Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സുത്തനിപാത-അട്ഠകഥാ • Suttanipāta-aṭṭhakathā |
൮. സല്ലസുത്തവണ്ണനാ
8. Sallasuttavaṇṇanā
൫൮൦. അനിമിത്തന്തി സല്ലസുത്തം. കാ ഉപ്പത്തി? ഭഗവതോ കിര ഉപട്ഠാകോ ഏകോ ഉപാസകോ, തസ്സ പുത്തോ കാലമകാസി. സോ പുത്തസോകാഭിഭൂതോ സത്താഹം നിരാഹാരോ അഹോസി. തം അനുകമ്പന്തോ ഭഗവാ തസ്സ ഘരം ഗന്ത്വാ സോകവിനോദനത്ഥം ഇമം സുത്തമഭാസി.
580.Animittanti sallasuttaṃ. Kā uppatti? Bhagavato kira upaṭṭhāko eko upāsako, tassa putto kālamakāsi. So puttasokābhibhūto sattāhaṃ nirāhāro ahosi. Taṃ anukampanto bhagavā tassa gharaṃ gantvā sokavinodanatthaṃ imaṃ suttamabhāsi.
തത്ഥ അനിമത്തന്തി കിരിയാകാരനിമിത്തവിരഹിതം. യഥാ ഹി ‘‘യദാഹം അക്ഖിം വാ നിഖണിസ്സാമി, ഭമുകം വാ ഉക്ഖിപിസ്സാമി, തേന നിമിത്തേന തം ഭണ്ഡം അവഹരാ’’തിആദീസു കിരിയാകാരനിമിത്തമത്ഥി, ന ഏവം ജീവിതേ. ന ഹി സക്കാ ലദ്ധും ‘‘യാവാഹം ഇദം വാ ഇദം വാ കരോമി, താവ ത്വം ജീവ, മാ മീയാ’’തി. അനഞ്ഞാതന്തി അതോ ഏവ ന സക്കാ ഏകംസേന അഞ്ഞാതും ‘‘ഏത്തകം വാ ഏത്തകം വാ കാലം ഇമിനാ ജീവിതബ്ബ’’ന്തി ഗതിയാ ആയുപരിയന്തവസേന വാ. യഥാ ഹി ചാതുമഹാരാജികാദീനം പരിമിതം ആയു, ന തഥാ മച്ചാനം, ഏവമ്പി ഏകംസേന അനഞ്ഞാതം.
Tattha animattanti kiriyākāranimittavirahitaṃ. Yathā hi ‘‘yadāhaṃ akkhiṃ vā nikhaṇissāmi, bhamukaṃ vā ukkhipissāmi, tena nimittena taṃ bhaṇḍaṃ avaharā’’tiādīsu kiriyākāranimittamatthi, na evaṃ jīvite. Na hi sakkā laddhuṃ ‘‘yāvāhaṃ idaṃ vā idaṃ vā karomi, tāva tvaṃ jīva, mā mīyā’’ti. Anaññātanti ato eva na sakkā ekaṃsena aññātuṃ ‘‘ettakaṃ vā ettakaṃ vā kālaṃ iminā jīvitabba’’nti gatiyā āyupariyantavasena vā. Yathā hi cātumahārājikādīnaṃ parimitaṃ āyu, na tathā maccānaṃ, evampi ekaṃsena anaññātaṃ.
