| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਸਿਕ੍ਖਾ-ਮੂਲਸਿਕ੍ਖਾ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
੧੩. ਸਮਣਕਪ੍ਪਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
13. Samaṇakappaniddesavaṇṇanā
੧੨੫. ਸਮਣਕਪ੍ਪਾਤਿ ਸਮਣવੋਹਾਰਾ। ਭવਨ੍ਤਿ, ਅਹੇਸੁਨ੍ਤਿ વਾ ਭੂਤਾ, વਤ੍ਤਮਾਨੇ, ਭੂਤੇ વਾ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ। વਿਰੁਲ਼੍ਹਮੂਲਾਦਿਭਾવਂ ਆਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ વਡ੍ਢਮਾਨਕਾਨਂ, વਡ੍ਢਿਤ੍વਾ ਮਹਨ੍ਤਭਾવਂ ਪਤ੍ਤਾਨਞ੍ਚ ਰੁਕ੍ਖਲਤਾਦਿਸਙ੍ਖਾਤਾਨਂ ਭੂਤਾਨਂ ਗਾਮੋ, ਭੂਤਾ ਏવ વਾ ਗਾਮੋ ਸਮੂਹੋ ਭੂਤਗਾਮੋ। ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਰਮ੍ਭੋ ਛੇਦਨਫਾਲਨਾਦਿ, ਤਸ੍ਮਿਂ। ਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਥੇ ਚੇਤਂ ਭੁਮ੍ਮਂ, ਤਂਹੇਤੁ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕਤਕਪ੍ਪਿਯਂ ਸਮਣਕਪ੍ਪਿਯਂ ਭવੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਂ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਯਸ੍ਸਾਤਿ ਬਹੁਬ੍ਬੀਹਿ। ਕੇਨਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਨਖੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ।
125.Samaṇakappāti samaṇavohārā. Bhavanti, ahesunti vā bhūtā, vattamāne, bhūte vā tappaccayo. Viruḷhamūlādibhāvaṃ āpajjitvā vaḍḍhamānakānaṃ, vaḍḍhitvā mahantabhāvaṃ pattānañca rukkhalatādisaṅkhātānaṃ bhūtānaṃ gāmo, bhūtā eva vā gāmo samūho bhūtagāmo. Tassa samārambho chedanaphālanādi, tasmiṃ. Nimittatthe cetaṃ bhummaṃ, taṃhetu pācittiyaṃ hotīti attho. Katakappiyaṃ samaṇakappiyaṃ bhaveti sambandho. Tattha kataṃ kappiyaṃ yassāti bahubbīhi. Kenāti āha ‘‘nakhenā’’tiādi.
੧੨੬. ਇਦਾਨਿ ਯਸ੍ਸ ਸਮਾਰਮ੍ਭੋ, ਤਂ ਭੂਤਗਾਮਂ વਿਭਜਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਸ ਮੂਲਾ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ। ਸੋਤਿ ਭੂਤਗਾਮੋ। ਭવਿਤੁਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਪਯੋਜੇਤੀਤਿ ਕਾਰਿਤਨ੍ਤਾ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਪਭਾવਿਤੋ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਥ વਾ ਪਭવਨਂ ਪਭવੋ, ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ, ਸੋવ ਪਭવੋ, ਪਭਾવਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਨਾਮਧਾਤੁਤੋ ਕਤ੍ਤਰਿ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਪਭਾવਿਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਮੂਲਞ੍ਚ ਖਨ੍ਧੋ ਚ ਬੀਜਞ੍ਚ ਅਗ੍ਗਞ੍ਚ ਫਲ਼ੁ ਚ ਮੂਲ…ਪੇ॰… ਫਲ਼ੂਨਿ। ਫਲ਼ੁ ਨਾਮ ਪਬ੍ਬਂ। ਤਾਨਿਯੇવ ਬੀਜਾਨਿ, ਤੇਹਿ ਪਭਾવਿਤੋ ਉਪ੍ਪਾਦਿਤੋ, ਅਥ વਾ ਤੇਹਿ ਅવਧਿਭੂਤੇਹਿ, ਕਾਰਣਭੂਤੇਹਿ વਾ ਪਭਾવਿਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋਤਿ ਕਮੇਨ વਿਕਪ੍ਪਦ੍વਯੇ ਸਮਾਸਦ੍વਯਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਤਤ੍ਥ ਮੂਲਬੀਜਂ ਨਾਮ ਹਲਿਦ੍ਦਿਸਿਙ੍ਗਿવੇਰਾਦਿ।
126. Idāni yassa samārambho, taṃ bhūtagāmaṃ vibhajitvā dassetuṃ ‘‘sa mūlā’’tiādi āraddhaṃ. Soti bhūtagāmo. Bhavituṃ uppajjituṃ payojetīti kāritantā tappaccayo, pabhāvito uppāditoti attho. Atha vā pabhavanaṃ pabhavo, uppatti, sova pabhavo, pabhāvaṃ karotīti nāmadhātuto kattari tappaccayo, pabhāvito uppannoti attho. Mūlañca khandho ca bījañca aggañca phaḷu ca mūla…pe… phaḷūni. Phaḷu nāma pabbaṃ. Tāniyeva bījāni, tehi pabhāvito uppādito, atha vā tehi avadhibhūtehi, kāraṇabhūtehi vā pabhāvito uppannoti kamena vikappadvaye samāsadvayaṃ veditabbaṃ. Tattha mūlabījaṃ nāma haliddisiṅgiverādi.
