| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / கு²த்³த³ஸிக்கா²-மூலஸிக்கா² • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
13. ஸமணகப்பனித்³தே³ஸவண்ணனா
13. Samaṇakappaniddesavaṇṇanā
125. ஸமணகப்பாதி ஸமணவோஹாரா. ப⁴வந்தி, அஹேஸுந்தி வா பூ⁴தா, வத்தமானே, பூ⁴தே வா தப்பச்சயோ. விருள்ஹமூலாதி³பா⁴வங் ஆபஜ்ஜித்வா வட்³ட⁴மானகானங், வட்³டி⁴த்வா மஹந்தபா⁴வங் பத்தானஞ்ச ருக்க²லதாதி³ஸங்கா²தானங் பூ⁴தானங் கா³மோ, பூ⁴தா ஏவ வா கா³மோ ஸமூஹோ பூ⁴தகா³மோ. தஸ்ஸ ஸமாரம்போ⁴ சே²த³னபா²லனாதி³, தஸ்மிங். நிமித்தத்தே² சேதங் பு⁴ம்மங், தங்ஹேது பாசித்தியங் ஹோதீதி அத்தோ². கதகப்பியங் ஸமணகப்பியங் ப⁴வேதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. தத்த² கதங் கப்பியங் யஸ்ஸாதி ப³ஹுப்³பீ³ஹி. கேனாதி ஆஹ ‘‘நகே²னா’’திஆதி³.
125.Samaṇakappāti samaṇavohārā. Bhavanti, ahesunti vā bhūtā, vattamāne, bhūte vā tappaccayo. Viruḷhamūlādibhāvaṃ āpajjitvā vaḍḍhamānakānaṃ, vaḍḍhitvā mahantabhāvaṃ pattānañca rukkhalatādisaṅkhātānaṃ bhūtānaṃ gāmo, bhūtā eva vā gāmo samūho bhūtagāmo. Tassa samārambho chedanaphālanādi, tasmiṃ. Nimittatthe cetaṃ bhummaṃ, taṃhetu pācittiyaṃ hotīti attho. Katakappiyaṃ samaṇakappiyaṃ bhaveti sambandho. Tattha kataṃ kappiyaṃ yassāti bahubbīhi. Kenāti āha ‘‘nakhenā’’tiādi.
126. இதா³னி யஸ்ஸ ஸமாரம்போ⁴, தங் பூ⁴தகா³மங் விப⁴ஜித்வா த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘ஸ மூலா’’திஆதி³ ஆரத்³த⁴ங். ஸோதி பூ⁴தகா³மோ. ப⁴விதுங் உப்பஜ்ஜிதுங் பயோஜேதீதி காரிதந்தா தப்பச்சயோ, பபா⁴விதோ உப்பாதி³தோதி அத்தோ². அத² வா பப⁴வனங் பப⁴வோ, உப்பத்தி, ஸோவ பப⁴வோ, பபா⁴வங் கரோதீதி நாமதா⁴துதோ கத்தரி தப்பச்சயோ, பபா⁴விதோ உப்பன்னோதி அத்தோ². மூலஞ்ச க²ந்தோ⁴ ச பீ³ஜஞ்ச அக்³க³ஞ்ச ப²ளு ச மூல…பே॰… ப²ளூனி. ப²ளு நாம பப்³ப³ங். தானியேவ பீ³ஜானி, தேஹி பபா⁴விதோ உப்பாதி³தோ, அத² வா தேஹி அவதி⁴பூ⁴தேஹி, காரணபூ⁴தேஹி வா பபா⁴விதோ உப்பன்னோதி கமேன விகப்பத்³வயே ஸமாஸத்³வயங் வேதி³தப்³ப³ங். தத்த² மூலபீ³ஜங் நாம ஹலித்³தி³ஸிங்கி³வேராதி³.
126. Idāni yassa samārambho, taṃ bhūtagāmaṃ vibhajitvā dassetuṃ ‘‘sa mūlā’’tiādi āraddhaṃ. Soti bhūtagāmo. Bhavituṃ uppajjituṃ payojetīti kāritantā tappaccayo, pabhāvito uppāditoti attho. Atha vā pabhavanaṃ pabhavo, uppatti, sova pabhavo, pabhāvaṃ karotīti nāmadhātuto kattari tappaccayo, pabhāvito uppannoti attho. Mūlañca khandho ca bījañca aggañca phaḷu ca mūla…pe… phaḷūni. Phaḷu nāma pabbaṃ. Tāniyeva bījāni, tehi pabhāvito uppādito, atha vā tehi avadhibhūtehi, kāraṇabhūtehi vā pabhāvito uppannoti kamena vikappadvaye samāsadvayaṃ veditabbaṃ. Tattha mūlabījaṃ nāma haliddisiṅgiverādi.
க²ந்த⁴பீ³ஜங் நாம அஸ்ஸத்த²னிக்³ரோதா⁴தி³. பீ³ஜபீ³ஜங் நாம புப்³ப³ண்ணாபரண்ணாதி³. அக்³க³பீ³ஜங் நாம ஹிரிவேராதி³. ப²ளுபீ³ஜங் நாம உச்சு²னளாதி³. தத்த² மூலபீ³ஜாதீ³னி பஞ்ச பீ³ஜகா³மோ. தன்னிப்³ப³த்தோ ருக்க²லதாதி³ பூ⁴தகா³மோ.
Khandhabījaṃ nāma assatthanigrodhādi. Bījabījaṃ nāma pubbaṇṇāparaṇṇādi. Aggabījaṃ nāma hiriverādi. Phaḷubījaṃ nāma ucchunaḷādi. Tattha mūlabījādīni pañca bījagāmo. Tannibbatto rukkhalatādi bhūtagāmo.
இதா³னி தேஸு பீ³ஜகா³மஸமாரம்பே⁴ து³க்கடங் த³ஸ்ஸேதி அபரத்³தே⁴ன. பூ⁴தகா³மவியோஜிதங் பீ³ஜங் ஆரம்பே⁴ து³க்கடந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. பூ⁴தகா³மதோ வியோஜிதந்தி தப்புரிஸோ. பீ³ஜந்தி பூ⁴மியங் ரோபிதமரோபிதம்பி நிக்³க³தவித³த்தி²மத்தபத்தவட்டிபி மூலபீ³ஜானி. ‘‘ஆரம்பே⁴’’தி கிதகபச்சயஸ்ஸ யோகே³ அவுத்தே கம்மனி ச²ட்டு²ப்பத்தியங் விகப்பேன உப⁴யத்த² து³தியா. ஆரம்பே⁴தி ஸமாரம்பே⁴. தஸ்மா ‘‘இமங் புப்ப²ங் ப²லங் வா ஜான, இமங் கப்பியங் கரோஹீ’’திஆதி³னா கப்பியவசனேன பூ⁴தகா³மதோ வியோஜிதங் பீ³ஜஜாதங் பீ³ஜகா³மபரிமோசனத்த²ங் புன கப்பியங் காராபெத்வா பரிபு⁴ஞ்ஜிப⁴ப்³ப³ங். ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, பஞ்சஹி ஸமணகப்பேஹி ப²லங் பரிபு⁴ஞ்ஜிதுங் அக்³கி³பரிஜிதங் ஸத்த²பரிஜிதங் நக²பரிஜிதங் அபீ³ஜங் நிப்³ப³த்தபீ³ஜஞ்ஞேவ பஞ்சம’’ந்தி (சூளவ॰ 250) வுத்தேஸு பஞ்சஸு நக²பரிஜிதாதீ³னி தீணி த³ஸ்ஸிதானி.
