| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³பாளி • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
3. ஸமாதி⁴பா⁴வனாமயஞாணனித்³தே³ஸோ
3. Samādhibhāvanāmayañāṇaniddeso
43. கத²ங் ஸங்வரித்வா ஸமாத³ஹனே பஞ்ஞா ஸமாதி⁴பா⁴வனாமயே ஞாணங்? ஏகோ ஸமாதி⁴ – சித்தஸ்ஸ ஏகக்³க³தா. த்³வே ஸமாதீ⁴ – லோகியோ ஸமாதி⁴, லோகுத்தரோ ஸமாதி⁴. தயோ ஸமாதீ⁴ – ஸவிதக்கஸவிசாரோ ஸமாதி⁴, அவிதக்கவிசாரமத்தோ ஸமாதி⁴, அவிதக்கஅவிசாரோ ஸமாதி⁴. சத்தாரோ ஸமாதீ⁴ – ஹானபா⁴கி³யோ ஸமாதி⁴, டி²திபா⁴கி³யோ ஸமாதி⁴, விஸேஸபா⁴கி³யோ ஸமாதி⁴, நிப்³பே³த⁴பா⁴கி³யோ ஸமாதி⁴. பஞ்ச ஸமாதீ⁴ – பீதிப²ரணதா, ஸுக²ப²ரணதா, சேதோப²ரணதா, ஆலோகப²ரணதா, பச்சவெக்க²ணானிமித்தங் 1.
43. Kathaṃ saṃvaritvā samādahane paññā samādhibhāvanāmaye ñāṇaṃ? Eko samādhi – cittassa ekaggatā. Dve samādhī – lokiyo samādhi, lokuttaro samādhi. Tayo samādhī – savitakkasavicāro samādhi, avitakkavicāramatto samādhi, avitakkaavicāro samādhi. Cattāro samādhī – hānabhāgiyo samādhi, ṭhitibhāgiyo samādhi, visesabhāgiyo samādhi, nibbedhabhāgiyo samādhi. Pañca samādhī – pītipharaṇatā, sukhapharaṇatā, cetopharaṇatā, ālokapharaṇatā, paccavekkhaṇānimittaṃ 2.
ச² ஸமாதீ⁴ – பு³த்³தா⁴னுஸ்ஸதிவஸேன சித்தஸ்ஸ ஏகக்³க³தா அவிக்கே²போ ஸமாதி⁴, த⁴ம்மானுஸ்ஸதிவஸேன சித்தஸ்ஸ ஏகக்³க³தா அவிக்கே²போ ஸமாதி⁴, ஸங்கா⁴னுஸ்ஸதிவஸேன சித்தஸ்ஸ ஏகக்³க³தா அவிக்கே²போ ஸமாதி⁴, ஸீலானுஸ்ஸதிவஸேன சித்தஸ்ஸ ஏகக்³க³தா அவிக்கே²போ ஸமாதி⁴, சாகா³னுஸ்ஸதிவஸேன சித்தஸ்ஸ ஏகக்³க³தா அவிக்கே²போ ஸமாதி⁴, தே³வதானுஸ்ஸதிவஸேன சித்தஸ்ஸ ஏகக்³க³தா அவிக்கே²போ ஸமாதி⁴. ஸத்த ஸமாதீ⁴ – ஸமாதி⁴குஸலதா, ஸமாதி⁴ஸ்ஸ ஸமாபத்திகுஸலதா, ஸமாதி⁴ஸ்ஸ டி²திகுஸலதா, ஸமாதி⁴ஸ்ஸ வுட்டா²னகுஸலதா , ஸமாதி⁴ஸ்ஸ கல்லதாகுஸலதா 3, ஸமாதி⁴ஸ்ஸ கோ³சரகுஸலதா, ஸமாதி⁴ஸ்ஸ அபி⁴னீஹாரகுஸலதா. அட்ட² ஸமாதீ⁴ – பத²வீகஸிணவஸேன சித்தஸ்ஸ ஏகக்³க³தா அவிக்கே²போ ஸமாதி⁴, ஆபோகஸிணவஸேன…பே॰… தேஜோகஸிணவஸேன… வாயோகஸிணவஸேன… நீலகஸிணவஸேன… பீதகஸிணவஸேன… லோஹிதகஸிணவஸேன… ஓதா³தகஸிணவஸேன சித்தஸ்ஸ ஏகக்³க³தா அவிக்கே²போ ஸமாதி⁴. நவ ஸமாதீ⁴ – ரூபாவசரோ ஸமாதி⁴ அத்தி² ஹீனோ, அத்தி² மஜ்ஜோ²மோ, அத்தி² பணீதோ; அரூபாவசரோ ஸமாதி⁴ அத்தி² ஹீனோ, அத்தி² மஜ்ஜோ²மோ, அத்தி² பணீதோ; ஸுஞ்ஞதோ ஸமாதி⁴, அனிமித்தோ ஸமாதி⁴, அப்பணிஹிதோ ஸமாதி⁴. த³ஸ ஸமாதீ⁴ – உத்³து⁴மாதகஸஞ்ஞாவஸேன சித்தஸ்ஸ ஏகக்³க³தா அவிக்கே²போ ஸமாதி⁴, வினீலகஸஞ்ஞாவஸேன…பே॰… விபுப்³ப³கஸஞ்ஞாவஸேன… விச்சி²த்³த³கஸஞ்ஞாவஸேன… விக்கா²யிதகஸஞ்ஞாவஸேன… விக்கி²த்தகஸஞ்ஞாவஸேன… ஹதவிக்கி²த்தகஸஞ்ஞாவஸேன… லோஹிதகஸஞ்ஞாவஸேன… புளவகஸஞ்ஞாவஸேன 4 … அட்டி²கஸஞ்ஞாவஸேன சித்தஸ்ஸ ஏகக்³க³தா அவிக்கே²போ ஸமாதி⁴. இமே பஞ்சபஞ்ஞாஸ ஸமாதி⁴.
Cha samādhī – buddhānussativasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi, dhammānussativasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi, saṅghānussativasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi, sīlānussativasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi, cāgānussativasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi, devatānussativasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi. Satta samādhī – samādhikusalatā, samādhissa samāpattikusalatā, samādhissa ṭhitikusalatā, samādhissa vuṭṭhānakusalatā , samādhissa kallatākusalatā 5, samādhissa gocarakusalatā, samādhissa abhinīhārakusalatā. Aṭṭha samādhī – pathavīkasiṇavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi, āpokasiṇavasena…pe… tejokasiṇavasena… vāyokasiṇavasena… nīlakasiṇavasena… pītakasiṇavasena… lohitakasiṇavasena… odātakasiṇavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi. Nava samādhī – rūpāvacaro samādhi atthi hīno, atthi majjhomo, atthi paṇīto; arūpāvacaro samādhi atthi hīno, atthi majjhomo, atthi paṇīto; suññato samādhi, animitto samādhi, appaṇihito samādhi. Dasa samādhī – uddhumātakasaññāvasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi, vinīlakasaññāvasena…pe… vipubbakasaññāvasena… vicchiddakasaññāvasena… vikkhāyitakasaññāvasena… vikkhittakasaññāvasena… hatavikkhittakasaññāvasena… lohitakasaññāvasena… puḷavakasaññāvasena 6 … aṭṭhikasaññāvasena cittassa ekaggatā avikkhepo samādhi. Ime pañcapaññāsa samādhi.
