Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൫. സമാധിസുത്തം
5. Samādhisuttaṃ
൫. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തത്ര ഖോ ഭഗവാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ഭിക്ഖവോ’’തി. ‘‘ഭദന്തേ’’തി തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസും. ഭഗവാ ഏതദവോച – ‘‘സമാധിം, ഭിക്ഖവേ, ഭാവേഥ; സമാഹിതോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു യഥാഭൂതം പജാനാതി. കിഞ്ച യഥാഭൂതം പജാനാതി? രൂപസ്സ സമുദയഞ്ച അത്ഥങ്ഗമഞ്ച, വേദനായ സമുദയഞ്ച അത്ഥങ്ഗമഞ്ച , സഞ്ഞായ സമുദയഞ്ച അത്ഥങ്ഗമഞ്ച, സങ്ഖാരാനം സമുദയഞ്ച അത്ഥങ്ഗമഞ്ച, വിഞ്ഞാണസ്സ സമുദയഞ്ച അത്ഥങ്ഗമഞ്ച’’.
5. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘samādhiṃ, bhikkhave, bhāvetha; samāhito, bhikkhave, bhikkhu yathābhūtaṃ pajānāti. Kiñca yathābhūtaṃ pajānāti? Rūpassa samudayañca atthaṅgamañca, vedanāya samudayañca atthaṅgamañca , saññāya samudayañca atthaṅgamañca, saṅkhārānaṃ samudayañca atthaṅgamañca, viññāṇassa samudayañca atthaṅgamañca’’.
‘‘കോ ച, ഭിക്ഖവേ, രൂപസ്സ സമുദയോ, കോ വേദനായ സമുദയോ, കോ സഞ്ഞായ സമുദയോ, കോ സങ്ഖാരാനം സമുദയോ, കോ വിഞ്ഞാണസ്സ സമുദയോ? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അഭിനന്ദതി അഭിവദതി അജ്ഝോസായ തിട്ഠതി.
‘‘Ko ca, bhikkhave, rūpassa samudayo, ko vedanāya samudayo, ko saññāya samudayo, ko saṅkhārānaṃ samudayo, ko viññāṇassa samudayo? Idha, bhikkhave, bhikkhu abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati.
‘‘കിഞ്ച അഭിനന്ദതി അഭിവദതി അജ്ഝോസായ തിട്ഠതി? രൂപം അഭിനന്ദതി അഭിവദതി അജ്ഝോസായ തിട്ഠതി. തസ്സ രൂപം അഭിനന്ദതോ അഭിവദതോ അജ്ഝോസായ തിട്ഠതോ ഉപ്പജ്ജതി നന്ദീ. യാ രൂപേ നന്ദീ തദുപാദാനം. തസ്സുപാദാനപച്ചയാ ഭവോ; ഭവപച്ചയാ ജാതി; ജാതിപച്ചയാ ജരാമരണം സോകപരിദേവദുക്ഖദോമനസ്സുപായാസാ സമ്ഭവന്തി. ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
‘‘Kiñca abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati? Rūpaṃ abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati. Tassa rūpaṃ abhinandato abhivadato ajjhosāya tiṭṭhato uppajjati nandī. Yā rūpe nandī tadupādānaṃ. Tassupādānapaccayā bhavo; bhavapaccayā jāti; jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
‘‘വേദനം അഭിനന്ദതി…പേ॰… സഞ്ഞം അഭിനന്ദതി… സങ്ഖാരേ അഭിനന്ദതി… വിഞ്ഞാണം അഭിനന്ദതി അഭിവദതി അജ്ഝോസായ തിട്ഠതി. തസ്സ വിഞ്ഞാണം അഭിനന്ദതോ അഭിവദതോ അജ്ഝോസായ തിട്ഠതോ ഉപ്പജ്ജതി നന്ദീ. യാ വിഞ്ഞാണേ നന്ദീ തദുപാദാനം. തസ്സുപാദാനപച്ചയാ ഭവോ; ഭവപച്ചയാ ജാതി; ജാതിപച്ചയാ…പേ॰… ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ സമുദയോ ഹോതി.
‘‘Vedanaṃ abhinandati…pe… saññaṃ abhinandati… saṅkhāre abhinandati… viññāṇaṃ abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati. Tassa viññāṇaṃ abhinandato abhivadato ajjhosāya tiṭṭhato uppajjati nandī. Yā viññāṇe nandī tadupādānaṃ. Tassupādānapaccayā bhavo; bhavapaccayā jāti; jātipaccayā…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
‘‘അയം, ഭിക്ഖവേ, രൂപസ്സ സമുദയോ; അയം വേദനായ സമുദയോ; അയം സഞ്ഞായ സമുദയോ; അയം സങ്ഖാരാനം സമുദയോ; അയം വിഞ്ഞാണസ്സ സമുദയോ.
‘‘Ayaṃ, bhikkhave, rūpassa samudayo; ayaṃ vedanāya samudayo; ayaṃ saññāya samudayo; ayaṃ saṅkhārānaṃ samudayo; ayaṃ viññāṇassa samudayo.
‘‘കോ ച, ഭിക്ഖവേ, രൂപസ്സ അത്ഥങ്ഗമോ, കോ വേദനായ… കോ സഞ്ഞായ… കോ സങ്ഖാരാനം… കോ വിഞ്ഞാണസ്സ അത്ഥങ്ഗമോ?
