| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய (டீகா) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
4. ஸமசித்தவக்³க³வண்ணனா
4. Samacittavaggavaṇṇanā
33. சதுத்த²ஸ்ஸ பட²மே ப⁴வந்தி எத்த² பதிட்ட²ஹந்தீதி பூ⁴மி, அஸப்புரிஸானங் பூ⁴மி அஸப்புரிஸபூ⁴மி. ஸப்புரிஸபூ⁴மியம்பி ஏஸேவ நயோ. கதங் ந ஜானாதீதி அகதஞ்ஞூ, அஸமத்த²ஸமாஸோயங் க³மகத்தா ‘‘அஸூரியபஸ்ஸா’’திஆதீ³ஸு விய. தேனாஹ ‘‘கதங் ந ஜானாதீ’’தி. அகதவேதீ³தி எத்தா²பி ஏஸேவ நயோ. பாகடங் கத்வா ந ஜானாதீதி ‘‘இத³ஞ்சித³ஞ்ச மய்ஹங் இமினா கத’’ந்தி ஸங்க⁴மஜ்ஜ²க³ணமஜ்ஜா²தீ³ஸு பாகடங் கத்வா ந ஜானாதி, ந பகாஸேதீதி வுத்தங் ஹோதி. உபஞ்ஞாதந்தி தோ²மனாவஸேன உபக³ந்த்வா ஞாதங். தேனாஹ ‘‘வண்ணித’’ந்திஆதி³.
33. Catutthassa paṭhame bhavanti ettha patiṭṭhahantīti bhūmi, asappurisānaṃ bhūmi asappurisabhūmi. Sappurisabhūmiyampi eseva nayo. Kataṃ na jānātīti akataññū, asamatthasamāsoyaṃ gamakattā ‘‘asūriyapassā’’tiādīsu viya. Tenāha ‘‘kataṃ na jānātī’’ti. Akatavedīti etthāpi eseva nayo. Pākaṭaṃ katvā na jānātīti ‘‘idañcidañca mayhaṃ iminā kata’’nti saṅghamajjhagaṇamajjhādīsu pākaṭaṃ katvā na jānāti, na pakāsetīti vuttaṃ hoti. Upaññātanti thomanāvasena upagantvā ñātaṃ. Tenāha ‘‘vaṇṇita’’ntiādi.
34. து³தியே வஸ்ஸஸதபரிமாணமாயு அஸ்ஸாதி வஸ்ஸஸதாயுகோ, வஸ்ஸஸதாயுகதஞ்ச வஸ்ஸஸதாயுககாலே ஜாதஸ்ஸேவ ஹோதி, நாஞ்ஞஸ்ஸாதி ஆஹ ‘‘வஸ்ஸஸதாயுககாலே ஜாதோ’’தி. வஸ்ஸஸதங் ஜீவதி ஸீலேனாதி வஸ்ஸஸதஜீவீ. வஸ்ஸஸதந்தி ச அச்சந்தஸங்யோகே³ உபயோக³வசனங். தேனாஹ ‘‘ஸகலங் வஸ்ஸஸதங் ஜீவந்தோ’’தி. மாதாபிதூனங் மாதாவ ப³ஹூபகாரதராதி தஸ்ஸாயேவ பதா⁴னபா⁴வேன படிகாதப்³ப³த்தா த³க்கி²ணங் அங்ஸகூடங் வத³ந்தி. ஹத³யலோஹிதங் பாயெத்வாதி கீ²ரங் ஸந்தா⁴ய வத³தி. லோஹிதஞ்ஹி கீ²ரபா⁴வேன பரிணாமங் க³ச்ச²தி. த்யாஸ்ஸாதி தே அஸ்ஸ. ஸேஸமெத்த² உத்தானமேவ.
34. Dutiye vassasataparimāṇamāyu assāti vassasatāyuko, vassasatāyukatañca vassasatāyukakāle jātasseva hoti, nāññassāti āha ‘‘vassasatāyukakāle jāto’’ti. Vassasataṃ jīvati sīlenāti vassasatajīvī. Vassasatanti ca accantasaṃyoge upayogavacanaṃ. Tenāha ‘‘sakalaṃ vassasataṃ jīvanto’’ti. Mātāpitūnaṃ mātāva bahūpakāratarāti tassāyeva padhānabhāvena paṭikātabbattā dakkhiṇaṃ aṃsakūṭaṃ vadanti. Hadayalohitaṃ pāyetvāti khīraṃ sandhāya vadati. Lohitañhi khīrabhāvena pariṇāmaṃ gacchati. Tyāssāti te assa. Sesamettha uttānameva.
35. ததியே தேனுபஸங்கமீதி எத்த² யேனாதி⁴ப்பாயேன ஸோ ப்³ராஹ்மணோ ப⁴க³வந்தங் உபஸங்கமி, தங் பாகடங் கத்வா த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஸோ ஹி ப்³ராஹ்மணோ’’திஆதி³மாஹ. விரஜ்ஜ²னபஞ்ஹந்தி யங் பஞ்ஹங் புட்டோ² விரஜ்ஜி²த்வா கதே²ஸி, அவிபரீதங் கத்வா ஸம்பாதே³துங் ந ஸக்கோதி, தாதி³ஸங் பஞ்ஹந்தி அத்தோ². உப⁴தோகோடிகங் பஞ்ஹந்தி உபோ⁴ஹி கோடீஹி யுத்தங் பஞ்ஹங். ‘‘கிங்வாதீ³ ப⁴வங் கோ³தமோ’’தி ஹி புட்டோ² ‘‘கிரியவாதி³ம்ஹீ’’தி வா வதெ³ய்ய ‘‘அகிரியவாதி³ம்ஹீ’’தி வா, தஸ்மா இமஸ்ஸ பஞ்ஹஸ்ஸ விஸ்ஸஜ்ஜனே ‘‘கிரியவாதி³ம்ஹீ’’தி ஏகா கோடி, ‘‘அகிரியவாதி³ம்ஹீ’’தி து³தியாதி கோடித்³வயயுத்தோ அயங் பஞ்ஹோ. உக்³கி³லிதுந்தி த்³வே கோடியோ மோசெத்வா கதே²துங் அஸக்கொந்தோ ப³ஹி நீஹரிதுங் அத்த²தோ அபனேதுங் ந ஸக்கி²ஸ்ஸதி. த்³வே கோடியோ மோசெந்தோ ஹி தங் ப³ஹி நீஹரதி நாம. நிக்³கி³லிதுந்தி புச்சா²ய தோ³ஸங் த³த்வா ஹாரேதுங் அஸக்கொந்தோ பவேஸேதுங் ந ஸக்கி²ஸ்ஸதி. தத்த² தோ³ஸங் த³த்வா ஹாரெந்தோ ஹி கி³லித்வா விய அத³ஸ்ஸனங் க³மெந்தோ பவேஸேதி நாம. கிங்லத்³தி⁴கோதி கிங்த்³தி³ட்டி²கோ. வத³ந்தி ஏதேனாதி வாதோ³, தி³ட்டி². கோ வாதோ³ ஏதஸ்ஸாதி கிங்வாதீ³. கிமக்கா²யீதி கிமபி⁴தா⁴யீ, கீதி³ஸீ த⁴ம்மகதா². தேனாஹ ‘‘கிங் நாம…பே॰… புச்ச²தீ’’தி. ஸேஸமெத்த² உத்தானமேவ.
35. Tatiye tenupasaṅkamīti ettha yenādhippāyena so brāhmaṇo bhagavantaṃ upasaṅkami, taṃ pākaṭaṃ katvā dassetuṃ ‘‘so hi brāhmaṇo’’tiādimāha. Virajjhanapañhanti yaṃ pañhaṃ puṭṭho virajjhitvā kathesi, aviparītaṃ katvā sampādetuṃ na sakkoti, tādisaṃ pañhanti attho. Ubhatokoṭikaṃ pañhanti ubhohi koṭīhi yuttaṃ pañhaṃ. ‘‘Kiṃvādī bhavaṃ gotamo’’ti hi puṭṭho ‘‘kiriyavādimhī’’ti vā vadeyya ‘‘akiriyavādimhī’’ti vā, tasmā imassa pañhassa vissajjane ‘‘kiriyavādimhī’’ti ekā koṭi, ‘‘akiriyavādimhī’’ti dutiyāti koṭidvayayutto ayaṃ pañho. Uggilitunti dve koṭiyo mocetvā kathetuṃ asakkonto bahi nīharituṃ atthato apanetuṃ na sakkhissati. Dve koṭiyo mocento hi taṃ bahi nīharati nāma. Niggilitunti pucchāya dosaṃ datvā hāretuṃ asakkonto pavesetuṃ na sakkhissati. Tattha dosaṃ datvā hārento hi gilitvā viya adassanaṃ gamento paveseti nāma. Kiṃladdhikoti kiṃddiṭṭhiko. Vadanti etenāti vādo, diṭṭhi. Ko vādo etassāti kiṃvādī. Kimakkhāyīti kimabhidhāyī, kīdisī dhammakathā. Tenāha ‘‘kiṃ nāma…pe… pucchatī’’ti. Sesamettha uttānameva.
36. சதுத்தே² த³க்கி²ணங் அரஹந்தீதி த³க்கி²ணெய்யா. ஆஹுனங் வுச்சதி தா³னங், தங் அரஹந்தீதி ஆஹுனெய்யா.
36. Catutthe dakkhiṇaṃ arahantīti dakkhiṇeyyā. Āhunaṃ vuccati dānaṃ, taṃ arahantīti āhuneyyā.
37. பஞ்சமே கத²மயங் மிகா³ரமாதா நாம ஜாதாதி ஆஹ ‘‘ஸா ஹீ’’திஆதி³. ஸப்³ப³ஜெட்ட²கஸ்ஸ புத்தஸ்ஸாதி அத்தனோ புத்தேஸு ஸப்³ப³பட²மங் ஜாதஸ்ஸ புத்தஸ்ஸ. அய்யகஸெட்டி²னோவ ஸமானநாமகத்தாதி மிகா³ரஸெட்டி²னா ஏவ ஸதி³ஸனாமகத்தா. தஸ்ஸா கிர ஸப்³ப³ஜெட்ட²ஸ்ஸ புத்தஸ்ஸ நாமக்³க³ஹணதி³வஸே அய்யகஸ்ஸ மிகா³ரஸெட்டி²ஸ்ஸேவ நாமங் அகங்ஸு. அனிப³த்³த⁴வாஸோ ஹுத்வாதி ஏகஸ்மிங்யேவ விஹாரே நிப³த்³த⁴வாஸோ அஹுத்வா. து⁴வபரிபோ⁴கா³னீதி நியதபரிபோ⁴கா³னி. நனு ப⁴க³வா கதா³சி சாரிகம்பி பக்கமதி, கத²ங் தானி ஸேனாஸனானி து⁴வபரிபோ⁴கே³ன பரிபு⁴ஞ்ஜீதி ஆஹ ‘‘உதுவஸ்ஸங் சாரிகங் சரித்வாபீ’’திஆதி³. தத்த² உதுவஸ்ஸந்தி ஹேமந்தகி³ம்ஹே ஸந்தா⁴ய வத³தி. மக்³க³ங் ட²பெத்வாதி தே²ரஸ்ஸ ஆக³மனமக்³க³ங் ட²பெத்வா. உண்ஹவலாஹகாதி உண்ஹஉதுனோ பச்சயபூ⁴தமேக⁴மாலாஸமுட்டா²பகா தே³வபுத்தா. தேஸங் கிர ததா²சித்துப்பாத³ஸமகாலமேவ யதி²ச்சி²தங் டா²னங் உண்ஹங் ப²ரமானா, வலாஹகமாலா நாதிப³ஹலா இதோ சிதோ நப⁴ங் சா²தெ³ந்தீ விதா⁴வதி. ஏஸ நயோ ஸீதவலாஹகவஸ்ஸவலாஹகாஸு. அப்³ப⁴வலாஹகா பன தே³வதா ஸீதுண்ஹவஸ்ஸேஹி வினா கேவலங் அப்³ப⁴படலஸ்ஸேவ ஸமுட்டா²பகா வேதி³தப்³பா³. கேவலங் வா வாதஸ்ஸேவ, தேனேவ தே³வதா வாதவலாஹகா.
