| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மஜ்ஜி²மனிகாய (டீகா) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
8. ஸல்லேக²ஸுத்தவண்ணனா
8. Sallekhasuttavaṇṇanā
81. ‘‘சுந்தோ³’’தி தஸ்ஸ மஹாதே²ரஸ்ஸ நாமங், பூஜாவஸேன பன மஹாசுந்தோ³தி வுச்சதி யதா² ‘‘மஹாமொக்³க³ல்லானோ’’தி. அத்தனோ வா சுந்த³ங் நாம பா⁴கி³னெய்யத்தே²ரங் உபாதா³ய ஆயஸ்மதோ ஸாரிபுத்தத்தே²ரஸ்ஸ பா⁴தா அயங் மஹாதே²ரோ ‘‘மஹாசுந்தோ³’’தி பஞ்ஞாயித்த² யதா² ‘‘மஹாபந்த²கோ’’தி. ஸாயன்ஹஸமயந்தி பு⁴ம்மத்தே² ஏகங் உபயோக³வசனந்தி ஆஹ ‘‘ஸாயன்ஹகாலே’’தி. ந ஹெத்த² அச்சந்த ஸங்யோகோ³ ஸம்ப⁴வதீதி. ஸத்தஸங்கா²ரேஹீதி ஸத்³தி⁴விஹாரிகஅந்தேவாஸிகஉபாஸகாதி³ஸத்தேஹி சேவ ரூபாரம்மணாதி³ஸங்கா²ரேஹி ச. படினிவத்தித்வாதி அபஸக்கித்வா. நிலீயனந்தி விவேசனங் காயசித்தேஹி ததோ விவித்ததா. ஏகீபா⁴வோதி ஹி காயவிவேகமாஹ, பவிவேகோதி சித்தவிவேகங். ததோ வுட்டி²தோதி ததோ து³வித⁴விவேகதோ ப⁴வங்கு³ப்பத்தியா, ஸப்³ரஹ்மசாரீஹி ஸமாக³மேன ச அபேதோ. அபி⁴வாதா³பெத்வாதி அபி⁴வாத³ங் காரெத்வா. ஏவந்தி யதா²வுத்தஅபி⁴வாத³வஸேன. பக்³க³ய்ஹாதி உன்னாமெத்வா. அனுபச்சி²ன்னப⁴வமூலானங் தாவ ஏவங் அபி⁴வாதோ³ ஹோது, உச்சி²ன்னப⁴வமூலானங் கிமத்தி²யோதி ஆஹ ‘‘ஏதங் ஆசிண்ணங் ததா²க³தான’’ந்தி. தேன ந ததா²க³தா ஸம்பராயிகங்யேவ ஸத்தானங் ஸுக²ங் ஆஸீஸந்தி, அத² கோ² தி³ட்ட²த⁴ம்மிகம்பீதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். கஸ்மா ஏவங் ததா²க³தா அபி⁴வத³ந்தீதி தத்த² காரணமாஹ ‘‘ஸுக²காமா ஹீ’’திஆதி³. புது²காயாதி ப³ஹூ ஸத்தகாயா. யக்கா²தி தே³வா. தே ஹி பூஜனீயதாய ‘‘யக்கா²’’தி வுச்சந்தி. அபி⁴வத³ந்தீதி ஆஸீஸிதமேவத்த²ங் ஞாணகருணாஹி அபி⁴முக²ங் கத்வா வத³ந்தி.
81. ‘‘Cundo’’ti tassa mahātherassa nāmaṃ, pūjāvasena pana mahācundoti vuccati yathā ‘‘mahāmoggallāno’’ti. Attano vā cundaṃ nāma bhāgineyyattheraṃ upādāya āyasmato sāriputtattherassa bhātā ayaṃ mahāthero ‘‘mahācundo’’ti paññāyittha yathā ‘‘mahāpanthako’’ti. Sāyanhasamayanti bhummatthe ekaṃ upayogavacananti āha ‘‘sāyanhakāle’’ti. Na hettha accanta saṃyogo sambhavatīti. Sattasaṅkhārehīti saddhivihārikaantevāsikaupāsakādisattehi ceva rūpārammaṇādisaṅkhārehi ca. Paṭinivattitvāti apasakkitvā. Nilīyananti vivecanaṃ kāyacittehi tato vivittatā. Ekībhāvoti hi kāyavivekamāha, pavivekoti cittavivekaṃ. Tato vuṭṭhitoti tato duvidhavivekato bhavaṅguppattiyā, sabrahmacārīhi samāgamena ca apeto. Abhivādāpetvāti abhivādaṃ kāretvā. Evanti yathāvuttaabhivādavasena. Paggayhāti unnāmetvā. Anupacchinnabhavamūlānaṃ tāva evaṃ abhivādo hotu, ucchinnabhavamūlānaṃ kimatthiyoti āha ‘‘etaṃ āciṇṇaṃ tathāgatāna’’nti. Tena na tathāgatā samparāyikaṃyeva sattānaṃ sukhaṃ āsīsanti, atha kho diṭṭhadhammikampīti daṭṭhabbaṃ. Kasmā evaṃ tathāgatā abhivadantīti tattha kāraṇamāha ‘‘sukhakāmā hī’’tiādi. Puthukāyāti bahū sattakāyā. Yakkhāti devā. Te hi pūjanīyatāya ‘‘yakkhā’’ti vuccanti. Abhivadantīti āsīsitamevatthaṃ ñāṇakaruṇāhi abhimukhaṃ katvā vadanti.
யாதி அனியமதோ க³ஹிதா நியமதோ த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘இமா’’தி ஆஹ. இமாதி ச ஆஸன்னபச்சக்க²வசனந்தி ஆஹ ‘‘அபி⁴முக²ங் கரொந்தோ வியா’’தி , தங் தங் தி³ட்டி²க³திகங் சித்தக³தங் ஸம்முகா² விய கரொந்தோதி அத்தோ². தி³ட்டி²யோதி புரிமபத³லோபேன பாளியங் வுத்தந்தி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘மிச்சா²தி³ட்டி²யோ’’தி ஆஹ. ஸத்தேஸு தி³ட்டி²க³தசித்துப்பாதே³ஸு உப்பஜ்ஜமானா, ஸத்தேஸு வா விஸயபூ⁴தேஸு ஆரப்³ப⁴ உப்பஜ்ஜமானா ‘‘ஸத்தேஸு பாதுப⁴வந்தீ’’தி வுத்தா. அத்தவாதே³னாதி அத்தானங் ஆரப்³ப⁴ பவத்தேன வசனேன. படிஸங்யுத்தாதி ‘‘அத்தி² அத்தா’’தி கா³ஹே கா³ஹணே ச விஸயபா⁴வேன படிஸங்யுத்தா. தி³ட்டி²க³திகேன தி³ட்டி²ங் கா³ஹந்தேஹி க³ஹணே கா³ஹாபணே ச தி³ட்டி² தி³ட்டி²வாத³ஸ்ஸ விஸயோதி தேன படிஸங்யுத்தா நாம ஹோதி. ‘‘அத்தி² அத்தா’’தி ஏவங் பவத்தா தி³ட்டி² இத⁴ அத்தவாத³படிஸங்யுத்தா, ந தஸ்ஸா விஸயபூ⁴தோ அத்தா. ஸா ச விஸயபா⁴வதோ ததா²பவத்தேன வாதே³ன படிஸங்யுத்தா. லோகவாத³ப்படிஸங்யுத்தாதி எத்தா²பி ஏஸேவ நயோ. வீஸதி ப⁴வந்தி ததோ பரங் அத்தவாத³வத்து²னோ அபா⁴வா . பஞ்சபி ஹி உபாதா³னக்க²ந்தே⁴ பச்சேகங் ‘‘அத்தா’’தி தே ச அத்தனோ நிஸ்ஸயபா⁴வேன க³ண்ஹதோ ஏதாஸங் தி³ட்டீ²னங் ஸம்ப⁴வோ, தப்³பி³னிமுத்தோ பனாயங் விஸயோ அத்தக்³க³ஹணாகாரோ ச நத்தீ²தி. ஸஸ்ஸதோ அத்தா ச லோகோ சாதி ரூபாதீ³ஸு அஞ்ஞதரங் ‘‘அத்தா’’தி, ‘‘லோகோ’’தி வா க³ஹெத்வா தங் ஸஸ்ஸதோ ஸப்³ப³காலபா⁴வீ நிச்சோ து⁴வோதி. யதா²ஹ ‘‘ரூபீ அத்தா சேவ லோகோ ச ஸஸ்ஸதோ சாதி அத்தானஞ்ச லோகஞ்ச பஞ்ஞபேதீ’’திஆதி³. ஸஸ்ஸதோதிஆதீ³ஸு பட²மோ ஸஸ்ஸதவாத³வஸேன அத்தக்³கா³ஹோ, து³தியோ உச்சே²த³வாத³வஸேன, ததியோ ஏகச்சஸஸ்ஸதவாத³வஸேன, சதுத்தோ² தக்கீவாத³வஸேன பவத்தோ, அமராவிக்கே²பவஸேன வா பவத்தோ அத்தக்³கா³ஹோ. அந்தவாதி அத்தனோ பரிச்சே²த³தாவஸேன. அனந்தவாதி அபரிச்சே²த³தாவஸேன. அந்தவா ச அனந்தவா சாதி தது³ப⁴யவஸேன, இதரோ தக்கீவாத³வஸேன பவத்தோ அத்தக்³கா³ஹோ. ஏவங் பவத்தத்தா அட்ட² ஹொந்தீதி யோஜனா.
Yāti aniyamato gahitā niyamato dassento ‘‘imā’’ti āha. Imāti ca āsannapaccakkhavacananti āha ‘‘abhimukhaṃ karontoviyā’’ti , taṃ taṃ diṭṭhigatikaṃ cittagataṃ sammukhā viya karontoti attho. Diṭṭhiyoti purimapadalopena pāḷiyaṃ vuttanti dassento ‘‘micchādiṭṭhiyo’’ti āha. Sattesu diṭṭhigatacittuppādesu uppajjamānā, sattesu vā visayabhūtesu ārabbha uppajjamānā ‘‘sattesu pātubhavantī’’ti vuttā. Attavādenāti attānaṃ ārabbha pavattena vacanena. Paṭisaṃyuttāti ‘‘atthi attā’’ti gāhe gāhaṇe ca visayabhāvena paṭisaṃyuttā. Diṭṭhigatikena diṭṭhiṃ gāhantehi gahaṇe gāhāpaṇe ca diṭṭhi diṭṭhivādassa visayoti tena paṭisaṃyuttā nāma hoti. ‘‘Atthi attā’’ti evaṃ pavattā diṭṭhi idha attavādapaṭisaṃyuttā, na tassā visayabhūto attā. Sā ca visayabhāvato tathāpavattena vādena paṭisaṃyuttā. Lokavādappaṭisaṃyuttāti etthāpi eseva nayo. Vīsati bhavanti tato paraṃ attavādavatthuno abhāvā . Pañcapi hi upādānakkhandhe paccekaṃ ‘‘attā’’ti te ca attano nissayabhāvena gaṇhato etāsaṃ diṭṭhīnaṃ sambhavo, tabbinimutto panāyaṃ visayo attaggahaṇākāro ca natthīti. Sassato attā ca loko cāti rūpādīsu aññataraṃ ‘‘attā’’ti, ‘‘loko’’ti vā gahetvā taṃ sassato sabbakālabhāvī nicco dhuvoti. Yathāha ‘‘rūpī attā ceva loko ca sassato cāti attānañca lokañca paññapetī’’tiādi. Sassatotiādīsu paṭhamo sassatavādavasena attaggāho, dutiyo ucchedavādavasena, tatiyo ekaccasassatavādavasena, catuttho takkīvādavasena pavatto, amarāvikkhepavasena vā pavatto attaggāho. Antavāti attano paricchedatāvasena. Anantavāti aparicchedatāvasena. Antavā ca anantavā cāti tadubhayavasena, itaro takkīvādavasena pavatto attaggāho. Evaṃ pavattattā aṭṭha hontīti yojanā.