Idāni tesu bījagāmasamārambhe dukkaṭaṃ dasseti aparaddhena. Bhūtagāmaviyojitaṃ bījaṃ ārambhe dukkaṭanti sambandho. Bhūtagāmato viyojitanti tappuriso. Bījanti bhūmiyaṃ ropitamaropitampi niggatavidatthimattapattavaṭṭipi mūlabījāni. ‘‘Ārambhe’’ti kitakapaccayassa yoge avutte kammani chaṭṭhuppattiyaṃ vikappena ubhayattha dutiyā. Ārambheti samārambhe. Tasmā ‘‘imaṃ pupphaṃ phalaṃ vā jāna, imaṃ kappiyaṃ karohī’’tiādinā kappiyavacanena bhūtagāmato viyojitaṃ bījajātaṃ bījagāmaparimocanatthaṃ puna kappiyaṃ kārāpetvā paribhuñjibhabbaṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, pañcahi samaṇakappehi phalaṃ paribhuñjituṃ aggiparijitaṃ satthaparijitaṃ nakhaparijitaṃ abījaṃ nibbattabījaññeva pañcama’’nti (cūḷava. 250) vuttesu pañcasu nakhaparijitādīni tīṇi dassitāni.
127. இதா³னி அவஸிட்டா²னி த்³வே த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘நிப்³ப³த்தபீ³ஜ’’ந்திஆதி³கங் பட²மத்³த⁴ங் ஆஹ. தத்த² நிப்³ப³த்தபீ³ஜந்தி நிப்³ப³த்தனியந்தி நிப்³ப³த்தங், நிபுப்³ப³ வது வத்தனேதிமஸ்மா தப்பச்சயோ, நிப்³ப³த்தங் பீ³ஜங் யஸ்ஸ தங் நிப்³ப³த்தபீ³ஜங், பீ³ஜங் நிப்³ப³த்தெத்வா விஸுங் கத்வா பரிபு⁴ஞ்ஜிதப்³ப³ங் அம்ப³பனஸாதி³. நோபீ³ஜங் நாம தருணம்ப³ப²லாதி³. இதா³னி பீ³ஜகா³மபூ⁴தகா³மேஸு கப்பியகரணப்பகாராதி³விஸேஸங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘கடாஹா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² கடாஹேன ப³த்³த⁴ங் பீ³ஜங் யேஸந்தி பா³ஹிரத்தோ².
127. Idāni avasiṭṭhāni dve dassetuṃ ‘‘nibbattabīja’’ntiādikaṃ paṭhamaddhaṃ āha. Tattha nibbattabījanti nibbattaniyanti nibbattaṃ, nipubba vatu vattanetimasmā tappaccayo, nibbattaṃ bījaṃ yassa taṃ nibbattabījaṃ, bījaṃ nibbattetvā visuṃ katvā paribhuñjitabbaṃ ambapanasādi. Nobījaṃ nāma taruṇambaphalādi. Idāni bījagāmabhūtagāmesu kappiyakaraṇappakārādivisesaṃ dassento ‘‘kaṭāhā’’tiādimāha. Tattha kaṭāhena baddhaṃ bījaṃ yesanti bāhirattho.
128. பா⁴ஜனே பூ⁴மியம்பி வா ஏகாப³த்³தே⁴ஸு பீ³ஜேஸு ஏகஸ்மிஞ்ச கப்பியே கதேதி யோஜனா. பீ³ஜேஸூதி பீ³ஜகா³மபூ⁴தகா³மேஸு . பூ⁴தகா³மோபி ஹி இத⁴ ‘‘பீ³ஜ’’ந்தி ருள்ஹீவஸேன வுச்சதி.
128. Bhājane bhūmiyampi vā ekābaddhesu bījesu ekasmiñca kappiye kateti yojanā. Bījesūti bījagāmabhūtagāmesu . Bhūtagāmopi hi idha ‘‘bīja’’nti ruḷhīvasena vuccati.