37. Pañcame kathamayaṃ migāramātā nāma jātāti āha ‘‘sā hī’’tiādi. Sabbajeṭṭhakassa puttassāti attano puttesu sabbapaṭhamaṃ jātassa puttassa. Ayyakaseṭṭhinova samānanāmakattāti migāraseṭṭhinā eva sadisanāmakattā. Tassā kira sabbajeṭṭhassa puttassa nāmaggahaṇadivase ayyakassa migāraseṭṭhisseva nāmaṃ akaṃsu. Anibaddhavāso hutvāti ekasmiṃyeva vihāre nibaddhavāso ahutvā. Dhuvaparibhogānīti niyataparibhogāni. Nanu bhagavā kadāci cārikampi pakkamati, kathaṃ tāni senāsanāni dhuvaparibhogena paribhuñjīti āha ‘‘utuvassaṃ cārikaṃ caritvāpī’’tiādi. Tattha utuvassanti hemantagimhe sandhāya vadati. Maggaṃ ṭhapetvāti therassa āgamanamaggaṃ ṭhapetvā. Uṇhavalāhakāti uṇhautuno paccayabhūtameghamālāsamuṭṭhāpakā devaputtā. Tesaṃ kira tathācittuppādasamakālameva yathicchitaṃ ṭhānaṃ uṇhaṃ pharamānā, valāhakamālā nātibahalā ito cito nabhaṃ chādentī vidhāvati. Esa nayo sītavalāhakavassavalāhakāsu. Abbhavalāhakā pana devatā sītuṇhavassehi vinā kevalaṃ abbhapaṭalasseva samuṭṭhāpakā veditabbā. Kevalaṃ vā vātasseva, teneva devatā vātavalāhakā.
எத்த² ச யங் வஸ்ஸானே ச ஸிஸிரே ச அப்³ப⁴ங் உப்பஜ்ஜதி, தங் உதுஸமுட்டா²னங் பாகதிகமேவ. யங் பன அப்³ப⁴ம்ஹியேவ அதிஅப்³ப⁴ங் ஸத்தாஹம்பி சந்த³ஸூரியே சா²தெ³த்வா ஏகந்த⁴காரங் கரோதி, யஞ்ச சித்தவேஸாக²மாஸேஸு அப்³ப⁴ங், தங் தே³வதானுபா⁴வேன உப்பன்னங் அப்³ப⁴ந்தி வேதி³தப்³ப³ங். யோ ச தஸ்மிங் தஸ்மிங் உதும்ஹி உத்தரத³க்கி²ணாதி³பகதிவாதோ ஹோதி, அயங் உதுஸமுட்டா²னோ. வாதேபி வனருக்க²க்க²ந்தா⁴தி³ப்பதா³லனோ அதிவாதோ நாம அத்தி². அயஞ்சேவ, யோ ச அஞ்ஞோபி அகாலவாதோ, அயஞ்ச தே³வதானுபா⁴வேன நிப்³ப³த்தோ. யங் கி³ம்ஹானே உண்ஹங், தங் உதுஸமுட்டா²னிகங் பாகதிமேவ. யங் பன உண்ஹேபி அதிஉண்ஹங் ஸீதகாலே ச உப்பன்னங் உண்ஹங், தங் தே³வதானுபா⁴வேன நிப்³ப³த்தங். யங் வஸ்ஸானே ச ஹேமந்தே ச ஸீதங் ஹோதி, தங் உதுஸமுட்டா²னமேவ. யங் பன ஸீதேபி அதிஸீதங், கி³ம்ஹே ச உப்பன்னங் ஸீதங், தங் தே³வதானுபா⁴வேன நிப்³ப³த்தங். யங் வஸ்ஸிகே சத்தாரோ மாஸே வஸ்ஸங், தங் உதுஸமுட்டா²னமேவ, யங் பன வஸ்ஸேயேவ அதிவஸ்ஸங், யஞ்ச சித்தவேஸாக²மாஸேஸு வஸ்ஸங், தங் தே³வதானுபா⁴வேன நிப்³ப³த்தங்.
Ettha ca yaṃ vassāne ca sisire ca abbhaṃ uppajjati, taṃ utusamuṭṭhānaṃ pākatikameva. Yaṃ pana abbhamhiyeva atiabbhaṃ sattāhampi candasūriye chādetvā ekandhakāraṃ karoti, yañca cittavesākhamāsesu abbhaṃ, taṃ devatānubhāvena uppannaṃ abbhanti veditabbaṃ. Yo ca tasmiṃ tasmiṃ utumhi uttaradakkhiṇādipakativāto hoti, ayaṃ utusamuṭṭhāno. Vātepi vanarukkhakkhandhādippadālano ativāto nāma atthi. Ayañceva, yo ca aññopi akālavāto, ayañca devatānubhāvena nibbatto. Yaṃ gimhāne uṇhaṃ, taṃ utusamuṭṭhānikaṃ pākatimeva. Yaṃ pana uṇhepi atiuṇhaṃ sītakāle ca uppannaṃ uṇhaṃ, taṃ devatānubhāvena nibbattaṃ. Yaṃ vassāne ca hemante ca sītaṃ hoti, taṃ utusamuṭṭhānameva. Yaṃ pana sītepi atisītaṃ, gimhe ca uppannaṃ sītaṃ, taṃ devatānubhāvena nibbattaṃ. Yaṃ vassike cattāro māse vassaṃ, taṃ utusamuṭṭhānameva, yaṃ pana vasseyeva ativassaṃ, yañca cittavesākhamāsesu vassaṃ, taṃ devatānubhāvena nibbattaṃ.
தத்ரித³ங் வத்து² – ஏகோ கிர வஸ்ஸவலாஹகதே³வபுத்தோ தக³ரகூடவாஸிகீ²ணாஸவத்தே²ரஸ்ஸ ஸந்திகங் க³ந்த்வா வந்தி³த்வா அட்டா²ஸி. தே²ரோ – ‘‘கோஸி த்வ’’ந்தி புச்சி². அஹங், ப⁴ந்தே, வஸ்ஸவலாஹகோ தே³வபுத்தோதி . தும்ஹாகங் கிர சித்தேன தே³வோ வஸ்ஸதீதி? ஆம, ப⁴ந்தேதி. பஸ்ஸிதுகாமா மயந்தி. தேமிஸ்ஸத², ப⁴ந்தேதி. மேக⁴ஸீஸங் வா க³ஜ்ஜிதங் வா ந பஞ்ஞாயதி, கத²ங் தேமிஸ்ஸாமாதி? ப⁴ந்தே, அம்ஹாகங் சித்தேன தே³வோ வஸ்ஸதி, தும்ஹே பண்ணஸாலங் பவிஸதா²தி. ஸாது⁴ தே³வபுத்தாதி பாதே³ தோ⁴வித்வா பண்ணஸாலங் பாவிஸி. தே³வபுத்தோ தஸ்மிங் பவிஸந்தேயேவ ஏகங் கீ³தங் கா³யித்வா ஹத்த²ங் உக்கி²பி, ஸமந்தா தியோஜனட்டா²னங் ஏகமேக⁴ங் அஹோஸி. தே²ரோ அட்³ட⁴திந்தோ பண்ணஸாலங் பவிட்டோ²தி.
Tatridaṃ vatthu – eko kira vassavalāhakadevaputto tagarakūṭavāsikhīṇāsavattherassa santikaṃ gantvā vanditvā aṭṭhāsi. Thero – ‘‘kosi tva’’nti pucchi. Ahaṃ, bhante, vassavalāhako devaputtoti . Tumhākaṃ kira cittena devo vassatīti? Āma, bhanteti. Passitukāmā mayanti. Temissatha, bhanteti. Meghasīsaṃ vā gajjitaṃ vā na paññāyati, kathaṃ temissāmāti? Bhante, amhākaṃ cittena devo vassati, tumhe paṇṇasālaṃ pavisathāti. Sādhu devaputtāti pāde dhovitvā paṇṇasālaṃ pāvisi. Devaputto tasmiṃ pavisanteyeva ekaṃ gītaṃ gāyitvā hatthaṃ ukkhipi, samantā tiyojanaṭṭhānaṃ ekameghaṃ ahosi. Thero aḍḍhatinto paṇṇasālaṃ paviṭṭhoti.
காமங் ஹெட்டா² வுத்தாபி தே³வதா சாதுமஹாராஜிகாவ, தா பன தேன தேன விஸேஸேன வத்வா இதா³னி தத³ஞ்ஞே பட²மபூ⁴மிகே காமாவசரதே³வே ஸாமஞ்ஞதோ க³ண்ஹந்தோ ‘‘சாதுமஹாராஜிகா’’தி ஆஹ. த⁴தரட்ட²விரூள்ஹகவிரூபக்க²குவேரஸங்கா²தா சத்தாரோ மஹாராஜானோ ஏதேஸந்தி சாதுமஹாராஜிகா, தே ஸினேருஸ்ஸ பப்³ப³தஸ்ஸ வேமஜ்ஜே² ஹொந்தி. தேஸு பப்³ப³தட்ட²காபி அத்தி² ஆகாஸட்ட²காபி. தேஸங் பரம்பரா சக்கவாளபப்³ப³தங் பத்தா. கி²ட்³டா³பதோ³ஸிகா மனோபதோ³ஸிகா சந்தி³மா தே³வபுத்தோ ஸூரியோ தே³வபுத்தோதி ஏதே ஸப்³பே³பி சாதுமஹாராஜிகதே³வலோகட்டா² ஏவ.
Kāmaṃ heṭṭhā vuttāpi devatā cātumahārājikāva, tā pana tena tena visesena vatvā idāni tadaññe paṭhamabhūmike kāmāvacaradeve sāmaññato gaṇhanto ‘‘cātumahārājikā’’ti āha. Dhataraṭṭhavirūḷhakavirūpakkhakuverasaṅkhātā cattāro mahārājāno etesanti cātumahārājikā, te sinerussa pabbatassa vemajjhe honti. Tesu pabbataṭṭhakāpi atthi ākāsaṭṭhakāpi. Tesaṃ paramparā cakkavāḷapabbataṃ pattā. Khiḍḍāpadosikā manopadosikā candimā devaputto sūriyo devaputtoti ete sabbepi cātumahārājikadevalokaṭṭhā eva.
தாவதிங்ஸாதி தாவதிங்ஸானங் தே³வானங் நாமங், தேபி அத்தி² பப்³ப³தட்ட²கா, அத்தி² ஆகாஸட்ட²கா, தேஸங் பரம்பரா சக்கவாளபப்³ப³தங் பத்தா. ததா² யாமாதீ³னங். ஏகதே³வலோகேபி ஹி தே³வானங் பரம்பரா சக்கவாளபப்³ப³தங் அப்பத்தா நாம நத்தி². தத்த² மகே⁴ன மாணவேன ஸத்³தி⁴ங் மசலகா³மே காலங் கத்வா தெத்திங்ஸ ஸஹபுஞ்ஞகாரினோ எத்த² நிப்³ப³த்தாதி தங் ஸஹசாரிதங் டா²னங் தெத்திங்ஸங், ததே³வ தாவதிங்ஸங், தங் நிவாஸோ ஏதேஸந்தி தாவதிங்ஸாதி வத³ந்தி. யஸ்மா பன ஸேஸசக்கவாளேஸுபி ச²காமாவசரதே³வலோகா அத்தி². வுத்தம்பி சேதங் ‘‘ஸஹஸ்ஸங் சாதுமஹாராஜிகானங் ஸஹஸ்ஸங் தாவதிங்ஸான’’ந்தி (அ॰ நி॰ 3.81). தஸ்மா நாமபண்ணத்தியேவேஸா தஸ்ஸ தே³வலோகஸ்ஸாதி வேதி³தப்³பா³. து³க்க²தோ யாதா அபயாதாதி யாமா. அத்தனோ ஸிரிஸம்பத்தியா துஸங் இதா க³தாதி துஸிதா. நிம்மானே ரதி ஏதேஸந்தி நிம்மானரதினோ. வஸவத்தீ தே³வதாதி பரனிம்மிதவஸவத்தினோ தே³வா. பரனிம்மிதேஸு போ⁴கே³ஸு வஸங் வத்தெந்தீதி பரனிம்மிதவஸவத்தினோ.
Tāvatiṃsāti tāvatiṃsānaṃ devānaṃ nāmaṃ, tepi atthi pabbataṭṭhakā, atthi ākāsaṭṭhakā, tesaṃ paramparā cakkavāḷapabbataṃ pattā. Tathā yāmādīnaṃ. Ekadevalokepi hi devānaṃ paramparā cakkavāḷapabbataṃ appattā nāma natthi. Tattha maghena māṇavena saddhiṃ macalagāme kālaṃ katvā tettiṃsa sahapuññakārino ettha nibbattāti taṃ sahacāritaṃ ṭhānaṃ tettiṃsaṃ, tadeva tāvatiṃsaṃ, taṃ nivāso etesanti tāvatiṃsāti vadanti. Yasmā pana sesacakkavāḷesupi chakāmāvacaradevalokā atthi. Vuttampi cetaṃ ‘‘sahassaṃ cātumahārājikānaṃ sahassaṃ tāvatiṃsāna’’nti (a. ni. 3.81). Tasmā nāmapaṇṇattiyevesā tassa devalokassāti veditabbā. Dukkhato yātā apayātāti yāmā. Attano sirisampattiyā tusaṃ itā gatāti tusitā. Nimmāne rati etesanti nimmānaratino. Vasavattī devatāti paranimmitavasavattino devā. Paranimmitesu bhogesu vasaṃ vattentīti paranimmitavasavattino.
ப்³ரூஹிதோ பரிவுத்³தோ⁴ தேஹி தேஹி ஜா²னாதீ³ஹி விஸிட்டே²ஹி கு³ணேஹீதி ப்³ரஹ்மா. வண்ணவந்ததாய சேவ தீ³கா⁴யுகதாய ச ப்³ரஹ்மபாரிஸஜ்ஜாதீ³ஹி மஹந்தோ ப்³ரஹ்மாதி மஹாப்³ரஹ்மா. தஸ்ஸ பரிஸாயங் ப⁴வா பரிசாரிகாதி ப்³ரஹ்மபாரிஸஜ்ஜா. தஸ்ஸேவ புரோஹிதட்டா²னே டி²தாதி ப்³ரஹ்மபுரோஹிதா. ஆப⁴ஸ்ஸரேஹி பரித்தா ஆபா⁴ ஏதேஸந்தி பரித்தாபா⁴. அப்பமாணா ஆபா⁴ ஏதேஸந்தி அப்பமாணாபா⁴. தீ³பிகாய அச்சி விய ஏதேஸங் ஸரீரதோ ஆபா⁴ சி²ஜ்ஜித்வா சி²ஜ்ஜித்வா பதந்தீ விய ஸரதி விஸ்ஸரதீதி ஆப⁴ஸ்ஸரா, யதா²வுத்தப்பபா⁴ய ஆபா⁴ஸனஸீலா வா ஆப⁴ஸ்ஸரா. ஸுபா⁴தி ஸோப⁴னா பபா⁴. ஸுபா⁴தி ஹி ஏகக்³க⁴னா நிச்சலா ஸரீராபா⁴ வுச்சதி , ஸா பரித்தா ஸுபா⁴ ஏதேஸந்தி பரித்தஸுபா⁴. அப்பமாணா ஸுபா⁴ ஏதேஸந்தி அப்பமாணஸுபா⁴. ஸுபே⁴ன ஓகிண்ணா விகிண்ணா, ஸுபே⁴ன ஸரீரப்பபா⁴வண்ணேன ஏகக்³க⁴னா ஸுவண்ணமஞ்ஜூஸாய ட²பிதஸம்பஜ்ஜலிதகஞ்சனபிண்ட³ஸஸ்ஸிரிகாதி ஸுப⁴கிண்ணா. தத்த² ஸோப⁴னாய பபா⁴ய கிண்ணா ஸுபா⁴கிண்ணாதி வத்தப்³பே³ பா⁴-ஸத்³த³ஸ்ஸ ரஸ்ஸத்தங் அந்திம ண-காரஸ்ஸ ஹ-காரஞ்ச கத்வா ‘‘ஸுப⁴கிண்ஹா’’தி வுத்தங். விபுலப²லா வேஹப்ப²லா. விபுலப²லாதி ச விபுலஸந்தஸுக²வண்ணாதி³ப²லா. அப்பகேன காலேன அத்தனோ டா²னங் ந விஜஹந்தீதி அவிஹா. கேனசி ந தபனீயாதி அதப்பா. அகிச்சே²ன ஸுகே²ன பஸ்ஸிதப்³பா³ மனுஞ்ஞரூபதாயாதி ஸுத³ஸ்ஸா. ஸுபரிஸுத்³த⁴த³ஸ்ஸனதாய ஸம்மா பஸ்ஸந்தி ஸீலேனாதி ஸுத³ஸ்ஸீ. உக்கட்ட²ஸம்பத்தீஹி யோக³தோ நத்தி² ஏதேஸங் கனிட்டா² ஸம்பத்தீதி அகனிட்டா².
Brūhito parivuddho tehi tehi jhānādīhi visiṭṭhehi guṇehīti brahmā. Vaṇṇavantatāya ceva dīghāyukatāya ca brahmapārisajjādīhi mahanto brahmāti mahābrahmā. Tassa parisāyaṃ bhavā paricārikāti brahmapārisajjā. Tasseva purohitaṭṭhāne ṭhitāti brahmapurohitā. Ābhassarehi parittā ābhā etesanti parittābhā. Appamāṇā ābhā etesanti appamāṇābhā. Dīpikāya acci viya etesaṃ sarīrato ābhā chijjitvā chijjitvā patantī viya sarati vissaratīti ābhassarā, yathāvuttappabhāya ābhāsanasīlā vā ābhassarā. Subhāti sobhanā pabhā. Subhāti hi ekagghanā niccalā sarīrābhā vuccati , sā parittā subhā etesanti parittasubhā. Appamāṇā subhā etesanti appamāṇasubhā. Subhena okiṇṇā vikiṇṇā, subhena sarīrappabhāvaṇṇena ekagghanā suvaṇṇamañjūsāya ṭhapitasampajjalitakañcanapiṇḍasassirikāti subhakiṇṇā. Tattha sobhanāya pabhāya kiṇṇā subhākiṇṇāti vattabbe bhā-saddassa rassattaṃ antima ṇa-kārassa ha-kārañca katvā ‘‘subhakiṇhā’’ti vuttaṃ. Vipulaphalā vehapphalā. Vipulaphalāti ca vipulasantasukhavaṇṇādiphalā. Appakena kālena attano ṭhānaṃ na vijahantīti avihā. Kenaci na tapanīyāti atappā. Akicchena sukhena passitabbā manuññarūpatāyāti sudassā. Suparisuddhadassanatāya sammā passanti sīlenāti sudassī. Ukkaṭṭhasampattīhi yogato natthi etesaṃ kaniṭṭhā sampattīti akaniṭṭhā.
காயஸக்கீ²ஹீதி நாமகாயேன தே³ஸனாய ஸம்படிச்ச²னவஸேன ஸக்கி²பூ⁴தேஹி. ஹலாஹலந்தி கோலாஹலங். மஹக்³க³தசித்தேனாதி சதுத்த²ஜ்ஜா²னபாத³கேன அபி⁴ஞ்ஞாசித்தேன.
Kāyasakkhīhīti nāmakāyena desanāya sampaṭicchanavasena sakkhibhūtehi. Halāhalanti kolāhalaṃ. Mahaggatacittenāti catutthajjhānapādakena abhiññācittena.
