| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๖. สมาธิสุตฺตํ
6. Samādhisuttaṃ
๗๐. ‘‘‘โส วต, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ น สเนฺตน สมาธินา น ปณีเตน น ปฎิปฺปสฺสทฺธิลเทฺธน 1 น เอโกทิภาวาธิคเตน อเนกวิหิตํ อิทฺธิวิธํ ปจฺจนุภวิสฺสติ – เอโกปิ หุตฺวา พหุธา ภวิสฺสติ, พหุธาปิ หุตฺวา เอโก ภวิสฺสติ…เป.… ยาว พฺรหฺมโลกาปิ กาเยน วสํ วเตฺตสฺสตี’ติ เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ ‘ทิพฺพาย โสตธาตุยา วิสุทฺธาย อติกฺกนฺตมานุสิกาย อุโภ สเทฺท สุณิสฺสติ – ทิเพฺพ จ มานุเส จ เย ทูเร สนฺติเก จา’ติ เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ ‘ปรสตฺตานํ ปรปุคฺคลานํ เจตสา เจโต ปริจฺจ ปชานิสฺสติ – สราคํ วา จิตฺตํ สราคํ จิตฺตนฺติ ปชานิสฺสติ …เป.… วิมุตฺตํ วา จิตฺตํ วิมุตฺตํ จิตฺตนฺติ ปชานิสฺสตี’ติ เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ ‘อเนกวิหิตํ ปุเพฺพนิวาสํ อนุสฺสริสฺสติ, เสยฺยถิทํ – เอกมฺปิ ชาติํ, เทฺวปิ ชาติโย…เป.… อิติ สาการํ สอุเทฺทสํ อเนกวิหิตํ ปุเพฺพนิวาสํ อนุสฺสริสฺสตี’ติ เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ ‘ทิเพฺพน จกฺขุนา วิสุเทฺธน อติกฺกนฺตมานุสเกน สเตฺต ปสฺสิสฺสติ…เป.… ยถากมฺมูปเค สเตฺต ปชานิสฺสตี’ติ เนตํ ฐานํ วิชฺชติ ฯ ‘อาสวานํ ขยา…เป.… สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสตี’ติ เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ
70. ‘‘‘So vata, bhikkhave, bhikkhu na santena samādhinā na paṇītena na paṭippassaddhiladdhena 2 na ekodibhāvādhigatena anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhavissati – ekopi hutvā bahudhā bhavissati, bahudhāpi hutvā eko bhavissati…pe… yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vattessatī’ti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. ‘Dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya ubho sadde suṇissati – dibbe ca mānuse ca ye dūre santike cā’ti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. ‘Parasattānaṃ parapuggalānaṃ cetasā ceto paricca pajānissati – sarāgaṃ vā cittaṃ sarāgaṃ cittanti pajānissati …pe… vimuttaṃ vā cittaṃ vimuttaṃ cittanti pajānissatī’ti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. ‘Anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarissati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ, dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarissatī’ti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. ‘Dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passissati…pe… yathākammūpage satte pajānissatī’ti netaṃ ṭhānaṃ vijjati . ‘Āsavānaṃ khayā…pe… sacchikatvā upasampajja viharissatī’ti netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
‘‘‘โส วต, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สเนฺตน สมาธินา ปณีเตน ปฎิปฺปสฺสทฺธิลเทฺธน เอโกทิภาวาธิคเตน อเนกวิหิตํ อิทฺธิวิธํ ปจฺจนุภวิสฺสติ…เป.… ยาว พฺรหฺมโลกาปิ กาเยน วสํ วเตฺตสฺสตี’ติ ฐานเมตํ วิชฺชติฯ ‘ทิพฺพาย โสตธาตุยา วิสุทฺธาย อติกฺกนฺตมานุสิกาย อุโภ สเทฺท สุณิสฺสติ – ทิเพฺพ จ มานุเส จ เย ทูเร สนฺติเก จา’ติ ฐานเมตํ วิชฺชติฯ ‘ปรสตฺตานํ ปรปุคฺคลานํ เจตสา เจโต ปริจฺจ ปชานิสฺสติ – สราคํ วา จิตฺตํ สราคํ จิตฺตนฺติ ปชานิสฺสติ…เป.… วิมุตฺตํ วา จิตฺตํ วิมุตฺตํ จิตฺตนฺติ ปชานิสฺสตี’ติ ฐานเมตํ วิชฺชติฯ ‘อเนกวิหิตํ ปุเพฺพนิวาสํ อนุสฺสริสฺสติ, เสยฺยถิทํ – เอกมฺปิ ชาติํ, เทฺวปิ ชาติโย…เป.… อิติ สาการํ สอุเทฺทสํ อเนกวิหิตํ ปุเพฺพนิวาสํ อนุสฺสริสฺสตี’ติ ฐานเมตํ วิชฺชติฯ ‘ทิเพฺพน จกฺขุนา วิสุเทฺธน อติกฺกนฺตมานุสเกน สเตฺต ปสฺสิสฺสติ จวมาเน อุปปชฺชมาเน หีเน ปณีเต สุวเณฺณ ทุพฺพเณฺณ, สุคเต ทุคฺคเต ยถากมฺมูปเค สเตฺต ปชานิสฺสตี’ติ ฐานเมตํ วิชฺชติ ฯ ‘อาสวานํ ขยา อนาสวํ เจโตวิมุตฺติํ…เป.… สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสตี’ติ ฐานเมตํ วิชฺชตี’’ติฯ ฉฎฺฐํฯ
‘‘‘So vata, bhikkhave, bhikkhu santena samādhinā paṇītena paṭippassaddhiladdhena ekodibhāvādhigatena anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhavissati…pe… yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vattessatī’ti ṭhānametaṃ vijjati. ‘Dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya ubho sadde suṇissati – dibbe ca mānuse ca ye dūre santike cā’ti ṭhānametaṃ vijjati. ‘Parasattānaṃ parapuggalānaṃ cetasā ceto paricca pajānissati – sarāgaṃ vā cittaṃ sarāgaṃ cittanti pajānissati…pe… vimuttaṃ vā cittaṃ vimuttaṃ cittanti pajānissatī’ti ṭhānametaṃ vijjati. ‘Anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarissati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ, dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarissatī’ti ṭhānametaṃ vijjati. ‘Dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passissati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate yathākammūpage satte pajānissatī’ti ṭhānametaṃ vijjati . ‘Āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ…pe… sacchikatvā upasampajja viharissatī’ti ṭhānametaṃ vijjatī’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๖. สมาธิสุตฺตวณฺณนา • 6. Samādhisuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๖. สมาธิสุตฺตวณฺณนา • 6. Samādhisuttavaṇṇanā