129. நிக்கி²த்தேதி ட²பிதே. கப்பியங் புன கரெய்யாதி ஜாதமூலபண்ணபா⁴வதோ பூ⁴தகா³மத்தா பூ⁴தகா³மதோ பரிமோசிதங் பீ³ஜகா³மபரிமோசனத்த²ங் புன கப்பியங் காரெய்யாதி அத்தோ². தேனாஹ ‘‘பூ⁴தகா³மோ ஹி ஸோ ததா³’’தி. ஹி-ஸத்³தோ³ ஹேதும்ஹி. ததா³தி மூலே ச பண்ணே ச ஜாதகாலே ஸசே மூலமத்தங் ஸஞ்ஜாயதி, உபரிபா⁴கே³ ஸசே அங்குரோ ஜாயதி, ஹெட்டா²பா⁴கே³ சி²ந்தி³துங் வட்டதி. மூலமத்தேஸு வா பன பண்ணமத்தேஸு வா நிக்³க³தேஸு ஸசேபி ரதனப்பமாணாபி ஸாகா² நிக்க²மந்தி, பீ³ஜகா³மஸங்க³ஹிதா ஹொந்தி.
129.Nikkhitteti ṭhapite. Kappiyaṃ puna kareyyāti jātamūlapaṇṇabhāvato bhūtagāmattā bhūtagāmato parimocitaṃ bījagāmaparimocanatthaṃ puna kappiyaṃ kāreyyāti attho. Tenāha ‘‘bhūtagāmo hi so tadā’’ti. Hi-saddo hetumhi. Tadāti mūle ca paṇṇe ca jātakāle sace mūlamattaṃ sañjāyati, uparibhāge sace aṅkuro jāyati, heṭṭhābhāge chindituṃ vaṭṭati. Mūlamattesu vā pana paṇṇamattesu vā niggatesu sacepi ratanappamāṇāpi sākhā nikkhamanti, bījagāmasaṅgahitā honti.
130. உத³கஸம்ப⁴வோ ஸேவாலோ ச சேதியாதீ³ஸு ஸேவாலோ ச பூ⁴தகா³மோவாதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ஆதி³-ஸத்³தே³ன பாகாராதி³க்³க³ஹணங். யதி³ த்³வே தீணி பண்ணானி ந ஜாயந்தி, அக்³க³பீ³ஜஸங்க³ஹங் க³ச்ச²தி. ஸுக்கோ² பன ஸம்மஜ்ஜிதப்³போ³. மூலபண்ணே வினிக்³க³தே பீ³ஜோபி பூ⁴தகா³மோவாதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. பண்ணேதி இமினா அங்குரமத்தங் படிக்கி²பதி.
130. Udakasambhavo sevālo ca cetiyādīsu sevālo ca bhūtagāmovāti sambandho. Ādi-saddena pākārādiggahaṇaṃ. Yadi dve tīṇi paṇṇāni na jāyanti, aggabījasaṅgahaṃ gacchati. Sukkho pana sammajjitabbo. Mūlapaṇṇe viniggate bījopi bhūtagāmovāti sambandho. Paṇṇeti iminā aṅkuramattaṃ paṭikkhipati.
131. க⁴டாதி³பிட்டே² ஸேவாலோ ச அஹிச²த்தகமகுளஞ்ச து³க்கடஸ்ஸேவ வத்தூ²னீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. பிட்டே²தி இமினா அந்தோ அப்³போ³ஹாரிகோதி த³ஸ்ஸேதி. பு²ல்லந்தி பு²ல்லிதங் அஹிச²த்தகங். அப்³யவஹாரிகந்தி ஆபத்திவோஹாரயொக்³க³ங் ந ஹோதீதி அத்தோ².
131. Ghaṭādipiṭṭhe sevālo ca ahichattakamakuḷañca dukkaṭasseva vatthūnīti sambandho. Piṭṭheti iminā anto abbohārikoti dasseti. Phullanti phullitaṃ ahichattakaṃ. Abyavahārikanti āpattivohārayoggaṃ na hotīti attho.