நனு ச ‘‘அஜ்ஜ²த்தந்தி காமப⁴வோ, ப³ஹித்³தா⁴தி ரூபாரூபப⁴வோ’’தி ச அயுத்தமேதங்? யஸ்மிஞ்ஹி ப⁴வே ஸத்தா ப³ஹுதரங் காலங் வஸந்தி, ஸோ நேஸங் அஜ்ஜ²த்தங். யஸ்மிஞ்ச அப்பதரங் காலங் வஸந்தி, ஸோ நேஸங் ப³ஹித்³தா⁴தி வத்துங் யுத்தங். ரூபாரூபப⁴வே ச ஸத்தா சிரதரங் வஸந்தி, அப்பதரங் காமப⁴வே, தஸ்மா ‘‘அஜ்ஜ²த்தந்தி காமப⁴வோ, ப³ஹித்³தா⁴தி ரூபாரூபப⁴வோ’’தி கஸ்மா வுத்தந்தி ஆஹ ‘‘கிஞ்சாபீ’’திஆதி³. சதுத்த²மேவ கொட்டா²ஸந்தி விவட்டட்டா²யிஸங்கா²தங் சதுத்த²ங் அஸங்க்²யெய்யகப்பங். இதரேஸூதி ஸங்வட்டஸங்வட்டட்டா²யிவிவட்டஸங்கா²தேஸு தீஸு அஸங்க்²யெய்யகப்பேஸு. ஆலயோதி ஸங்கோ³. பத்த²னாதி ‘‘கத²ங் நாம தத்ரூபபன்னா ப⁴விஸ்ஸாமா’’தி அபி⁴பத்த²னா. அபி⁴லாஸோதி தத்ரூபபஜ்ஜிதுகாமதா. தஸ்மாதிஆதி³னா யதா²வுத்தமத்த²ங் நிக³மேதி.
Nanu ca ‘‘ajjhattanti kāmabhavo, bahiddhāti rūpārūpabhavo’’ti ca ayuttametaṃ? Yasmiñhi bhave sattā bahutaraṃ kālaṃ vasanti, so nesaṃ ajjhattaṃ. Yasmiñca appataraṃ kālaṃ vasanti, so nesaṃ bahiddhāti vattuṃ yuttaṃ. Rūpārūpabhave ca sattā cirataraṃ vasanti, appataraṃ kāmabhave, tasmā ‘‘ajjhattanti kāmabhavo, bahiddhāti rūpārūpabhavo’’ti kasmā vuttanti āha ‘‘kiñcāpī’’tiādi. Catutthameva koṭṭhāsanti vivaṭṭaṭṭhāyisaṅkhātaṃ catutthaṃ asaṅkhyeyyakappaṃ. Itaresūti saṃvaṭṭasaṃvaṭṭaṭṭhāyivivaṭṭasaṅkhātesu tīsu asaṅkhyeyyakappesu. Ālayoti saṅgo. Patthanāti ‘‘kathaṃ nāma tatrūpapannā bhavissāmā’’ti abhipatthanā. Abhilāsoti tatrūpapajjitukāmatā. Tasmātiādinā yathāvuttamatthaṃ nigameti.
எத்தா²யங் அதி⁴ப்பாயோ – கஸ்ஸசிபி கிலேஸஸ்ஸ அவிக்க²ம்பி⁴தத்தா கேனசிபி பகாரேன விக்க²ம்ப⁴னமத்தேனபி அவிமுத்தோ காமப⁴வோ அஜ்ஜ²த்தக்³க³ஹணஸ்ஸ அத்தானங் அதி⁴கிச்ச உத்³தி³ஸ்ஸ பவத்தக்³கா³ஹஸ்ஸ விஸேஸபச்சயோதி அஜ்ஜ²த்தங் நாம. தத்த² ப³ந்த⁴னங் அஜ்ஜ²த்தஸங்யோஜனங், தேன ஸங்யுத்தோ அஜ்ஜ²த்தஸங்யோஜனோ. தப்³பி³பரியாயதோ ப³ஹித்³தா⁴ஸங்யோஜனோதி.
Etthāyaṃ adhippāyo – kassacipi kilesassa avikkhambhitattā kenacipi pakārena vikkhambhanamattenapi avimutto kāmabhavo ajjhattaggahaṇassa attānaṃ adhikicca uddissa pavattaggāhassa visesapaccayoti ajjhattaṃ nāma. Tattha bandhanaṃ ajjhattasaṃyojanaṃ, tena saṃyutto ajjhattasaṃyojano. Tabbipariyāyato bahiddhāsaṃyojanoti.
ச²ந்த³ராக³வஸேனேவ அஜ்ஜ²த்தஸங்யோஜனங் ப³ஹித்³தா⁴ஸங்யோஜனஞ்ச புக்³க³லங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி ஓரம்பா⁴கி³யஉத்³த⁴ம்பா⁴கி³யஸங்யோஜனவஸேனபி த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஓரம்பா⁴கி³யானி வா’’திஆதி³மாஹ. ஓரங் வுச்சதி காமதா⁴து, படிஸந்தி⁴யா பச்சயபா⁴வேன தங் ஓரங் ப⁴ஜந்தீதி ஓரம்பா⁴கி³யானி. தத்த² ச கம்முனா விபாகங் ஸத்தேன ச து³க்க²ங் ஸங்யோஜெந்தீதி ஸங்யோஜனானி, ஸக்காயதி³ட்டி²விசிகிச்சா²ஸீலப்³ப³தபராமாஸகாமராக³படிகா⁴. உத்³த⁴ங் வுச்சதி ரூபாரூபதா⁴து, வுத்தனயேனேதங் உத்³த⁴ங் ப⁴ஜந்தீதி உத்³த⁴ம்பா⁴கி³யானி, ஸங்யோஜனானி. ரூபராகா³ரூபராக³மானுத்³த⁴ச்சாவிஜ்ஜா. அத² வா ஓரம்பா⁴கோ³ வுச்சதி காமதா⁴து ரூபாரூபப⁴வதோ ஹெட்டா²பூ⁴தத்தா, தத்ரூபபத்தியா பச்சயபா⁴வதோ ஓரம்பா⁴க³ஸ்ஸ ஹிதானீதி ஓரம்பா⁴கி³யானி யதா² ‘‘வச்சா²யோகோ³ து³ஹகோ’’தி. உத்³த⁴ம்பா⁴கோ³ நாம மஹக்³க³தபா⁴வோ, தஸ்ஸ ஹிதானி உத்³த⁴ம்பா⁴கி³யானி. பாதே³ஸு ப³த்³த⁴பாஸாணோ விய பஞ்சோரம்பா⁴கி³யஸங்யோஜனானி ஹெட்டா² ஆகட்³ட⁴மானாகாரானி ஹொந்தி. ஹத்தே²ஹி க³ஹிதருக்க²ஸாகா² விய பஞ்சுத்³த⁴ம்பா⁴கி³யஸங்யோஜனானி உபரி ஆகட்³ட⁴மானாகாரானி. யேஸஞ்ஹி ஸக்காயதி³ட்டி²ஆதீ³னி அப்பஹீனானி, தே ப⁴வக்³கே³பி நிப்³ப³த்தே ஏதானி ஆகட்³டி⁴த்வா காமப⁴வேயேவ பாதெந்தி, தஸ்மா ஏதானி பஞ்ச க³ச்ச²ந்தங் வாரெந்தி, க³தங் புன ஆனெந்தி. ரூபராகா³தீ³னி பஞ்ச க³ச்ச²ந்தங் ந வாரெந்தி, ஆக³ந்துங் பன ந தெ³ந்தி.
Chandarāgavaseneva ajjhattasaṃyojanaṃ bahiddhāsaṃyojanañca puggalaṃ dassetvā idāni orambhāgiyauddhambhāgiyasaṃyojanavasenapi dassetuṃ ‘‘orambhāgiyāni vā’’tiādimāha. Oraṃ vuccati kāmadhātu, paṭisandhiyā paccayabhāvena taṃ oraṃ bhajantīti orambhāgiyāni. Tattha ca kammunā vipākaṃ sattena ca dukkhaṃ saṃyojentīti saṃyojanāni, sakkāyadiṭṭhivicikicchāsīlabbataparāmāsakāmarāgapaṭighā. Uddhaṃ vuccati rūpārūpadhātu, vuttanayenetaṃ uddhaṃ bhajantīti uddhambhāgiyāni, saṃyojanāni. Rūparāgārūparāgamānuddhaccāvijjā. Atha vā orambhāgo vuccati kāmadhātu rūpārūpabhavato heṭṭhābhūtattā, tatrūpapattiyā paccayabhāvato orambhāgassa hitānīti orambhāgiyāni yathā ‘‘vacchāyogo duhako’’ti. Uddhambhāgo nāma mahaggatabhāvo, tassa hitāni uddhambhāgiyāni. Pādesu baddhapāsāṇo viya pañcorambhāgiyasaṃyojanāni heṭṭhā ākaḍḍhamānākārāni honti. Hatthehi gahitarukkhasākhā viya pañcuddhambhāgiyasaṃyojanāni upari ākaḍḍhamānākārāni. Yesañhi sakkāyadiṭṭhiādīni appahīnāni, te bhavaggepi nibbatte etāni ākaḍḍhitvā kāmabhaveyeva pātenti, tasmā etāni pañca gacchantaṃ vārenti, gataṃ puna ānenti. Rūparāgādīni pañca gacchantaṃ na vārenti, āgantuṃ pana na denti.
அஸமுச்சி²ன்னேஸு ஓரம்பா⁴கி³யஸங்யோஜனேஸு லத்³த⁴பச்சயேஸு உத்³த⁴ம்பா⁴கி³யானி ஸங்யோஜனானி அக³ணனூபகா³னி ஹொந்தீதி லப்³ப⁴மானானம்பி புது²ஜ்ஜனானங் வஸேன அவிப⁴ஜித்வா அரியானங் யோக³வஸேன விப⁴ஜிதுகாமோ ‘‘உப⁴யம்பி சேத’’ந்திஆதி³மாஹ. தத்த² வட்டனிஸ்ஸிதமஹாஜனஸ்ஸாதி புது²ஜ்ஜனே ஸந்தா⁴ய வத³தி. த்³வேதா⁴ பரிச்சி²ன்னோதி காமஸுக³திரூபாரூபப⁴வவஸேன த்³வீஹி பகாரேஹி பரிச்சி²ன்னோ.
Asamucchinnesu orambhāgiyasaṃyojanesu laddhapaccayesu uddhambhāgiyāni saṃyojanāni agaṇanūpagāni hontīti labbhamānānampi puthujjanānaṃ vasena avibhajitvā ariyānaṃ yogavasena vibhajitukāmo ‘‘ubhayampi ceta’’ntiādimāha. Tattha vaṭṭanissitamahājanassāti puthujjane sandhāya vadati. Dvedhā paricchinnoti kāmasugatirūpārūpabhavavasena dvīhi pakārehi paricchinno.
