| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๓. อนุตฺตริยวโคฺค
3. Anuttariyavaggo
๑-๒. สามกสุตฺตาทิวณฺณนา
1-2. Sāmakasuttādivaṇṇanā
๒๑-๒๒. ตติยสฺส ปฐเม เกวลกปฺปนฺติ เอตฺถ เกวล-สโทฺท อนวเสสโตฺถ, กปฺป-สโทฺท สมนฺตภาวโตฺถฯ ตสฺมา เกวลกปฺปํ โปกฺขรณิยนฺติ เอวมโตฺถ ทฎฺฐโพฺพฯ อนวเสสํ ผริตุํ สมตฺถสฺสปิ โอภาสสฺส เกนจิ การเณน เอกเทสผรณมฺปิ สิยา, อยํ ปน สพฺพโสว ผรตีติ ทเสฺสตุํ สมนฺตโตฺถ กปฺป-สโทฺท คหิโตฯ อตฺตโน โอภาเสน ผริตฺวาติ วตฺถาลงฺการสรีรสมุฎฺฐิเตน โอภาเสน ผริตฺวา, จนฺทิมา วิย เอโกภาสํ เอกปโชฺชตํ กริตฺวาติ อโตฺถฯ สมนุโญฺญติ สมฺมเทว กตมนุโญฺญฯ เตนาห ‘‘สมานจิโตฺต’’ติ, สมานชฺฌาสโยติ อโตฺถฯ ทุกฺขํ วโจ เอตสฺมินฺติ ทุพฺพโจ, ตสฺส กมฺมํ โทวจสฺสํ, ตสฺส ปุคฺคลสฺส อนาทริยวเสน ปวตฺตา เจตนา, ตสฺส ภาโว อตฺถิตา โทวจสฺสตาฯ อถ วา โทวจสฺสเมว โทวจสฺสตาฯ สา อตฺถโต สงฺขารกฺขโนฺธ โหติฯ เจตนาปธาโน หิ สงฺขารกฺขโนฺธฯ จตุนฺนํ วา ขนฺธานํ อปทกฺขิณคฺคาหิตากาเรน ปวตฺตานํ เอตํ อธิวจนนฺติ วทนฺติฯ ปาปา อสฺสทฺธาทโย ปุคฺคลา เอตสฺส มิตฺตาติ ปาปมิโตฺต, ตสฺส ภาโว ปาปมิตฺตตาฯ สาปิ อตฺถโต โทวจสฺสตา วิย ทฎฺฐพฺพาฯ ยาย หิ เจตนาย ปุคฺคโล ปาปมิโตฺต ปาปสมฺปวโงฺก นาม โหติ, สา เจตนา ปาปมิตฺตตาฯ จตฺตาโรปิ วา อรูปิโน ขนฺธา ตทาการปฺปวตฺตา ปาปมิตฺตตาฯ ทุติยํ อุตฺตานเมวฯ
21-22. Tatiyassa paṭhame kevalakappanti ettha kevala-saddo anavasesattho, kappa-saddo samantabhāvattho. Tasmā kevalakappaṃ pokkharaṇiyanti evamattho daṭṭhabbo. Anavasesaṃ pharituṃ samatthassapi obhāsassa kenaci kāraṇena ekadesapharaṇampi siyā, ayaṃ pana sabbasova pharatīti dassetuṃ samantattho kappa-saddo gahito. Attano obhāsena pharitvāti vatthālaṅkārasarīrasamuṭṭhitena obhāsena pharitvā, candimā viya ekobhāsaṃ ekapajjotaṃ karitvāti attho. Samanuññoti sammadeva katamanuñño. Tenāha ‘‘samānacitto’’ti, samānajjhāsayoti attho. Dukkhaṃ vaco etasminti dubbaco, tassa kammaṃ dovacassaṃ, tassa puggalassa anādariyavasena pavattā cetanā, tassa bhāvo atthitā dovacassatā. Atha vā dovacassameva dovacassatā. Sā atthato saṅkhārakkhandho hoti. Cetanāpadhāno hi saṅkhārakkhandho. Catunnaṃ vā khandhānaṃ apadakkhiṇaggāhitākārena pavattānaṃ etaṃ adhivacananti vadanti. Pāpā assaddhādayo puggalā etassa mittāti pāpamitto, tassa bhāvo pāpamittatā. Sāpi atthato dovacassatā viya daṭṭhabbā. Yāya hi cetanāya puggalo pāpamitto pāpasampavaṅko nāma hoti, sā cetanā pāpamittatā. Cattāropi vā arūpino khandhā tadākārappavattā pāpamittatā. Dutiyaṃ uttānameva.
สามกสุตฺตาทิวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Sāmakasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya
๑. สามกสุตฺตํ • 1. Sāmakasuttaṃ
๒. อปริหานิยสุตฺตํ • 2. Aparihāniyasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๑-๒. สามกสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-2. Sāmakasuttādivaṇṇanā
