| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
8. සමාධිකථාවණ්‌ණනා
8. Samādhikathāvaṇṇanā
625-626. ඉදානි සමාධිකථා නාම හොති. තත්‌ථ යෙසං එකචිත්‌තක්‌ඛණෙ උප්‌පන්‌නාපි එකග්‌ගතා සමාධානට්‌ඨෙන සමාධීති අග්‌ගහෙත්‌වා ‘‘සත්‌ත රත්‌තින්‌දිවානි එකන්‌තසුඛපටිසංවෙදී විහරිතු’’න්‌තිආදිවචනං (ම. නි. 1.180) නිස්‌සාය ‘‘චිත්‌තසන්‌තති සමාධී’’ති ලද්‌ධි, සෙය්‍යථාපි සබ්‌බත්‌ථිවාදානඤ්‌චෙව උත්‌තරාපථකානඤ්‌ච; තෙ සන්‌ධාය චිත්‌තසන්‌තතීති පුච්‌ඡා සකවාදිස්‌ස, පටිඤ්‌ඤා ඉතරස්‌ස. අථ නං ‘‘යදි චිත්‌තසන්‌තති සමාධි, චිත්‌තසන්‌තති නාම අතීතාපි අත්‌ථි, අනාගතාපි අත්‌ථි. න හි එකං පච්‌චුප්‌පන්‌නචිත්‌තමෙව චිත්‌තසන්‌තති නාම හොති, කිං තෙ සබ්‌බාපි සා සමාධී’’ති චොදෙතුං අතීතාතිආදිමාහ, ඉතරො තථා අනිච්‌ඡන්‌තො පටික්‌ඛිපති.
625-626. Idāni samādhikathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ekacittakkhaṇe uppannāpi ekaggatā samādhānaṭṭhena samādhīti aggahetvā ‘‘satta rattindivāni ekantasukhapaṭisaṃvedī viharitu’’ntiādivacanaṃ (ma. ni. 1.180) nissāya ‘‘cittasantati samādhī’’ti laddhi, seyyathāpi sabbatthivādānañceva uttarāpathakānañca; te sandhāya cittasantatīti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘yadi cittasantati samādhi, cittasantati nāma atītāpi atthi, anāgatāpi atthi. Na hi ekaṃ paccuppannacittameva cittasantati nāma hoti, kiṃ te sabbāpi sā samādhī’’ti codetuṃ atītātiādimāha, itaro tathā anicchanto paṭikkhipati.
නනු අතීතං නිරුද්‌ධන්‌තිආදි ‘‘චිත්‌තසන්‌තතියං පච්‌චුප්‌පන්‌නමෙව චිත්‌තං කිච්‌චකරං, අතීතානාගතං නිරුද්‌ධත්‌තා අනුප්‌පන්‌නත්‌තා ච නත්‌ථි, කථං තං සමාධි නාම හොතී’’ති දස්‌සෙතුං වුත්‌තං. එකචිත්‌තක්‌ඛණිකොති පුච්‌ඡා පරවාදිස්‌ස. තතො යා සකසමයෙ ‘‘සමාධිං, භික්‌ඛවෙ, භාවෙථා’’තිආදීසු පච්‌චුප්‌පන්‌නකුසලචිත්‌තසම්‌පයුත්‌තා එකග්‌ගතා සමාධීති වුත්‌තා, තං සන්‌ධාය පටිඤ්‌ඤා සකවාදිස්‌ස. චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණසමඞ්‌ගීතිආදි ‘‘එකචිත්‌තක්‌ඛණිකො’’ති වචනමත්‌තං ගහෙත්‌වා ඡලෙන වුත්‌තං, තෙනෙව සකවාදිනා පටික්‌ඛිත්‌තං. නනු වුත්‌තං භගවතාති සුත්‌තං පුරිමපච්‌ඡිමවසෙන පවත්‌තමානස්‌ස සමාධිස්‌ස අබ්‌බොකිණ්‌ණතං සාධෙති, න සන්‌තතියා සමාධිභාවං, තස්‌මා අසාධකන්‌ති.
Nanuatītaṃ niruddhantiādi ‘‘cittasantatiyaṃ paccuppannameva cittaṃ kiccakaraṃ, atītānāgataṃ niruddhattā anuppannattā ca natthi, kathaṃ taṃ samādhi nāma hotī’’ti dassetuṃ vuttaṃ. Ekacittakkhaṇikoti pucchā paravādissa. Tato yā sakasamaye ‘‘samādhiṃ, bhikkhave, bhāvethā’’tiādīsu paccuppannakusalacittasampayuttā ekaggatā samādhīti vuttā, taṃ sandhāya paṭiññā sakavādissa. Cakkhuviññāṇasamaṅgītiādi ‘‘ekacittakkhaṇiko’’ti vacanamattaṃ gahetvā chalena vuttaṃ, teneva sakavādinā paṭikkhittaṃ. Nanu vuttaṃ bhagavatāti suttaṃ purimapacchimavasena pavattamānassa samādhissa abbokiṇṇataṃ sādheti, na santatiyā samādhibhāvaṃ, tasmā asādhakanti.
සමාධිකථාවණ්‌ණනා.
Samādhikathāvaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / (113) 8. සමාධිකථා • (113) 8. Samādhikathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 8. සමාධිකථාවණ්‌ණනා • 8. Samādhikathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 8. සමාධිකථාවණ්‌ණනා • 8. Samādhikathāvaṇṇanā