ஆதி³மேவாதி ஆதி³மனஸிகாரமேவ. தங் பன ஸரூபதோ த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘விபஸ்ஸனாமிஸ்ஸகபட²மமனஸிகாரமேவா’’தி ஆஹ. அப்பத்வாபி ஸோதாபத்திமக்³க³ந்தி இமினா அவதா⁴ரணேன நிவத்திதங் த³ஸ்ஸேதி. நாமரூபபரிச்சே²த³தோ பபு⁴தி யாவ உத³யப்³ப³யத³ஸ்ஸனங், அயங் இத⁴ ஆதி³மனஸிகாரோதி அதி⁴ப்பேதோ பஞ்ஞாபா⁴வனாய ஆரம்ப⁴பா⁴வதோ. உத³யப்³ப³யானுபஸ்ஸனாஸஹிததாய சஸ்ஸ விபஸ்ஸனாமிஸ்ஸகதா வசனங். ஏவந்தி இமஸ்ஸ அத்த²வசனங் ‘‘எத்தகேனேவ உபாயேனா’’தி , யதா²வுத்தஆதி³மனஸிகாரேனாதி அத்தோ². ஏதாஸந்தி யதா²வுத்தானங் அத்தவாத³லோகவாத³படிஸங்யுத்தானங் தி³ட்டீ²னங். காமஞ்ச தாஸங் தேன தத³ங்க³வஸேன பஹானங் ஹோதியேவ, தங் பன நாதி⁴ப்பேதங், தஸ்மா ஸமுச்சே²த³வஸேன பஹானங் படினிஸ்ஸக்³கோ³ ச ஹோதீதி புச்ச²தி. ஸப்³ப³ஸோ ஸமுச்சி²ன்னஸங்யோஜனதாய அனதி⁴மானிகோபி ஸமானோ. ‘‘அரியத⁴ம்மோ அதி⁴க³தோ’’தி மானோ அதி⁴மானோ, ஸோ யேஸங் அத்தி² தே அதி⁴மானிகா, தேஸங் உத³யப்³ப³யஞாணாதி⁴க³மேன அதி⁴மானுப்பத்தி தத³வஸானோ ச மனஸிகாரோதி அதி⁴ப்பேதோ. தேன தி³ட்டீ²னங் பஹானங் ந ஹோதீதி கதா²பனத்த²ங் அயங் புச்சா²தி ஆஹ ‘‘அதி⁴மானப்பஹானத்த²ங் புச்ச²தீ’’தி. ‘‘ஆதி³மேவ நு கோ²…பே॰… படினிஸ்ஸக்³கோ³ ஹோதீ’’தி அனபி⁴ஸமேதாவீ விய வத³ந்தோ அதி⁴மானே டி²தோ விய ஹோதீதி ஆஹ ‘‘அதி⁴மானிகோ விய ஹுத்வா’’தி. ஸோதி தே²ரோ. தேஸங் அத்தா²யாதி தேஸங் அத்தனோ அந்தேவாஸிகானங் ப⁴க³வதா ஏதஸ்ஸ மிச்சா²கா³ஹஸ்ஸ விவேசனத்தா²ய. தே²ரோ கிர த⁴ம்மஸேனாபதி விய ஸத்³தி⁴ங் அத்தனோ அந்தேவாஸிகேஹி ப⁴க³வந்தங் உபஸங்கமி.
Ādimevāti ādimanasikārameva. Taṃ pana sarūpato dassento ‘‘vipassanāmissakapaṭhamamanasikāramevā’’ti āha. Appatvāpi sotāpattimagganti iminā avadhāraṇena nivattitaṃ dasseti. Nāmarūpaparicchedato pabhuti yāva udayabbayadassanaṃ, ayaṃ idha ādimanasikāroti adhippeto paññābhāvanāya ārambhabhāvato. Udayabbayānupassanāsahitatāya cassa vipassanāmissakatā vacanaṃ. Evanti imassa atthavacanaṃ ‘‘ettakenevaupāyenā’’ti , yathāvuttaādimanasikārenāti attho. Etāsanti yathāvuttānaṃ attavādalokavādapaṭisaṃyuttānaṃ diṭṭhīnaṃ. Kāmañca tāsaṃ tena tadaṅgavasena pahānaṃ hotiyeva, taṃ pana nādhippetaṃ, tasmā samucchedavasena pahānaṃ paṭinissaggo ca hotīti pucchati. Sabbaso samucchinnasaṃyojanatāya anadhimānikopi samāno. ‘‘Ariyadhammo adhigato’’ti māno adhimāno, so yesaṃ atthi te adhimānikā, tesaṃ udayabbayañāṇādhigamena adhimānuppatti tadavasāno ca manasikāroti adhippeto. Tena diṭṭhīnaṃ pahānaṃ na hotīti kathāpanatthaṃ ayaṃ pucchāti āha ‘‘adhimānappahānatthaṃ pucchatī’’ti. ‘‘Ādimeva nu kho…pe… paṭinissaggo hotī’’ti anabhisametāvī viya vadanto adhimāne ṭhito viya hotīti āha ‘‘adhimāniko viya hutvā’’ti. Soti thero. Tesaṃ atthāyāti tesaṃ attano antevāsikānaṃ bhagavatā etassa micchāgāhassa vivecanatthāya. Thero kira dhammasenāpati viya saddhiṃ attano antevāsikehi bhagavantaṃ upasaṅkami.
82. யத்தா²தி விஸயே பு⁴ம்மங். தி³ட்டீ²னஞ்ஹி ஆரம்மணனித³ஸ்ஸனமேதந்தி. யஸ்மா தி³ட்டீ²னங் அனுஸயனபூ⁴மிபி ஸமுதா³சரணட்டா²னம்பி க²ந்தா⁴ ஏவ, தஸ்மா ஆஹ ‘‘யத்த² சேதா தி³ட்டி²யோ உப்பஜ்ஜந்தீ திஆதி³ பஞ்சக்க²ந்தே⁴ ஸந்தா⁴ய வுத்த’’ந்தி. ரூபங் அபி⁴னிவிஸ்ஸாதி ‘‘இத³ங் ரூபங் மம அத்தா’’தி தி³ட்டா²பி⁴னிவேஸவஸேன அபி⁴னிவிஸித்வா ஆரப்³ப⁴. அபி⁴னிவிஸமானா ஏவ ஹி தி³ட்டி² நங் ஆரம்மணங் கத்வா உப்பஜ்ஜதி. ‘‘ஸோ அத்தா’’திஆதீ³ஸு யதி³த³ங் சக்கா²தி³ஸங்க³ஹங் ரூபங், ஸஹபு³த்³தி⁴னிப³ந்த⁴னதாய ஸோ மே அத்தா, ஸுகா²ஸுக²ங் எத்த² லோகியதீதி ஸோ லோகோ. ‘‘ஸோஏவாஹங் பேச்ச பரலோகே ப⁴விஸ்ஸாமீதி ததா²பா⁴வேன நிச்சோ, தி²ரபா⁴வேன து⁴வோ, ஸப்³ப³தா³பா⁴விதாய ஸஸ்ஸதோ, நிப்³பி³காரதாய அவிபரிணாமத⁴ம்மோதி அத்தோ². யதி³ பஞ்சக்க²ந்தே⁴ ஸந்தா⁴ய வுத்தங், கத²மேகவசனந்தி ஆஹ ‘‘ஆரம்மணவஸேனா’’திஆதி³. நானா கரீயதி ஏதேனாதி நானாகரணங், விஸேஸோ. ஜாதிவஸேனாதி உப்பத்திவஸேன. யே ஹி அனிப்³ப³த்தபுப்³பா³ ஸமானாவத்தா², தே உப்பாத³ஸங்கா²தவிகாரஸமங்கி³தாய உப்பஜ்ஜந்தீதி ஸமஞ்ஞங் லப⁴ந்தி. தேனாஹ ‘‘ஜாதிவஸேனா’’திஆதி³. புனப்புனங் ஆஸேவிதாதி அனாதி³மதி ஸங்ஸாரே அபராபருப்பத்தியா லத்³தா⁴ஸேவனா. ஏதேன கிலேஸானங் பா⁴வனட்டே²ன அனுஸயத்த²ங் விஸேஸேதி . தா²மக³தாதி தா²மபா⁴வங் உபக³தா. ஏதேன அனுஸயே ஸபா⁴வதோ த³ஸ்ஸேதி. தா²மக³மனந்தி ச காமராகா³தீ³னங் அனஞ்ஞஸாதா⁴ரணோ ஸபா⁴வோ. ததா² ஹி வுத்தங் ‘‘தா²மக³தோ அனுஸயே பஜஹதீ’’தி (படி॰ ம॰ 3.21). அப்படிவினீதாதி ஸமுச்சே²த³வினயவஸேன ந படிவினீதா. அப்பஹீனா ஹி தா²மக³தா கிலேஸா அனுஸெந்தீதி வுச்சந்தி. ஏதேன தேஸங் காரணலாபே⁴ ஸதி உப்பஜ்ஜனாரஹதங் த³ஸ்ஸேதி. ஸமுதா³சரந்தீதி அபி⁴ப⁴வந்தி. ஏதேன தேஸங் வீதிக்கமப்பத்ததங் த³ஸ்ஸேதி. உப்பஜ்ஜந்தீதி பன இமினாவ பரியுட்டா²னாவத்தா² த³ஸ்ஸிதா.
82.Yatthāti visaye bhummaṃ. Diṭṭhīnañhi ārammaṇanidassanametanti. Yasmā diṭṭhīnaṃ anusayanabhūmipi samudācaraṇaṭṭhānampi khandhā eva, tasmā āha ‘‘yattha cetā diṭṭhiyo uppajjantī tiādi pañcakkhandhe sandhāya vutta’’nti. Rūpaṃ abhinivissāti ‘‘idaṃ rūpaṃ mama attā’’ti diṭṭhābhinivesavasena abhinivisitvā ārabbha. Abhinivisamānā eva hi diṭṭhi naṃ ārammaṇaṃ katvā uppajjati. ‘‘So attā’’tiādīsu yadidaṃ cakkhādisaṅgahaṃ rūpaṃ, sahabuddhinibandhanatāya so me attā, sukhāsukhaṃ ettha lokiyatīti so loko. ‘‘Soevāhaṃ pecca paraloke bhavissāmīti tathābhāvena nicco, thirabhāvena dhuvo, sabbadābhāvitāya sassato, nibbikāratāya avipariṇāmadhammoti attho. Yadi pañcakkhandhe sandhāya vuttaṃ, kathamekavacananti āha ‘‘ārammaṇavasenā’’tiādi. Nānā karīyati etenāti nānākaraṇaṃ, viseso. Jātivasenāti uppattivasena. Ye hi anibbattapubbā samānāvatthā, te uppādasaṅkhātavikārasamaṅgitāya uppajjantīti samaññaṃ labhanti. Tenāha ‘‘jātivasenā’’tiādi. Punappunaṃ āsevitāti anādimati saṃsāre aparāparuppattiyā laddhāsevanā. Etena kilesānaṃ bhāvanaṭṭhena anusayatthaṃ viseseti . Thāmagatāti thāmabhāvaṃ upagatā. Etena anusaye sabhāvato dasseti. Thāmagamananti ca kāmarāgādīnaṃ anaññasādhāraṇo sabhāvo. Tathā hi vuttaṃ ‘‘thāmagato anusaye pajahatī’’ti (paṭi. ma. 3.21). Appaṭivinītāti samucchedavinayavasena na paṭivinītā. Appahīnā hi thāmagatā kilesā anusentīti vuccanti. Etena tesaṃ kāraṇalābhe sati uppajjanārahataṃ dasseti. Samudācarantīti abhibhavanti. Etena tesaṃ vītikkamappattataṃ dasseti. Uppajjantīti pana imināva pariyuṭṭhānāvatthā dassitā.
தங் பஞ்சக்க²ந்த⁴ப்பபே⁴த³ங் ஆரம்மணந்தி யங் தங் ‘‘யத்த² சேதா தி³ட்டி²யோ உப்பஜ்ஜந்தீ’’திஆதி³னா வுத்தங் ரூபுபாதா³னக்க²ந்தா⁴தி³பஞ்சக்க²ந்த⁴பபே⁴த³ங் தி³ட்டீ²னங் ஆரம்மணங். ஏதங் மய்ஹங் ந ஹோதீதி ஏதங் க²ந்த⁴பஞ்சகங் மய்ஹங் ஸந்தகங் ந ஹோதி மம கிஞ்சனபலிபோ³த⁴பா⁴வேன க³ஹேதப்³ப³தாய அபா⁴வதோ. தேனஸ்ஸ பரமத்த²தோ தண்ஹாவத்து²பா⁴வங் படிக்கி²பதி தாவகாலிகாதி³பா⁴வதோ. அஹம்பி ஏஸோ ந அஸ்மீதி ஏஸோ பஞ்சக்க²ந்த⁴பபே⁴தோ³ அஹம்பி ந அஸ்மி, அஹந்தி ஸோ க³ஹேதப்³போ³ ந ஹோதீதி அத்தோ². ஏதேனஸ்ஸ மானவத்து²பா⁴வங் படிக்கி²பதி அனிச்சது³க்க²ஜேகு³ச்சா²தி³பா⁴வதோ. ஏஸோ மே அத்தாபி ந ஹோதி அத்தஸபா⁴வஸ்ஸ தத்த² அபா⁴வதோ மமஞ்சஸ்ஸ கிஞ்சனபலிபோ³த⁴பா⁴வேன க³ஹேதப்³ப³தாய அபா⁴வதோ.