வச்ச²கஸாலோபமங் உத்தானத்த²மேவ. ஓபம்மஸங்ஸந்த³னே பன கஸ்ஸசி கிலேஸஸ்ஸ அவிக்க²ம்பி⁴தத்தா, கத²ஞ்சிபி அவிமுத்தோ காமப⁴வோ அஜ்ஜ²த்தக்³க³ஹணஸ்ஸ விஸேஸபச்சயத்தா, இமேஸங் ஸத்தானங் அப்³ப⁴ந்தரட்டே²ன அந்தோ நாம. ரூபாரூபப⁴வோ தப்³பி³பரியாயதோ ப³ஹி நாம. ததா² ஹி யஸ்ஸ ஓரம்பா⁴கி³யானி ஸங்யோஜனானி அப்பஹீனானி, ஸோ அஜ்ஜ²த்தஸங்யோஜனோ வுத்தோ. யஸ்ஸ தானி பஹீனானி, ஸோ ப³ஹித்³தா⁴ஸங்யோஜனோ. தஸ்மா அந்தோ அஸமுச்சி²ன்னப³ந்த⁴னதாய ப³ஹி ச பவத்தமானப⁴வங்க³ஸந்தானதாய அந்தோப³த்³தோ⁴ ப³ஹிஸயிதோ நாம. நிரந்தரப்பவத்தப⁴வங்க³ஸந்தானவஸேன ஹி ஸயிதவோஹாரோ. காமங் நேஸங் ப³ஹிப³ந்த⁴னம்பி அஸமுச்சி²ன்னங், அந்தோப³ந்த⁴னஸ்ஸ பன மூலதாய ஏவங் வுத்தங். தேனாஹ ‘‘ஸங்யோஜனங் பன தேஸங் காமாவசரூபனிப³த்³த⁴மேவா’’தி. இமினா நயேன ஸேஸத்தயேபி அத்தோ² வேதி³தப்³போ³.
Vacchakasālopamaṃ uttānatthameva. Opammasaṃsandane pana kassaci kilesassa avikkhambhitattā, kathañcipi avimutto kāmabhavo ajjhattaggahaṇassa visesapaccayattā, imesaṃ sattānaṃ abbhantaraṭṭhena anto nāma. Rūpārūpabhavo tabbipariyāyato bahi nāma. Tathā hi yassa orambhāgiyāni saṃyojanāni appahīnāni, so ajjhattasaṃyojano vutto. Yassa tāni pahīnāni, so bahiddhāsaṃyojano. Tasmā anto asamucchinnabandhanatāya bahi ca pavattamānabhavaṅgasantānatāya antobaddho bahisayito nāma. Nirantarappavattabhavaṅgasantānavasena hi sayitavohāro. Kāmaṃ nesaṃ bahibandhanampi asamucchinnaṃ, antobandhanassa pana mūlatāya evaṃ vuttaṃ. Tenāha ‘‘saṃyojanaṃ pana tesaṃ kāmāvacarūpanibaddhamevā’’ti. Iminā nayena sesattayepi attho veditabbo.
எத்தாவதா ச கிராதி கிர-ஸத்³தோ³ அருசிஸங்ஸூசனத்தோ². தேனெத்த² ஆசரியவாத³ஸ்ஸ அத்தனோ அருச்சனபா⁴வங் தீ³பேதி. ‘‘ஸீலவா’’தி அனாமட்ட²விஸேஸஸாமஞ்ஞதோ ஸீலஸங்கே²பேன க³ஹிதங், தஞ்ச சதுப்³பி³த⁴ந்தி ஆசரியத்தே²ரோ ‘‘சதுபாரிஸுத்³தி⁴ஸீலங் உத்³தி³ஸித்வா’’தி ஆஹ. தத்தா²தி சதுபாரிஸுத்³தி⁴ஸீலேஸு. ஜெட்ட²கஸீலந்தி பதா⁴னஸீலங். உப⁴யத்தா²தி உத்³தே³ஸனித்³தே³ஸேஸு, நித்³தே³ஸே விய உத்³தே³ஸேபி பாதிமொக்க²ஸங்வரோவ தே²ரேன வுத்தோ ‘‘ஸீலவா’’தி வுத்தத்தாதி அதி⁴ப்பாயோ. ஸீலக்³க³ஹணஞ்ஹி பாளியங் பாதிமொக்க²ஸங்வரவஸேனேவ ஆக³தங். தேனாஹ ‘‘பாதிமொக்க²ஸங்வரோயேவா’’திஆதி³. தத்த² அவதா⁴ரணேன இதரேஸங் திண்ணங் ஏகதே³ஸேன பாதிமொக்க²ந்தோக³த⁴பா⁴வங் தீ³பேதி. ததா² ஹி அனோலோகியோலோகனே ஆஜீவஹேது ச ஸிக்கா²பத³வீதிக்கமே கி³லானபச்சயஸ்ஸ அபச்சவெக்கி²தபரிபோ⁴கே³ ச ஆபத்தி விஹிதாதி. தீணீதி இந்த்³ரியஸங்வரஸீலாதீ³னி. ஸீலந்தி வுத்தட்டா²னங் நாம அத்தீ²தி ஸீலபரியாயேன தேஸங் கத்த²சி ஸுத்தே க³ஹிதட்டா²னங் நாம கிங் அத்தி² யதா² ‘‘பாதிமொக்க²ஸங்வரோ’’தி? ஆசரியஸ்ஸ ஸம்முக²தாய அப்படிக்கி²பந்தோ உபசாரேன புச்ச²ந்தோ விய வத³தி. தேனாஹ ‘‘அனநுஜானந்தோ’’தி. ச²த்³வாரரக்கா²மத்தகமேவாதி தஸ்ஸ ஸல்லஹுகபா⁴வமாஹ சித்தாதி⁴ட்டா²னபா⁴வமத்தேன படிபாகதிகபா⁴வாபத்திதோ. இதரத்³வயேபி ஏஸேவ நயோ. பச்சயுப்பத்திமத்தகந்தி ப²லேன ஹேதுங் த³ஸ்ஸேதி. உப்பாத³னஹேதுகா ஹி பச்சயானங் உப்பத்தி. இத³மத்த²ந்தி இத³ங் பயோஜனங் இமஸ்ஸ பச்சயஸ்ஸ பரிபு⁴ஞ்ஜனேதி அதி⁴ப்பாயோ. நிப்பரியாயேனாதி இமினா இந்த்³ரியஸங்வராதீ³னி தீணி பதா⁴னஸ்ஸ ஸீலஸ்ஸ பரிபாலனவஸேன பவத்தியா பரியாயஸீலானி நாமாதி த³ஸ்ஸேதி. இதா³னி பாதிமொக்க²ஸங்வரஸ்ஸேவ பதா⁴னபா⁴வங் ப்³யதிரேகதோ அன்வயதோ ச உபமாய விபா⁴வேதுங் ‘‘யஸ்ஸா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² ஸோ பாதிமொக்க²ஸங்வரோ. ஸேஸானி இந்த்³ரியஸங்வராதீ³னி.
Ettāvatā ca kirāti kira-saddo arucisaṃsūcanattho. Tenettha ācariyavādassa attano aruccanabhāvaṃ dīpeti. ‘‘Sīlavā’’ti anāmaṭṭhavisesasāmaññato sīlasaṅkhepena gahitaṃ, tañca catubbidhanti ācariyatthero ‘‘catupārisuddhisīlaṃ uddisitvā’’ti āha. Tatthāti catupārisuddhisīlesu. Jeṭṭhakasīlanti padhānasīlaṃ. Ubhayatthāti uddesaniddesesu, niddese viya uddesepi pātimokkhasaṃvarova therena vutto ‘‘sīlavā’’ti vuttattāti adhippāyo. Sīlaggahaṇañhi pāḷiyaṃ pātimokkhasaṃvaravaseneva āgataṃ. Tenāha ‘‘pātimokkhasaṃvaroyevā’’tiādi. Tattha avadhāraṇena itaresaṃ tiṇṇaṃ ekadesena pātimokkhantogadhabhāvaṃ dīpeti. Tathā hi anolokiyolokane ājīvahetu ca sikkhāpadavītikkame gilānapaccayassa apaccavekkhitaparibhoge ca āpatti vihitāti. Tīṇīti indriyasaṃvarasīlādīni. Sīlanti vuttaṭṭhānaṃ nāma atthīti sīlapariyāyena tesaṃ katthaci sutte gahitaṭṭhānaṃ nāma kiṃ atthi yathā ‘‘pātimokkhasaṃvaro’’ti? Ācariyassa sammukhatāya appaṭikkhipanto upacārena pucchanto viya vadati. Tenāha ‘‘ananujānanto’’ti. Chadvārarakkhāmattakamevāti tassa sallahukabhāvamāha cittādhiṭṭhānabhāvamattena paṭipākatikabhāvāpattito. Itaradvayepi eseva nayo. Paccayuppattimattakanti phalena hetuṃ dasseti. Uppādanahetukā hi paccayānaṃ uppatti. Idamatthanti idaṃ payojanaṃ imassa paccayassa paribhuñjaneti adhippāyo. Nippariyāyenāti iminā indriyasaṃvarādīni tīṇi padhānassa sīlassa paripālanavasena pavattiyā pariyāyasīlāni nāmāti dasseti. Idāni pātimokkhasaṃvarasseva padhānabhāvaṃ byatirekato anvayato ca upamāya vibhāvetuṃ ‘‘yassā’’tiādimāha. Tattha so pātimokkhasaṃvaro. Sesāni indriyasaṃvarādīni.
பாதிமொக்க²ஸங்வரஸங்வுதோதி யோ ஹி நங் பாதி ரக்க²தி, தங் மொக்கே²தி மோசேதி ஆபாயிகாதீ³ஹி து³க்கே²ஹீதி பாதிமொக்க²ந்தி லத்³த⁴னாமேன ஸிக்கா²பத³ஸீலேன பிஹிதகாயவசீத்³வாரோ. ஸோ பன யஸ்மா ஏவங்பூ⁴தோ தேன ஸமன்னாக³தோ நாம ஹோதி, தஸ்மா வுத்தங் ‘‘பாதீமொக்க²ஸங்வரேன ஸமன்னாக³தோ’’தி.
Pātimokkhasaṃvarasaṃvutoti yo hi naṃ pāti rakkhati, taṃ mokkheti moceti āpāyikādīhi dukkhehīti pātimokkhanti laddhanāmena sikkhāpadasīlena pihitakāyavacīdvāro. So pana yasmā evaṃbhūto tena samannāgato nāma hoti, tasmā vuttaṃ ‘‘pātīmokkhasaṃvarena samannāgato’’ti.
அபரோ நயோ – கிலேஸானங் ப³லவபா⁴வதோ, பாபகிரியாய ச ஸுகரபா⁴வதோ, புஞ்ஞகிரியாய ச து³க்கரபா⁴வதோ ப³ஹுக்க²த்துங் அபாயேஸு பதனஸீலோதி பாதீ, புது²ஜ்ஜனோ. அனிச்சதாய வா ப⁴வாதீ³ஸு கம்மவேக³க்கி²த்தோ க⁴டியந்தங் விய அனவட்டா²னேன பரிப்³ப⁴மனதோ க³மனதோ க³மனஸீலோதி பாதீ, மரணவஸேன தம்ஹி தம்ஹி ஸத்தனிகாயே அத்தபா⁴வஸ்ஸ பாதனஸீலோ வா பாதீ, ஸத்தஸந்தானோ, சித்தமேவ வா. தங் பாதிங் ஸங்ஸாரது³க்க²தோ மொக்கே²தீதி பாதிமொக்க²ங். சித்தஸ்ஸ ஹி விமொக்கே²ன ஸத்தோ விமுத்தோதி வுச்சதி. வுத்தஞ்ஹி ‘‘சித்தவோதா³னா விஸுஜ்ஜ²ந்தீ’’தி, ‘‘அனுபாதா³ய ஆஸவேஹி சித்தங் விமுத்த’’ந்தி (மஹாவ॰ 28) ச.