കസിരന്തി അനേകപച്ചയപടിബദ്ധവുത്തിഭാവതോ കിച്ഛം ന സുഖയാപനീയം. തഥാ ഹി തം അസ്സാസപടിബദ്ധഞ്ച, പസ്സാസപടിബദ്ധഞ്ച, മഹാഭൂതപടിബദ്ധഞ്ച, കബളീകാരാഹാരപടിബദ്ധഞ്ച, ഉസ്മാപടിബദ്ധഞ്ച, വിഞ്ഞാണപടിബദ്ധഞ്ച. അനസ്സസന്തോപി ഹി ന ജീവതി അപസ്സസന്തോപി. ചതൂസു ച ധാതൂസു കട്ഠമുഖാദിആസീവിസദട്ഠോ വിയ കായോ പഥവീധാതുപ്പകോപേന താവ ഥദ്ധോ ഹോതി കലിങ്ഗരസദിസോ. യഥാഹ –
Kasiranti anekapaccayapaṭibaddhavuttibhāvato kicchaṃ na sukhayāpanīyaṃ. Tathā hi taṃ assāsapaṭibaddhañca, passāsapaṭibaddhañca, mahābhūtapaṭibaddhañca, kabaḷīkārāhārapaṭibaddhañca, usmāpaṭibaddhañca, viññāṇapaṭibaddhañca. Anassasantopi hi na jīvati apassasantopi. Catūsu ca dhātūsu kaṭṭhamukhādiāsīvisadaṭṭho viya kāyo pathavīdhātuppakopena tāva thaddho hoti kaliṅgarasadiso. Yathāha –
‘‘പത്ഥദ്ധോ ഭവതീ കായോ, ദട്ഠോ കട്ഠമുഖേന വാ;
‘‘Patthaddho bhavatī kāyo, daṭṭho kaṭṭhamukhena vā;
പഥവീധാതുപ്പകോപേന, ഹോതി കട്ഠമുഖേവ സോ’’തി. (ധ॰ സ॰ അട്ഠ॰ ൫൮൪);
Pathavīdhātuppakopena, hoti kaṭṭhamukheva so’’ti. (dha. sa. aṭṭha. 584);
ആപോധാതുപ്പകോപേന പൂതിഭാവം ആപജ്ജിത്വാ പഗ്ഘരിതപുബ്ബമംസലോഹിതോ അട്ഠിചമ്മാവസേസോ ഹോതി. യഥാഹ –
Āpodhātuppakopena pūtibhāvaṃ āpajjitvā paggharitapubbamaṃsalohito aṭṭhicammāvaseso hoti. Yathāha –
‘‘പൂതികോ ഭവതീ കായോ, ദട്ഠോ പൂതിമുഖേന വാ;
‘‘Pūtiko bhavatī kāyo, daṭṭho pūtimukhena vā;
ആപോധാതുപ്പകോപേന, ഹോതി പൂതിമുഖേവ സോ’’തി. (ധ॰ സ॰ അട്ഠ॰ ൫൮൪);
Āpodhātuppakopena, hoti pūtimukheva so’’ti. (dha. sa. aṭṭha. 584);
തേജോധാതുപ്പകോപേന അങ്ഗാരകാസുയം പക്ഖിത്തോ വിയ സമന്താ പരിഡയ്ഹതി. യഥാഹ –
Tejodhātuppakopena aṅgārakāsuyaṃ pakkhitto viya samantā pariḍayhati. Yathāha –
‘‘സന്തത്തോ ഭവതീ കായോ, ദട്ഠോ അഗ്ഗിമുഖേന വാ;
‘‘Santatto bhavatī kāyo, daṭṭho aggimukhena vā;
തേജോധാതുപ്പകോപേന, ഹോതി അഗ്ഗിമുഖേവ സോ’’തി. (ധ॰ സ॰ അട്ഠ॰ ൫൮൪);
Tejodhātuppakopena, hoti aggimukheva so’’ti. (dha. sa. aṭṭha. 584);
വായോധാതുപ്പകോപേന സഞ്ഛിജ്ജമാനസന്ധിബന്ധനോ പാസാണേഹി കോട്ടേത്വാ സഞ്ചുണ്ണിയമാനട്ഠികോ വിയ ച ഹോതി. യഥാഹ –
Vāyodhātuppakopena sañchijjamānasandhibandhano pāsāṇehi koṭṭetvā sañcuṇṇiyamānaṭṭhiko viya ca hoti. Yathāha –
‘‘സഞ്ഛിന്നോ ഭവതീ കായോ, ദട്ഠോ സത്ഥമുഖേന വാ;
‘‘Sañchinno bhavatī kāyo, daṭṭho satthamukhena vā;
വായോധാതുപ്പകോപേന, ഹോതി സത്ഥമുഖേവ സോ’’തി. (ധ॰ സ॰ അട്ഠ॰ ൫൮൪);
Vāyodhātuppakopena, hoti satthamukheva so’’ti. (dha. sa. aṭṭha. 584);
ധാതുപ്പകോപബ്യാപന്നകായോപി ച ന ജീവതി. യദാ പന താ ധാതുയോ അഞ്ഞമഞ്ഞം പതിട്ഠാനാദികിച്ചം സാധേന്താപി സമം വഹന്തി, തദാ ജീവിതം പവത്തതി. ഏവം മഹാഭൂതപടിബദ്ധഞ്ച ജീവിതം. ദുബ്ഭിക്ഖാദീസു പന ആഹാരുപച്ഛേദേന സത്താനം ജീവിതക്ഖയോ പാകടോ ഏവ. ഏവം കബളീകാരാഹാരപടിബദ്ധഞ്ച ജീവിതം. തഥാ അസിതപീതാദിപരിപാകേ കമ്മജതേജേ ഖീണേ സത്താ ജീവിതക്ഖയം പാപുണന്താപി പാകടാ ഏവ. ഏവം ഉസ്മാപടിബദ്ധഞ്ച ജീവിതം. വിഞ്ഞാണേ പന നിരുദ്ധേ നിരുദ്ധതോ പഭുതി സത്താനം ന ഹോതി ജീവിതന്തി ഏവമ്പി ലോകേ പാകടമേവ. ഏവം വിഞ്ഞാണപടിബദ്ധഞ്ച ജീവിതം. ഏവം അനേകപച്ചയപടിബദ്ധവുത്തിഭാവതോ കസിരം വേദിതബ്ബം.
Dhātuppakopabyāpannakāyopi ca na jīvati. Yadā pana tā dhātuyo aññamaññaṃ patiṭṭhānādikiccaṃ sādhentāpi samaṃ vahanti, tadā jīvitaṃ pavattati. Evaṃ mahābhūtapaṭibaddhañca jīvitaṃ. Dubbhikkhādīsu pana āhārupacchedena sattānaṃ jīvitakkhayo pākaṭo eva. Evaṃ kabaḷīkārāhārapaṭibaddhañca jīvitaṃ. Tathā asitapītādiparipāke kammajateje khīṇe sattā jīvitakkhayaṃ pāpuṇantāpi pākaṭā eva. Evaṃ usmāpaṭibaddhañca jīvitaṃ. Viññāṇe pana niruddhe niruddhato pabhuti sattānaṃ na hoti jīvitanti evampi loke pākaṭameva. Evaṃ viññāṇapaṭibaddhañca jīvitaṃ. Evaṃ anekapaccayapaṭibaddhavuttibhāvato kasiraṃ veditabbaṃ.
പരിത്തഞ്ചാതി അപ്പകം, ദേവാനം ജീവിതം ഉപനിധായ തിണഗ്ഗേ ഉസ്സാവബിന്ദുസദിസം, ചിത്തക്ഖണതോ ഉദ്ധം അഭാവേന വാ പരിത്തം. അതിദീഘായുകോപി ഹി സത്തോ അതീതേന ചിത്തേന ജീവിത്ഥ ന ജീവതി ന ജീവിസ്സതി, അനാഗതേന ജീവിസ്സതി ന ജീവതി ന ജീവിത്ഥ, പച്ചുപ്പന്നേന ജീവതി ന ജീവിത്ഥ ന ജീവിസ്സതി. വുത്തഞ്ചേതം –
Parittañcāti appakaṃ, devānaṃ jīvitaṃ upanidhāya tiṇagge ussāvabindusadisaṃ, cittakkhaṇato uddhaṃ abhāvena vā parittaṃ. Atidīghāyukopi hi satto atītena cittena jīvittha na jīvati na jīvissati, anāgatena jīvissati na jīvati na jīvittha, paccuppannena jīvati na jīvittha na jīvissati. Vuttañcetaṃ –
‘‘ജീവിതം അത്തഭാവോ ച, സുഖദുക്ഖാ ച കേവലാ;
‘‘Jīvitaṃ attabhāvo ca, sukhadukkhā ca kevalā;
ഏകചിത്തസമായുത്താ, ലഹുസോ വത്തതേ ഖണോ.
