| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
५. समाधिसुत्तवण्णना
5. Samādhisuttavaṇṇanā
५. पञ्चमे समाधिन्ति इदं भगवा ते भिक्खू चित्तेकग्गताय परिहायन्ते दिस्वा, ‘‘चित्तेकग्गतं लभन्तानं इमेसं कम्मट्ठानं फातिं गमिस्सती’’ति ञत्वा आह। अभिनन्दतीति पत्थेति। अभिवदतीति ताय अभिनन्दनाय ‘‘अहो पियं इट्ठं कन्तं मनाप’’न्ति वदति। वाचं अभिनन्दन्तोपि च तं आरम्मणं निस्साय एवं लोभं उप्पादेन्तो अभिवदतियेव नाम। अज्झोसाय तिट्ठतीति गिलित्वा परिनिट्ठपेत्वा गण्हाति। या रूपे नन्दीति या सा रूपे बलवपत्थनासङ्खाता नन्दी। तदुपादानन्ति तं गहणट्ठेन उपादानं। नाभिनन्दतीति न पत्थेति। नाभिवदतीति पत्थनावसेन न ‘‘इट्ठं कन्त’’न्ति वदति। विपस्सनाचित्तेन चेतसा ‘‘अनिच्चं दुक्ख’’न्ति वचीभेदं करोन्तोपि नाभिवदतियेव। पञ्चमं।
5. Pañcame samādhinti idaṃ bhagavā te bhikkhū cittekaggatāya parihāyante disvā, ‘‘cittekaggataṃ labhantānaṃ imesaṃ kammaṭṭhānaṃ phātiṃ gamissatī’’ti ñatvā āha. Abhinandatīti pattheti. Abhivadatīti tāya abhinandanāya ‘‘aho piyaṃ iṭṭhaṃ kantaṃ manāpa’’nti vadati. Vācaṃ abhinandantopi ca taṃ ārammaṇaṃ nissāya evaṃ lobhaṃ uppādento abhivadatiyeva nāma. Ajjhosāya tiṭṭhatīti gilitvā pariniṭṭhapetvā gaṇhāti. Yārūpe nandīti yā sā rūpe balavapatthanāsaṅkhātā nandī. Tadupādānanti taṃ gahaṇaṭṭhena upādānaṃ. Nābhinandatīti na pattheti. Nābhivadatīti patthanāvasena na ‘‘iṭṭhaṃ kanta’’nti vadati. Vipassanācittena cetasā ‘‘aniccaṃ dukkha’’nti vacībhedaṃ karontopi nābhivadatiyeva. Pañcamaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ५. समाधिसुत्तं • 5. Samādhisuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ५. समाधिसुत्तवण्णना • 5. Samādhisuttavaṇṇanā
