Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
൫. രോഹിതസ്സവഗ്ഗോ
5. Rohitassavaggo
൧. സമാധിഭാവനാസുത്തവണ്ണനാ
1. Samādhibhāvanāsuttavaṇṇanā
൪൧. പഞ്ചമസ്സ പഠമേ ഞാണദസ്സനപ്പടിലാഭായാതി ദിബ്ബചക്ഖുഞാണദസ്സനസ്സ പടിലാഭായ. ദിവാസഞ്ഞം അധിട്ഠാതീതി ദിവാതി ഏവം സഞ്ഞം അധിട്ഠാതി. യഥാ ദിവാ തഥാ രത്തിന്തി യഥാ ദിവാ ആലോകസഞ്ഞാ മനസി കതാ, തഥേവ തം രത്തിമ്പി മനസി കരോതി. ദുതിയപദേപി ഏസേവ നയോ. സപ്പഭാസന്തി ദിബ്ബചക്ഖുഞാണോഭാസേന സഹോഭാസം. കിഞ്ചാപി ആലോകസദിസം കതം, അത്ഥോ പനേത്ഥ ന ഏവം സല്ലക്ഖേതബ്ബോ. ദിബ്ബചക്ഖുഞാണാലോകോ ഹി ഇധാധിപ്പേതോ.
41. Pañcamassa paṭhame ñāṇadassanappaṭilābhāyāti dibbacakkhuñāṇadassanassa paṭilābhāya. Divāsaññaṃ adhiṭṭhātīti divāti evaṃ saññaṃ adhiṭṭhāti. Yathā divā tathā rattinti yathā divā ālokasaññā manasi katā, tatheva taṃ rattimpi manasi karoti. Dutiyapadepi eseva nayo. Sappabhāsanti dibbacakkhuñāṇobhāsena sahobhāsaṃ. Kiñcāpi ālokasadisaṃ kataṃ, attho panettha na evaṃ sallakkhetabbo. Dibbacakkhuñāṇāloko hi idhādhippeto.
വിദിതാതി പാകടാ ഹുത്വാ. കഥം പന വേദനാ വിദിതാ ഉപ്പജ്ജന്തി, വിദിതാ അബ്ഭത്ഥം ഗച്ഛന്തീതി? ഇധ ഭിക്ഖു വത്ഥും പരിഗ്ഗണ്ഹാതി, ആരമ്മണം പരിഗ്ഗണ്ഹാതി. തസ്സ പരിഗ്ഗഹിതവത്ഥാരമ്മണതായ താ വേദനാ ‘‘ഏവം ഉപ്പജ്ജിത്വാ ഏവം ഠത്വാ ഏവം നിരുജ്ഝന്തീ’’തി വിദിതാ ഉപ്പജ്ജന്തി, വിദിതാ തിട്ഠന്തി, വിദിതാ അബ്ഭത്ഥം ഗച്ഛന്തി നാമ. സഞ്ഞാവിതക്കേസുപി ഏസേവ നയോ.
Viditāti pākaṭā hutvā. Kathaṃ pana vedanā viditā uppajjanti, viditā abbhatthaṃ gacchantīti? Idha bhikkhu vatthuṃ pariggaṇhāti, ārammaṇaṃ pariggaṇhāti. Tassa pariggahitavatthārammaṇatāya tā vedanā ‘‘evaṃ uppajjitvā evaṃ ṭhatvā evaṃ nirujjhantī’’ti viditā uppajjanti, viditā tiṭṭhanti, viditā abbhatthaṃ gacchanti nāma. Saññāvitakkesupi eseva nayo.
ഉദയബ്ബയാനുപസ്സീതി ഉദയഞ്ച വയഞ്ച പസ്സന്തോ. ഇതി രൂപന്തി ഏവം രൂപം ഏത്തകം രൂപം ന ഇതോ പരം രൂപം അത്ഥീതി. ഇതി രൂപസ്സ സമുദയോതി ഏവം രൂപസ്സ ഉപ്പാദോ. അത്ഥങ്ഗമോതി പന ഭേദോ അധിപ്പേതോ. വേദനാദീസുപി ഏസേവ നയോ. ഇദഞ്ച പന മേതം, ഭിക്ഖവേ, സന്ധായ ഭാസിതന്തി, ഭിക്ഖവേ, യം മയാ ഏതം പുണ്ണകപഞ്ഹേ ‘‘സങ്ഖായ ലോകസ്മി’’ന്തിആദി ഭാസിതം, തം ഇദം ഫലസമാപത്തിം സന്ധായ ഭാസിതന്തി അത്ഥോ.
Udayabbayānupassīti udayañca vayañca passanto. Iti rūpanti evaṃ rūpaṃ ettakaṃ rūpaṃ na ito paraṃ rūpaṃ atthīti. Iti rūpassa samudayoti evaṃ rūpassa uppādo. Atthaṅgamoti pana bhedo adhippeto. Vedanādīsupi eseva nayo. Idañca pana metaṃ, bhikkhave, sandhāya bhāsitanti, bhikkhave, yaṃ mayā etaṃ puṇṇakapañhe ‘‘saṅkhāya lokasmi’’ntiādi bhāsitaṃ, taṃ idaṃ phalasamāpattiṃ sandhāya bhāsitanti attho.
തത്ഥ സങ്ഖായാതി ഞാണേന ജാനിത്വാ. ലോകസ്മിന്തി സത്തലോകേ. പരോപരാനീതി ഉച്ചാവചാനി ഉത്തമാധമാനി. ഇഞ്ജിതന്തി ചലിതം. നത്ഥി കുഹിഞ്ചി ലോകേതി ലോകസ്മിം കത്ഥചി ഏകക്ഖന്ധേപി ഏകായതനേപി ഏകധാതുയാപി ഏകാരമ്മണേപി നത്ഥി. സന്തോതി പച്ചനീകകിലേസവൂപസമേന സന്തോ. വിധൂമോതി കോധധൂമേന വിഗതധൂമോ. ഏവമേത്ഥ സുത്തന്തേ മഗ്ഗേകഗ്ഗതമ്പി കഥേത്വാ ഗാഥായ ഫലസമാപത്തിയേവ കഥിതാതി.
Tattha saṅkhāyāti ñāṇena jānitvā. Lokasminti sattaloke. Paroparānīti uccāvacāni uttamādhamāni. Iñjitanti calitaṃ. Natthi kuhiñci loketi lokasmiṃ katthaci ekakkhandhepi ekāyatanepi ekadhātuyāpi ekārammaṇepi natthi. Santoti paccanīkakilesavūpasamena santo. Vidhūmoti kodhadhūmena vigatadhūmo. Evamettha suttante maggekaggatampi kathetvā gāthāya phalasamāpattiyeva kathitāti.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൧. സമാധിഭാവനാസുത്തം • 1. Samādhibhāvanāsuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൧. സമാധിഭാവനാസുത്തവണ്ണനാ • 1. Samādhibhāvanāsuttavaṇṇanā