Ekacittasamāyuttā, lahuso vattate khaṇo.
‘‘ചുല്ലാസീതിസഹസ്സാനി , കപ്പാ തിട്ഠന്തി യേ മരൂ;
‘‘Cullāsītisahassāni , kappā tiṭṭhanti ye marū;
നത്വേവ തേപി ജീവന്തി, ദ്വീഹി ചിത്തേഹി സംയുതാ’’തി. (മഹാനി॰ ൧൦);
Natveva tepi jīvanti, dvīhi cittehi saṃyutā’’ti. (mahāni. 10);
തഞ്ച ദുക്ഖേന സംയുതന്തി തഞ്ച ജീവിതം ഏവം അനിമിത്തമനഞ്ഞാതം കസിരം പരിത്തഞ്ച സമാനമ്പി സീതുണ്ഹഡംസമകസാദിസമ്ഫസ്സഖുപ്പിപാസാസങ്ഖാരദുക്ഖവിപരിണാമദുക്ഖദുക്ഖദുക്ഖേഹി സംയുതം. കിം വുത്തം ഹോതി? യസ്മാ ഈദിസം മച്ചാനം ജീവിതം, തസ്മാ ത്വം യാവ തം പരിക്ഖയം ന ഗച്ഛതി, താവ ധമ്മചരിയമേവ ബ്രൂഹയ, മാ പുത്തമനുസോചാതി.
Tañca dukkhena saṃyutanti tañca jīvitaṃ evaṃ animittamanaññātaṃ kasiraṃ parittañca samānampi sītuṇhaḍaṃsamakasādisamphassakhuppipāsāsaṅkhāradukkhavipariṇāmadukkhadukkhadukkhehi saṃyutaṃ. Kiṃ vuttaṃ hoti? Yasmā īdisaṃ maccānaṃ jīvitaṃ, tasmā tvaṃ yāva taṃ parikkhayaṃ na gacchati, tāva dhammacariyameva brūhaya, mā puttamanusocāti.
൫൮൧. അഥാപി മഞ്ഞേയ്യാസി ‘‘സബ്ബൂപകരണേഹി പുത്തം അനുരക്ഖന്തസ്സാപി മേ സോ മതോ, തേന സോചാമീ’’തി, ഏവമ്പി മാ സോചി. ന ഹി സോ ഉപക്കമോ അത്ഥി, യേന ജാതാ ന മിയ്യരേ, ന ഹി സക്കാ കേനചി ഉപക്കമേന ജാതാ സത്താ മാ മരന്തൂതി രക്ഖിതുന്തി വുത്തം ഹോതി. തതോ യസ്മാ സോ ‘‘ജരം പത്വാ നാമ, ഭന്തേ, മരണം അനുരൂപം, അതിദഹരോ മേ പുത്തോ മതോ’’തി ചിന്തേസി, തസ്മാ ആഹ ‘‘ജരമ്പി പത്വാ മരണം, ഏവംധമ്മാ ഹി പാണിനോ’’തി, ജരം പത്വാപി അപ്പത്വാപി മരണം, നത്ഥി ഏത്ഥ നിയമോതി വുത്തം ഹോതി.
581. Athāpi maññeyyāsi ‘‘sabbūpakaraṇehi puttaṃ anurakkhantassāpi me so mato, tena socāmī’’ti, evampi mā soci. Na hi so upakkamo atthi, yena jātā na miyyare, na hi sakkā kenaci upakkamena jātā sattā mā marantūti rakkhitunti vuttaṃ hoti. Tato yasmā so ‘‘jaraṃ patvā nāma, bhante, maraṇaṃ anurūpaṃ, atidaharo me putto mato’’ti cintesi, tasmā āha ‘‘jarampi patvā maraṇaṃ, evaṃdhammā hi pāṇino’’ti, jaraṃ patvāpi appatvāpi maraṇaṃ, natthi ettha niyamoti vuttaṃ hoti.
