| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മിലിന്ദപഞ്ഹപാളി • Milindapañhapāḷi |
൧൪. സമാധിപഞ്ഹോ
14. Samādhipañho
൧൪. രാജാ ആഹ ‘‘ഭന്തേ നാഗസേന, കിംലക്ഖണോ സമാധീ’’തി? ‘‘പമുഖലക്ഖണോ, മഹാരാജ, സമാധി, യേ കേചി കുസലാ ധമ്മാ, സബ്ബേ തേ സമാധിപമുഖാ ഹോന്തി സമാധിനിന്നാ സമാധിപോണാ സമാധിപബ്ഭാരാ’’തി.
14. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, kiṃlakkhaṇo samādhī’’ti? ‘‘Pamukhalakkhaṇo, mahārāja, samādhi, ye keci kusalā dhammā, sabbe te samādhipamukhā honti samādhininnā samādhipoṇā samādhipabbhārā’’ti.
‘‘ഓപമ്മം കരോഹീ’’തി. ‘‘യഥാ, മഹാരാജ, കൂടാഗാരസ്സ യാ യാചി ഗോപാനസിയോ, സബ്ബാ താ കൂടങ്ഗമാ ഹോന്തി കൂടനിന്നാ കൂടസമോസരണാ, കൂടം താസം അഗ്ഗമക്ഖായതി. ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യേ കേചി കുസലാ ധമ്മാ, സബ്ബേ തേ സമാധിപമുഖാ ഹോന്തി സമാധിനിന്നാ സമാധിപോണാ സമാധിപബ്ഭാരാതി.
‘‘Opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, kūṭāgārassa yā yāci gopānasiyo, sabbā tā kūṭaṅgamā honti kūṭaninnā kūṭasamosaraṇā, kūṭaṃ tāsaṃ aggamakkhāyati. Evameva kho, mahārāja, ye keci kusalā dhammā, sabbe te samādhipamukhā honti samādhininnā samādhipoṇā samādhipabbhārāti.
‘‘ഭിയ്യോ ഓപമ്മം കരോഹീ’’തി. ‘‘യഥാ, മഹാരാജ, കോചി രാജാ ചതുരങ്ഗിനിയാ സേനായ സദ്ധിം സങ്ഗാമം ഓതരേയ്യ, സബ്ബാവ സേനാ ഹത്ഥീ ച അസ്സാ ച രഥാ ച പത്തീ ച തപ്പമുഖാ 1 ഭവേയ്യും തന്നിന്നാ തപ്പോണാ തപ്പബ്ഭാരാ തം യേവ അനുപരിയായേയ്യും. ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യേ കേചി കുസലാ ധമ്മാ, സബ്ബേ തേ സമാധിപമുഖാ ഹോന്തി സമാധിനിന്നാ സമാധിപോണാ സമാധിപബ്ഭാരാ. ഏവം ഖോ, മഹാരാജ, പമുഖലക്ഖണോ സമാധി. ഭാസിതമ്പേതം, മഹാരാജ, ഭഗവതാ – ‘‘സമാധിം, ഭിക്ഖവേ, ഭാവേഥ, സമാഹിതോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു യഥാഭൂതം പജാനാതീ’’തി.
‘‘Bhiyyo opammaṃ karohī’’ti. ‘‘Yathā, mahārāja, koci rājā caturaṅginiyā senāya saddhiṃ saṅgāmaṃ otareyya, sabbāva senā hatthī ca assā ca rathā ca pattī ca tappamukhā 2 bhaveyyuṃ tanninnā tappoṇā tappabbhārā taṃ yeva anupariyāyeyyuṃ. Evameva kho, mahārāja, ye keci kusalā dhammā, sabbe te samādhipamukhā honti samādhininnā samādhipoṇā samādhipabbhārā. Evaṃ kho, mahārāja, pamukhalakkhaṇo samādhi. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā – ‘‘samādhiṃ, bhikkhave, bhāvetha, samāhito, bhikkhave, bhikkhu yathābhūtaṃ pajānātī’’ti.
‘‘കല്ലോസി, ഭന്തേ നാഗസേനാ’’തി.
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
സമാധിപഞ്ഹോ ചുദ്ദസമോ.
Samādhipañho cuddasamo.
Footnotes:
