| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੮. ਸਮਾਧਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
8. Samādhikathāvaṇṇanā
੬੨੫-੬੨੬. ਇਦਾਨਿ ਸਮਾਧਿਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯੇਸਂ ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਪਿ ਏਕਗ੍ਗਤਾ ਸਮਾਧਾਨਟ੍ਠੇਨ ਸਮਾਧੀਤਿ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ‘‘ਸਤ੍ਤ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿવਾਨਿ ਏਕਨ੍ਤਸੁਖਪਟਿਸਂવੇਦੀ વਿਹਰਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿવਚਨਂ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੮੦) ਨਿਸ੍ਸਾਯ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਤਿ ਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਿવਾਦਾਨਞ੍ਚੇવ ਉਤ੍ਤਰਾਪਥਕਾਨਞ੍ਚ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਤੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ, ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਇਤਰਸ੍ਸ। ਅਥ ਨਂ ‘‘ਯਦਿ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਤਿ ਸਮਾਧਿ, ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਤਿ ਨਾਮ ਅਤੀਤਾਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਨਾਗਤਾਪਿ ਅਤ੍ਥਿ। ਨ ਹਿ ਏਕਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਮੇવ ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਤਿ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਕਿਂ ਤੇ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਸਾ ਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਚੋਦੇਤੁਂ ਅਤੀਤਾਤਿਆਦਿਮਾਹ, ਇਤਰੋ ਤਥਾ ਅਨਿਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ।
625-626. Idāni samādhikathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ekacittakkhaṇe uppannāpi ekaggatā samādhānaṭṭhena samādhīti aggahetvā ‘‘satta rattindivāni ekantasukhapaṭisaṃvedī viharitu’’ntiādivacanaṃ (ma. ni. 1.180) nissāya ‘‘cittasantati samādhī’’ti laddhi, seyyathāpi sabbatthivādānañceva uttarāpathakānañca; te sandhāya cittasantatīti pucchā sakavādissa, paṭiññā itarassa. Atha naṃ ‘‘yadi cittasantati samādhi, cittasantati nāma atītāpi atthi, anāgatāpi atthi. Na hi ekaṃ paccuppannacittameva cittasantati nāma hoti, kiṃ te sabbāpi sā samādhī’’ti codetuṃ atītātiādimāha, itaro tathā anicchanto paṭikkhipati.
ਨਨੁ ਅਤੀਤਂ ਨਿਰੁਦ੍ਧਨ੍ਤਿਆਦਿ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਤਤਿਯਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਮੇવ ਚਿਤ੍ਤਂ ਕਿਚ੍ਚਕਰਂ, ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਂ ਨਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਚ ਨਤ੍ਥਿ, ਕਥਂ ਤਂ ਸਮਾਧਿ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸ। ਤਤੋ ਯਾ ਸਕਸਮਯੇ ‘‘ਸਮਾਧਿਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਾવੇਥਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਾ ਏਕਗ੍ਗਤਾ ਸਮਾਧੀਤਿ વੁਤ੍ਤਾ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਞ੍ਞਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ। ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞਾਣਸਮਙ੍ਗੀਤਿਆਦਿ ‘‘ਏਕਚਿਤ੍ਤਕ੍ਖਣਿਕੋ’’ਤਿ વਚਨਮਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਛਲੇਨ વੁਤ੍ਤਂ, ਤੇਨੇવ ਸਕવਾਦਿਨਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ। ਨਨੁ વੁਤ੍ਤਂ ਭਗવਤਾਤਿ ਸੁਤ੍ਤਂ ਪੁਰਿਮਪਚ੍ਛਿਮવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਮਾਨਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਅਬ੍ਬੋਕਿਣ੍ਣਤਂ ਸਾਧੇਤਿ, ਨ ਸਨ੍ਤਤਿਯਾ ਸਮਾਧਿਭਾવਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਸਾਧਕਨ੍ਤਿ।
Nanuatītaṃ niruddhantiādi ‘‘cittasantatiyaṃ paccuppannameva cittaṃ kiccakaraṃ, atītānāgataṃ niruddhattā anuppannattā ca natthi, kathaṃ taṃ samādhi nāma hotī’’ti dassetuṃ vuttaṃ. Ekacittakkhaṇikoti pucchā paravādissa. Tato yā sakasamaye ‘‘samādhiṃ, bhikkhave, bhāvethā’’tiādīsu paccuppannakusalacittasampayuttā ekaggatā samādhīti vuttā, taṃ sandhāya paṭiññā sakavādissa. Cakkhuviññāṇasamaṅgītiādi ‘‘ekacittakkhaṇiko’’ti vacanamattaṃ gahetvā chalena vuttaṃ, teneva sakavādinā paṭikkhittaṃ. Nanu vuttaṃ bhagavatāti suttaṃ purimapacchimavasena pavattamānassa samādhissa abbokiṇṇataṃ sādheti, na santatiyā samādhibhāvaṃ, tasmā asādhakanti.
ਸਮਾਧਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Samādhikathāvaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / (੧੧੩) ੮. ਸਮਾਧਿਕਥਾ • (113) 8. Samādhikathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੮. ਸਮਾਧਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 8. Samādhikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੮. ਸਮਾਧਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 8. Samādhikathāvaṇṇanā