Aparo nayo – kilesānaṃ balavabhāvato, pāpakiriyāya ca sukarabhāvato, puññakiriyāya ca dukkarabhāvato bahukkhattuṃ apāyesu patanasīloti pātī, puthujjano. Aniccatāya vā bhavādīsu kammavegakkhitto ghaṭiyantaṃ viya anavaṭṭhānena paribbhamanato gamanato gamanasīloti pātī, maraṇavasena tamhi tamhi sattanikāye attabhāvassa pātanasīlo vā pātī, sattasantāno, cittameva vā. Taṃ pātiṃ saṃsāradukkhato mokkhetīti pātimokkhaṃ. Cittassa hi vimokkhena satto vimuttoti vuccati. Vuttañhi ‘‘cittavodānā visujjhantī’’ti, ‘‘anupādāya āsavehi cittaṃ vimutta’’nti (mahāva. 28) ca.
அத² வா அவிஜ்ஜாதி³னா ஹேதுனா ஸங்ஸாரே பததி க³ச்ச²தி பவத்ததீதி பாதி, ‘‘அவிஜ்ஜானீவரணானங் ஸத்தானங் தண்ஹாஸங்யோஜனானங் ஸந்தா⁴வதங் ஸங்ஸரத’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 2.124) ஹி வுத்தங், தஸ்ஸ பாதினோ ஸத்தஸ்ஸ தண்ஹாதி³ஸங்கிலேஸத்தயதோ மொக்கோ² ஏதேனாதி பாதிமொக்கோ². ‘‘கண்டே²காளோ’’திஆதீ³னங் வியஸ்ஸ ஸமாஸஸித்³தி⁴ வேதி³தப்³பா³.
Atha vā avijjādinā hetunā saṃsāre patati gacchati pavattatīti pāti, ‘‘avijjānīvaraṇānaṃ sattānaṃ taṇhāsaṃyojanānaṃ sandhāvataṃ saṃsarata’’nti (saṃ. ni. 2.124) hi vuttaṃ, tassa pātino sattassa taṇhādisaṃkilesattayato mokkho etenāti pātimokkho. ‘‘Kaṇṭhekāḷo’’tiādīnaṃ viyassa samāsasiddhi veditabbā.
அத² வா பாதேதி வினிபாதேதி து³க்கே²தி பாதி, சித்தங். வுத்தஞ்ஹி –
Atha vā pāteti vinipāteti dukkheti pāti, cittaṃ. Vuttañhi –
‘‘சித்தேன நீயதே லோகோ, சித்தேன பரிகஸ்ஸதீ’’தி; (ஸங்॰ நி॰ 1.62);
‘‘Cittena nīyate loko, cittena parikassatī’’ti; (Saṃ. ni. 1.62);
தஸ்ஸ பாதினோ மொக்கோ² ஏதேனாதி பாதிமொக்கோ². பததி வா ஏதேன அபாயது³க்கே² ஸங்ஸாரது³க்கே² சாதி பாதி, தண்ஹாதி³ஸங்கிலேஸோ. வுத்தஞ்ஹி –
Tassa pātino mokkho etenāti pātimokkho. Patati vā etena apāyadukkhe saṃsāradukkhe cāti pāti, taṇhādisaṃkileso. Vuttañhi –
‘‘தண்ஹா ஜனேஹி புரிஸங், (ஸங்॰ நி॰ 1.56-57) தண்ஹாது³தியோ புரிஸோ’’தி (இதிவு॰ 15, 105; அ॰ நி॰ 4.9) ச ஆதி³;
‘‘Taṇhā janehi purisaṃ, (saṃ. ni. 1.56-57) taṇhādutiyo puriso’’ti (itivu. 15, 105; a. ni. 4.9) ca ādi;
ததோ பாதிதோ மொக்கோ²தி பாதிமொக்கோ².
Tato pātito mokkhoti pātimokkho.
அத² வா பததி எத்தா²தி பாதி, ச² அஜ்ஜ²த்திகபா³ஹிரானி ஆயதனானி. வுத்தஞ்ஹி –
Atha vā patati etthāti pāti, cha ajjhattikabāhirāni āyatanāni. Vuttañhi –
‘‘ச²ஸு லோகோ ஸமுப்பன்னோ, ச²ஸு குப்³ப³தி ஸந்த²வ’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 1.70; ஸு॰ நி॰ 171);
‘‘Chasu loko samuppanno, chasu kubbati santhava’’nti (saṃ. ni. 1.70; su. ni. 171);
ததோ ச²அஜ்ஜ²த்திகபா³ஹிராயதனஸங்கா²ததோ பாதிதோ மொக்கோ²தி பாதிமொக்கோ².
Tato chaajjhattikabāhirāyatanasaṅkhātato pātito mokkhoti pātimokkho.
அத² வா பாதோ வினிபாதோ அஸ்ஸ அத்தீ²தி பாதீ, ஸங்ஸாரோ. ததோ மொக்கோ²தி பாதிமொக்கோ².
Atha vā pāto vinipāto assa atthīti pātī, saṃsāro. Tato mokkhoti pātimokkho.
அத² வா ஸப்³ப³லோகாதி⁴பதிபா⁴வதோ த⁴ம்மிஸ்ஸரோ ப⁴க³வா ‘‘பதீ’’தி வுச்சதி, முச்சதி ஏதேனாதி மொக்கோ², பதினோ மொக்கோ² பதிமொக்கோ² தேன பஞ்ஞத்தத்தாதி, பதிமொக்கோ² ஏவ பாதிமொக்கோ². ஸப்³ப³கு³ணானங் வா மூலபா⁴வதோ உத்தமட்டே²ன பதி ச ஸோ யதா²வுத்தட்டே²ன மொக்கோ² சாதி பதிமொக்கோ², பதிமொக்கோ² ஏவ பாதிமொக்கோ². ததா² ஹி வுத்தங் ‘‘பாதிமொக்க²ந்தி ஆதி³மேதங் முக²மேதங் பமுக²மேத’’ந்தி (மஹாவ॰ 135) வித்தா²ரோ.
Atha vā sabbalokādhipatibhāvato dhammissaro bhagavā ‘‘patī’’ti vuccati, muccati etenāti mokkho, patino mokkho patimokkho tena paññattattāti, patimokkho eva pātimokkho. Sabbaguṇānaṃ vā mūlabhāvato uttamaṭṭhena pati ca so yathāvuttaṭṭhena mokkho cāti patimokkho, patimokkho eva pātimokkho. Tathā hi vuttaṃ ‘‘pātimokkhanti ādimetaṃ mukhametaṃ pamukhameta’’nti (mahāva. 135) vitthāro.
அத² வா ப-இதி பகாரே, அதீதி அச்சந்தத்தே² நிபாதோ, தஸ்மா பகாரேஹி அச்சந்தங் மொக்கே²தீதி பாதிமொக்கோ². இத³ஞ்ஹி ஸீலங் ஸயங் தத³ங்க³வஸேன, ஸமாதி⁴ஸஹிதங் பஞ்ஞாஸஹிதஞ்ச விக்க²ம்ப⁴னவஸேன, ஸமுச்சே²த³வஸேன ச அச்சந்தங் மொக்கே²தி மோசேதீதி பாதிமொக்கோ². பதி பதி மொக்கோ²தி வா பதிமொக்கோ², தம்ஹா தம்ஹா வீதிக்கமதோ³ஸதோ பச்சேகங் மொக்கோ²தி அத்தோ². பதிமொக்கோ² ஏவ பாதிமொக்கோ². மொக்கோ² வா நிப்³பா³னங், தஸ்ஸ மொக்க²ஸ்ஸ பதிபி³ம்ப³பூ⁴தோதி பதிமொக்கோ². ஸீலஸங்வரோ ஹி ஸூரியஸ்ஸ அருணுக்³க³மனங் விய நிப்³பா³னஸ்ஸ உத³யபூ⁴தோ தப்படிபா⁴கோ³ விய யதா²ரஹங் கிலேஸனிப்³பா³பனதோ பதிமொக்க²ங், பதிமொக்க²ங்யேவ பாதிமொக்க²ங்.
Atha vā pa-iti pakāre, atīti accantatthe nipāto, tasmā pakārehi accantaṃ mokkhetīti pātimokkho. Idañhi sīlaṃ sayaṃ tadaṅgavasena, samādhisahitaṃ paññāsahitañca vikkhambhanavasena, samucchedavasena ca accantaṃ mokkheti mocetīti pātimokkho. Pati pati mokkhoti vā patimokkho, tamhā tamhā vītikkamadosato paccekaṃ mokkhoti attho. Patimokkho eva pātimokkho. Mokkho vā nibbānaṃ, tassa mokkhassa patibimbabhūtoti patimokkho. Sīlasaṃvaro hi sūriyassa aruṇuggamanaṃ viya nibbānassa udayabhūto tappaṭibhāgo viya yathārahaṃ kilesanibbāpanato patimokkhaṃ, patimokkhaṃyeva pātimokkhaṃ.
அத² வா மொக்க²ங் பதி வத்ததி, மொக்கா²பி⁴முக²ந்தி வா பதிமொக்க²ங், பதிமொக்க²மேவ பாதிமொக்க²ந்தி ஏவமெத்த² பாதிமொக்க²ஸத்³த³ஸ்ஸ அத்தோ² வேதி³தப்³போ³.
Atha vā mokkhaṃ pati vattati, mokkhābhimukhanti vā patimokkhaṃ, patimokkhameva pātimokkhanti evamettha pātimokkhasaddassa attho veditabbo.
