| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
५. समाधिसुत्तवण्णना
5. Samādhisuttavaṇṇanā
५. समाधीति अप्पनासमाधि, उपचारसमाधि वा। कम्मट्ठानन्ति समाधिपादकं विपस्सनाकम्मट्ठानं। ‘‘फातिं गमिस्सती’’ति पाठो। पत्थेतीति ‘‘अहो वत मे ईदिसं रूपं भवेय्या’’ति। अभिवदतीति तण्हादिट्ठिवसेन अभिनिवेसं वदति। तेनाह ‘‘ताय अभिनन्दनाया’’तिआदि। ‘‘अहो पियं इट्ठ’’न्ति वचीभेदे असतिपि तथा लोभुप्पादे सति अभिवदतियेव नाम। तेनाह ‘‘वाचं अभिन्दन्तो’’ति। ‘‘मम इद’’न्ति अत्तनो परिणामेत्वा अनञ्ञगोचरं विय कत्वा गण्हन्तो अज्झोसाय तिट्ठति नामाति दस्सेन्तो आह ‘‘गिलित्वाति परिनिट्ठपेत्वा गण्हाती’’ति। ‘‘अभिनन्दती’’तिआदयो पुब्बभागवसेन वुत्ता, ‘‘उप्पज्जति नन्दी’’ति द्वारप्पत्तवसेन। पठमेहि पदेहि अनुसयो, पच्छिमेन परियुट्ठानन्ति केचि ‘‘गहणट्ठेन उपादान’’न्ति कत्वा। नाभिनन्दति नाभिवदतीति एत्थ हेट्ठा वुत्तविपरियायेन अत्थो वेदितब्बो। न ‘‘इट्ठं कन्त’’न्ति वदतीति ‘‘इट्ठ’’न्ति न वदति, ‘‘कन्त’’न्ति न वदति। नाभिवदतियेव तण्हाय अनुपादियत्ता।
5.Samādhīti appanāsamādhi, upacārasamādhi vā. Kammaṭṭhānanti samādhipādakaṃ vipassanākammaṭṭhānaṃ. ‘‘Phātiṃ gamissatī’’ti pāṭho. Patthetīti ‘‘aho vata me īdisaṃ rūpaṃ bhaveyyā’’ti. Abhivadatīti taṇhādiṭṭhivasena abhinivesaṃ vadati. Tenāha ‘‘tāya abhinandanāyā’’tiādi. ‘‘Aho piyaṃ iṭṭha’’nti vacībhede asatipi tathā lobhuppāde sati abhivadatiyeva nāma. Tenāha ‘‘vācaṃ abhindanto’’ti. ‘‘Mama ida’’nti attano pariṇāmetvā anaññagocaraṃ viya katvā gaṇhanto ajjhosāya tiṭṭhati nāmāti dassento āha ‘‘gilitvāti pariniṭṭhapetvā gaṇhātī’’ti. ‘‘Abhinandatī’’tiādayo pubbabhāgavasena vuttā, ‘‘uppajjati nandī’’ti dvārappattavasena. Paṭhamehi padehi anusayo, pacchimena pariyuṭṭhānanti keci ‘‘gahaṇaṭṭhena upādāna’’nti katvā. Nābhinandati nābhivadatīti ettha heṭṭhā vuttavipariyāyena attho veditabbo. Na ‘‘iṭṭhaṃ kanta’’nti vadatīti ‘‘iṭṭha’’nti na vadati, ‘‘kanta’’nti na vadati. Nābhivadatiyeva taṇhāya anupādiyattā.
समाधिसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Samādhisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ५. समाधिसुत्तं • 5. Samādhisuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ५. समाधिसुत्तवण्णना • 5. Samādhisuttavaṇṇanā