ਖਨ੍ਧਬੀਜਂ ਨਾਮ ਅਸ੍ਸਤ੍ਥਨਿਗ੍ਰੋਧਾਦਿ। ਬੀਜਬੀਜਂ ਨਾਮ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾਪਰਣ੍ਣਾਦਿ। ਅਗ੍ਗਬੀਜਂ ਨਾਮ ਹਿਰਿવੇਰਾਦਿ। ਫਲ਼ੁਬੀਜਂ ਨਾਮ ਉਚ੍ਛੁਨਲ਼ਾਦਿ। ਤਤ੍ਥ ਮੂਲਬੀਜਾਦੀਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬੀਜਗਾਮੋ। ਤਨ੍ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਰੁਕ੍ਖਲਤਾਦਿ ਭੂਤਗਾਮੋ।
Khandhabījaṃ nāma assatthanigrodhādi. Bījabījaṃ nāma pubbaṇṇāparaṇṇādi. Aggabījaṃ nāma hiriverādi. Phaḷubījaṃ nāma ucchunaḷādi. Tattha mūlabījādīni pañca bījagāmo. Tannibbatto rukkhalatādi bhūtagāmo.
ਇਦਾਨਿ ਤੇਸੁ ਬੀਜਗਾਮਸਮਾਰਮ੍ਭੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ ਅਪਰਦ੍ਧੇਨ। ਭੂਤਗਾਮવਿਯੋਜਿਤਂ ਬੀਜਂ ਆਰਮ੍ਭੇ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਭੂਤਗਾਮਤੋ વਿਯੋਜਿਤਨ੍ਤਿ ਤਪ੍ਪੁਰਿਸੋ। ਬੀਜਨ੍ਤਿ ਭੂਮਿਯਂ ਰੋਪਿਤਮਰੋਪਿਤਮ੍ਪਿ ਨਿਗ੍ਗਤવਿਦਤ੍ਥਿਮਤ੍ਤਪਤ੍ਤવਟ੍ਟਿਪਿ ਮੂਲਬੀਜਾਨਿ। ‘‘ਆਰਮ੍ਭੇ’’ਤਿ ਕਿਤਕਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਯੋਗੇ ਅવੁਤ੍ਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿ ਛਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ વਿਕਪ੍ਪੇਨ ਉਭਯਤ੍ਥ ਦੁਤਿਯਾ। ਆਰਮ੍ਭੇਤਿ ਸਮਾਰਮ੍ਭੇ। ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਇਮਂ ਪੁਪ੍ਫਂ ਫਲਂ વਾ ਜਾਨ, ਇਮਂ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕਪ੍ਪਿਯવਚਨੇਨ ਭੂਤਗਾਮਤੋ વਿਯੋਜਿਤਂ ਬੀਜਜਾਤਂ ਬੀਜਗਾਮਪਰਿਮੋਚਨਤ੍ਥਂ ਪੁਨ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਭਬ੍ਬਂ। ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਸਮਣਕਪ੍ਪੇਹਿ ਫਲਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਅਗ੍ਗਿਪਰਿਜਿਤਂ ਸਤ੍ਥਪਰਿਜਿਤਂ ਨਖਪਰਿਜਿਤਂ ਅਬੀਜਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਬੀਜਞ੍ਞੇવ ਪਞ੍ਚਮ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੫੦) વੁਤ੍ਤੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਨਖਪਰਿਜਿਤਾਦੀਨਿ ਤੀਣਿ ਦਸ੍ਸਿਤਾਨਿ।
Idāni tesu bījagāmasamārambhe dukkaṭaṃ dasseti aparaddhena. Bhūtagāmaviyojitaṃ bījaṃ ārambhe dukkaṭanti sambandho. Bhūtagāmato viyojitanti tappuriso. Bījanti bhūmiyaṃ ropitamaropitampi niggatavidatthimattapattavaṭṭipi mūlabījāni. ‘‘Ārambhe’’ti kitakapaccayassa yoge avutte kammani chaṭṭhuppattiyaṃ vikappena ubhayattha dutiyā. Ārambheti samārambhe. Tasmā ‘‘imaṃ pupphaṃ phalaṃ vā jāna, imaṃ kappiyaṃ karohī’’tiādinā kappiyavacanena bhūtagāmato viyojitaṃ bījajātaṃ bījagāmaparimocanatthaṃ puna kappiyaṃ kārāpetvā paribhuñjibhabbaṃ. ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, pañcahi samaṇakappehi phalaṃ paribhuñjituṃ aggiparijitaṃ satthaparijitaṃ nakhaparijitaṃ abījaṃ nibbattabījaññeva pañcama’’nti (cūḷava. 250) vuttesu pañcasu nakhaparijitādīni tīṇi dassitāni.