ஆசாரகோ³சரஸம்பன்னோதி காயிகவாசஸிகஅவீதிக்கமஸங்கா²தேன ஆசாரேன, நவேஸியாதி³கோ³சரதாதி³ஸங்கா²தேன கோ³சரேன ஸம்பன்னோ, ஸம்பன்னஆசாரகோ³சரோதி அத்தோ². அப்பமத்தகேஸூதி பரித்தகேஸு அனாபத்திக³மனீயேஸு. ‘‘து³க்கடது³ப்³பா⁴ஸிதமத்தேஸூ’’தி அபரே. வஜ்ஜேஸூதி கா³ரய்ஹேஸு. தே பன ஏகந்ததோ அகுஸலஸபா⁴வா ஹொந்தீதி ஆஹ ‘‘அகுஸலத⁴ம்மேஸூ’’தி. ப⁴யத³ஸ்ஸீதி ப⁴யதோ த³ஸ்ஸனஸீலோ, பரமாணுமத்தம்பி வஜ்ஜங் ஸினேருப்பமாணங் விய கத்வா பா⁴யனஸீலோ. ஸம்மா ஆதி³யித்வாதி ஸம்மதே³வ ஸக்கச்சங் ஸப்³ப³ஸோவ ஆதி³யித்வா. ஸிக்கா²பதே³ஸூதி நித்³தா⁴ரணே பு⁴ம்மந்தி ஸமுதா³யதோ அவயவனித்³தா⁴ரணங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஸிக்கா²பதே³ஸு தங் தங் ஸிக்கா²பத³ங் ஸமாதி³யித்வா ஸிக்க²தீ’’தி அத்த²மாஹ, ஸிக்கா²பத³மேவ ஹி ஸமாதா³தப்³ப³ங் ஸிக்கி²தப்³ப³ஞ்சாதி அதி⁴ப்பாயோ. யங் கிஞ்சி ஸிக்கா²பதே³ஸூதி ஸிக்கா²கொட்டா²ஸேஸு மூலபஞ்ஞத்திஅனுபஞ்ஞத்திஸப்³ப³த்த²பஞ்ஞத்திபதே³ஸபஞ்ஞத்திஆதி³பே⁴த³ங் யங் கிஞ்சி ஸிக்கி²தப்³ப³ங். யங் படிபஜ்ஜிதப்³ப³ங் பூரேதப்³ப³ங் ஸீலங், தங் பன த்³வாரவஸேன து³வித⁴மேவாதி ஆஹ ‘‘காயிகங் வா வாசஸிகங் வா’’தி. இமஸ்மிங் அத்த²விகப்பே ஸிக்கா²பதே³ஸூதி ஆதா⁴ரே பு⁴ம்மங் ஸிக்கா²பா⁴கே³ஸு கஸ்ஸசி விஸுங் அக்³க³ஹணதோ. தேனாஹ ‘‘தங் ஸப்³ப³’’ந்தி.
Ācāragocarasampannoti kāyikavācasikaavītikkamasaṅkhātena ācārena, navesiyādigocaratādisaṅkhātena gocarena sampanno, sampannaācāragocaroti attho. Appamattakesūti parittakesu anāpattigamanīyesu. ‘‘Dukkaṭadubbhāsitamattesū’’ti apare. Vajjesūti gārayhesu. Te pana ekantato akusalasabhāvā hontīti āha ‘‘akusaladhammesū’’ti. Bhayadassīti bhayato dassanasīlo, paramāṇumattampi vajjaṃ sineruppamāṇaṃ viya katvā bhāyanasīlo. Sammā ādiyitvāti sammadeva sakkaccaṃ sabbasova ādiyitvā. Sikkhāpadesūti niddhāraṇe bhummanti samudāyato avayavaniddhāraṇaṃ dassento ‘‘sikkhāpadesu taṃ taṃ sikkhāpadaṃ samādiyitvā sikkhatī’’ti atthamāha, sikkhāpadameva hi samādātabbaṃ sikkhitabbañcāti adhippāyo. Yaṃ kiñci sikkhāpadesūti sikkhākoṭṭhāsesu mūlapaññattianupaññattisabbatthapaññattipadesapaññattiādibhedaṃ yaṃ kiñci sikkhitabbaṃ. Yaṃ paṭipajjitabbaṃ pūretabbaṃ sīlaṃ, taṃ pana dvāravasena duvidhamevāti āha ‘‘kāyikaṃ vā vācasikaṃ vā’’ti. Imasmiṃ atthavikappe sikkhāpadesūti ādhāre bhummaṃ sikkhābhāgesu kassaci visuṃ aggahaṇato. Tenāha ‘‘taṃ sabba’’nti.
அஞ்ஞதரங் தே³வக⁴டந்தி அஞ்ஞதரங் தே³வனிகாயங். ஆகா³மீ ஹோதீதி படிஸந்தி⁴வஸேன ஆக³மனஸீலோ ஹோதி. ஆக³ந்தாதி எத்தா²பி ஏஸேவ நயோ. இமினா அங்கே³னாதி இமினா காரணேன.
Aññataraṃ devaghaṭanti aññataraṃ devanikāyaṃ. Āgāmī hotīti paṭisandhivasena āgamanasīlo hoti. Āgantāti etthāpi eseva nayo. Iminā aṅgenāti iminā kāraṇena.
ஸுக்க²விபஸ்ஸகோ யேபு⁴ய்யேன சதுதா⁴துவவத்தா²னமுகே²ன கம்மட்டா²னாபி⁴னிவேஸீ ஹோதீதி ஆஹ ‘‘ஸுக்க²விபஸ்ஸகஸ்ஸ தா⁴துகம்மட்டா²னிகபி⁴க்கு²னோ’’தி. வுத்தமேவத்த²ங் ஸம்பிண்டெ³த்வா நிக³மெந்தோ ‘‘பட²மேன அங்கே³னா’’திஆதி³மாஹ.
Sukkhavipassako yebhuyyena catudhātuvavatthānamukhena kammaṭṭhānābhinivesī hotīti āha ‘‘sukkhavipassakassa dhātukammaṭṭhānikabhikkhuno’’ti. Vuttamevatthaṃ sampiṇḍetvā nigamento ‘‘paṭhamena aṅgenā’’tiādimāha.
சித்தஸ்ஸ ஸுகு²மபா⁴வோ இத⁴ ஸுக²மத்தபா⁴வமாபன்னேன த³ட்ட²ப்³போ³தி ஆஹ ‘‘ஸப்³பா³பி ஹி தா’’திஆதி³. தந்திவஸேனாதி கேவலங் தந்திட்ட²பனவஸேன, ந பன தே²ரஸ்ஸ கஸ்ஸசி மக்³க³ஸ்ஸ வா ப²லஸ்ஸ வா உப்பாத³னத்தா²ய, நாபி ஸம்மாபடிபத்தியங் யோஜனத்தா²யாதி அதி⁴ப்பாயோ.
Cittassa sukhumabhāvo idha sukhamattabhāvamāpannena daṭṭhabboti āha ‘‘sabbāpi hi tā’’tiādi. Tantivasenāti kevalaṃ tantiṭṭhapanavasena, na pana therassa kassaci maggassa vā phalassa vā uppādanatthāya, nāpi sammāpaṭipattiyaṃ yojanatthāyāti adhippāyo.
38. ச²ட்டே² மஹாகச்சானோதி கி³ஹிகாலே உஜ்ஜேனிரஞ்ஞோ புரோஹிதபுத்தோ அபி⁴ரூபோ த³ஸ்ஸனீயோ பாஸாதி³கோ ஸுவண்ணவண்ணோ ச. வரணா நாம ருக்கோ², தஸ்ஸ அவிதூ³ரே ப⁴வத்தா நக³ரம்பி வரணஸத்³தே³ன வுச்சதீதி ஆஹ ‘‘வரணா நாம ஏகங் நக³ர’’ந்தி. த்³வந்த³பத³ஸ்ஸ பச்சேகங் அபி⁴ஸம்ப³ந்தோ⁴ ஹோதீதி ஹேதுஸத்³த³ங் பச்சேகங் யோஜெத்வா த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘காமராகா³பி⁴னிவேஸஹேதூ’’திஆதி³மாஹ. ஹேதுஸத்³தே³ன ஸம்ப³ந்தே⁴ ஸதி யோ அத்தோ² ஸம்ப⁴வதி, தங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘இத³ங் வுத்தங் ஹோதீ’’திஆதி³மாஹ. தத்த² காமராகே³ன அபி⁴னிவிட்ட²த்தாதி ஏதேன காமராகா³பி⁴னிவேஸஹேதூதி இமஸ்ஸ அத்த²ங் தீ³பேதி, ததா² வினிப³த்³த⁴த்தாதிஆதீ³ஹி காமராக³வினிப³த்³த⁴ஹேதூதிஆதீ³னங். ததோ முகோ²தி தத³பி⁴முகோ². மானந்தி ஆள்ஹகாதி³மானப⁴ண்ட³ங். ஸேஸமெத்த² உத்தானமேவ.
38. Chaṭṭhe mahākaccānoti gihikāle ujjenirañño purohitaputto abhirūpo dassanīyo pāsādiko suvaṇṇavaṇṇo ca. Varaṇā nāma rukkho, tassa avidūre bhavattā nagarampi varaṇasaddena vuccatīti āha ‘‘varaṇā nāma ekaṃ nagara’’nti. Dvandapadassa paccekaṃ abhisambandho hotīti hetusaddaṃ paccekaṃ yojetvā dassento ‘‘kāmarāgābhinivesahetū’’tiādimāha. Hetusaddena sambandhe sati yo attho sambhavati, taṃ dassetuṃ ‘‘idaṃ vuttaṃ hotī’’tiādimāha. Tattha kāmarāgena abhiniviṭṭhattāti etena kāmarāgābhinivesahetūti imassa atthaṃ dīpeti, tathā vinibaddhattātiādīhi kāmarāgavinibaddhahetūtiādīnaṃ. Tato mukhoti tadabhimukho. Mānanti āḷhakādimānabhaṇḍaṃ. Sesamettha uttānameva.
39. ஸத்தமே மது⁴ராயந்தி உத்தரமது⁴ராயங். கு³ந்தா³வனேதி கண்ஹகு³ந்தா³வனே, காளபிப்பலிவனேதி அத்தோ². ஜராஜிண்ணேதி ஜராய ஜிண்ணே, ந ப்³யாதி⁴ஆதீ³னங் வஸேன ஜிண்ணஸதி³ஸே நாபி அகாலிகேன ஜராய அபி⁴பூ⁴தே. வயோவுத்³தே⁴தி ஜிண்ணத்தா ஏவ சஸ்ஸ வயோவுத்³தி⁴ப்பத்தியா வுத்³தே⁴ன ஸீலாதி³வுத்³தி⁴யா. ஜாதிமஹல்லகேதி ஜாதியா மஹந்ததாய சிரரத்ததாய மஹல்லகே, ந போ⁴க³பரிவாராதீ³ஹீதி அத்தோ². அத்³த⁴க³தேதி எத்த² அத்³த⁴-ஸத்³தோ³ தீ³க⁴காலவாசீதி ஆஹ ‘‘தீ³க⁴காலத்³தா⁴னங் அதிக்கந்தே’’தி. வயோதி புரிமபத³லோபேனாயங் நித்³தே³ஸோதி ஆஹ ‘‘பச்சி²மவய’’ந்தி, வஸ்ஸஸதஸ்ஸ ததியகொட்டா²ஸஸங்கா²தங் பச்சி²மவயங் அனுப்பத்தேதி அத்தோ².
39. Sattame madhurāyanti uttaramadhurāyaṃ. Gundāvaneti kaṇhagundāvane, kāḷapippalivaneti attho. Jarājiṇṇeti jarāya jiṇṇe, na byādhiādīnaṃ vasena jiṇṇasadise nāpi akālikena jarāya abhibhūte. Vayovuddheti jiṇṇattā eva cassa vayovuddhippattiyā vuddhena sīlādivuddhiyā. Jātimahallaketi jātiyā mahantatāya cirarattatāya mahallake, na bhogaparivārādīhīti attho. Addhagateti ettha addha-saddo dīghakālavācīti āha ‘‘dīghakāladdhānaṃ atikkante’’ti. Vayoti purimapadalopenāyaṃ niddesoti āha ‘‘pacchimavaya’’nti, vassasatassa tatiyakoṭṭhāsasaṅkhātaṃ pacchimavayaṃ anuppatteti attho.