൫൮൨. ഇദാനി തമത്ഥം നിദസ്സനേന സാധേന്തോ ‘‘ഫലാനമിവ പക്കാന’’ന്തിആദിമാഹ. തസ്സത്ഥോ – യഥാ ഫലാനം പക്കാനം യസ്മാ സൂരിയുഗ്ഗമനതോ പഭുതി സൂരിയാതപേന സന്തപ്പമാനേ രുക്ഖേ പഥവിരസോ ച ആപോരസോ ച പത്തതോ സാഖം സാഖതോ ഖന്ധം ഖന്ധതോ മൂലന്തി ഏവം അനുക്കമേന മൂലതോ പഥവിമേവ പവിസതി, ഓഗമനതോ പഭുതി പന പഥവിതോ മൂലം മൂലതോ ഖന്ധന്തി ഏവം അനുക്കമേന സാഖാപത്തപല്ലവാദീനി പുന ആരോഹതി, ഏവം ആരോഹന്തോ ച പരിപാകഗതേ ഫലേ വണ്ടമൂലം ന പവിസതി. അഥ സൂരിയാതപേന തപ്പമാനേ വണ്ടമൂലേ പരിളാഹോ ഉപ്പജ്ജതി. തേന താനി ഫലാനി പാതോ പാതോ നിച്ചകാലം പതന്തി, നേസം പാതോ പതനതോ ഭയം ഹോതി, പതനാ ഭയം ഹോതീതി അത്ഥോ. ഏവം ജാതാനം മച്ചാനം നിച്ചം മരണതോ ഭയം . പക്കഫലസദിസാ ഹി സത്താതി.
582. Idāni tamatthaṃ nidassanena sādhento ‘‘phalānamiva pakkāna’’ntiādimāha. Tassattho – yathā phalānaṃ pakkānaṃ yasmā sūriyuggamanato pabhuti sūriyātapena santappamāne rukkhe pathaviraso ca āporaso ca pattato sākhaṃ sākhato khandhaṃ khandhato mūlanti evaṃ anukkamena mūlato pathavimeva pavisati, ogamanato pabhuti pana pathavito mūlaṃ mūlato khandhanti evaṃ anukkamena sākhāpattapallavādīni puna ārohati, evaṃ ārohanto ca paripākagate phale vaṇṭamūlaṃ na pavisati. Atha sūriyātapena tappamāne vaṇṭamūle pariḷāho uppajjati. Tena tāni phalāni pāto pāto niccakālaṃ patanti, nesaṃ pāto patanato bhayaṃ hoti, patanā bhayaṃ hotīti attho. Evaṃ jātānaṃ maccānaṃ niccaṃ maraṇato bhayaṃ . Pakkaphalasadisā hi sattāti.
൫൮൩-൬. കിഞ്ച ഭിയ്യോ ‘‘യഥാപി കുമ്ഭകാരസ്സ…പേ॰… ജീവിത’’ന്തി. തസ്മാ ‘‘ദഹരാ ച…പേ॰… പരായണാ’’തി ഏവം ഗണ്ഹ, ഏവഞ്ച ഗഹേത്വാ ‘‘തേസം മച്ചു…പേ॰… ഞാതീ വാ പന ഞാതകേ’’തി ഏവമ്പി ഗണ്ഹ. യസ്മാ ച ന പിതാ തായതേ പുത്തം, ഞാതീ വാ പന ഞാതകേ, തസ്മാ പേക്ഖതംയേവ…പേ॰… നീയതി.
583-6. Kiñca bhiyyo ‘‘yathāpi kumbhakārassa…pe… jīvita’’nti. Tasmā ‘‘daharā ca…pe… parāyaṇā’’ti evaṃ gaṇha, evañca gahetvā ‘‘tesaṃ maccu…pe… ñātī vā pana ñātake’’ti evampi gaṇha. Yasmā ca na pitā tāyate puttaṃ, ñātī vā pana ñātake, tasmā pekkhataṃyeva…pe… nīyati.
തത്ഥ അയം യോജനാ – പസ്സമാനാനംയേവ ഞാതീനം ‘‘അമ്മ, താതാ’’തിആദിനാ നയേന പുഥു അനേകപ്പകാരകം ലാലപതംയേവ മച്ചാനം ഏകമേകോ മച്ചോ യഥാ ഗോ വജ്ഝോ ഏവം നീയതി, ഏവം പസ്സ, ഉപാസക, യാവ അതാണോ ലോകോതി.