Taṃ pañcakkhandhappabhedaṃ ārammaṇanti yaṃ taṃ ‘‘yattha cetā diṭṭhiyo uppajjantī’’tiādinā vuttaṃ rūpupādānakkhandhādipañcakkhandhapabhedaṃ diṭṭhīnaṃ ārammaṇaṃ. Etaṃ mayhaṃ na hotīti etaṃ khandhapañcakaṃ mayhaṃ santakaṃ na hoti mama kiñcanapalibodhabhāvena gahetabbatāya abhāvato. Tenassa paramatthato taṇhāvatthubhāvaṃ paṭikkhipati tāvakālikādibhāvato. Ahampi eso na asmīti eso pañcakkhandhapabhedo ahampi na asmi, ahanti so gahetabbo na hotīti attho. Etenassa mānavatthubhāvaṃ paṭikkhipati aniccadukkhajegucchādibhāvato. Eso me attāpi na hoti attasabhāvassa tattha abhāvato mamañcassa kiñcanapalibodhabhāvena gahetabbatāya abhāvato.
தண்ஹாவ மமந்தி க³ண்ஹாதி ஏதேனாதி தண்ஹாகா³ஹோ. தங் க³ண்ஹந்தோதி தங் உப்பாதெ³ந்தோ. தேனாஹ ‘‘தண்ஹாபபஞ்சங் க³ண்ஹாதீ’’தி. பபஞ்சேதி ஸந்தானங் வித்தா²ரெந்தோ ஸத்தே ஸங்ஸாரே சிராயதீதி பபஞ்சோ. யதா² வுத்தபபே⁴த³ந்தி அட்ட²ஸததண்ஹாவிசரிதபபே⁴த³ங். தண்ஹாபபஞ்சங் படிக்கி²பதி க²ந்த⁴பஞ்சகஸ்ஸ தண்ஹாவத்து²காபா⁴வவிபா⁴வனேனாதி அதி⁴ப்பாயோ. பரதோ பத³த்³வயேபி ஏஸேவ நயோ. தி³ட்டே²கட்டா²தி தி³ட்டி²யா பஹானேகட்டா². தேன தேஸங் பட²மமக்³க³வஜ்ஜ²தங் த³ஸ்ஸேதி. ஸஹஜேகட்டா² பன தி³ட்டி²யா தண்ஹா ஏவ, ந மானோ, ஸா ச கோ² அபாயக³மனீயா. யதா² அத்தீ²தி யேன அனிச்சது³க்கா²ஸுபா⁴னத்தாகாரேன அத்தி², ததா² பஸ்ஸந்தோ யதா²பூ⁴தங் பஸ்ஸதி நாம. தேனாஹ ‘‘க²ந்த⁴பஞ்சகஞ்ஹீ’’திஆதி³. ஏதேனேவ ஆகாரேனாதி ருப்பனாதி³அனிச்சாதி³ஆகாரேனேவ. க³ய்ஹமானம்பி அப்பஹீனவிபல்லாஸேஹி. தேனாகாரேனாதி ‘‘ஏதங் மம’’ந்திஆதி³ஆகாரேன. நேவத்தி² யதா²பூ⁴தத³ஸ்ஸனவிபல்லாஸானங் தத³பா⁴வதோ. ஸுட்டு² பஸ்ஸந்தஸ்ஸாதி யதா² புன ததா² ந பஸ்ஸிதப்³ப³ங், ஏவங் ஸுட்டு² ஸாதிஸயங் பஸ்ஸந்தஸ்ஸ.
Taṇhāva mamanti gaṇhāti etenāti taṇhāgāho. Taṃ gaṇhantoti taṃ uppādento. Tenāha ‘‘taṇhāpapañcaṃ gaṇhātī’’ti. Papañceti santānaṃ vitthārento satte saṃsāre cirāyatīti papañco. Yathā vuttapabhedanti aṭṭhasatataṇhāvicaritapabhedaṃ. Taṇhāpapañcaṃ paṭikkhipati khandhapañcakassa taṇhāvatthukābhāvavibhāvanenāti adhippāyo. Parato padadvayepi eseva nayo. Diṭṭhekaṭṭhāti diṭṭhiyā pahānekaṭṭhā. Tena tesaṃ paṭhamamaggavajjhataṃ dasseti. Sahajekaṭṭhā pana diṭṭhiyā taṇhā eva, na māno, sā ca kho apāyagamanīyā. Yathā atthīti yena aniccadukkhāsubhānattākārena atthi, tathā passanto yathābhūtaṃ passati nāma. Tenāha ‘‘khandhapañcakañhī’’tiādi. Eteneva ākārenāti ruppanādianiccādiākāreneva. Gayhamānampi appahīnavipallāsehi. Tenākārenāti ‘‘etaṃ mama’’ntiādiākārena. Nevatthi yathābhūtadassanavipallāsānaṃ tadabhāvato. Suṭṭhu passantassāti yathā puna tathā na passitabbaṃ, evaṃ suṭṭhu sātisayaṃ passantassa.
ந ஆதி³மனஸிகாரேனேவ தி³ட்டி²ப்பஹானங் ஹோதி, அதி⁴மானிகானங் பன அதி⁴மானமத்தமேதங் த³ஸ்ஸனங். மக்³கே³னேவ தங் ஹோதீதி இமமத்த²ங் விபா⁴வெந்தோ ‘‘ஸோதாபத்திமக்³கே³ன தி³ட்டி²ப்பஹானங் த³ஸ்ஸெத்வா’’தி ஆஹ. விப⁴ஜந்தோதி அதி⁴மானிகானங் ஜா²னானி அஸல்லேக²பா⁴வேன விப⁴ஜந்தோ. பா³லபுது²ஜ்ஜனானங் நேவ உப்பஜ்ஜதி அகாரகபா⁴வதோ. ந அரியஸாவகானங் பஹீனாதி⁴மானபச்சயத்தா. ந அட்டா²னநியோஜகோ ஸப்பாயகம்மட்டா²னேயேவ நியோஜனதோ.
Na ādimanasikāreneva diṭṭhippahānaṃ hoti, adhimānikānaṃ pana adhimānamattametaṃ dassanaṃ. Maggeneva taṃ hotīti imamatthaṃ vibhāvento ‘‘sotāpattimaggena diṭṭhippahānaṃ dassetvā’’ti āha. Vibhajantoti adhimānikānaṃ jhānāni asallekhabhāvena vibhajanto. Bālaputhujjanānaṃ neva uppajjati akārakabhāvato. Na ariyasāvakānaṃ pahīnādhimānapaccayattā. Na aṭṭhānaniyojako sappāyakammaṭṭhāneyeva niyojanato.
தே²ரோ ‘‘யத³த்த²ங் ஸங்கோ⁴ பக்கோஸதி, ஸோ அத்தோ² தத்த² வாஸீனங் ஆக³தாக³தானங் இத⁴ இஜ்ஜ²தீ’’தி தங் உதி³க்க²ந்தோ ஸங்கே⁴ன யாவததியங் பஹிதோபி ந க³தோ ந அகா³ரவேன. தேனாஹ ‘‘கிமேத’’ந்திஆதி³. பண்டி³தோ ஹி தத்த² அத்தனோ கிச்சமேவ கரோதீதி அஞ்ஞதரங் வுட்³ட⁴பப்³ப³ஜிதங் பாஹேஸி. கிமேதந்தி ஸங்க⁴ஸ்ஸ ஆணாய அகரணங் நாம கிமேதந்தி கரணே ஆத³ரங் தீ³பெந்தோ ஏவமாஹ. ஸட்டி²வஸ்ஸாதீதோதி அப்பத்தே பத்தஸஞ்ஞீ ஏவ ஸட்டி²வஸ்ஸாதீதோ. யஸ்மா பேஸலா பேஸலேஹி ஸத்³தி⁴ங் ஸங்ஸந்த³ந்தி ஸமானாதி⁴முத்திதாய, தஸ்மா தே²ரோ ‘‘ஸாதா⁴வுஸோ’’தி வத்வா ஹத்தி²மாபனாதி³ங் ஸப்³ப³ங் அகாஸி.
Thero ‘‘yadatthaṃ saṅgho pakkosati, so attho tattha vāsīnaṃ āgatāgatānaṃ idha ijjhatī’’ti taṃ udikkhanto saṅghena yāvatatiyaṃ pahitopi na gato na agāravena. Tenāha ‘‘kimeta’’ntiādi. Paṇḍito hi tattha attano kiccameva karotīti aññataraṃ vuḍḍhapabbajitaṃ pāhesi. Kimetanti saṅghassa āṇāya akaraṇaṃ nāma kimetanti karaṇe ādaraṃ dīpento evamāha. Saṭṭhivassātītoti appatte pattasaññī eva saṭṭhivassātīto. Yasmā pesalā pesalehi saddhiṃ saṃsandanti samānādhimuttitāya, tasmā thero ‘‘sādhāvuso’’ti vatvā hatthimāpanādiṃ sabbaṃ akāsi.
தாதி³ஸோவாதி அனந்தரங் வுத்தத்தே²ரஸதி³ஸோவ அப்பத்தே பத்தஸஞ்ஞீ ஏவ ஸட்டி²வஸ்ஸாதீதோதி அத்தோ². பது³மகு³ம்ப³ந்தி கமலஸண்ட³ங். பாஸாத³ங் பாவிஸி விஸ்ஸட்ட²ங் ஓலோகனேனஸ்ஸ புது²ஜ்ஜனபா⁴வோ அத்தனாவ பஞ்ஞாயிஸ்ஸதீதி. திஸ்ஸமஹாவிஹாரே கிர தே²ரா பி⁴க்கூ² ததா³ ‘‘ஸகசித்தங் பஸீத³தீ’’தி வசனங் பூஜெந்தா காலஸ்ஸேவ சேதியங்க³ணங் ஸம்மஜ்ஜித்வா எத்தகாரம்மணமேவ பு³த்³தா⁴ரம்மணபீதிங் உப்பாதெ³த்வா தி³வஸே தி³வஸே ததா² கரொந்தி. தேன வுத்தங் ‘‘தஸ்மிஞ்ச ஸமயே’’திஆதி³. ‘‘த⁴ம்மதி³ன்ன, இத⁴ பத்தசீவரங் ட²பேதீ’’தி வத்தாபி படிஸந்தா²ரவஸேன கிஞ்சி புச்சி²தாபி நாஹோஸி. கு³ணங் ஜானாதீதி நிமுஜ்ஜனாதீ³ஸு விவரதா³னாதி³னா கு³ணங் ஜானாதி விய. தும்ஹே பன ந ஜானித்த² ஆக³ந்துகவத்தஸ்ஸபி அகரணதோ. ஸத்து²ஆணாவிலங்கி⁴னீ கீதி³ஸீ ஸா ஸங்க⁴ஸ்ஸ கதிகா? கதிகா ச நாம ஸிக்கா²பதா³விரோதே⁴ன அனுவத்தேதப்³பா³, எத்தகம்பி அஜானந்தேஹி மே ஸங்வாஸோ நத்தீ²தி ஆகாஸே அப்³பு⁴க்கமி.
Tādisovāti anantaraṃ vuttattherasadisova appatte pattasaññī eva saṭṭhivassātītoti attho. Padumagumbanti kamalasaṇḍaṃ. Pāsādaṃ pāvisi vissaṭṭhaṃ olokanenassa puthujjanabhāvo attanāva paññāyissatīti. Tissamahāvihāre kira therā bhikkhū tadā ‘‘sakacittaṃ pasīdatī’’ti vacanaṃ pūjentā kālasseva cetiyaṅgaṇaṃ sammajjitvā ettakārammaṇameva buddhārammaṇapītiṃ uppādetvā divase divase tathā karonti. Tena vuttaṃ ‘‘tasmiñca samaye’’tiādi. ‘‘Dhammadinna, idha pattacīvaraṃ ṭhapetī’’ti vattāpi paṭisanthāravasena kiñci pucchitāpi nāhosi. Guṇaṃ jānātīti nimujjanādīsu vivaradānādinā guṇaṃ jānāti viya. Tumhe pana na jānittha āgantukavattassapi akaraṇato. Satthuāṇāvilaṅghinī kīdisī sā saṅghassa katikā? Katikā ca nāma sikkhāpadāvirodhena anuvattetabbā, ettakampi ajānantehi me saṃvāso natthīti ākāse abbhukkami.
யங் தஸ்ஸ ஏவமஸ்ஸ ஸல்லேகே²ன விஹராமீதி யோ ‘‘பட²மஜ்ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரெய்யா’’தி வுத்தோ, தஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ யங் ‘‘பட²மஜ்ஜா²னஸங்கா²தங் படிபத்திவிதா⁴னங் கிலேஸே ஸல்லேக²தி, தேன ஸல்லேகே²ன அஹங் விஹராமீ’’தி அதி⁴மானவஸேன ஏவமஸ்ஸ ஏவங் ப⁴வெய்ய டா²னமேதங் விஜ்ஜதீதி ஏவமெத்த² ஸம்ப³ந்தோ⁴ வேதி³தப்³போ³. தங் ந யுஜ்ஜதீதி தங் அதி⁴மானிகஸ்ஸ ‘‘யதா²விப⁴ங்க³ங் பட²மஜ்ஜா²னங் ஸல்லேகோ²’’தி பரிவிதக்கிதங் ந யுஜ்ஜதி யுத்தங் ந ஹோதி. தேனாஹ ‘‘ந ஹீ’’திஆதி³. தத்த² ஸம்மா ஸப்³ப³ஸோ ச கிலேஸே லிக²தீதி ஸல்லேகோ², அரியமக்³கோ³. தது³பாயவிபஸ்ஸனா ஸல்லேக²படிபதா³. யங் பன ஜா²னங் விபஸ்ஸனாபாத³கங், தம்பி ஜா²னங் பரியாயேன மக்³க³பாத³கங் ஹோதியேவ. தேனாஹ ‘‘அவிபஸ்ஸனாபாத³கத்தா’’திஆதி³.