ப⁴வதி எத்த² ப²லங் ததா³யத்தவுத்திதாயாதி பூ⁴மி, காரணந்தி ஆஹ ‘‘யேன காரணேனா’’திஆதி³. பரிபக்கோதி பரிணதோ, வுத்³தி⁴பா⁴வங் பத்தோதி அத்தோ². மோக⁴ஜிண்ணோதி அந்தோ தி²ரகரணானங் த⁴ம்மானங் அபா⁴வேன துச்ச²ஜிண்ணோ நாம. பா³லதா³ரகோபி த³ஹரோதி வுச்சதீதி ததோ விஸேஸனத்த²ங் ‘‘யுவா’’தி வுத்தங். அதிக்கந்தபட²மவயா ஏவ ஸத்தா ஸபா⁴வேன பலிதஸிரா ஹொந்தீதி பட²மவயே டி²தபா⁴வங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஸுஸுகாளகேஸோ’’தி வுத்தங். ப⁴த்³ரேனாதி லத்³த⁴கேன. ஏகச்சோ ஹி த³ஹரோபி ஸமானோ காணோ வா ஹோதி குணிஆதீ³னங் வா அஞ்ஞதரோ, ஸோ ந ப⁴த்³ரேன யொப்³ப³னேன ஸமன்னாக³தோ நாம ஹோதி. யோ பன அபி⁴ரூபோ ஹோதி த³ஸ்ஸனீயோ பாஸாதி³கோ ஸப்³ப³ஸம்பத்திஸம்பன்னோ யங் யதே³வ அலங்காரபரிஹாரங் இச்ச²தி, தேன தேன அலங்கதோ தே³வபுத்தோ விய சரதி, அயங் ப⁴த்³ரேன யொப்³ப³னேன ஸமன்னாக³தோ நாம ஹோதி. தேனேவாஹ ‘‘யேன யொப்³ப³னேன ஸமன்னாக³தோ’’திஆதி³.
Bhavati ettha phalaṃ tadāyattavuttitāyāti bhūmi, kāraṇanti āha ‘‘yena kāraṇenā’’tiādi. Paripakkoti pariṇato, vuddhibhāvaṃ pattoti attho. Moghajiṇṇoti anto thirakaraṇānaṃ dhammānaṃ abhāvena tucchajiṇṇo nāma. Bāladārakopi daharoti vuccatīti tato visesanatthaṃ ‘‘yuvā’’ti vuttaṃ. Atikkantapaṭhamavayā eva sattā sabhāvena palitasirā hontīti paṭhamavaye ṭhitabhāvaṃ dassetuṃ ‘‘susukāḷakeso’’ti vuttaṃ. Bhadrenāti laddhakena. Ekacco hi daharopi samāno kāṇo vā hoti kuṇiādīnaṃ vā aññataro, so na bhadrena yobbanena samannāgato nāma hoti. Yo pana abhirūpo hoti dassanīyo pāsādiko sabbasampattisampanno yaṃ yadeva alaṅkāraparihāraṃ icchati, tena tena alaṅkato devaputto viya carati, ayaṃ bhadrena yobbanena samannāgato nāma hoti. Tenevāha ‘‘yena yobbanena samannāgato’’tiādi.
யம்ஹி ஸச்சஞ்ச த⁴ம்மோ சாதி யம்ஹி புக்³க³லே ஸோளஸஹாகாரேஹி படிவித்³த⁴த்தா சதுப்³பி³த⁴ங் ஸச்சங், ஞாணேன ஸச்சி²கதத்தா நவவித⁴லோகுத்தரத⁴ம்மோ ச அத்தி². அஹிங்ஸாதி தே³ஸனாமத்தமேதங், யம்ஹி பன சதுப்³பி³தா⁴பி அப்பமஞ்ஞாபா⁴வனா அத்தீ²தி அத்தோ². ஸங்யமோ த³மோதி ஸீலஞ்சேவ இந்த்³ரியஸங்வரோ ச. வந்தமலோதி மக்³க³ஞாணேன நீஹடமலோ. தீ⁴ரோதி தி⁴திஸம்பன்னோ. தே²ரோதி ஸோ இமேஹி தி²ரபா⁴வகாரணேஹி ஸமன்னாக³தத்தா தே²ரோதி பவுச்சதீதி அத்தோ².
Yamhisaccañca dhammo cāti yamhi puggale soḷasahākārehi paṭividdhattā catubbidhaṃ saccaṃ, ñāṇena sacchikatattā navavidhalokuttaradhammo ca atthi. Ahiṃsāti desanāmattametaṃ, yamhi pana catubbidhāpi appamaññābhāvanā atthīti attho. Saṃyamo damoti sīlañceva indriyasaṃvaro ca. Vantamaloti maggañāṇena nīhaṭamalo. Dhīroti dhitisampanno. Theroti so imehi thirabhāvakāraṇehi samannāgatattā theroti pavuccatīti attho.
40. அட்ட²மே ‘‘சோரா ப³லவந்தோ ஹொந்தீ’’தி பத³ங் உத்³த⁴ரித்வா யேஹி காரணேஹி தே ப³லவந்தோ ஹொந்தி, தேஸங் ஸப்³பா⁴வங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘பக்க²ஸம்பன்னா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² நிவாஸட்டா²னஸம்பன்னதா கி³ரிது³க்³கா³தி³ஸப்³பா⁴வதோ. அதியாதுந்தி அந்தோ யாதுங், க³ந்துங் பவிஸிதுந்தி அத்தோ². தங் பன அந்தோபவிஸனங் கேனசி காரணேன ப³ஹிக³தஸ்ஸ ஹோதீதி ஆஹ ‘‘ப³ஹித்³தா⁴ ஜனபத³சாரிகங் சரித்வா’’திஆதி³. நிய்யாதுந்தி ப³ஹி நிக்க²மிதுங். தஞ்ச ப³ஹினிக்க²மனங் ப³ஹித்³தா⁴கரணீயே ஸதி ஸம்ப⁴வதீதி ஆஹ ‘‘சோரா ஜனபத³ங் விலும்பந்தீ’’திஆதி³. அனுஸஞ்ஞாதுந்தி அனுஸஞ்சரிதுங். ஸேஸமெத்த² உத்தானமேவ.
40. Aṭṭhame ‘‘corā balavanto hontī’’ti padaṃ uddharitvā yehi kāraṇehi te balavanto honti, tesaṃ sabbhāvaṃ dassento ‘‘pakkhasampannā’’tiādimāha. Tattha nivāsaṭṭhānasampannatā giriduggādisabbhāvato. Atiyātunti anto yātuṃ, gantuṃ pavisitunti attho. Taṃ pana antopavisanaṃ kenaci kāraṇena bahigatassa hotīti āha ‘‘bahiddhā janapadacārikaṃ caritvā’’tiādi. Niyyātunti bahi nikkhamituṃ. Tañca bahinikkhamanaṃ bahiddhākaraṇīye sati sambhavatīti āha ‘‘corā janapadaṃ vilumpantī’’tiādi. Anusaññātunti anusañcarituṃ. Sesamettha uttānameva.
41. நவமே மிச்சா²படிபத்தாதி⁴கரணஹேதூதி எத்த² அதி⁴-ஸத்³தோ³ அனத்த²கோதி ஆஹ ‘‘மிச்சா²படிபத்தியா கரணஹேதூ’’தி. ந ஆராத⁴கோதி ந ஸம்பாத³கோ ந பரிபூரகோ. ஞாயதி படிவிஜ்ஜ²னவஸேன நிப்³பா³னங் க³ச்ச²தீதி ஞாயோ, ஸோ ஏவ தங்ஸமங்கி³னங் வட்டது³க்க²பாததோ தா⁴ரணட்டே²ன த⁴ம்மோதி ஞாயோ த⁴ம்மோ, அரியமக்³கோ³. ஸோ பனெத்த² ஸஹ விபஸ்ஸனாய அதி⁴ப்பேதோதி ஆஹ ‘‘ஸஹவிபஸ்ஸனகங் மக்³க³’’ந்தி. ஆராத⁴னங் நாம ஸங்ஸித்³தி⁴, ஸா பன யஸ்மா ஸம்பாத³னேன பரிபூரணேன இச்சி²தா, தஸ்மா வுத்தங் ‘‘ஸம்பாதே³துங் பூரேது’’ந்தி.
41. Navame micchāpaṭipattādhikaraṇahetūti ettha adhi-saddo anatthakoti āha ‘‘micchāpaṭipattiyā karaṇahetū’’ti. Na ārādhakoti na sampādako na paripūrako. Ñāyati paṭivijjhanavasena nibbānaṃ gacchatīti ñāyo, so eva taṃsamaṅginaṃ vaṭṭadukkhapātato dhāraṇaṭṭhena dhammoti ñāyo dhammo, ariyamaggo. So panettha saha vipassanāya adhippetoti āha ‘‘sahavipassanakaṃ magga’’nti. Ārādhanaṃ nāma saṃsiddhi, sā pana yasmā sampādanena paripūraṇena icchitā, tasmā vuttaṃ ‘‘sampādetuṃ pūretu’’nti.
42. த³ஸமே து³க்³க³ஹிதேஹீதி அத்த²தோ ப்³யஞ்ஜனதோ ச து³ட்டு² க³ஹிதேஹி, ஊனாதி⁴கவிபரீதபத³பச்சாப⁴ட்டா²தி³வஸேன விலோமெத்வா க³ஹிதேஹீதி அத்தோ². உப்படிபாடியா க³ஹிதேஹீதி இத³ங் பன நித³ஸ்ஸனமத்தங் து³க்³க³ஹஸ்ஸ ஊனாதி⁴காதி³வஸேனபி ஸம்ப⁴வதோ. தேனேவாஹ ‘‘அத்தனோ து³க்³க³ஹிதஸுத்தந்தானங்யேவ அத்த²ஞ்ச பாளிஞ்ச உத்தரிதரங் கத்வா த³ஸ்ஸெந்தீ’’தி.
42. Dasame duggahitehīti atthato byañjanato ca duṭṭhu gahitehi, ūnādhikaviparītapadapaccābhaṭṭhādivasena vilometvā gahitehīti attho. Uppaṭipāṭiyā gahitehīti idaṃ pana nidassanamattaṃ duggahassa ūnādhikādivasenapi sambhavato. Tenevāha ‘‘attano duggahitasuttantānaṃyeva atthañca pāḷiñca uttaritaraṃ katvā dassentī’’ti.
ஸமசித்தவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Samacittavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய • Aṅguttaranikāya / 4. ஸமசித்தவக்³கோ³ • 4. Samacittavaggo
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / அங்கு³த்தரனிகாய (அட்ட²கதா²) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 4. ஸமசித்தவக்³க³வண்ணனா • 4. Samacittavaggavaṇṇanā