‘‘Ko ca, bhikkhave, rūpassa atthaṅgamo, ko vedanāya… ko saññāya… ko saṅkhārānaṃ… ko viññāṇassa atthaṅgamo?
ഇധ, ഭിക്ഖവേ, നാഭിനന്ദതി നാഭിവദതി നാജ്ഝോസായ തിട്ഠതി.
Idha, bhikkhave, nābhinandati nābhivadati nājjhosāya tiṭṭhati.
‘‘കിഞ്ച നാഭിനന്ദതി നാഭിവദതി നാജ്ഝോസായ തിട്ഠതി? രൂപം നാഭിനന്ദതി നാഭിവദതി നാജ്ഝോസായ തിട്ഠതി. തസ്സ രൂപം അനഭിനന്ദതോ അനഭിവദതോ അനജ്ഝോസായ തിട്ഠതോ യാ രൂപേ നന്ദീ സാ നിരുജ്ഝതി. തസ്സ നന്ദീനിരോധാ ഉപാദാനനിരോധോ; ഉപാദാനനിരോധാ ഭവനിരോധോ…പേ॰… ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ നിരോധോ ഹോതി.
‘‘Kiñca nābhinandati nābhivadati nājjhosāya tiṭṭhati? Rūpaṃ nābhinandati nābhivadati nājjhosāya tiṭṭhati. Tassa rūpaṃ anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiṭṭhato yā rūpe nandī sā nirujjhati. Tassa nandīnirodhā upādānanirodho; upādānanirodhā bhavanirodho…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti.
‘‘വേദനം നാഭിനന്ദതി നാഭിവദതി നാജ്ഝോസായ തിട്ഠതി. തസ്സ വേദനം അനഭിനന്ദതോ അനഭിവദതോ അനജ്ഝോസാ തിട്ഠതോ യാ വേദനായ നന്ദീ സാ നിരുജ്ഝതി. തസ്സ നന്ദീനിരോധാ ഉപാദാനനിരോധോ; ഉപാദാനനിരോധാ ഭവനിരോധോ…പേ॰… ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ നിരോധോ ഹോതി.
‘‘Vedanaṃ nābhinandati nābhivadati nājjhosāya tiṭṭhati. Tassa vedanaṃ anabhinandato anabhivadato anajjhosā tiṭṭhato yā vedanāya nandī sā nirujjhati. Tassa nandīnirodhā upādānanirodho; upādānanirodhā bhavanirodho…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti.
‘‘സഞ്ഞം നാഭിനന്ദതി…പേ॰… സങ്ഖാരേ നാഭിനന്ദതി നാഭിവദതി നാജ്ഝോസായ തിട്ഠതി. തസ്സ സങ്ഖാരേ അനഭിനന്ദതോ അനഭിവദതോ അനജ്ഝോസായ തിട്ഠതോ യാ സങ്ഖാരേസു നന്ദീ സാ നിരുജ്ഝതി. തസ്സ നന്ദീനിരോധാ ഉപാദാനനിരോധോ; ഉപാദാനനിരോധാ ഭവനിരോധോ…പേ॰… ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ നിരോധോ ഹോതി.
‘‘Saññaṃ nābhinandati…pe… saṅkhāre nābhinandati nābhivadati nājjhosāya tiṭṭhati. Tassa saṅkhāre anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiṭṭhato yā saṅkhāresu nandī sā nirujjhati. Tassa nandīnirodhā upādānanirodho; upādānanirodhā bhavanirodho…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti.
‘‘വിഞ്ഞാണം നാഭിനന്ദതി നാഭിവദതി നാജ്ഝോസായ തിട്ഠതി. തസ്സ വിഞ്ഞാണം അനഭിനന്ദതോ അനഭിവദതോ അനജ്ഝോസായ തിട്ഠതോ യാ വിഞ്ഞാണേ നന്ദീ സാ നിരുജ്ഝതി. തസ്സ നന്ദീനിരോധാ ഉപാദാനനിരോധോ…പേ॰… ഏവമേതസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ നിരോധോ ഹോതി.
‘‘Viññāṇaṃ nābhinandati nābhivadati nājjhosāya tiṭṭhati. Tassa viññāṇaṃ anabhinandato anabhivadato anajjhosāya tiṭṭhato yā viññāṇe nandī sā nirujjhati. Tassa nandīnirodhā upādānanirodho…pe… evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti.
‘‘അയം , ഭിക്ഖവേ, രൂപസ്സ അത്ഥങ്ഗമോ, അയം വേദനായ അത്ഥങ്ഗമോ, അയം സഞ്ഞായ അത്ഥങ്ഗമോ, അയം സങ്ഖാരാനം അത്ഥങ്ഗമോ, അയം വിഞ്ഞാണസ്സ അത്ഥങ്ഗമോ’’തി. പഞ്ചമം.
‘‘Ayaṃ , bhikkhave, rūpassa atthaṅgamo, ayaṃ vedanāya atthaṅgamo, ayaṃ saññāya atthaṅgamo, ayaṃ saṅkhārānaṃ atthaṅgamo, ayaṃ viññāṇassa atthaṅgamo’’ti. Pañcamaṃ.
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൫. സമാധിസുത്തവണ്ണനാ • 5. Samādhisuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൫. സമാധിസുത്തവണ്ണനാ • 5. Samādhisuttavaṇṇanā