Yaṃtassa evamassa sallekhena viharāmīti yo ‘‘paṭhamajjhānaṃ upasampajja vihareyyā’’ti vutto, tassa bhikkhuno yaṃ ‘‘paṭhamajjhānasaṅkhātaṃ paṭipattividhānaṃ kilese sallekhati, tena sallekhena ahaṃ viharāmī’’ti adhimānavasena evamassa evaṃ bhaveyya ṭhānametaṃ vijjatīti evamettha sambandho veditabbo. Taṃ na yujjatīti taṃ adhimānikassa ‘‘yathāvibhaṅgaṃ paṭhamajjhānaṃ sallekho’’ti parivitakkitaṃ na yujjati yuttaṃ na hoti. Tenāha ‘‘na hī’’tiādi. Tattha sammā sabbaso ca kilese likhatīti sallekho, ariyamaggo. Tadupāyavipassanā sallekhapaṭipadā. Yaṃ pana jhānaṃ vipassanāpādakaṃ, tampi jhānaṃ pariyāyena maggapādakaṃ hotiyeva. Tenāha ‘‘avipassanāpādakattā’’tiādi.
ஜா²னத⁴ம்மவஸேனாதி விதக்காதி³பஞ்சகஜ்ஜா²னத⁴ம்மவஸேன. சித்துப்பாத³வஸேன அனேகவாரங் பவத்தமானம்பி ஜா²னங் ஏகாவஜ்ஜனதாய ஏகவீதி²பரியாபன்னத்தா ஏகா ஸமாபத்தி ஏவாதி ‘‘புனப்புனங் ஸமாபத்திவஸேனா’’தி வுத்தங். சத்தாரி அரூபஜ்ஜா²னானி யதா²ஸகங் ஏகேகஸ்மிங்யேவ ஆரம்மணே பவத்தந்தீதி ஆஹ ‘‘ஆரம்மணபே⁴தா³பா⁴வதோ’’தி. புரிமகாரணத்³வயவஸேனேவாதி ‘‘ஜா²னத⁴ம்மவஸேன, புனப்புனங் ஸமாபத்திவஸேனா’’தி புப்³பே³ வுத்தப்பகாரகாரணத்³வயவஸேனேவ.
Jhānadhammavasenāti vitakkādipañcakajjhānadhammavasena. Cittuppādavasena anekavāraṃ pavattamānampi jhānaṃ ekāvajjanatāya ekavīthipariyāpannattā ekā samāpatti evāti ‘‘punappunaṃ samāpattivasenā’’ti vuttaṃ. Cattāri arūpajjhānāni yathāsakaṃ ekekasmiṃyeva ārammaṇe pavattantīti āha ‘‘ārammaṇabhedābhāvato’’ti. Purimakāraṇadvayavasenevāti ‘‘jhānadhammavasena, punappunaṃ samāpattivasenā’’ti pubbe vuttappakārakāraṇadvayavaseneva.
தேஸங் அரூபஜ்ஜா²னானங் கிலேஸபரிளாஹாபா⁴வேன நிப்³பு³தானி அங்கா³னி, பா⁴வனாவிஸேஸவஸேன ஸுகு²மானி ஆரம்மணானி. தஸ்மா தானீதி தேஸங் வஸேன தானி ஜா²னானி ஸந்தானி, தஸ்மா ‘‘ஸந்தா ஏதே விஹாரா’’தி வுத்தங். தேஸங் சதுன்னம்பீதி சதுன்னம்பி தேஸங் அரூபஜ்ஜா²னானங்.
Tesaṃ arūpajjhānānaṃ kilesapariḷāhābhāvena nibbutāni aṅgāni, bhāvanāvisesavasena sukhumāni ārammaṇāni. Tasmā tānīti tesaṃ vasena tāni jhānāni santāni, tasmā ‘‘santā ete vihārā’’ti vuttaṃ. Tesaṃ catunnampīti catunnampi tesaṃ arūpajjhānānaṃ.
83. ஸோதி அதி⁴மானிகோ பி⁴க்கு², அஞ்ஞோ வா இதோ பா³ஹிரகோ தாபஸபரிப்³பா³ஜகாதி³கோ ந ஹி ஸம்மஸதி. தத்த² அதி⁴மானிகோ அப்பத்தே பத்தஸஞ்ஞிதாய ந ஸம்மஸதி, இதரோ அவிஸயதாய. யத்தா²தி யஸ்மிங் ஸல்லேக²வத்து²ஸ்மிங், அவிஹிங்ஸகதாதீ³ஹி சதுசத்தாலீஸாய ஆகாரேஹி.
83.Soti adhimāniko bhikkhu, añño vā ito bāhirako tāpasaparibbājakādiko na hi sammasati. Tattha adhimāniko appatte pattasaññitāya na sammasati, itaro avisayatāya. Yatthāti yasmiṃ sallekhavatthusmiṃ, avihiṃsakatādīhi catucattālīsāya ākārehi.
அட்ட² ஸமாபத்தியோ நாம கிலேஸானங் விக்க²ம்ப⁴னவஸேன பவத்தா உத்தருத்தரி ஸந்தபணீதா த⁴ம்மா, ந ததா² லோகியா அவிஹிங்ஸாத³யோ. தத்த² கத²ங் அவிஹிங்ஸாத³யோ ஏவ ஸல்லேக²பா⁴வேன வுத்தா, ந இதராதி இமமத்த²ங் விபா⁴வெந்தோ சோத³கோ ‘‘கஸ்மா பனா’’திஆதி³மாஹ. இதரோ காமங் ஸமாபத்தியோ ஸந்தபணீதஸபா⁴வா, வட்டபாத³கதாய பன கிலேஸானங் ஸல்லேக²படிபதா³ ந ஹொந்தி, அவிஹிங்ஸாத³யோ பன விவட்டபாத³கா ஸல்லேக²படிபதா³தி இமமத்த²ங் விபா⁴வெந்தோ ‘‘லோகுத்தரபாத³கத்தா’’திஆதி³மாஹ. இமினாயேவ அட்ட²ஸமாபத்தீஹி அவிஹிங்ஸாதீ³னங் விஸேஸதீ³பகேன ஸுத்தேன யதா² மஹப்ப²லதரங் ஹோதி, தங் பகாரஜாதங் வேதி³தப்³ப³ங். இத³ஞ்ஹி த³க்கி²ணெய்யதரதாய த³க்கி²ணாய மஹப்ப²லதரதங் ஸந்தா⁴ய வுத்தந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. நனு தத்த² ‘‘ஸோதாபத்திப²லஸச்சி²கிரியாய படிபன்னோ’’தி ஆக³தங், ந ‘‘ஸரணக³தோ’’தி சோத³னங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘ஸரணக³மனதோ பட்டா²யா’’திஆதி³. வுத்தஞ்ஹேதங் அட்ட²கதா²யங் (ம॰ நி॰ அட்ட²॰ 3.379) ‘‘ஹெட்டி²மகோடியா திஸரணங் க³தோ உபாஸகோபி ஸோதாபத்திப²லஸச்சி²கிரியாய படிபன்னோ நாமா’’தி. யோ ஹி வட்டது³க்க²ங் ஸமதிக்கமிதுகாமோ பஸன்னசித்தோ ரதனத்தயங் ஸரணங் க³ச்ச²தி, தஸ்ஸ தங் அதி⁴ஸீலாதீ³னங் உபனிஸ்ஸயோ ஹுத்வா அனுக்கமேன த³ஸ்ஸனமக்³கா³தி⁴க³மாய ஸங்வத்தெய்யாதி.
Aṭṭha samāpattiyo nāma kilesānaṃ vikkhambhanavasena pavattā uttaruttari santapaṇītā dhammā, na tathā lokiyā avihiṃsādayo. Tattha kathaṃ avihiṃsādayo eva sallekhabhāvena vuttā, na itarāti imamatthaṃ vibhāvento codako ‘‘kasmā panā’’tiādimāha. Itaro kāmaṃ samāpattiyo santapaṇītasabhāvā, vaṭṭapādakatāya pana kilesānaṃ sallekhapaṭipadā na honti, avihiṃsādayo pana vivaṭṭapādakā sallekhapaṭipadāti imamatthaṃ vibhāvento ‘‘lokuttarapādakattā’’tiādimāha. Imināyeva aṭṭhasamāpattīhi avihiṃsādīnaṃ visesadīpakena suttena yathā mahapphalataraṃ hoti, taṃ pakārajātaṃ veditabbaṃ. Idañhi dakkhiṇeyyataratāya dakkhiṇāya mahapphalatarataṃ sandhāya vuttanti sambandho. Nanu tattha ‘‘sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipanno’’ti āgataṃ, na ‘‘saraṇagato’’ti codanaṃ sandhāyāha ‘‘saraṇagamanato paṭṭhāyā’’tiādi. Vuttañhetaṃ aṭṭhakathāyaṃ (ma. ni. aṭṭha. 3.379) ‘‘heṭṭhimakoṭiyā tisaraṇaṃ gato upāsakopi sotāpattiphalasacchikiriyāya paṭipanno nāmā’’ti. Yo hi vaṭṭadukkhaṃ samatikkamitukāmo pasannacitto ratanattayaṃ saraṇaṃ gacchati, tassa taṃ adhisīlādīnaṃ upanissayo hutvā anukkamena dassanamaggādhigamāya saṃvatteyyāti.
விஹிங்ஸாதி³வத்து²ந்தி யதே³தங் விஹிங்ஸாதீ³னங் வத்து²ங் வதா³ம, இமஸ்மிங் விஹிங்ஸாதி³வத்து²ஸ்மிங். அந்தமிச்சா²தி³ட்டி²ஞ்ச மிச்ச²த்தானங் ஆதி³மிச்சா²தி³ட்டி²ஞ்சாதி இத³ங் தே³ஸனாக்கமங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். மிஸ்ஸெத்வாதி மிச்சா²தி³ட்டி²பா⁴வஸாமஞ்ஞேன ஏகஜ்ஜ²ங் கத்வா. ததா²தி இமினா யதா² கம்மபத²மிச்ச²த்தானங் அந்தே ஆதி³ம்ஹி ச வுத்தமிச்சா²தி³ட்டி²ங் மிஸ்ஸெத்வா ஏகஜ்ஜ²ங் வுத்தங், ததா² தேஸங் அந்தே வுத்தஸம்மாதி³ட்டீ²தி இமமத்த²ங் உபஸங்ஹரதி.
Vihiṃsādivatthunti yadetaṃ vihiṃsādīnaṃ vatthuṃ vadāma, imasmiṃ vihiṃsādivatthusmiṃ. Antamicchādiṭṭhiñca micchattānaṃ ādimicchādiṭṭhiñcāti idaṃ desanākkamaṃ sandhāya vuttaṃ. Missetvāti micchādiṭṭhibhāvasāmaññena ekajjhaṃ katvā. Tathāti iminā yathā kammapathamicchattānaṃ ante ādimhi ca vuttamicchādiṭṭhiṃ missetvā ekajjhaṃ vuttaṃ, tathā tesaṃ ante vuttasammādiṭṭhīti imamatthaṃ upasaṃharati.
பாணந்தி வோஹாரதோ ஸத்தங், பரமத்த²தோ ஜீவிதிந்த்³ரியங். அதிபாதெந்தி ஸரஸேனேவ பதனஸபா⁴வங் அதிச்ச அந்தரா ஏவ பாதெந்தி, அதிக்கம்ம வா ஸத்தா²தீ³ஹி அபி⁴ப⁴வித்வா பாதெந்தி. அதி³ன்னந்தி பரஸந்தகங். ஆதி³யந்தீதி க³ண்ஹந்தி. ஸல்லேக²தீதி ஸமங் லேக²தி, பஜஹதீதி அத்தோ². கம்மபத²கதா² ஏஸாதி ‘‘அத்த²ப⁴ஞ்ஜனக’’ந்தி வுத்தங். பியஸுஞ்ஞகரணதோ பிஸுணா, பிஸதி பரே ஸத்தே ஹிங்ஸதீதி வா பிஸுணா. ப²ருஸாதி லூகா², நிட்டு²ராதி அத்தோ². நிரத்த²கந்தி அத்த²ரஹிதங் அத்தனோ பரேஸஞ்ச ஹிதவினிமுத்தங். மிச்சா²தி விபரீதா நிச்சாதி³வஸேன பவத்தியா. பாபிகாதி லாமிகா. ஏகந்தாகுஸலதாய விஞ்ஞூஹி பு³த்³தா⁴தீ³ஹி க³ரஹிதா. நத்தி² தி³ன்னந்தி ஆதி³வத்து²காயாதி த³ஸவத்து²கமிச்சா²தி³ட்டி²மாஹ. நத்தி²கபா⁴வாபி⁴னிவேஸனவஸேன கம்மபத²ப்பத்தியேவஸ்ஸா கம்மபத²பரியாபன்னதா. ‘‘ரூபங் அத்தா’’’திஆதி³னயப்பவத்தா அத்ததி³ட்டி² மக்³க³ந்தராயகரத்தா அனிய்யானிகதி³ட்டி². அனிய்யானிகத்தா ஏவ ஹிஸ்ஸா மிச்ச²த்தபரியாபன்னதா. ஸம்மாதி அவிபரீதா, ததோ ஏவ ஸோப⁴னா ஸுந்த³ரா, பு³த்³தா⁴தீ³ஹி பஸத்த²த்தா விஞ்ஞுப்பஸத்தா². ஸேஸமெத்த² மிச்சா²தி³ட்டி²யங் வுத்தனயேன வேதி³தப்³ப³ங்.
Pāṇanti vohārato sattaṃ, paramatthato jīvitindriyaṃ. Atipātenti saraseneva patanasabhāvaṃ aticca antarā eva pātenti, atikkamma vā satthādīhi abhibhavitvā pātenti. Adinnanti parasantakaṃ. Ādiyantīti gaṇhanti. Sallekhatīti samaṃ lekhati, pajahatīti attho. Kammapathakathā esāti ‘‘atthabhañjanaka’’nti vuttaṃ. Piyasuññakaraṇato pisuṇā, pisati pare satte hiṃsatīti vā pisuṇā. Pharusāti lūkhā, niṭṭhurāti attho. Niratthakanti attharahitaṃ attano paresañca hitavinimuttaṃ. Micchāti viparītā niccādivasena pavattiyā. Pāpikāti lāmikā. Ekantākusalatāya viññūhi buddhādīhi garahitā. Natthi dinnanti ādivatthukāyāti dasavatthukamicchādiṭṭhimāha. Natthikabhāvābhinivesanavasena kammapathappattiyevassā kammapathapariyāpannatā. ‘‘Rūpaṃ attā’’’tiādinayappavattā attadiṭṭhi maggantarāyakarattā aniyyānikadiṭṭhi. Aniyyānikattā eva hissā micchattapariyāpannatā. Sammāti aviparītā, tato eva sobhanā sundarā, buddhādīhi pasatthattā viññuppasatthā. Sesamettha micchādiṭṭhiyaṃ vuttanayena veditabbaṃ.
அஸுபா⁴தீ³ஸு ஸுபா⁴தி³ஆகாரக்³க³ஹணதோ அயாதா²வஅனிய்யானிகா அயோனிஸோ உப்பத்தியா. அகுஸலாதி அயாதா²வாஅனிய்யானிகா அகுஸலா ஸங்கப்பா. ஏஸ நயோதி இமினா ‘‘அயாதா²வா அனிய்யானிகா அகுஸலா வாசா’’திஆதி³னா தத்த² தத்த² அயாதா²வாதி³அத்த²ங் அதிதி³ஸதி. வாசாதி சேதனா அதி⁴ப்பேதா, ததா² கம்மந்தாஜீவாஸதி ச. யேபு⁴ய்யேன அதீதானுஸ்ஸரணவஸேன பவத்திதோ ‘‘அதீதங் சிந்தயதோ’’தி வுத்தங். ததா² ஹி லோகே ஏவங் வத³ந்தி ‘‘யங் மே பஹூதங் த⁴னங் அஹோஸி, தங் பமாத³வஸேன பன ப³ஹுங் கீ²ண’’ந்தி. ஸதிபதிரூபகேனாதி ‘‘சிரகதம்பி சிரபா⁴ஸிதம்பி ஸரிதா’’தி ஏவங் வுத்தஸதுப்பத்திபதிரூபகேன. உப்பத்திந்தி சித்துப்பத்திங். ததா²பவத்தசித்துப்பாதோ³ ஹி மிச்சா²ஸதி. ஸா பன கோத⁴வஸேன வா ‘‘அக்கொச்சி² மங் அவதி⁴ ம’’ந்திஆதி³னா (த⁴॰ ப॰ 3) உபனய்ஹந்தஸ்ஸ, ராக³வஸேன வா ‘‘யானிஸ்ஸ தானி புப்³பே³ மாதுகா³மேன ஸத்³தி⁴ங் ஹஸிதலபிதகீளிதானி அனுஸ்ஸரதீ’’தி (அ॰ நி॰ 7.50) வுத்தனயேன ஸுப⁴தோ அனுஸ்ஸரந்தஸ்ஸ, தி³ட்டி²வஸேன வா ‘‘ஸோ கோ² பன மே அத்தோ நிச்சோ து⁴வோ’’திஆதி³னா மிச்சா²அபி⁴னிவிஸந்தஸ்ஸாதி ஏவமாதி³னா நயேன பவத்ததீதி வேதி³தப்³பா³.
Asubhādīsu subhādiākāraggahaṇato ayāthāvaaniyyānikā ayoniso uppattiyā. Akusalāti ayāthāvāaniyyānikā akusalā saṅkappā. Esa nayoti iminā ‘‘ayāthāvā aniyyānikā akusalā vācā’’tiādinā tattha tattha ayāthāvādiatthaṃ atidisati. Vācāti cetanā adhippetā, tathā kammantājīvāsati ca. Yebhuyyena atītānussaraṇavasena pavattito ‘‘atītaṃ cintayato’’ti vuttaṃ. Tathā hi loke evaṃ vadanti ‘‘yaṃ me pahūtaṃ dhanaṃ ahosi, taṃ pamādavasena pana bahuṃ khīṇa’’nti. Satipatirūpakenāti ‘‘cirakatampi cirabhāsitampi saritā’’ti evaṃ vuttasatuppattipatirūpakena. Uppattinti cittuppattiṃ. Tathāpavattacittuppādo hi micchāsati. Sā pana kodhavasena vā ‘‘akkocchi maṃ avadhi ma’’ntiādinā (dha. pa. 3) upanayhantassa, rāgavasena vā ‘‘yānissa tāni pubbe mātugāmena saddhiṃ hasitalapitakīḷitāni anussaratī’’ti (a. ni. 7.50) vuttanayena subhato anussarantassa, diṭṭhivasena vā ‘‘so kho pana me atto nicco dhuvo’’tiādinā micchāabhinivisantassāti evamādinā nayena pavattatīti veditabbā.
உபாயசிந்தாவஸேனாதி கி²ப்பஜாலகுமினாது³ஹலாதி³உபகரணஸங்விதா⁴னாதீ³ஸு யுத்திசிந்தனாதி³வஸேன பாபங் கத்வா விப்படிஸாரனிமித்தங், ‘‘ஸுகதங் மயா’’தி பாமோஜ்ஜனிமித்தங் கத்வா பச்சவெக்க²ணாகாரேன மோஹோ அஞ்ஞாணங். தத்த² பன ‘‘அஸிவே ஸிவா’’தி வோஹாரோ விய ஞாணவோஹாரோ. மிச்சா²ஸபா⁴வத்தா பன மிச்சா²ஞாணங்த்வேவ வுச்சதி. ஏகூனவீஸதிபே⁴த³ங் பச்சவெக்க²ணஞாணங் ஸம்மா பெக்கி²தத்தா ஸம்மாஞாணங் வுச்சதி, இதரங் பன ஜா²னாதி³பச்சவெக்க²ணஞாணங் ஸம்மாதி³ட்டி²யாவ ஸங்க³ய்ஹதி. ரூபாரூபஸமாபத்திலாபி⁴தாமத்தேன வட்டதோ அவிமுத்தாயேவ ஸமானா ‘‘விமுத்தா மய’’ந்தி ஏவங்ஸஞ்ஞினோ. பகதிபுரிஸந்தரஞாணஸங்கா²தாயங், கு³ணவியுத்தஸ்ஸ அத்தனோ ஸகத்தனி அவட்டா²னஸங்கா²தாயங், அத்தனோ மஹாப்³ரஹ்முனா ஸலோகதா தஸ்ஸ ஸமீபதாஸங்யுஜ்ஜனஸங்கா²தாயங் வா அவிமுத்தியங் விமுத்திஸஞ்ஞினோ. ஏகந்தாகுஸலதாய ஹீனத்தா பாபிகா. அயாதா²வதாய விபரீதா. யதா²வுத்தேனாதி ‘‘அவிமுத்தாயேவ ஸமானா’’தி வுத்தப்பகாரேன. ‘‘மயமெத்த² ஸம்மாதி³ட்டி² ப⁴விஸ்ஸாமா’’திஆதீ³ஸு ப²லஸம்மாதி³ட்டி²ஆதீ³னிபி மக்³க³ஸம்மாதி³ட்டி²ஆதி³பக்கி²கானேவாதி அதி⁴ப்பாயேன ‘‘ப²லஸம்பயுத்தானி…பே॰… வேதி³தப்³பா³’’தி வுத்தங். ஸப்³பே³பி பன ப²லத⁴ம்மே விமுத்திக்க²ந்த⁴ஸங்க³ஹதோ ‘‘விமுத்தீ’’தி வுச்சமானே ந கோசி விரோதோ⁴. எத்த² ஸம்மாவிமுத்திஸங்கா²தே ஸல்லேக²வத்து²ம்ஹி.
Upāyacintāvasenāti khippajālakumināduhalādiupakaraṇasaṃvidhānādīsu yutticintanādivasena pāpaṃ katvā vippaṭisāranimittaṃ, ‘‘sukataṃ mayā’’ti pāmojjanimittaṃ katvā paccavekkhaṇākārena moho aññāṇaṃ. Tattha pana ‘‘asive sivā’’ti vohāro viya ñāṇavohāro. Micchāsabhāvattā pana micchāñāṇaṃtveva vuccati. Ekūnavīsatibhedaṃ paccavekkhaṇañāṇaṃ sammā pekkhitattā sammāñāṇaṃ vuccati, itaraṃ pana jhānādipaccavekkhaṇañāṇaṃ sammādiṭṭhiyāva saṅgayhati. Rūpārūpasamāpattilābhitāmattena vaṭṭato avimuttāyeva samānā ‘‘vimuttā maya’’nti evaṃsaññino. Pakatipurisantarañāṇasaṅkhātāyaṃ, guṇaviyuttassa attano sakattani avaṭṭhānasaṅkhātāyaṃ, attano mahābrahmunā salokatā tassa samīpatāsaṃyujjanasaṅkhātāyaṃ vā avimuttiyaṃ vimuttisaññino. Ekantākusalatāya hīnattā pāpikā. Ayāthāvatāya viparītā. Yathāvuttenāti ‘‘avimuttāyeva samānā’’ti vuttappakārena. ‘‘Mayamettha sammādiṭṭhi bhavissāmā’’tiādīsu phalasammādiṭṭhiādīnipi maggasammādiṭṭhiādipakkhikānevāti adhippāyena ‘‘phalasampayuttāni…pe… veditabbā’’ti vuttaṃ. Sabbepi pana phaladhamme vimuttikkhandhasaṅgahato ‘‘vimuttī’’ti vuccamāne na koci virodho. Ettha sammāvimuttisaṅkhāte sallekhavatthumhi.
யதி³ நீவரணவஸேன வுத்தானி, தஸ்மா தீணேவ வுத்தானீதி ஆஹ ‘‘அபி⁴ஜ்ஜா²லூ’’திஆதி³. பரியுட்டா²னப்பத்தா தி²னமித்³த⁴பரியுட்டி²தா. யஸ்ஸ த⁴ம்மஸ்ஸ அத்தி²தாய உத்³த⁴தா நாம ஹொந்தி, ஸோ த⁴ம்மோ உத்³த⁴ச்சந்தி ஆஹ ‘‘உத்³த³ச்சேன ஸமன்னாக³தாதி உத்³த⁴தா’’தி. விசினந்தாதி த⁴ம்மோதி வா அத⁴ம்மோதி வா ஆதி³னா யங் கிஞ்சி ஸபா⁴வங் வினிச்சி²னந்தா. உபனாஹனஸீலாதி பரஸ்ஸ அத்தனோ சித்தே அனுப³ந்த⁴னஸீலா. இஸ்ஸந்தீதி உஸூயந்தி. ஸட²யந்தீதி ஸடா² அஞ்ஞதா² அத்தானங் அஞ்ஞதா² பவேத³னகா. தே பன யஸ்மா ந யதா²பூ⁴தவாதி³னோ, தஸ்மா ஆஹ ‘‘ந ஸம்மா பா⁴ஸந்தீதி வுத்தங் ஹோதீ’’தி. வுத்தபச்சனீகனயேனாதி ‘‘ந கோத⁴னா அக்கோத⁴னா’’திஆதி³னா வுத்தஅத்த²படிபக்க²னயேன.