੧੨੭. ਇਦਾਨਿ ਅવਸਿਟ੍ਠਾਨਿ ਦ੍વੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਬੀਜ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਂ ਪਠਮਦ੍ਧਂ ਆਹ। ਤਤ੍ਥ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਬੀਜਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨਿਯਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ, ਨਿਪੁਬ੍ਬ વਤੁ વਤ੍ਤਨੇਤਿਮਸ੍ਮਾ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯੋ, ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਬੀਜਂ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਬੀਜਂ, ਬੀਜਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ વਿਸੁਂ ਕਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ ਅਮ੍ਬਪਨਸਾਦਿ। ਨੋਬੀਜਂ ਨਾਮ ਤਰੁਣਮ੍ਬਫਲਾਦਿ। ਇਦਾਨਿ ਬੀਜਗਾਮਭੂਤਗਾਮੇਸੁ ਕਪ੍ਪਿਯਕਰਣਪ੍ਪਕਾਰਾਦਿવਿਸੇਸਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਟਾਹਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਕਟਾਹੇਨ ਬਦ੍ਧਂ ਬੀਜਂ ਯੇਸਨ੍ਤਿ ਬਾਹਿਰਤ੍ਥੋ।
127. Idāni avasiṭṭhāni dve dassetuṃ ‘‘nibbattabīja’’ntiādikaṃ paṭhamaddhaṃ āha. Tattha nibbattabījanti nibbattaniyanti nibbattaṃ, nipubba vatu vattanetimasmā tappaccayo, nibbattaṃ bījaṃ yassa taṃ nibbattabījaṃ, bījaṃ nibbattetvā visuṃ katvā paribhuñjitabbaṃ ambapanasādi. Nobījaṃ nāma taruṇambaphalādi. Idāni bījagāmabhūtagāmesu kappiyakaraṇappakārādivisesaṃ dassento ‘‘kaṭāhā’’tiādimāha. Tattha kaṭāhena baddhaṃ bījaṃ yesanti bāhirattho.
੧੨੮. ਭਾਜਨੇ ਭੂਮਿਯਮ੍ਪਿ વਾ ਏਕਾਬਦ੍ਧੇਸੁ ਬੀਜੇਸੁ ਏਕਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਕਪ੍ਪਿਯੇ ਕਤੇਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਬੀਜੇਸੂਤਿ ਬੀਜਗਾਮਭੂਤਗਾਮੇਸੁ । ਭੂਤਗਾਮੋਪਿ ਹਿ ਇਧ ‘‘ਬੀਜ’’ਨ੍ਤਿ ਰੁਲ਼੍ਹੀવਸੇਨ વੁਚ੍ਚਤਿ।
128. Bhājane bhūmiyampi vā ekābaddhesu bījesu ekasmiñca kappiye kateti yojanā. Bījesūti bījagāmabhūtagāmesu . Bhūtagāmopi hi idha ‘‘bīja’’nti ruḷhīvasena vuccati.
