| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
೮. ಸಮಣಮುಣ್ಡಿಕಾಪುತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
8. Samaṇamuṇḍikāputtasuttavaṇṇanā
೨೬೦. ಉಗ್ಗಹಿತುನ್ತಿ ಸಿಕ್ಖಿತುಂ। ಉಗ್ಗಾಹೇತುನ್ತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪೇತುಂ, ಪಾಠತೋ ಅತ್ತನಾ ಯಥಾಉಗ್ಗಹಿತಮತ್ಥಂ ತಬ್ಬಿಭಾವನತ್ಥಾಯ ಉಚ್ಚಾರಣವಸೇನ ಪರೇಸಂ ಗಾಹೇತುನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಮಯನ್ತಿ ದಿಟ್ಠಿಂ। ಸಾ ಹಿ ಸಂಯೋಜನಭಾವತೋ ಸಮೇತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧಾ ಏತಿ ಪವತ್ತತಿ, ದಳ್ಹಗ್ಗಹಣಭಾವತೋ ವಾ ಸಂಯುತ್ತಾ ಅಯನ್ತಿ ಪವತ್ತನ್ತಿ ಸತ್ತಾ ಯಥಾಭಿನಿವೇಸಂ ಏತೇನಾತಿ ಸಮಯೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ದಿಟ್ಠಿಸಂಯೋಜನೇನ ಹಿ ಸತ್ತಾ ಅತಿವಿಯ ಬಜ್ಝನ್ತೀತಿ। ಸೂರಿಯಸ್ಸ ಉಗ್ಗಮನತೋ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ ಅಯಂ ಏತ್ತಕೋ ಕಾಲೋ ರತ್ತನ್ಧಕಾರವಿಧಮನತೋ ದಿವಾ ನಾಮ, ತಸ್ಸ ಪನ ಮಜ್ಝಿಮಪಹಾರಸಞ್ಞಿತೋ ಕಾಲೋ ಸಮುಜ್ಜಲಿತಪಭಾತೇಜದಹನಭಾವೇನ ದಿವಾ ನಾಮ। ತೇನಾಹ ‘‘ದಿವಸಸ್ಸಪಿ ದಿವಾಭೂತೇ’’ತಿ। ಪಟಿಸಂಹರಿತ್ವಾತಿ ನಿವತ್ತೇತ್ವಾ। ಏವಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಪಟಿಸಂಹರಣಂ ನಾಮ ಗೋಚರಕ್ಖೇತ್ತೇ ಠಪನನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಝಾನರತಿಸೇವನವಸೇನ ಏಕೀಭಾವಂ ಗತೋ’’ತಿ। ಏತೇನ ಕಾಯವಿವೇಕಪುಬ್ಬಕಂ ಚಿತ್ತವಿವೇಕಮಾಹ। ಸೀಲಾದಿಗುಣವಿಸೇಸಯೋಗತೋ ಮನಸಾ ಸಮ್ಭಾವನೀಯಾ, ತೇ ಪನ ಯಸ್ಮಾ ಅತ್ತನೋ ಸೀಲಾದಿಗುಣೇಹಿ ವಿಞ್ಞೂನಂ ಮನಾಪಾ ಹೋನ್ತಿ (ಕಿಲೇಸಅನಿಗ್ಗಹಸ್ಸ ಪಞ್ಚಪಸಾದಾಯತ್ತತ್ತಾ,) ತಸ್ಮಾ ಆಹ ‘‘ಮನವಡ್ಢನಕಾನ’’ನ್ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ಉನ್ನಮತೀತಿ ಉದಗ್ಗಂ ಹೋತಿ। ವಡ್ಢತೀತಿ ಸದ್ಧಾವಸೇನ ವಡ್ಢತಿ। ತೇನಾಹ ಭಗವಾ – ‘‘ಅನುಸ್ಸರಣಮ್ಪಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಬಹೂಪಕಾರಂ ವದಾಮೀ’’ತಿ (ಇತಿವು॰ ೧೦೪; ಸಂ॰ ನಿ॰ ೫.೧೮೪)।
260.Uggahitunti sikkhituṃ. Uggāhetunti sikkhāpetuṃ, pāṭhato attanā yathāuggahitamatthaṃ tabbibhāvanatthāya uccāraṇavasena paresaṃ gāhetunti attho. Samayanti diṭṭhiṃ. Sā hi saṃyojanabhāvato sameti sambandhā eti pavattati, daḷhaggahaṇabhāvato vā saṃyuttā ayanti pavattanti sattā yathābhinivesaṃ etenāti samayoti vuccati. Diṭṭhisaṃyojanena hi sattā ativiya bajjhantīti. Sūriyassa uggamanato atthaṅgamā ayaṃ ettako kālo rattandhakāravidhamanato divā nāma, tassa pana