Yadi nīvaraṇavasena vuttāni, tasmā tīṇeva vuttānīti āha ‘‘abhijjhālū’’tiādi. Pariyuṭṭhānappattā thinamiddhapariyuṭṭhitā. Yassa dhammassa atthitāya uddhatā nāma honti, so dhammo uddhaccanti āha ‘‘uddaccena samannāgatāti uddhatā’’ti. Vicinantāti dhammoti vā adhammoti vā ādinā yaṃ kiñci sabhāvaṃ vinicchinantā. Upanāhanasīlāti parassa attano citte anubandhanasīlā. Issantīti usūyanti. Saṭhayantīti saṭhā aññathā attānaṃ aññathā pavedanakā. Te pana yasmā na yathābhūtavādino, tasmā āha ‘‘na sammā bhāsantīti vuttaṃ hotī’’ti. Vuttapaccanīkanayenāti ‘‘na kodhanā akkodhanā’’tiādinā vuttaatthapaṭipakkhanayena.
து³க்க²ங் வசோ ஏதேஸு விப்படிகூலக்³கா³ஹிதாய விபச்சனீககா³ஹேஸூதி து³ப்³ப³சா. தே பன வசனக்க²மா ந ஹொந்தீதி ஆஹ ‘‘வத்துங் து³க்கா²’’திஆதி³. ஹீனாசாரதாய து³க்க²ஸ்ஸ வா ஸம்பாபகதாய பாபகா. அஸத்³த⁴ம்மவஸேனாதி அஸப்புரிஸத⁴ம்மவஸேன. அத்தனா விஸேஸிதப்³ப³வஸேன காயவிஞ்ஞத்திஆதீ³னங் காயகம்மத்³வாராதி³பா⁴வோ விய அஸ்ஸத்³தி⁴யாதி³அஸத்³த⁴ம்மஸமன்னாக³மேனஅஸதங் அஸப்புரிஸானங் த⁴ம்மானந்தி தானியேவ அஸ்ஸத்³தி⁴யாதீ³னி அஸத்³த⁴ம்மா நாம, தேஸங் வஸேனாஹ ‘‘ஸத்³தா⁴ ஏதேஸங் நத்தீ²’’தி யதா² தங் ‘‘து³ப்பஞ்ஞா’’தி. ஸுத்தகெ³ய்யாதி³ அப்பங் ஸுதங் ஏதேஸந்தி அப்பஸ்ஸுதா, ஸுதேன அனுபபன்னா. நத்தீ²தி க³ஹேதப்³ப³ந்தி இமினா அபா⁴வத்தோ² அயங் அப்ப-ஸத்³தோ³ ‘‘அப்பட³ங்ஸமகஸவாதாதபஸரீஸபஸம்ப²ஸ்ஸான’’ந்திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 10.11) வியாதி த³ஸ்ஸேதி. ஸம்மாபடிபத்தியா அனாரம்ப⁴னதோ குச்சி²தா கா³ரய்ஹா ஸீத³ந்தி ஓஸீத³ந்தி ஸங்கிலேஸபக்கே²தி குஸீதா த³-காரஸ்ஸ த-காரங் கத்வா. அகுஸலானங் த⁴ம்மானங் பஹானாய குஸலானங் த⁴ம்மானங் உபஸம்பதா³ய ஆரத்³த⁴ங் பக்³க³ஹிதங் வீரியங் ஏதேஸந்தி ஆரத்³த⁴வீரியா. அனுப்பாத³னேன முட்டா² நட்டா² ஸதி ஏதேஸந்தி முட்ட²ஸ்ஸதீ. து³ட்டா²தி தூ³ஸிதா. து³ப்பஞ்ஞா நாம தூ³ஸிதபா⁴வோ படிபக்கே²ன வினாஸிதபா⁴வோதி ஆஹ ‘‘நட்ட²பஞ்ஞாதி வுத்தங் ஹோதீ’’தி. ஹெட்டா² ஸம்மாதி³ட்டி²க்³க³ஹணேன கம்மஸ்ஸகதாபஞ்ஞாய மக்³க³ஸம்மாதி³ட்டி²யா ச க³ஹிதத்தா ஸுப்³ப³சகல்யாணமித்ததாபரிவாராஹி இத⁴ ஸத்³தா⁴தீ³ஹி விபஸ்ஸனாஸம்பா⁴ரஸ்ஸ உத்³த⁴டத்தா ச வுத்தங் ‘‘இத⁴ விபஸ்ஸனாபஞ்ஞா வேதி³தப்³பா³’’தி. தேனாஹ ‘‘விபஸ்ஸனாஸம்பா⁴ரோ ஹீ’’திஆதி³. யுத்திங் அனபெக்கி²த்வாபி அயமத்தோ² க³ஹேதப்³போ³தி த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘போராணானங் ஆணா’’தி.
Dukkhaṃ vaco etesu vippaṭikūlaggāhitāya vipaccanīkagāhesūti dubbacā. Te pana vacanakkhamā na hontīti āha ‘‘vattuṃ dukkhā’’tiādi. Hīnācāratāya dukkhassa vā sampāpakatāya pāpakā. Asaddhammavasenāti asappurisadhammavasena. Attanā visesitabbavasena kāyaviññattiādīnaṃ kāyakammadvārādibhāvo viya assaddhiyādiasaddhammasamannāgamenaasataṃ asappurisānaṃ dhammānanti tāniyeva assaddhiyādīni asaddhammā nāma, tesaṃ vasenāha ‘‘saddhā etesaṃ natthī’’ti yathā taṃ ‘‘duppaññā’’ti. Suttageyyādi appaṃ sutaṃ etesanti appassutā, sutena anupapannā. Natthīti gahetabbanti iminā abhāvattho ayaṃ appa-saddo ‘‘appaḍaṃsamakasavātātapasarīsapasamphassāna’’ntiādīsu (a. ni. 10.11) viyāti dasseti. Sammāpaṭipattiyā anārambhanato kucchitā gārayhā sīdanti osīdanti saṃkilesapakkheti kusītā da-kārassa ta-kāraṃ katvā. Akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya āraddhaṃ paggahitaṃ vīriyaṃ etesanti āraddhavīriyā. Anuppādanena muṭṭhā naṭṭhā sati etesanti muṭṭhassatī. Duṭṭhāti dūsitā. Duppaññā nāma dūsitabhāvo paṭipakkhena vināsitabhāvoti āha ‘‘naṭṭhapaññāti vuttaṃ hotī’’ti. Heṭṭhā sammādiṭṭhiggahaṇena kammassakatāpaññāya maggasammādiṭṭhiyā ca gahitattā subbacakalyāṇamittatāparivārāhi idha saddhādīhi vipassanāsambhārassa uddhaṭattā ca vuttaṃ ‘‘idha vipassanāpaññā veditabbā’’ti. Tenāha ‘‘vipassanāsambhāro hī’’tiādi. Yuttiṃ anapekkhitvāpi ayamattho gahetabboti dassento āha ‘‘porāṇānaṃ āṇā’’ti.
லோகுத்தரகு³ணானங் அந்தராயகரந்தி லோகுத்தரகு³ணானங் அதி⁴க³மஸ்ஸ அந்தராயகரங். ஸந்தி³ட்டி²ந்தி ஸங் அத்தனோ தி³ட்டி²ங், யங் வா தங் வா அத்தனா யதா²க³ஹிததி³ட்டி²ந்தி அத்தோ². ஸபா⁴வங் அதிக்கமித்வா பரதோ ஆமஸனதோ பராமாஸீ. த³ள்ஹக்³கா³ஹீதி ‘‘இத³மேவ ஸச்ச’’ந்தி தி²ரக்³கா³ஹக்³கா³ஹீ. படினிஸ்ஸக்³கீ³தி படினிஸ்ஸஜ்ஜனகோ. கும்மோவாதி யதா² கச்ச²போ அத்தனோ பாதா³தி³கே அங்கே³ கேனசி க⁴ட்டிதோ ஸப்³பா³னி அங்கா³னி அத்தனோ கபாலேயேவ ஸமோத³ஹதி, ந ப³ஹி நீஹரதி, ஏவமயம்பி ‘‘ந ஸுந்த³ரோ தவ கா³ஹோ, ச²ட்³டே³ஹி ந’’ந்தி வுத்தோ தங் ந விஸ்ஸஜ்ஜேதி. அந்தோயேவ அத்தனோ ஹத³யே ஏவ ட²பெத்வா தங் வத³தி. கும்பீ⁴லக்³கா³ஹந்தி ஸங்ஸுமாரக்³கா³ஹங். க³ண்ஹந்தீதி யதா² ஸங்ஸுமாரா க³ஹிதங் ந விஸ்ஸஜ்ஜெந்தி, ஏவங் க³ண்ஹந்தி.
Lokuttaraguṇānaṃ antarāyakaranti lokuttaraguṇānaṃ adhigamassa antarāyakaraṃ. Sandiṭṭhinti saṃ attano diṭṭhiṃ, yaṃ vā taṃ vā attanā yathāgahitadiṭṭhinti attho. Sabhāvaṃ atikkamitvā parato āmasanato parāmāsī. Daḷhaggāhīti ‘‘idameva sacca’’nti thiraggāhaggāhī. Paṭinissaggīti paṭinissajjanako. Kummovāti yathā kacchapo attano pādādike aṅge kenaci ghaṭṭito sabbāni aṅgāni attano kapāleyeva samodahati, na bahi nīharati, evamayampi ‘‘na sundaro tava gāho, chaḍḍehi na’’nti vutto taṃ na vissajjeti. Antoyeva attano hadaye eva ṭhapetvā taṃ vadati. Kumbhīlaggāhanti saṃsumāraggāhaṃ. Gaṇhantīti yathā saṃsumārā gahitaṃ na vissajjenti, evaṃ gaṇhanti.
84. ஏவங் சதுசத்தாலீஸாய ஆகாரேஹீதி அவிஹிங்ஸனாதீ³ஹி சதுஅதி⁴கசத்தாலீஸப்பகாரேஹி. கஸ்மா பனெத்த² அவிஹிங்ஸா ஆதி³தோ வுத்தா? ஸப்³ப³கு³ணானங் மூலபா⁴வதோ. அவிஹிங்ஸாதி ஹி கருணாயேதங் அதி⁴வசனங், ஸா ச விஸேஸதோ ஸீலஸ்ஸ மூலகாரணங் பரூபகா⁴தலக்க²ணா து³ஸ்ஸீல்யா ஓரமாபனதோ. யதா² ஹி பாணாதிபாதோ பரூபகா⁴தலக்க²ணோ, ததா² பரேஸங் ஸாபதெய்யாவஹரணங், ஸத்திப்பஹாரதோபி த⁴னஸ்ஸாவஹாரோ க³ருதரோதி. ததா² அப்³ரஹ்மசரியங் க³ப்³ப⁴தா⁴ரணாதி³து³க்கா²வஹனதோ, பரதா³ராதிக்கமே பன வத்தப்³ப³மேவ நத்தி². பரேஸங் விஸங்வாத³னபே⁴த³னமம்மக⁴ட்டனானங் பரூபகா⁴தபா⁴வோ பாகடோ ஏவ, ஸம்ப²ப்பலாபோ அத்த²க்³கா³ஹாபனதோ அனத்து²ப்பாத³னதோ, அபி⁴ஜ்ஜா² அதி³ன்னாதா³னாதி³ஹேதுதோ, ப்³யாபாதோ³ பாணாதிபாதாதி³ஹேதுதோ, மிச்சா²தி³ட்டி² ஸப்³பா³னத்த²ஹேதுதோ பரூபகா⁴தலக்க²ணா, மிச்சா²தி³ட்டி² த⁴ம்மிகபடிஞ்ஞோபி பாணாதிபாதாதீ³னி கரோதி, பரே ச தத்த² நியோஜேதி, கிமங்க³ங் பன இதரே. விஹிங்ஸலக்க²ணா து³ஸ்ஸீல்யா ஓரமா அவிஹிங்ஸலக்க²ணா விஸேஸதோ ஸீலஸ்ஸ ப³லவகாரணங். ஸீலபத³ட்டா²னோ ச ஸமாதி⁴, ஸமாதி⁴பத³ட்டா²னா ச பஞ்ஞாதி ஸப்³ப³கு³ணானங் மூலபூ⁴தா அவிஹிங்ஸா. அபிச உளாரஜ்ஜா²ஸயானங் நிஸம்மகாரீனங் தீ⁴ரானங் உத்தமபுரிஸானங் ஸீலங் விய ஸமாதி⁴பஞ்ஞாபி பரேஸங் ஹிதஸுகா²வஹாவ ஸம்பஜ்ஜந்தீதி ஏவம்பி கருணா ஸப்³ப³கு³ணானங் மூலந்தி ஸா ஆதி³தோ வுத்தா.