Tattha ayaṃ yojanā – passamānānaṃyeva ñātīnaṃ ‘‘amma, tātā’’tiādinā nayena puthu anekappakārakaṃ lālapataṃyeva maccānaṃ ekameko macco yathā go vajjho evaṃ nīyati, evaṃ passa, upāsaka, yāva atāṇo lokoti.
൫൮൭. തത്ഥ യേ ബുദ്ധപച്ചേകബുദ്ധാദയോ ധിതിസമ്പന്നാ, തേ ‘‘ഏവമബ്ഭാഹതോ ലോകോ മച്ചുനാ ച ജരായ ച, സോ ന സക്കാ കേനചി പരിത്താണം കാതു’’ന്തി യസ്മാ ജാനന്തി, തസ്മാ ധീരാ ന സോചന്തി വിദിത്വാ ലോകപരിയായം. ഇമം ലോകസഭാവം ഞത്വാ ന സോചന്തീതി വുത്തം ഹോതി.
587. Tattha ye buddhapaccekabuddhādayo dhitisampannā, te ‘‘evamabbhāhato loko maccunā ca jarāya ca, so na sakkā kenaci parittāṇaṃ kātu’’nti yasmā jānanti, tasmā dhīrā na socanti viditvā lokapariyāyaṃ. Imaṃ lokasabhāvaṃ ñatvā na socantīti vuttaṃ hoti.
൫൮൮. ത്വം പന യസ്സ മഗ്ഗം…പേ॰… പരിദേവസി. കിം വുത്തം ഹോതി? യസ്സ മാതുകുച്ഛിം ആഗതസ്സ ആഗതമഗ്ഗം വാ ഇതോ ചവിത്വാ അഞ്ഞത്ഥ ഗതസ്സ ഗതമഗ്ഗം വാ ന ജാനാസി, തസ്സ ഇമേ ഉഭോ അന്തേ അസമ്പസ്സം നിരത്ഥം പരിദേവസി. ധീരാ പന തേ പസ്സന്താ വിദിത്വാ ലോകപരിയായം ന സോചന്തീതി.
588. Tvaṃ pana yassa maggaṃ…pe… paridevasi. Kiṃ vuttaṃ hoti? Yassa mātukucchiṃ āgatassa āgatamaggaṃ vā ito cavitvā aññattha gatassa gatamaggaṃ vā na jānāsi, tassa ime ubho ante asampassaṃ niratthaṃ paridevasi. Dhīrā pana te passantā viditvā lokapariyāyaṃ na socantīti.
൫൮൯. ഇദാനി ‘‘നിരത്ഥം പരിദേവസീ’’തി ഏത്ഥ വുത്തപരിദേവനായ നിരത്ഥകഭാവം സാധേന്തോ ‘‘പരിദേവയമാനോ ചേ’’തിആദിമാഹ. തത്ഥ ഉദബ്ബഹേതി ഉബ്ബഹേയ്യ ധാരേയ്യ, അത്തനി സഞ്ജനേയ്യാതി അത്ഥോ. സമ്മൂള്ഹോ ഹിംസമത്താനന്തി സമ്മൂള്ഹോ ഹുത്വാ അത്താനം ബാധേന്തോ. കയിരാ ചേ നം വിചക്ഖണോതി യദി താദിസോ കഞ്ചി അത്ഥം ഉദബ്ബഹേ, വിചക്ഖണോപി നം പരിദേവം കരേയ്യ.
589. Idāni ‘‘niratthaṃ paridevasī’’ti ettha vuttaparidevanāya niratthakabhāvaṃ sādhento ‘‘paridevayamāno ce’’tiādimāha. Tattha udabbaheti ubbaheyya dhāreyya, attani sañjaneyyāti attho. Sammūḷho hiṃsamattānanti sammūḷho hutvā attānaṃ bādhento. Kayirā ce naṃ vicakkhaṇoti yadi tādiso kañci atthaṃ udabbahe, vicakkhaṇopi naṃ paridevaṃ kareyya.
