Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
൨. സമാധിപരിക്ഖാരസുത്തവണ്ണനാ
2. Samādhiparikkhārasuttavaṇṇanā
൪൫. ദുതിയേ സമാധിപരിക്ഖാരാതി ഏത്ഥ തയോ പരിക്ഖാരാ. ‘‘രഥോ സീലപരിക്ഖാരോ, ഝാനക്ഖോ ചക്കവീരിയോ’’തി (സം॰ നി॰ ൫.൪) ഹി ഏത്ഥ അലങ്കാരോ പരിക്ഖാരോ നാമ. ‘‘സത്തഹി നഗരപരിക്ഖാരേഹി സുപരിക്ഖതം ഹോതീ’’തി (അ॰ നി॰ ൭.൬൭) ഏത്ഥ പരിവാരോ പരിക്ഖാരോ നാമ. ‘‘ഗിലാനപച്ചയ…പേ॰… ജീവിതപരിക്ഖാരാ’’തി (മ॰ നി॰ ൧.൧൯൧-൧൯൨) ഏത്ഥ സമ്ഭാരോ പരിക്ഖാരോ നാമ. സോ ഇധ അധിപ്പേതോതി ആഹ ‘‘മഗ്ഗസമാധിസ്സ സമ്ഭാരാ’’തി. പരിവാരപരിക്ഖാരോപി വട്ടതിയേവ. പരിവാരോ ഹി സമ്മാദിട്ഠാദയോ മഗ്ഗധമ്മാ സമ്മാസമാധിസ്സ സഹജാതാദിപച്ചയഭാവേന പരികരണതോ അഭിസങ്ഖരണതോ. പരിക്ഖതാതി പരിവാരിതാ. അയം വുച്ചതി അരിയോ സമ്മാസമാധീതി അയം സത്തഹി രതനേഹി പരിവുതോ ചക്കവത്തീ വിയ സത്തഹി അങ്ഗേഹി പരിവുതോ അരിയോ സമ്മാസമാധീതി വുച്ചതി. ഉപേച്ച നിസ്സീയതീതി ഉപനിസാ, സഹ ഉപനിസായാതി സഉപനിസോ, സഉപനിസ്സയോ അത്ഥോ, സപരിവാരോയേവാതി വുത്തം ഹോതി. സഹകാരികാരണഭൂതോ ഹി ധമ്മസമൂഹോ ഇധ ‘‘ഉപനിസോ’’തി അധിപ്പേതോ.
45. Dutiye samādhiparikkhārāti ettha tayo parikkhārā. ‘‘Ratho sīlaparikkhāro, jhānakkho cakkavīriyo’’ti (saṃ. ni. 5.4) hi ettha alaṅkāro parikkhāro nāma. ‘‘Sattahi nagaraparikkhārehi suparikkhataṃ hotī’’ti (a. ni. 7.67) ettha parivāro parikkhāro nāma. ‘‘Gilānapaccaya…pe… jīvitaparikkhārā’’ti (ma. ni. 1.191-192) ettha sambhāro parikkhāro nāma. So idha adhippetoti āha ‘‘maggasamādhissa sambhārā’’ti. Parivāraparikkhāropi vaṭṭatiyeva. Parivāro hi sammādiṭṭhādayo maggadhammā sammāsamādhissa sahajātādipaccayabhāvena parikaraṇato abhisaṅkharaṇato. Parikkhatāti parivāritā. Ayaṃ vuccati ariyo sammāsamādhīti ayaṃ sattahi ratanehi parivuto cakkavattī viya sattahi aṅgehi parivuto ariyo sammāsamādhīti vuccati. Upecca nissīyatīti upanisā, saha upanisāyāti saupaniso, saupanissayo attho, saparivāroyevāti vuttaṃ hoti. Sahakārikāraṇabhūto hi dhammasamūho idha ‘‘upaniso’’ti adhippeto.
സമാധിപരിക്ഖാരസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Samādhiparikkhārasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൨. സമാധിപരിക്ഖാരസുത്തം • 2. Samādhiparikkhārasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൧-൨. സത്തവിഞ്ഞാണട്ഠിതിസുത്താദിവണ്ണനാ • 1-2. Sattaviññāṇaṭṭhitisuttādivaṇṇanā