Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൬. സല്ലസുത്തം
6. Sallasuttaṃ
൨൫൪. ‘‘അസ്സുതവാ, ഭിക്ഖവേ, പുഥുജ്ജനോ സുഖമ്പി വേദനം വേദയതി 1, ദുക്ഖമ്പി വേദനം വേദയതി, അദുക്ഖമസുഖമ്പി വേദനം വേദയതി. സുതവാ, ഭിക്ഖവേ, അരിയസാവകോ സുഖമ്പി വേദനം വേദയതി , ദുക്ഖമ്പി വേദനം വേദയതി, അദുക്ഖമസുഖമ്പി വേദനം വേദയതി. തത്ര, ഭിക്ഖവേ, കോ വിസേസോ കോ അധിപ്പയാസോ 2 കിം നാനാകരണം സുതവതോ അരിയസാവകസ്സ അസ്സുതവതാ പുഥുജ്ജനേനാ’’തി? ഭഗവംമൂലകാ നോ, ഭന്തേ, ധമ്മാ…പേ॰… അസ്സുതവാ. ഭിക്ഖവേ, പുഥുജ്ജനോ ദുക്ഖായ വേദനായ ഫുട്ഠോ സമാനോ സോചതി കിലമതി പരിദേവതി ഉരത്താളിം കന്ദതി സമ്മോഹം ആപജ്ജതി. സോ ദ്വേ വേദനാ വേദയതി – കായികഞ്ച, ചേതസികഞ്ച. സേയ്യഥാപി, ഭിക്ഖവേ, പുരിസം സല്ലേന വിജ്ഝേയ്യ 3. തമേനം ദുതിയേന സല്ലേന അനുവേധം വിജ്ഝേയ്യ 4. ഏവഞ്ഹി സോ, ഭിക്ഖവേ, പുരിസോ ദ്വിസല്ലേന വേദനം വേദയതി. ഏവമേവ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അസ്സുതവാ പുഥുജ്ജനോ ദുക്ഖായ വേദനായ ഫുട്ഠോ സമാനോ സോചതി കിലമതി പരിദേവതി ഉരത്താളിം കന്ദതി സമ്മോഹം ആപജ്ജതി. സോ ദ്വേ വേദനാ വേദയതി – കായികഞ്ച, ചേതസികഞ്ച. തസ്സായേവ ഖോ പന ദുക്ഖായ വേദനായ ഫുട്ഠോ സമാനോ പടിഘവാ ഹോതി. തമേനം ദുക്ഖായ വേദനായ പടിഘവന്തം, യോ ദുക്ഖായ വേദനായ പടിഘാനുസയോ, സോ അനുസേതി. സോ ദുക്ഖായ വേദനായ ഫുട്ഠോ സമാനോ കാമസുഖം അഭിനന്ദതി. തം കിസ്സ ഹേതു? ന ഹി സോ, ഭിക്ഖവേ, പജാനാതി അസ്സുതവാ പുഥുജ്ജനോ അഞ്ഞത്ര കാമസുഖാ ദുക്ഖായ വേദനായ നിസ്സരണം, തസ്സ കാമസുഖഞ്ച അഭിനന്ദതോ, യോ സുഖായ വേദനായ രാഗാനുസയോ, സോ അനുസേതി. സോ താസം വേദനാനം സമുദയഞ്ച അത്ഥങ്ഗമഞ്ച അസ്സാദഞ്ച ആദീനവഞ്ച നിസ്സരണഞ്ച യഥാഭൂതം നപ്പജാനാതി. തസ്സ താസം വേദനാനം സമുദയഞ്ച അത്ഥങ്ഗമഞ്ച അസ്സാദഞ്ച ആദീനവഞ്ച നിസ്സരണഞ്ച യഥാഭൂതം അപ്പജാനതോ, യോ അദുക്ഖമസുഖായ വേദനായ അവിജ്ജാനുസയോ, സോ അനുസേതി. സോ സുഖഞ്ചേ വേദനം വേദയതി, സഞ്ഞുത്തോ നം വേദയതി. ദുക്ഖഞ്ചേ വേദനം വേദയതി, സഞ്ഞുത്തോ നം വേദയതി. അദുക്ഖമസുഖഞ്ചേ വേദനം വേദയതി, സഞ്ഞുത്തോ നം വേദയതി. അയം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, ‘അസ്സുതവാ പുഥുജ്ജനോ സഞ്ഞുത്തോ ജാതിയാ ജരായ മരണേന സോകേഹി പരിദേവേഹി ദുക്ഖേഹി ദോമനസ്സേഹി ഉപായാസേഹി, സഞ്ഞുത്തോ ദുക്ഖസ്മാ’തി വദാമി.
254. ‘‘Assutavā, bhikkhave, puthujjano sukhampi vedanaṃ vedayati 5, dukkhampi vedanaṃ vedayati, adukkhamasukhampi vedanaṃ vedayati. Sutavā, bhikkhave, ariyasāvako sukhampi vedanaṃ vedayati , dukkhampi vedanaṃ vedayati, adukkhamasukhampi vedanaṃ vedayati. Tatra, bhikkhave, ko viseso ko adhippayāso 6 kiṃ nānākaraṇaṃ sutavato ariyasāvakassa assutavatā puthujjanenā’’ti? Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā…pe… assutavā. Bhikkhave, puthujjano dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno socati kilamati paridevati urattāḷiṃ kandati sammohaṃ āpajjati. So dve vedanā vedayati – kāyikañca, cetasikañca. Seyyathāpi, bhikkhave, purisaṃ sallena vijjheyya 7. Tamenaṃ dutiyena sallena anuvedhaṃ vijjheyya 8. Evañhi so, bhikkhave, puriso dvisallena vedanaṃ vedayati. Evameva kho, bhikkhave, assutavā puthujjano dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno socati kilamati paridevati urattāḷiṃ kandati sammohaṃ āpajjati. So dve vedanā vedayati – kāyikañca, cetasikañca. Tassāyeva kho pana dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno paṭighavā hoti. Tamenaṃ dukkhāya vedanāya paṭighavantaṃ, yo dukkhāya vedanāya paṭighānusayo, so anuseti. So dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno kāmasukhaṃ abhinandati. Taṃ kissa hetu? Na hi so, bhikkhave, pajānāti assutavā puthujjano aññatra kāmasukhā dukkhāya vedanāya nissaraṇaṃ, tassa kāmasukhañca abhinandato, yo sukhāya vedanāya rāgānusayo, so anuseti. So tāsaṃ vedanānaṃ samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ nappajānāti. Tassa tāsaṃ vedanānaṃ samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ appajānato, yo adukkhamasukhāya vedanāya avijjānusayo, so anuseti. So sukhañce vedanaṃ vedayati, saññutto naṃ vedayati. Dukkhañce vedanaṃ vedayati, saññutto naṃ vedayati. Adukkhamasukhañce vedanaṃ vedayati, saññutto naṃ vedayati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ‘assutavā puthujjano saññutto jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi, saññutto dukkhasmā’ti vadāmi.
‘‘സുതവാ ച ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അരിയസാവകോ ദുക്ഖായ വേദനായ ഫുട്ഠോ സമാനോ ന സോചതി, ന കിലമതി, ന പരിദേവതി, ന ഉരത്താളിം കന്ദതി, ന സമ്മോഹം ആപജ്ജതി. സോ ഏകം വേദനം വേദയതി – കായികം, ന ചേതസികം.
‘‘Sutavā ca kho, bhikkhave, ariyasāvako dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno na socati, na kilamati, na paridevati, na urattāḷiṃ kandati, na sammohaṃ āpajjati. So ekaṃ vedanaṃ vedayati – kāyikaṃ, na cetasikaṃ.
‘‘സേയ്യഥാപി , ഭിക്ഖവേ, പുരിസം സല്ലേന വിജ്ഝേയ്യ. തമേനം ദുതിയേന സല്ലേന അനുവേധം ന വിജ്ഝേയ്യ. ഏവഞ്ഹി സോ, ഭിക്ഖവേ, പുരിസോ ഏകസല്ലേന വേദനം വേദയതി. ഏവമേവ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, സുതവാ അരിയസാവകോ ദുക്ഖായ വേദനായ ഫുട്ഠോ സമാനോ ന സോചതി, ന കിലമതി, ന പരിദേവതി, ന ഉരത്താളിം കന്ദതി, ന സമ്മോഹം ആപജ്ജതി. സോ ഏകം വേദനം വേദയതി – കായികം, ന ചേതസികം. തസ്സായേവ ഖോ പന ദുക്ഖായ വേദനായ ഫുട്ഠോ സമാനോ പടിഘവാ ന ഹോതി. തമേനം ദുക്ഖായ വേദനായ അപ്പടിഘവന്തം, യോ ദുക്ഖായ വേദനായ പടിഘാനുസയോ, സോ നാനുസേതി. സോ ദുക്ഖായ വേദനായ ഫുട്ഠോ സമാനോ കാമസുഖം നാഭിനന്ദതി. തം കിസ്സ ഹേതു? പജാനാതി ഹി സോ, ഭിക്ഖവേ, സുതവാ അരിയസാവകോ അഞ്ഞത്ര കാമസുഖാ ദുക്ഖായ വേദനായ നിസ്സരണം. തസ്സ കാമസുഖം നാഭിനന്ദതോ യോ സുഖായ വേദനായ രാഗാനുസയോ, സോ നാനുസേതി. സോ താസം വേദനാനം സമുദയഞ്ച അത്ഥങ്ഗമഞ്ച അസ്സാദഞ്ച ആദീനവം ച നിസ്സരണഞ്ച യഥാഭൂതം പജാനാതി. തസ്സ താസം വേദനാനം സമുദയഞ്ച അത്ഥങ്ഗമഞ്ച അസ്സാദഞ്ച ആദീനവഞ്ച നിസ്സരണഞ്ച യഥാഭൂതം പജാനതോ, യോ അദുക്ഖമസുഖായ വേദനായ അവിജ്ജാനുസയോ, സോ നാനുസേതി. സോ സുഖഞ്ചേ വേദനം വേദയതി, വിസഞ്ഞുത്തോ നം വേദയതി. ദുക്ഖഞ്ചേ വേദനം വേദയതി , വിസഞ്ഞുത്തോ നം വേദയതി. അദുക്ഖമസുഖഞ്ചേ വേദനം വേദയതി, വിസഞ്ഞുത്തോ നം വേദയതി. അയം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, ‘സുതവാ അരിയസാവകോ വിസഞ്ഞുത്തോ ജാതിയാ ജരായ മരണേന സോകേഹി പരിദേവേഹി ദുക്ഖേഹി ദോമനസ്സേഹി ഉപായാസേഹി , വിസഞ്ഞുത്തോ ദുക്ഖസ്മാ’തി വദാമി. അയം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, വിസേസോ, അയം അധിപ്പയാസോ, ഇദം നാനാകരണം സുതവതോ അരിയസാവകസ്സ അസ്സുതവതാ പുഥുജ്ജനേനാ’’തി.
‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, purisaṃ sallena vijjheyya. Tamenaṃ dutiyena sallena anuvedhaṃ na vijjheyya. Evañhi so, bhikkhave, puriso ekasallena vedanaṃ vedayati. Evameva kho, bhikkhave, sutavā ariyasāvako dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno na socati, na kilamati, na paridevati, na urattāḷiṃ kandati, na sammohaṃ āpajjati. So ekaṃ vedanaṃ vedayati – kāyikaṃ, na cetasikaṃ. Tassāyeva kho pana dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno paṭighavā na hoti. Tamenaṃ dukkhāya vedanāya appaṭighavantaṃ, yo dukkhāya vedanāya paṭighānusayo, so nānuseti. So dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno kāmasukhaṃ nābhinandati. Taṃ kissa hetu? Pajānāti hi so, bhikkhave, sutavā ariyasāvako aññatra kāmasukhā dukkhāya vedanāya nissaraṇaṃ. Tassa kāmasukhaṃ nābhinandato yo sukhāya vedanāya rāgānusayo, so nānuseti. So tāsaṃ vedanānaṃ samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavaṃ ca nissaraṇañca yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa tāsaṃ vedanānaṃ samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ pajānato, yo adukkhamasukhāya vedanāya avijjānusayo, so nānuseti. So sukhañce vedanaṃ vedayati, visaññutto naṃ vedayati. Dukkhañce vedanaṃ vedayati , visaññutto naṃ vedayati. Adukkhamasukhañce vedanaṃ vedayati, visaññutto naṃ vedayati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ‘sutavā ariyasāvako visaññutto jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi , visaññutto dukkhasmā’ti vadāmi. Ayaṃ kho, bhikkhave, viseso, ayaṃ adhippayāso, idaṃ nānākaraṇaṃ sutavato ariyasāvakassa assutavatā puthujjanenā’’ti.
‘‘ന വേദനം വേദയതി സപഞ്ഞോ,
‘‘Na vedanaṃ vedayati sapañño,
സുഖമ്പി ദുക്ഖമ്പി ബഹുസ്സുതോപി;
Sukhampi dukkhampi bahussutopi;
അയഞ്ച ധീരസ്സ പുഥുജ്ജനേന,
Ayañca dhīrassa puthujjanena,
‘‘സങ്ഖാതധമ്മസ്സ ബഹുസ്സുതസ്സ,
‘‘Saṅkhātadhammassa bahussutassa,
ഇട്ഠസ്സ ധമ്മാ ന മഥേന്തി ചിത്തം,
Iṭṭhassa dhammā na mathenti cittaṃ,
അനിട്ഠതോ നോ പടിഘാതമേതി.
Aniṭṭhato no paṭighātameti.
‘‘തസ്സാനുരോധാ അഥവാ വിരോധാ,
‘‘Tassānurodhā athavā virodhā,
വിധൂപിതാ അത്ഥഗതാ ന സന്തി;
Vidhūpitā atthagatā na santi;
പദഞ്ച ഞത്വാ വിരജം അസോകം,
Padañca ñatvā virajaṃ asokaṃ,
സമ്മാ പജാനാതി ഭവസ്സ പാരഗൂ’’തി. ഛട്ഠം;
Sammā pajānāti bhavassa pāragū’’ti. chaṭṭhaṃ;
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൬. സല്ലസുത്തവണ്ണനാ • 6. Sallasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൬. സല്ലസുത്തവണ്ണനാ • 6. Sallasuttavaṇṇanā