൫൯൦. ന ഹി രുണ്ണേനാതി ഏത്ഥായം യോജനാ – ന പന കോചി രുണ്ണേന വാ സോകേന വാ ചേതസോ സന്തിം പപ്പോതി, അപിച ഖോ പന രോദതോ സോചതോ ച ഭിയ്യോ അസ്സ ഉപ്പജ്ജതേ ദുക്ഖം, സരീരഞ്ച ദുബ്ബണ്ണിയാദീഹി ഉപഹഞ്ഞതീതി.
590.Na hi ruṇṇenāti etthāyaṃ yojanā – na pana koci ruṇṇena vā sokena vā cetaso santiṃ pappoti, apica kho pana rodato socato ca bhiyyo assa uppajjate dukkhaṃ, sarīrañca dubbaṇṇiyādīhi upahaññatīti.
൫൯൧. ന തേന പേതാതി തേന പരിദേവനേന കാലകതാ ന പാലേന്തി ന യാപേന്തി, ന തം തേസം ഉപകാരായ ഹോതി. തസ്മാ നിരത്ഥാ പരിദേവനാതി.
591.Na tena petāti tena paridevanena kālakatā na pālenti na yāpenti, na taṃ tesaṃ upakārāya hoti. Tasmā niratthā paridevanāti.
൫൯൨. ന കേവലഞ്ച നിരത്ഥാ, അനത്ഥമ്പി ആവഹതി. കസ്മാ? യസ്മാ സോകമപ്പജഹം …പേ॰… വസമന്വഗൂ. തത്ഥ അനുത്ഥുനന്തോതി അനുസോചന്തോ. വസമന്വഗൂതി വസം ഗതോ.
592. Na kevalañca niratthā, anatthampi āvahati. Kasmā? Yasmā sokamappajahaṃ…pe… vasamanvagū. Tattha anutthunantoti anusocanto. Vasamanvagūti vasaṃ gato.
൫൯൩. ഏവമ്പി നിരത്ഥകത്തം അനത്ഥാവഹത്തഞ്ച സോകസ്സ ദസ്സേത്വാ ഇദാനി സോകവിനയത്ഥം ഓവദന്തോ ‘‘അഞ്ഞേപി പസ്സാ’’തിആദിമാഹ. തത്ഥ ഗമിനേതി ഗമികേ, പരലോകഗമനസജ്ജേ ഠിതേതി വുത്തം ഹോതി. ഫന്ദന്തേവിധ പാണിനോതി മരണഭയേന ഫന്ദമാനേയേവ ഇധ സത്തേ.
593. Evampi niratthakattaṃ anatthāvahattañca sokassa dassetvā idāni sokavinayatthaṃ ovadanto ‘‘aññepi passā’’tiādimāha. Tattha gamineti gamike, paralokagamanasajje ṭhiteti vuttaṃ hoti. Phandantevidha pāṇinoti maraṇabhayena phandamāneyeva idha satte.
൫൯൪. യേന യേനാതി യേനാകാരേന മഞ്ഞന്തി ‘‘ദീഘായുകോ ഭവിസ്സതി, അരോഗോ ഭവിസ്സതീ’’തി. തതോ തം അഞ്ഞഥായേവ ഹോതി, സോ ഏവം മഞ്ഞിതോ മരതിപി, രോഗീപി ഹോതി. ഏതാദിസോ അയം വിനാഭാവോ മഞ്ഞിതപ്പച്ചനീകേന ഹോതി, പസ്സ, ഉപാസക, ലോകസഭാവന്തി ഏവമേത്ഥ അധിപ്പായയോജനാ വേദിതബ്ബാ.
594.Yena yenāti yenākārena maññanti ‘‘dīghāyuko bhavissati, arogo bhavissatī’’ti. Tato taṃ aññathāyeva hoti, so evaṃ maññito maratipi, rogīpi hoti. Etādiso ayaṃ vinābhāvo maññitappaccanīkena hoti, passa, upāsaka, lokasabhāvanti evamettha adhippāyayojanā veditabbā.