84.Evaṃcatucattālīsāya ākārehīti avihiṃsanādīhi catuadhikacattālīsappakārehi. Kasmā panettha avihiṃsā ādito vuttā? Sabbaguṇānaṃ mūlabhāvato. Avihiṃsāti hi karuṇāyetaṃ adhivacanaṃ, sā ca visesato sīlassa mūlakāraṇaṃ parūpaghātalakkhaṇā dussīlyā oramāpanato. Yathā hi pāṇātipāto parūpaghātalakkhaṇo, tathā paresaṃ sāpateyyāvaharaṇaṃ, sattippahāratopi dhanassāvahāro garutaroti. Tathā abrahmacariyaṃ gabbhadhāraṇādidukkhāvahanato, paradārātikkame pana vattabbameva natthi. Paresaṃ visaṃvādanabhedanamammaghaṭṭanānaṃ parūpaghātabhāvo pākaṭo eva, samphappalāpo atthaggāhāpanato anatthuppādanato, abhijjhā adinnādānādihetuto, byāpādo pāṇātipātādihetuto, micchādiṭṭhi sabbānatthahetuto parūpaghātalakkhaṇā, micchādiṭṭhi dhammikapaṭiññopi pāṇātipātādīni karoti, pare ca tattha niyojeti, kimaṅgaṃ pana itare. Vihiṃsalakkhaṇā dussīlyā oramā avihiṃsalakkhaṇā visesato sīlassa balavakāraṇaṃ. Sīlapadaṭṭhāno ca samādhi, samādhipadaṭṭhānā ca paññāti sabbaguṇānaṃ mūlabhūtā avihiṃsā. Apica uḷārajjhāsayānaṃ nisammakārīnaṃ dhīrānaṃ uttamapurisānaṃ sīlaṃ viya samādhipaññāpi paresaṃ hitasukhāvahāva sampajjantīti evampi karuṇā sabbaguṇānaṃ mūlanti sā ādito vuttā.
ததோ பரங் விஸேஸதோ ‘‘அவிஹிங்ஸாஸமுட்டா²னா இமே த⁴ம்மா’’தி த³ஸ்ஸனத்த²ங் குஸலகம்மபத²த⁴ம்மா க³ஹிதா. ததோ இத³ங் கு³ணானங் மூலபூ⁴தங் ஸீலங், எத்த² பதிட்டி²தேன இமே த⁴ம்மா உப்பாதே³தப்³பா³தி த³ஸ்ஸனத்த²ங் அட்ட² ஸம்மத்தா க³ஹிதா. தேஸங் விஸோத⁴னாய படிபன்னஸ்ஸ ஆதி³தோ ஏவங் ஹோதீதி த³ஸ்ஸனத்த²ங் நீவரணவிவேகோ க³ஹிதோ, ஆதி³தோ நீவரணத்³வயஸ்ஸ அக்³க³ஹணே க³ஹிதாக³ஹிதகாரணங் அட்ட²கதா²ய வுத்தமேவ. கோத⁴ஸ்ஸ பன ப்³யாபாத³தோ பே⁴தோ³ வத்த²ஸுத்தவண்ணனாயங் (ம॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.71) வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³போ³. கோதா⁴தி³ப்பஹானேன செத்த² ஸல்லேக²ஸித்³தீ⁴தி த³ஸ்ஸனத்த²ங் ததோ உபக்கிலேஸவிஸுத்³தி⁴ க³ஹிதா. ஸா ச ஸுப்³ப³சகல்யாணமித்தஅப்பமத்ததாஹி ஸிஜ்ஜ²தீதி த³ஸ்ஸனத்த²ங் பகிண்ணகா க³ஹிதா. ஸம்பன்னஸோவசஸ்ஸதாதி³கு³ணஸ்ஸ இமே த⁴ம்மா பாரிபூரிங் க³ச்ச²ந்தி, விபஸ்ஸனங் பரிப்³ரூஹெத்வா அரியமக்³கா³தி⁴க³மாய ஸங்வத்தந்தீதி த³ஸ்ஸனத்த²ங் ஸத்³த⁴ம்மா க³ஹிதா. ஏவங்பூ⁴தஸ்ஸ அயங் மிச்சா²கா³ஹோ லோகுத்தரகு³ணாதி⁴க³மஸ்ஸ அந்தராயகரோ, தஸ்மா ஸோ தூ³ரதோ வஜ்ஜேதப்³போ³, ஏவங் யதா²வுத்தாய ஸம்மாபடிபத்தியா அரியமக்³க³ங் அதி⁴க³ச்ச²ந்தோ ஸல்லேக²ங் மத்த²கங் பாபேதீதி த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘ஸந்தி³ட்டி²பராமாஸீ’’திஆதி³ வுத்தந்தி ஏவமேதேஸங் சதுசத்தாலீஸாய ஸல்லேகா²காரானங் க³ஹணபயோஜனங் அனுபுப்³பீ³ ச வேதி³தப்³பா³. பயோக³தோ ஸல்லேக²படிபத³ங் படிபஜ்ஜிதுங் அஸக்கொந்தானங் சித்துப்பாதோ³பி ப³ஹூபகாரோதி ஆஹ ‘‘சித்துப்பாத³ஸ்ஸபி ப³ஹூபகாரதங் த³ஸ்ஸேது’’ந்தி.
Tato paraṃ visesato ‘‘avihiṃsāsamuṭṭhānā ime dhammā’’ti dassanatthaṃ kusalakammapathadhammā gahitā. Tato idaṃ guṇānaṃ mūlabhūtaṃ sīlaṃ, ettha patiṭṭhitena ime dhammā uppādetabbāti dassanatthaṃ aṭṭha sammattā gahitā. Tesaṃ visodhanāya paṭipannassa ādito evaṃ hotīti dassanatthaṃ nīvaraṇaviveko gahito, ādito nīvaraṇadvayassa aggahaṇe gahitāgahitakāraṇaṃ aṭṭhakathāya vuttameva. Kodhassa pana byāpādato bhedo vatthasuttavaṇṇanāyaṃ (ma. ni. aṭṭha. 1.71) vuttanayeneva veditabbo. Kodhādippahānena cettha sallekhasiddhīti dassanatthaṃ tato upakkilesavisuddhi gahitā. Sā ca subbacakalyāṇamittaappamattatāhi sijjhatīti dassanatthaṃ pakiṇṇakā gahitā. Sampannasovacassatādiguṇassa ime dhammā pāripūriṃ gacchanti, vipassanaṃ paribrūhetvā ariyamaggādhigamāya saṃvattantīti dassanatthaṃ saddhammā gahitā. Evaṃbhūtassa ayaṃ micchāgāho lokuttaraguṇādhigamassa antarāyakaro, tasmā so dūrato vajjetabbo, evaṃ yathāvuttāya sammāpaṭipattiyā ariyamaggaṃ adhigacchanto sallekhaṃ matthakaṃ pāpetīti dassanatthaṃ ‘‘sandiṭṭhiparāmāsī’’tiādi vuttanti evametesaṃ catucattālīsāya sallekhākārānaṃ gahaṇapayojanaṃ anupubbī ca veditabbā. Payogato sallekhapaṭipadaṃ paṭipajjituṃ asakkontānaṃ cittuppādopi bahūpakāroti āha ‘‘cittuppādassapi bahūpakārataṃ dassetu’’nti.
குஸலேஸு த⁴ம்மேஸூதி அவிஹிங்ஸாதீ³ஸு யதா²வுத்தஅனவஜ்ஜத⁴ம்மேஸு. அனுவிதி⁴யனாதி சித்துப்பாத³ஸ்ஸ காயவாசாஹி அனுவிதா⁴னா. தேஸங் த⁴ம்மானந்தி அவிஹிங்ஸாதி³த⁴ம்மானங், தேஸங் வா சித்துப்பாத³வஸேன பவத்தத⁴ம்மானங். இதா³னி யதா²வுத்தத⁴ம்மங் வித்தா²ரதோ த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘கஸ்மா பனா’’திஆதி³ ஆரத்³த⁴ங். ஸரணக³மனங் வாசாய விஞ்ஞாபேதுங் அஸக்கொந்தஸ்ஸ வஸேன வுத்தங் ‘‘காயேன வா’’தி. ‘‘ஸீலங் காயேன ஸமாதி³யதீ’’தி எத்தா²பி ஏஸேவ நயோ. எத்த² ச ததா² ததா² பவத்தஸல்லஹுககாமாவசரகுஸலசித்துப்பத்திங் உபாதா³ய ததா²ரூபகுஸலகாயவசீகம்மானங் ப³ஹூபகாரதா வுத்தாதி ந ஸபா⁴வதோ சித்துப்பாத³ஸ்ஸ ப³ஹூபகாரதங் ஞாயதீதி த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
Kusalesudhammesūti avihiṃsādīsu yathāvuttaanavajjadhammesu. Anuvidhiyanāti cittuppādassa kāyavācāhi anuvidhānā. Tesaṃ dhammānanti avihiṃsādidhammānaṃ, tesaṃ vā cittuppādavasena pavattadhammānaṃ. Idāni yathāvuttadhammaṃ vitthārato dassetuṃ ‘‘kasmā panā’’tiādi āraddhaṃ. Saraṇagamanaṃ vācāya viññāpetuṃ asakkontassa vasena vuttaṃ ‘‘kāyena vā’’ti. ‘‘Sīlaṃ kāyena samādiyatī’’ti etthāpi eseva nayo. Ettha ca tathā tathā pavattasallahukakāmāvacarakusalacittuppattiṃ upādāya tathārūpakusalakāyavacīkammānaṃ bahūpakāratā vuttāti na sabhāvato cittuppādassa bahūpakārataṃ ñāyatīti daṭṭhabbaṃ.
85. ஹிதாதி⁴க³மாயாதி தி³ட்ட²த⁴ம்மிகாதி³ஹிதஸம்பத்தியா, அரியமக்³கா³தி⁴க³மாய ஏவ வா. அரியமக்³கோ³ ஹி ஏகந்தஹிதத்தா ஹிதோ நாம. பரிவஜ்ஜனவஸேன கமனங் பவத்தி பரிக்கமனந்தி ஆஹ ‘‘பரிக்கமனாய பரிவஜ்ஜனத்தா²யா’’தி. ஸம்மாத³ஸ்ஸனுபாயஸங்விதா⁴னேன அவிஹிங்ஸா படியத்தா ஸம்மாஸம்பு³த்³தே⁴ன. ஸுகே²னேவாதி அகிச்சே²னேவ. ஏதேனேவ உபாயேனாதி ஏதேனேவ அவிஹிங்ஸாபதே³ வுத்தேன விதி⁴னா. ஸப்³ப³பதா³னீதி ஸேஸானி தேசத்தாலீஸ பதா³னி.
85.Hitādhigamāyāti diṭṭhadhammikādihitasampattiyā, ariyamaggādhigamāya eva vā. Ariyamaggo hi ekantahitattā hito nāma. Parivajjanavasena kamanaṃ pavatti parikkamananti āha ‘‘parikkamanāya parivajjanatthāyā’’ti. Sammādassanupāyasaṃvidhānena avihiṃsā paṭiyattā sammāsambuddhena. Sukhenevāti akiccheneva. Eteneva upāyenāti eteneva avihiṃsāpade vuttena vidhinā. Sabbapadānīti sesāni tecattālīsa padāni.
86. அகுஸலா படிஸந்தி⁴அஜனகா நாம உத்³த⁴ச்சஸஹக³தசித்துப்பாத³த⁴ம்மா அஞ்ஞேபி பவத்திவிபாகமத்ததா³யினோ, தி³ன்னாய படிஸந்தி⁴யா விபாகஜனகா, பச்சயவேகல்லேன விபச்சிதுங் அலத்³தோ⁴காஸா அஹோஸிகம்மாத³யோ வா அஜனகா. ஜாதிவஸேனாதி அகுஸலஜாதிவஸேன. அதோ⁴பா⁴க³ங்க³மனீயாதி அபாயக³மனீயா. ஏவங்னாமாதி நாமக்³க³ஹணேன ஸபா⁴வங் உபலக்கே²தி ஸதி பச்சயஸமவாயே தங்ஸபா⁴வானதிவத்தனதோ. தேனாஹ ‘‘விபாககாலே அனிட்டா²கந்தவிபாகத்தா’’தி. வுத்தனயேனேவ குஸலபக்கோ² வேதி³தப்³போ³. அயங் பன விஸேஸோ, இத⁴ படிஸந்தி⁴அஜனகா அபி⁴ஞ்ஞாஸஹக³தத⁴ம்மா, ஸேஸங் வுத்தஸதி³ஸமேவ. ஸப்³பே³ அகுஸலாதி எத்த² விஹிங்ஸமேகங் ட²பெத்வா இதரே ஸப்³பே³ அகுஸலா உபமாபூ⁴தா. விஹிங்ஸா ஹி உபமெய்யங். ஸப்³பே³ குஸலாதி எத்தா²பி ஏஸேவ நயோ. ஏதேனேவ உபாயேனாதி யதா² விஹிங்ஸானங் உபமெய்யதா, தத³வஸேஸானங் குஸலாகுஸலானங் உபமாபா⁴வோ வுத்தோ, இமினா நயேன அகுஸலங் பாணாதிபாதாதி³அகுஸலேன இதரேன, குஸலஞ்ச பாணாதிபாதாபடிவிரதிஆதி³குஸலேன இதரேன உபமேதப்³ப³ங்.