੧੨੯. ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੇਤਿ ਠਪਿਤੇ। ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਪੁਨ ਕਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਜਾਤਮੂਲਪਣ੍ਣਭਾવਤੋ ਭੂਤਗਾਮਤ੍ਤਾ ਭੂਤਗਾਮਤੋ ਪਰਿਮੋਚਿਤਂ ਬੀਜਗਾਮਪਰਿਮੋਚਨਤ੍ਥਂ ਪੁਨ ਕਪ੍ਪਿਯਂ ਕਾਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਭੂਤਗਾਮੋ ਹਿ ਸੋ ਤਦਾ’’ਤਿ। ਹਿ-ਸਦ੍ਦੋ ਹੇਤੁਮ੍ਹਿ। ਤਦਾਤਿ ਮੂਲੇ ਚ ਪਣ੍ਣੇ ਚ ਜਾਤਕਾਲੇ ਸਚੇ ਮੂਲਮਤ੍ਤਂ ਸਞ੍ਜਾਯਤਿ, ਉਪਰਿਭਾਗੇ ਸਚੇ ਅਙ੍ਕੁਰੋ ਜਾਯਤਿ, ਹੇਟ੍ਠਾਭਾਗੇ ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਮੂਲਮਤ੍ਤੇਸੁ વਾ ਪਨ ਪਣ੍ਣਮਤ੍ਤੇਸੁ વਾ ਨਿਗ੍ਗਤੇਸੁ ਸਚੇਪਿ ਰਤਨਪ੍ਪਮਾਣਾਪਿ ਸਾਖਾ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਿ, ਬੀਜਗਾਮਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ।
129.Nikkhitteti ṭhapite. Kappiyaṃ puna kareyyāti jātamūlapaṇṇabhāvato bhūtagāmattā bhūtagāmato parimocitaṃ bījagāmaparimocanatthaṃ puna kappiyaṃ kāreyyāti attho. Tenāha ‘‘bhūtagāmo hi so tadā’’ti. Hi-saddo hetumhi. Tadāti mūle ca paṇṇe ca jātakāle sace mūlamattaṃ sañjāyati, uparibhāge sace aṅkuro jāyati, heṭṭhābhāge chindituṃ vaṭṭati. Mūlamattesu vā pana paṇṇamattesu vā niggatesu sacepi ratanappamāṇāpi sākhā nikkhamanti, bījagāmasaṅgahitā honti.
੧੩੦. ਉਦਕਸਮ੍ਭવੋ ਸੇવਾਲੋ ਚ ਚੇਤਿਯਾਦੀਸੁ ਸੇવਾਲੋ ਚ ਭੂਤਗਾਮੋવਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਾਕਾਰਾਦਿਗ੍ਗਹਣਂ। ਯਦਿ ਦ੍વੇ ਤੀਣਿ ਪਣ੍ਣਾਨਿ ਨ ਜਾਯਨ੍ਤਿ, ਅਗ੍ਗਬੀਜਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਸੁਕ੍ਖੋ ਪਨ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬੋ। ਮੂਲਪਣ੍ਣੇ વਿਨਿਗ੍ਗਤੇ ਬੀਜੋਪਿ ਭੂਤਗਾਮੋવਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਪਣ੍ਣੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਙ੍ਕੁਰਮਤ੍ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ।
130. Udakasambhavo sevālo ca cetiyādīsu sevālo ca bhūtagāmovāti sambandho. Ādi-saddena pākārādiggahaṇaṃ. Yadi dve tīṇi paṇṇāni na jāyanti, aggabījasaṅgahaṃ gacchati. Sukkho pana sammajjitabbo. Mūlapaṇṇe viniggate bījopi bhūtagāmovāti sambandho. Paṇṇeti iminā aṅkuramattaṃ paṭikkhipati.
੧੩੧. ਘਟਾਦਿਪਿਟ੍ਠੇ ਸੇવਾਲੋ ਚ ਅਹਿਛਤ੍ਤਕਮਕੁਲ਼ਞ੍ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸੇવ વਤ੍ਥੂਨੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਪਿਟ੍ਠੇਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅਨ੍ਤੋ ਅਬ੍ਬੋਹਾਰਿਕੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਫੁਲ੍ਲਨ੍ਤਿ ਫੁਲ੍ਲਿਤਂ ਅਹਿਛਤ੍ਤਕਂ। ਅਬ੍ਯવਹਾਰਿਕਨ੍ਤਿ ਆਪਤ੍ਤਿવੋਹਾਰਯੋਗ੍ਗਂ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
131. Ghaṭādipiṭṭhe sevālo ca ahichattakamakuḷañca dukkaṭasseva vatthūnīti sambandho. Piṭṭheti iminā anto abbohārikoti dasseti. Phullanti phullitaṃ ahichattakaṃ. Abyavahārikanti āpattivohārayoggaṃ na hotīti attho.