44. அபி ச, பஞ்சவீஸதி ஸமாதி⁴ஸ்ஸ ஸமாதி⁴ட்டா² – பரிக்³க³ஹட்டே²ன ஸமாதி⁴, பரிவாரட்டே²ன ஸமாதி⁴, பரிபூரட்டே²ன ஸமாதி⁴, ஏகக்³க³ட்டே²ன ஸமாதி⁴, அவிக்கே²பட்டே²ன ஸமாதி⁴, அவிஸாரட்டே²ன ஸமாதி⁴, அனாவிலட்டே²ன ஸமாதி⁴, அனிஞ்ஜனட்டே²ன ஸமாதி⁴, விமுத்தட்டே²ன ஸமாதி⁴, ஏகத்துபட்டா²னவஸேன சித்தஸ்ஸ டி²தத்தா ஸமாதி⁴, ஸமங் ஏஸதீதி ஸமாதி⁴, விஸமங் நேஸதீதி ஸமாதி⁴, ஸமங் ஏஸிதத்தா ஸமாதி⁴, விஸமங் நேஸிதத்தா ஸமாதி⁴, ஸமங் ஆதி³யதீதி ஸமாதி⁴, விஸமங் நாதி³யதீதி ஸமாதி⁴, ஸமங் ஆதி³ன்னத்தா ஸமாதி⁴, விஸமங் அனாதி³ன்னத்தா ஸமாதி⁴, ஸமங் படிபஜ்ஜதீதி ஸமாதி⁴, விஸமங் நப்படிபஜ்ஜதீதி ஸமாதி⁴, ஸமங் படிபன்னத்தா ஸமாதி⁴, விஸமங் நப்படிபன்னத்தா ஸமாதி⁴, ஸமங் ஜா²யதீதி ஸமாதி⁴, விஸமங் ஜா²பேதீதி ஸமாதி⁴, ஸமங் ஜா²தத்தா ஸமாதி⁴, விஸமங் ஜா²பிதத்தா ஸமாதி⁴, ஸமோ ச ஹிதோ ச ஸுகோ² சாதி ஸமாதி⁴. இமே பஞ்சவீஸதி ஸமாதி⁴ஸ்ஸ ஸமாதி⁴ட்டா². தங் ஞாதட்டே²ன ஞாணங், பஜானநட்டே²ன பஞ்ஞா. தேன வுச்சதி – ‘‘ஸங்வரித்வா ஸமாத³ஹனே பஞ்ஞா ஸமாதி⁴பா⁴வனாமயே ஞாணங்’’.
44. Api ca, pañcavīsati samādhissa samādhiṭṭhā – pariggahaṭṭhena samādhi, parivāraṭṭhena samādhi, paripūraṭṭhena samādhi, ekaggaṭṭhena samādhi, avikkhepaṭṭhena samādhi, avisāraṭṭhena samādhi, anāvilaṭṭhena samādhi, aniñjanaṭṭhena samādhi, vimuttaṭṭhena samādhi, ekattupaṭṭhānavasena cittassa ṭhitattā samādhi, samaṃ esatīti samādhi, visamaṃ nesatīti samādhi, samaṃ esitattā samādhi, visamaṃ nesitattā samādhi, samaṃ ādiyatīti samādhi, visamaṃ nādiyatīti samādhi, samaṃ ādinnattā samādhi, visamaṃ anādinnattā samādhi, samaṃ paṭipajjatīti samādhi, visamaṃ nappaṭipajjatīti samādhi, samaṃ paṭipannattā samādhi, visamaṃ nappaṭipannattā samādhi, samaṃ jhāyatīti samādhi, visamaṃ jhāpetīti samādhi, samaṃ jhātattā samādhi, visamaṃ jhāpitattā samādhi, samo ca hito ca sukho cāti samādhi. Ime pañcavīsati samādhissa samādhiṭṭhā. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘saṃvaritvā samādahane paññā samādhibhāvanāmaye ñāṇaṃ’’.
ஸமாதி⁴பா⁴வனாமயஞாணனித்³தே³ஸோ ததியோ.
Samādhibhāvanāmayañāṇaniddeso tatiyo.
Footnotes:
Related texts:
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / கு²த்³த³கனிகாய (அட்ட²கதா²) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³-அட்ட²கதா² • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / 3. ஸமாதி⁴பா⁴வனாமயஞாணனித்³தே³ஸவண்ணனா • 3. Samādhibhāvanāmayañāṇaniddesavaṇṇanā