86.Akusalā paṭisandhiajanakā nāma uddhaccasahagatacittuppādadhammā aññepi pavattivipākamattadāyino, dinnāya paṭisandhiyā vipākajanakā, paccayavekallena vipaccituṃ aladdhokāsā ahosikammādayo vā ajanakā. Jātivasenāti akusalajātivasena. Adhobhāgaṅgamanīyāti apāyagamanīyā. Evaṃnāmāti nāmaggahaṇena sabhāvaṃ upalakkheti sati paccayasamavāye taṃsabhāvānativattanato. Tenāha ‘‘vipākakāle aniṭṭhākantavipākattā’’ti. Vuttanayeneva kusalapakkho veditabbo. Ayaṃ pana viseso, idha paṭisandhiajanakā abhiññāsahagatadhammā, sesaṃ vuttasadisameva. Sabbe akusalāti ettha vihiṃsamekaṃ ṭhapetvā itare sabbe akusalā upamābhūtā. Vihiṃsā hi upameyyaṃ. Sabbe kusalāti etthāpi eseva nayo. Eteneva upāyenāti yathā vihiṃsānaṃ upameyyatā, tadavasesānaṃ kusalākusalānaṃ upamābhāvo vutto, iminā nayena akusalaṃ pāṇātipātādiakusalena itarena, kusalañca pāṇātipātāpaṭiviratiādikusalena itarena upametabbaṃ.
87. பரினிப்³பா³பனேதி கிலேஸபரிளாஹவூபஸமனே. பரிதோ லிம்பனட்டே²ன பலிபங் வுச்சதி மஹாகத்³த³மங், தங் பன ஏகந்ததோ க³ம்பீ⁴ரம்பி ஹோதீதி ‘‘க³ம்பீ⁴ரகத்³த³மே நிமுக்³கோ³’’தி வுத்தங். பலிபங் விய பலிபந்தி பஞ்ச காமகு³ணா வுச்சந்தி, தஸ்மா ஏவங் இதா³னி வுச்சமானேன உபமோபமெய்யஸங்ஸந்த³னநயேன எத்த² இமஸ்மிங் டா²னே அத்த²யோஜனா வேதி³தப்³பா³. ந ஹி தங் காரணந்தி எத்த² காரணங் நாம ஹத்த²ஸ்ஸ வா பாத³ஸ்ஸ வா அபலிபன்னபா⁴வோ, ஸோ பன நத்தி². ஏஸ நயோ உபமெய்யேபி.
87.Parinibbāpaneti kilesapariḷāhavūpasamane. Parito limpanaṭṭhena palipaṃ vuccati mahākaddamaṃ, taṃ pana ekantato gambhīrampi hotīti ‘‘gambhīrakaddamenimuggo’’ti vuttaṃ. Palipaṃ viya palipanti pañca kāmaguṇā vuccanti, tasmā evaṃ idāni vuccamānena upamopameyyasaṃsandananayena ettha imasmiṃ ṭhāne atthayojanā veditabbā. Na hi taṃ kāraṇanti ettha kāraṇaṃ nāma hatthassa vā pādassa vā apalipannabhāvo, so pana natthi. Esa nayo upameyyepi.
தத்த² ஸியா கஸ்ஸசி பரிவிதக்கோ ‘‘ப⁴க³வதோ தே³ஸனானுபா⁴வேன பி⁴க்கு²ஆத³யோ கதெ²ந்தீ’’தி. ‘‘ப⁴க³வாயேவ ஹி தத்த² உத்³த⁴ரதீ’’தி வத்வா உபமாய தத³த்த²ங் விபா⁴வேதுங் ‘‘ரஞ்ஞோ’’திஆதி³ வுத்தங். புது²ஜ்ஜனா தாவதிட்ட²ந்து, ஸாவகஸிகா²ப்பத்தவிஸேஸானம்பி அரியானங் தே³ஸனா ஸத்து²யேவ தே³ஸனாதி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘கிஞ்சாபீ’’திஆதி³மாஹ. ததா² ஹி தேஹி தே³ஸிதஸுத்தானி பு³த்³த⁴வசனமேவ, தேஸங் தே³ஸனாய லத்³த⁴விஸேஸாபி அரியா பு³த்³த⁴புத்தாயேவாதி.
Tattha siyā kassaci parivitakko ‘‘bhagavato desanānubhāvena bhikkhuādayo kathentī’’ti. ‘‘Bhagavāyeva hi tattha uddharatī’’ti vatvā upamāya tadatthaṃ vibhāvetuṃ ‘‘rañño’’tiādi vuttaṃ. Puthujjanā tāvatiṭṭhantu, sāvakasikhāppattavisesānampi ariyānaṃ desanā satthuyeva desanāti dassetuṃ ‘‘kiñcāpī’’tiādimāha. Tathā hi tehi desitasuttāni buddhavacanameva, tesaṃ desanāya laddhavisesāpi ariyā buddhaputtāyevāti.
அனிப்³பி³ஸதாயாதி அனிப்³பி³ஸேவனதாய. அஸிக்கி²தவினயதாயாதி பஞ்சன்னங் வினயானங் ஸாத³ரங் அஸிக்கி²தபா⁴வேன. தே பன வினயா திஸ்ஸன்னங் ஸிக்கா²னங் ஸிக்கா²பனேன ஹோதீதி ஆஹ ‘‘திஸ்ஸோ ஸிக்கா² ஸிக்கா²பெஸ்ஸதீ’’தி. கிங் பன தந்தி? ‘‘டா²னமேதங் விஜ்ஜதீ’’தி எத்த² வுத்தங் கிங் பன டா²னந்தி ஆஹ ‘‘அபலிபபலிபன்னத்த’’ந்திஆதி³. யஸ்மா பாளியங் ‘‘ஸோ வத சுந்தா³’’திஆதி³னா ஸாமஞ்ஞத்த²ங் உபமாபா⁴வேன க³ஹெத்வா விஸேஸத்தோ² உபமெய்யபா⁴வேன வுத்தோ, தஸ்மா தமத்த²ங் ‘‘ஏவமத்தோ² வேதி³தப்³போ³’’திஆதி³னா ஸாதா⁴ரணதோ வத்வா புன அஸாதா⁴ரணதோ விவரந்தோ ‘‘கிங் வுத்தங் ஹோதீ’’திஆதி³மாஹ. பரஸ்ஸ விஹிங்ஸாசேதனங் நிப்³பா³பெஸ்ஸதீதி இத³ங் யோ அவிஹிங்ஸாஸங்கா²தங் ஸம்மாபடிபத்திங் தி³ஸ்வா தி³ட்டா²னுக³திங் ஆபஜ்ஜந்தோ த⁴ம்மதே³ஸனாய பரோ அவிஹிங்ஸகோ ஹோதி, தாதி³ஸங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். ஆதே³ஸனஞ்ஹி தஸ்ஸ வசனந்தி. தேனாஹ ‘‘அயங் யா ஏஸா விஹிங்ஸகஸ்ஸா’’தி. புப்³பே³ விஹிங்ஸகஸ்ஸ மிச்சா²படிபஜ்ஜந்தஸ்ஸ. விஹிங்ஸாபஹானாய மக்³க³ங் பா⁴வயதோதிஆதி³னா அத்தனோ ஏவ அவிஹிங்ஸாய விஹிங்ஸாபரினிப்³பா³னாய ஸங்வத்தனமாஹ. தேனாஹ ‘‘பரினிப்³பு³தோ வியா’’திஆதி³. ஸப்³ப³பதே³ஸூதி ‘‘பாணாதிபாதிஸ்ஸா’’திஆதி³னா ஆக³தேஸு தேசத்தாலீஸாய பதே³ஸு.
Anibbisatāyāti anibbisevanatāya. Asikkhitavinayatāyāti pañcannaṃ vinayānaṃ sādaraṃ asikkhitabhāvena. Te pana vinayā tissannaṃ sikkhānaṃ sikkhāpanena hotīti āha ‘‘tisso sikkhā sikkhāpessatī’’ti. Kiṃ pana tanti? ‘‘Ṭhānametaṃ vijjatī’’ti ettha vuttaṃ kiṃ pana ṭhānanti āha ‘‘apalipapalipannatta’’ntiādi. Yasmā pāḷiyaṃ ‘‘so vata cundā’’tiādinā sāmaññatthaṃ upamābhāvena gahetvā visesattho upameyyabhāvena vutto, tasmā tamatthaṃ ‘‘evamattho veditabbo’’tiādinā sādhāraṇato vatvā puna asādhāraṇato vivaranto ‘‘kiṃ vuttaṃ hotī’’tiādimāha. Parassa vihiṃsācetanaṃ nibbāpessatīti idaṃ yo avihiṃsāsaṅkhātaṃ sammāpaṭipattiṃ disvā diṭṭhānugatiṃ āpajjanto dhammadesanāya paro avihiṃsako hoti, tādisaṃ sandhāya vuttaṃ. Ādesanañhi tassa vacananti. Tenāha ‘‘ayaṃ yā esā vihiṃsakassā’’ti. Pubbe vihiṃsakassa micchāpaṭipajjantassa. Vihiṃsāpahānāya maggaṃ bhāvayatotiādinā attano eva avihiṃsāya vihiṃsāparinibbānāya saṃvattanamāha. Tenāha ‘‘parinibbuto viyā’’tiādi. Sabbapadesūti ‘‘pāṇātipātissā’’tiādinā āgatesu tecattālīsāya padesu.
88. ஏவந்தி தே³ஸிதாகாரபராமஸனங். தஸ்ஸாதி ஸல்லேக²ஸ்ஸ. ‘‘அத்தி² க்²வேஸ ப்³ராஹ்மண, பரியாயோ’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 8.11; பாரா॰ 3-10) விய பரியாய-ஸத்³தோ³ காரணத்தோ²தி ஆஹ ‘‘ஸல்லேக²காரண’’ந்தி. தேஸங் வஸேனாதி ஸல்லேகா²னங் வஸேன. மெத்தாய உபஸங்ஹரணவஸேன ஹிதங் ஏஸந்தேன. கருணாய வஸேன அனுகம்பமானேன. பரிக்³க³ஹெத்வாதி பரிதோ க³ஹெத்வா, பரித்வாதி அத்தோ². பரிச்சாதி பரிதோ இத்வா, ஸமந்ததோ ப²ரித்வா இச்சேவ அத்தோ². மா பமஜ்ஜித்தா²தி ‘‘ஜா²யதா²’’தி வுத்தஸமத²விபஸ்ஸனானங் அஞ்ஞாணேன, அஞ்ஞேன வா கேனசி பமாத³காரணேன மா பமாத³ங் ஆபஜ்ஜித்த². நிய்யானிகஸாஸனே ஹி அகத்தப்³ப³கரணம்பி பமாதோ³தி. விபத்திகாலேதி ஸத்தஅஸப்பாயாதி³விபத்தியுத்தகாலே. யதா²வுத்தா பஞ்ச பரியாயா அஞ்ஞேபி ஸப்³பே³ ஸாஸனகு³ணா இதே⁴வ ஸங்க³ஹங் க³ச்ச²ந்தீதி ஆஹ ‘‘ஜா²யத², மா பமாத³த்தா²தி தும்ஹாகங் அனுஸாஸனீ’’தி.
88.Evanti desitākāraparāmasanaṃ. Tassāti sallekhassa. ‘‘Atthi khvesa brāhmaṇa, pariyāyo’’tiādīsu (a. ni. 8.11; pārā. 3-10) viya pariyāya-saddo kāraṇatthoti āha ‘‘sallekhakāraṇa’’nti. Tesaṃ vasenāti sallekhānaṃ vasena. Mettāya upasaṃharaṇavasena hitaṃ esantena. Karuṇāya vasena anukampamānena. Pariggahetvāti parito gahetvā, paritvāti attho. Pariccāti parito itvā, samantato pharitvā icceva attho. Mā pamajjitthāti ‘‘jhāyathā’’ti vuttasamathavipassanānaṃ aññāṇena, aññena vā kenaci pamādakāraṇena mā pamādaṃ āpajjittha. Niyyānikasāsane hi akattabbakaraṇampi pamādoti. Vipattikāleti sattaasappāyādivipattiyuttakāle. Yathāvuttā pañca pariyāyā aññepi sabbe sāsanaguṇā idheva saṅgahaṃ gacchantīti āha ‘‘jhāyatha, mā pamādatthāti tumhākaṃ anusāsanī’’ti.
ஸல்லேக²ஸுத்தவண்ணனாய லீனத்த²ப்பகாஸனா ஸமத்தா.
Sallekhasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / மஜ்ஜி²மனிகாய • Majjhimanikāya / 8. ஸல்லேக²ஸுத்தங் • 8. Sallekhasuttaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஜ்ஜி²மனிகாய (அட்ட²கதா²) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 8. ஸல்லேக²ஸுத்தவண்ணனா • 8. Sallekhasuttavaṇṇanā