൫൯൬. അരഹതോ സുത്വാതി ഇമം ഏവരൂപം അരഹതോ ധമ്മദേസനം സുത്വാ. നേസോ ലബ്ഭാ മയാ ഇതീതി സോ പേതോ ‘‘ഇദാനി മയാ പുന ജീവതൂ’’തി ന ലബ്ഭാ ഇതി പരിജാനന്തോ, വിനേയ്യ പരിദേവിതന്തി വുത്തം ഹോതി.
596.Arahato sutvāti imaṃ evarūpaṃ arahato dhammadesanaṃ sutvā. Neso labbhā mayā itīti so peto ‘‘idāni mayā puna jīvatū’’ti na labbhā iti parijānanto, vineyya paridevitanti vuttaṃ hoti.
൫൯൭. കിഞ്ച ഭിയ്യോ – ‘‘യഥാ സരണമാദിത്തം…പേ॰… ധംസയേ’’തി. തത്ഥ ധീരോ ധിതിസമ്പദായ, സപഞ്ഞോ സാഭാവികപഞ്ഞായ, പണ്ഡിതോ ബാഹുസച്ചപഞ്ഞായ, കുസലോ ചിന്തകജാതികതായ വേദിതബ്ബോ. ചിന്താമയസുതമയഭാവനാമയപഞ്ഞാഹി വാ യോജേതബ്ബം.
597. Kiñca bhiyyo – ‘‘yathā saraṇamādittaṃ…pe… dhaṃsaye’’ti. Tattha dhīro dhitisampadāya, sapañño sābhāvikapaññāya, paṇḍito bāhusaccapaññāya, kusalo cintakajātikatāya veditabbo. Cintāmayasutamayabhāvanāmayapaññāhi vā yojetabbaṃ.
൫൯൮-൯. ന കേവലഞ്ച സോകമേവ, പരിദേവം…പേ॰… സല്ലമത്തനോ. തത്ഥ പജപ്പന്തി തണ്ഹം. ദോമനസ്സന്തി ചേതസികദുക്ഖം. അബ്ബഹേതി ഉദ്ധരേ. സല്ലന്തി ഏതമേവ തിപ്പകാരം ദുന്നീഹരണട്ഠേന അന്തോവിജ്ഝനട്ഠേന ച സല്ലം. പുബ്ബേ വുത്തം സത്തവിധം രാഗാദിസല്ലം വാ. ഏതസ്മിഞ്ഹി അബ്ബൂള്ഹേ സല്ലേ അബ്ബൂള്ഹസല്ലോ…പേ॰… നിബ്ബുതോതി അരഹത്തനികൂടേന ദേസനം നിട്ഠാപേസി. തത്ഥ അസിതോതി തണ്ഹാദിട്ഠീഹി അനിസ്സിതോ. പപ്പുയ്യാതി പാപുണിത്വാ. സേസം ഇധ ഇതോ പുബ്ബേ വുത്തത്താ ഉത്താനത്ഥമേവ, തസ്മാ ന വണ്ണിതം.
598-9. Na kevalañca sokameva, paridevaṃ…pe… sallamattano. Tattha pajappanti taṇhaṃ. Domanassanti cetasikadukkhaṃ. Abbaheti uddhare. Sallanti etameva tippakāraṃ dunnīharaṇaṭṭhena antovijjhanaṭṭhena ca sallaṃ. Pubbe vuttaṃ sattavidhaṃ rāgādisallaṃ vā. Etasmiñhi abbūḷhe salle abbūḷhasallo…pe… nibbutoti arahattanikūṭena desanaṃ niṭṭhāpesi. Tattha asitoti taṇhādiṭṭhīhi anissito. Pappuyyāti pāpuṇitvā. Sesaṃ idha ito pubbe vuttattā uttānatthameva, tasmā na vaṇṇitaṃ.
പരമത്ഥജോതികായ ഖുദ്ദക-അട്ഠകഥായ
Paramatthajotikāya khuddaka-aṭṭhakathāya
സുത്തനിപാത-അട്ഠകഥായ സല്ലസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Suttanipāta-aṭṭhakathāya sallasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / സുത്തനിപാതപാളി • Suttanipātapāḷi / ൮. സല്ലസുത്തം • 8. Sallasuttaṃ