132. அல்லருக்கே² லாகா²னிய்யாஸச²த்தானி விகோபிய க³ண்ஹதோ தத்த² அக்க²ரங் சி²ந்த³தோ வாபி பாசித்தீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. தத்தா²தி அல்லருக்கே². ‘‘விகோபய’’ந்தி பொத்த²கேஸு பாடோ² தி³ஸ்ஸதி, ஸோ அபாடோ² பட²மந்ததாய காரணாபா⁴வதோ. ‘‘விகோபியா’’தி பன பாடோ² க³ஹேதப்³போ³. விகோபியாதி இமினா அவிகோபெத்வா க³ஹணே அனாபத்தீதி தீ³பேதி.
132. Allarukkhe lākhāniyyāsachattāni vikopiya gaṇhato tattha akkharaṃ chindato vāpi pācittīti sambandho. Tatthāti allarukkhe. ‘‘Vikopaya’’nti potthakesu pāṭho dissati, so apāṭho paṭhamantatāya kāraṇābhāvato. ‘‘Vikopiyā’’ti pana pāṭho gahetabbo. Vikopiyāti iminā avikopetvā gahaṇe anāpattīti dīpeti.
133. தா³ருமக்கடகாதி³னாதி ஆணிங் கொட்டெத்வா தா³ருயந்தங் கத்வா தத்த² கண்டகங் ஓலம்பெ³ந்தி, ஏதங் தா³ருமக்கடகங் நாம. ஆதி³-ஸத்³தே³ன கண்டகப³ந்த⁴னாதீ³னங் க³ஹணங். திணாதி³ங் சி²ந்தி³துங், க³ண்டி²கங் காதுஞ்ச ந கப்பதீதி யோஜனா. சி²ந்தி³துந்தி சி²ந்த³னங்.
133.Dārumakkaṭakādināti āṇiṃ koṭṭetvā dāruyantaṃ katvā tattha kaṇṭakaṃ olambenti, etaṃ dārumakkaṭakaṃ nāma. Ādi-saddena kaṇṭakabandhanādīnaṃ gahaṇaṃ. Tiṇādiṃ chindituṃ, gaṇṭhikaṃ kātuñca na kappatīti yojanā. Chinditunti chindanaṃ.
134. பூ⁴தகா³மங் வாதி பூ⁴தகா³மங் வா. பீ³ஜங் வாதி பீ³ஜகா³மங் வா. ‘‘சி²ந்த³ வா’’திஆதி³னா ஸப்³ப³த்த² வா-ஸத்³தோ³ யோஜேதப்³போ³. பச வாதி பசனங் கரோஹீதி வா. ‘‘பட’’ இதி வா பாடோ², தஸ்ஸ உப்பாதே³ஹீதி அத்தோ². ‘‘இமங் ருக்க²ங் சி²ந்தா³ஹீ’’திஆதி³னா பன அவத்வா ‘‘ருக்க²ங் சி²ந்தா³’’திஆதி³னா அனியமெத்வா வத்துங் வட்டதி.
134.Bhūtagāmaṃ vāti bhūtagāmaṃ vā. Bījaṃ vāti bījagāmaṃ vā. ‘‘Chinda vā’’tiādinā sabbattha vā-saddo yojetabbo. Paca vāti pacanaṃ karohīti vā. ‘‘Paṭa’’ iti vā pāṭho, tassa uppādehīti attho. ‘‘Imaṃ rukkhaṃ chindāhī’’tiādinā pana avatvā ‘‘rukkhaṃ chindā’’tiādinā aniyametvā vattuṃ vaṭṭati.
135. இமந்தி ஏதங் ருக்கா²தி³ங். இமங் ஸோதே⁴ஹீதி எத்த² இதி-ஸத்³த³ங் கத்வா அத்தோ² வத்தப்³போ³தி.
135.Imanti etaṃ rukkhādiṃ. Imaṃ sodhehīti ettha iti-saddaṃ katvā attho vattabboti.
ஸமணகப்பனித்³தே³ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Samaṇakappaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