੧੩੨. ਅਲ੍ਲਰੁਕ੍ਖੇ ਲਾਖਾਨਿਯ੍ਯਾਸਛਤ੍ਤਾਨਿ વਿਕੋਪਿਯ ਗਣ੍ਹਤੋ ਤਤ੍ਥ ਅਕ੍ਖਰਂ ਛਿਨ੍ਦਤੋ વਾਪਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਅਲ੍ਲਰੁਕ੍ਖੇ। ‘‘વਿਕੋਪਯ’’ਨ੍ਤਿ ਪੋਤ੍ਥਕੇਸੁ ਪਾਠੋ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੋ ਅਪਾਠੋ ਪਠਮਨ੍ਤਤਾਯ ਕਾਰਣਾਭਾવਤੋ। ‘‘વਿਕੋਪਿਯਾ’’ਤਿ ਪਨ ਪਾਠੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ। વਿਕੋਪਿਯਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਅવਿਕੋਪੇਤ੍વਾ ਗਹਣੇ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਦੀਪੇਤਿ।
132. Allarukkhe lākhāniyyāsachattāni vikopiya gaṇhato tattha akkharaṃ chindato vāpi pācittīti sambandho. Tatthāti allarukkhe. ‘‘Vikopaya’’nti potthakesu pāṭho dissati, so apāṭho paṭhamantatāya kāraṇābhāvato. ‘‘Vikopiyā’’ti pana pāṭho gahetabbo. Vikopiyāti iminā avikopetvā gahaṇe anāpattīti dīpeti.
੧੩੩. ਦਾਰੁਮਕ੍ਕਟਕਾਦਿਨਾਤਿ ਆਣਿਂ ਕੋਟ੍ਟੇਤ੍વਾ ਦਾਰੁਯਨ੍ਤਂ ਕਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਕਣ੍ਟਕਂ ਓਲਮ੍ਬੇਨ੍ਤਿ, ਏਤਂ ਦਾਰੁਮਕ੍ਕਟਕਂ ਨਾਮ। ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਕਣ੍ਟਕਬਨ੍ਧਨਾਦੀਨਂ ਗਹਣਂ। ਤਿਣਾਦਿਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਂ, ਗਣ੍ਠਿਕਂ ਕਾਤੁਞ੍ਚ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਛਿਨ੍ਦਿਤੁਨ੍ਤਿ ਛਿਨ੍ਦਨਂ।
133.Dārumakkaṭakādināti āṇiṃ koṭṭetvā dāruyantaṃ katvā tattha kaṇṭakaṃ olambenti, etaṃ dārumakkaṭakaṃ nāma. Ādi-saddena kaṇṭakabandhanādīnaṃ gahaṇaṃ. Tiṇādiṃ chindituṃ, gaṇṭhikaṃ kātuñca na kappatīti yojanā. Chinditunti chindanaṃ.
੧੩੪. ਭੂਤਗਾਮਂ વਾਤਿ ਭੂਤਗਾਮਂ વਾ। ਬੀਜਂ વਾਤਿ ਬੀਜਗਾਮਂ વਾ। ‘‘ਛਿਨ੍ਦ વਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ વਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬੋ। ਪਚ વਾਤਿ ਪਚਨਂ ਕਰੋਹੀਤਿ વਾ। ‘‘ਪਟ’’ ਇਤਿ વਾ ਪਾਠੋ, ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਹੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਇਮਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਛਿਨ੍ਦਾਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਨ ਅવਤ੍વਾ ‘‘ਰੁਕ੍ਖਂ ਛਿਨ੍ਦਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਅਨਿਯਮੇਤ੍વਾ વਤ੍ਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ।
134.Bhūtagāmaṃ vāti bhūtagāmaṃ vā. Bījaṃ vāti bījagāmaṃ vā. ‘‘Chinda vā’’tiādinā sabbattha vā-saddo yojetabbo. Paca vāti pacanaṃ karohīti vā. ‘‘Paṭa’’ iti vā pāṭho, tassa uppādehīti attho. ‘‘Imaṃ rukkhaṃ chindāhī’’tiādinā pana avatvā ‘‘rukkhaṃ chindā’’tiādinā aniyametvā vattuṃ vaṭṭati.
੧੩੫. ਇਮਨ੍ਤਿ ਏਤਂ ਰੁਕ੍ਖਾਦਿਂ। ਇਮਂ ਸੋਧੇਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਤਿ-ਸਦ੍ਦਂ ਕਤ੍વਾ ਅਤ੍ਥੋ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋਤਿ।
135.Imanti etaṃ rukkhādiṃ. Imaṃ sodhehīti ettha iti-saddaṃ katvā attho vattabboti.
ਸਮਣਕਪ੍ਪਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Samaṇakappaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
