkhātenā’’tiādi. Tapojigucchavādātiādīsu tapojigucchaṃ vadanti, manasāpi tameva sārato gahetvā vicaranti, kāyenapi tameva allīnā nānappakāraṃ attakilamathānuyogamanuyuttā viharantīti attho. Aparisuddhakāyasamācārāti aparisuddhena pāṇātipātādinā kāyasamācārena samannāgatā. Aparisuddhavacīsamācārāti aparisuddhena musāvādādinā vacīsamācārena samannāgatā. Aparisuddhamanosamācārāti aparisuddhena abhijjhādinā manosamācārena samannāgatā. Kāmaṃ akusalakāyasamācāravacīsamācārappavattikālepi abhijjhādayo pavattantiyeva, tadā pana te cetanāpakkhikā vā abbohārikā vāti, manosamācāravāre eva abhijjhādivasena yojanā katā. Atha vā dvārantare pavattānaṃ pāṇātipātādīnaṃ vacīsamācārādibhāvābhāvo viya dvārantare pavattānampi abhijjhādīnaṃ kāyasamācārādibhāvo asiddho, manosamācārabhāvo eva pana siddhoti katvā manosamācāravāre eva abhijjhādayo uddhaṭā. Tathā hi vuttaṃ –
‘‘ទ្វារេ ចរន្តិ កម្មានិ, ន ទ្វារា ទ្វារចារិនោ;
‘‘Dvāre caranti kammāni, na dvārā dvāracārino;
តស្មា ទ្វារេហិ កម្មានិ, អញ្ញមញ្ញំ វវត្ថិតា’’តិ។ (ធ. ស. អដ្ឋ. ១ កាមាវចរកុសលទ្វារកថា);
Tasmā dvārehi kammāni, aññamaññaṃ vavatthitā’’ti. (dha. sa. aṭṭha. 1 kāmāvacarakusaladvārakathā);
អបរិសុទ្ធាជីវាតិ អបរិសុទ្ធេន វេជ្ជកម្មទូតកម្មវឌ្ឍិយោគាទិនា ឯកវីសតិអនេសនាភេទេន អាជីវេន សមន្នាគតា។ ឥទញ្ច សាសនេ បព្ពជិតានំយេវ វសេន វុត្តំ, ‘‘យេបិ តេ សមណព្រាហ្មណា’’តិ បន វចនតោ ពាហិរកវសេន គហដ្ឋវសេន ច យោជនា វេទិតព្ពា។ គហដ្ឋានម្បិ ហិ ជាតិធម្មកុលធម្មទេសធម្មវិលោមនវសេន អញ្ញថាបិ មិច្ឆាជីវោ លព្ភតេវ។
Aparisuddhājīvāti aparisuddhena vejjakammadūtakammavaḍḍhiyogādinā ekavīsatianesanābhedena ājīvena samannāgatā. Idañca sāsane pabbajitānaṃyeva vasena vuttaṃ, ‘‘yepi te samaṇabrāhmaṇā’’ti pana vacanato bāhirakavasena gahaṭṭhavasena ca yojanā veditabbā. Gahaṭṭhānampi hi jātidhammakuladhammadesadhammavilomanavasena aññathāpi micchājīvo labbhateva.
ញាណទស្សនាយាតិ ឯត្ថ ញាណទស្សនន្តិ មគ្គញាណម្បិ វុច្ចតិ ផលញាណម្បិ សព្ពញ្ញុតញ្ញាណម្បិ បច្ចវេក្ខណញាណម្បិ វិបស្សនាញាណម្បិ។ ‘‘កិំ នុ ខោ, អាវុសោ, ញាណទស្សនវិសុទ្ធត្ថំ ភគវតិ ព្រហ្មចរិយំ វុស្សតី’’តិ (ម. និ. ១.២៥៧) ហិ ឯត្ថ មគ្គញាណំ ‘‘ញាណទស្សន’’ន្តិ វុត្តំ។ ‘‘អយមញ្ញោ ឧត្តរិមនុស្សធម្មោ អលមរិយញាណទស្សនវិសេសោ អធិគតោ ផាសុវិហារោ’’តិ (ម. និ. ១.៣២៨) ឯត្ថ ផលញាណំ។ ‘‘ភគវតោបិ ខោ ញាណំ ឧទបាទិ សត្តាហកាលកតោ អាឡារោ កាលាមោ’’តិ (មហាវ. ១០) ឯត្ថ សព្ពញ្ញុតញ្ញាណំ។ ‘‘ញាណញ្ច បន មេ ទស្សនំ ឧទបាទិ, អកុប្បា មេ វិមុត្តិ, អយមន្តិមា ជាតី’’តិ (សំ. និ. ៥.១០៨១; មហាវ. ១៦; បដិ. ម. ២.៣០) ឯត្ថ បច្ចវេក្ខណញាណំ។ ‘‘ញាណទស្សនាយ ចិត្តំ អភិនីហរតី’’តិ (ទី. និ. ១.២៣៤-២៣៥) ឯត្ថ វិបស្សនាញាណំ។ ឥធ បន ញាណទស្សនាយាតិ មគ្គញាណំ ‘‘ញាណទស្សន’’ន្តិ វុត្តំ។ តេនាហ ‘‘មគ្គញាណសង្ខាតាយ ទស្សនាយា’’តិ។ អវិរាធិតំ វិជ្ឈតីតិ អវិរាធិតំ កត្វា វិជ្ឈតិ។ សេសមេត្ថ សុវិញ្ញេយ្យមេវ។
Ñāṇadassanāyāti ettha ñāṇadassananti maggañāṇampi vuccati phalañāṇampi sabbaññutaññāṇampi paccavekkhaṇañāṇampi vipassanāñāṇampi. ‘‘Kiṃ nu kho, āvuso, ñāṇadassanavisuddhatthaṃ bhagavati brahmacariyaṃ vussatī’’ti (ma. ni. 1.257) hi ettha maggañāṇaṃ ‘‘ñāṇadassana’’nti vuttaṃ. ‘‘Ayamañño uttarimanussadhammo alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti (ma. ni. 1.328) ettha phalañāṇaṃ. ‘‘Bhagavatopi kho ñāṇaṃ udapādi sattāhakālakato āḷāro kālāmo’’ti (mahāva. 10) ettha sabbaññutaññāṇaṃ. ‘‘Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi, akuppā me vimutti, ayamantimā jātī’’ti (saṃ. ni. 5.1081; mahāva. 16; paṭi. ma. 2.30) ettha paccavekkhaṇañāṇaṃ. ‘‘Ñāṇadassanāya cittaṃ abhinīharatī’’ti (dī. ni. 1.234-235) ettha vipassanāñāṇaṃ. Idha pana ñāṇadassanāyāti maggañāṇaṃ ‘‘ñāṇadassana’’nti vuttaṃ. Tenāha ‘‘maggañāṇasaṅkhātāya dassanāyā’’ti. Avirādhitaṃ vijjhatīti avirādhitaṃ katvā vijjhati. Sesamettha suviññeyyameva.
សាឡ្ហសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Sāḷhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៦. សាឡ្ហសុត្តំ • 6. Sāḷhasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៦. សាឡ្ហសុត្តវណ្ណនា • 6. Sāḷhasuttavaṇṇanā
