| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อิติวุตฺตกปาฬิ • Itivuttakapāḷi |
๔. สมณพฺราหฺมณสุตฺตํ
4. Samaṇabrāhmaṇasuttaṃ
๑๐๓. วุตฺตเญฺหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –
103. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘เย หิ เกจิ, ภิกฺขเว, สมณา วา พฺราหฺมณา วา ‘อิทํ ทุกฺข’นฺติ ยถาภูตํ นปฺปชานนฺติ; ‘อยํ ทุกฺขสมุทโย’ติ ยถาภูตํ นปฺปชานนฺติ; ‘อยํ ทุกฺขนิโรโธ’ติ ยถาภูตํ นปฺปชานนฺติ; ‘อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฎิปทา’ติ ยถาภูตํ นปฺปชานนฺติ – น เม เต, ภิกฺขเว, สมณา วา พฺราหฺมณา วา สมเณสุ วา สมณสมฺมตา พฺราหฺมเณสุ วา พฺราหฺมณสมฺมตา, น จ ปเนเต อายสฺมโนฺต สามญฺญตฺถํ วา พฺรหฺมญฺญตฺถํ วา ทิเฎฺฐว ธเมฺม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรนฺติฯ
‘‘Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ nappajānanti; ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ nappajānanti; ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ nappajānanti; ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ nappajānanti – na me te, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā samaṇesu vā samaṇasammatā brāhmaṇesu vā brāhmaṇasammatā, na ca panete āyasmanto sāmaññatthaṃ vā brahmaññatthaṃ vā diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharanti.
‘‘เย จ โข เกจิ, ภิกฺขเว, สมณา วา พฺราหฺมณา วา ‘อิทํ ทุกฺข’นฺติ ยถาภูตํ ปชานนฺติ; ‘อยํ ทุกฺขสมุทโย’ติ ยถาภูตํ ปชานนฺติ; ‘อยํ ทุกฺขนิโรโธ’ติ ยถาภูตํ ปชานนฺติ; ‘อยํ ทุกฺขนิโรธคามินี ปฎิปทา’ติ ยถาภูตํ ปชานนฺติ – เต โข เม, ภิกฺขเว, สมณา วา พฺราหฺมณา วา สมเณสุ เจว สมณสมฺมตา พฺราหฺมเณสุ จ พฺราหฺมณสมฺมตา, เต จ ปนายสฺมโนฺต สามญฺญตฺถญฺจ พฺรหฺมญฺญตฺถญฺจ ทิเฎฺฐว ธเมฺม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรนฺตี’’ติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตเตฺถตํ อิติ วุจฺจติ –
‘‘Ye ca kho keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānanti; ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānanti; ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānanti; ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānanti – te kho me, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā samaṇesu ceva samaṇasammatā brāhmaṇesu ca brāhmaṇasammatā, te ca panāyasmanto sāmaññatthañca brahmaññatthañca diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharantī’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘เย ทุกฺขํ นปฺปชานนฺติ, อโถ ทุกฺขสฺส สมฺภวํ;
‘‘Ye dukkhaṃ nappajānanti, atho dukkhassa sambhavaṃ;
ยตฺถ จ สพฺพโส ทุกฺขํ, อเสสํ อุปรุชฺฌติ;
Yattha ca sabbaso dukkhaṃ, asesaṃ uparujjhati;
ตญฺจ มคฺคํ น ชานนฺติ, ทุกฺขูปสมคามินํฯ
Tañca maggaṃ na jānanti, dukkhūpasamagāminaṃ.
‘‘เจโตวิมุตฺติหีนา เต, อโถ ปญฺญาวิมุตฺติยา;
‘‘Cetovimuttihīnā te, atho paññāvimuttiyā;
อภพฺพา เต อนฺตกิริยาย, เต เว ชาติชรูปคาฯ
Abhabbā te antakiriyāya, te ve jātijarūpagā.
‘‘เย จ ทุกฺขํ ปชานนฺติ, อโถ ทุกฺขสฺส สมฺภวํ;
‘‘Ye ca dukkhaṃ pajānanti, atho dukkhassa sambhavaṃ;
ยตฺถ จ สพฺพโส ทุกฺขํ, อเสสํ อุปรุชฺฌติ;
Yattha ca sabbaso dukkhaṃ, asesaṃ uparujjhati;
ตญฺจ มคฺคํ ปชานนฺติ, ทุกฺขูปสมคามินํฯ
Tañca maggaṃ pajānanti, dukkhūpasamagāminaṃ.
‘‘เจโตวิมุตฺติสมฺปนฺนา, อโถ ปญฺญาวิมุตฺติยา;
‘‘Cetovimuttisampannā, atho paññāvimuttiyā;
ภพฺพา เต อนฺตกิริยาย, น เต ชาติชรูปคา’’ติฯ
Bhabbā te antakiriyāya, na te jātijarūpagā’’ti.
อยมฺปิ อโตฺถ วุโตฺต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ จตุตฺถํฯ
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Catutthaṃ.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / อิติวุตฺตก-อฎฺฐกถา • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ๔. สมณพฺราหฺมณสุตฺตวณฺณนา • 4. Samaṇabrāhmaṇasuttavaṇṇanā