majjhimapahārasaññito kālo samujjalitapabhātejadahanabhāvena divā nāma. Tenāha ‘‘divasassapi divābhūte’’ti. Paṭisaṃharitvāti nivattetvā. Evaṃ cittassa paṭisaṃharaṇaṃ nāma gocarakkhette ṭhapananti āha ‘‘jhānaratisevanavasena ekībhāvaṃ gato’’ti. Etena kāyavivekapubbakaṃ cittavivekamāha. Sīlādiguṇavisesayogato manasā sambhāvanīyā, te pana yasmā attano sīlādiguṇehi viññūnaṃ manāpā honti (kilesaaniggahassa pañcapasādāyattattā,) tasmā āha ‘‘manavaḍḍhanakāna’’ntiādi. Tattha unnamatīti udaggaṃ hoti. Vaḍḍhatīti saddhāvasena vaḍḍhati. Tenāha bhagavā – ‘‘anussaraṇampahaṃ, bhikkhave, tesaṃ bhikkhūnaṃ bahūpakāraṃ vadāmī’’ti (itivu. 104; saṃ. ni. 5.184).
೨೬೧. ಪಞ್ಞಪೇಮೀತಿ ಪಜಾನನಭಾವೇನ ಞಾಪೇಮಿ ತಥಾ ವವತ್ಥಪೇಮಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ದಸ್ಸೇಮಿ ಠಪೇಮೀ’’ತಿ। ಪರಿಪುಣ್ಣಕುಸಲನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸೋ ಪುಣ್ಣಕುಸಲಧಮ್ಮಂ, ಉತ್ತಮಕುಸಲನ್ತಿ ಉತ್ತಮಭಾವಂ ಸೇಟ್ಠಭಾವಂ ಪತ್ತಕುಸಲಧಮ್ಮಂ। ಅಯೋಜ್ಝನ್ತಿ ವಾದಯುದ್ಧೇನ ಅಯೋಧನೀಯಂ, ವಾದಯುದ್ಧಂ ಹೋತು, ತೇನ ಪರಾಜಯೋ ನ ಹೋತೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ, ತೇನಾಹ ‘‘ವಾದಯುದ್ಧೇನಾ’’ತಿಆದಿ। ಸಂವರಪ್ಪಹಾನನ್ತಿ ಪಞ್ಚಸು ಸಂವರೇಸು ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಸಂವರೇನ ಸಂವರಲಕ್ಖಣಂ ಪಹಾನಂ। ಪಟಿಸೇವನಪ್ಪಹಾನಂ ವಾತಿ ವಾ-ಸದ್ದೇನ ಪರಿವಜ್ಜನಪ್ಪಹಾನಾದಿಂ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಸೇಸಪದೇಸೂತಿ ‘‘ನ ಭಾಸತೀ’’ತಿಆದೀಸು ಪದೇಸು। ಏಸೇವ ನಯೋತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಅಭಾಸನಮತ್ತಮೇವ ವದತೀ’’ತಿ ಏವಮಾದಿಂ ಅತಿದಿಸತಿ।
261.Paññapemīti pajānanabhāvena ñāpemi tathā vavatthapemi. Tenāha ‘‘dassemi ṭhapemī’’ti. Paripuṇṇakusalanti sabbaso puṇṇakusaladhammaṃ, uttamakusalanti uttamabhāvaṃ seṭṭhabhāvaṃ pattakusaladhammaṃ. Ayojjhanti vādayuddhena ayodhanīyaṃ, vādayuddhaṃ hotu, tena parājayo na hotīti dasseti, tenāha ‘‘vādayuddhenā’’tiādi. Saṃvarappahānanti pañcasu saṃvaresu yena kenaci saṃvarena saṃvaralakkhaṇaṃ pahānaṃ. Paṭisevanappahānaṃ vāti vā-saddena parivajjanappahānādiṃ saṅgaṇhāti. Sesapadesūti ‘‘na bhāsatī’’tiādīsu padesu. Eseva nayoti iminā ‘‘abhāsanamattameva vadatī’’ti evamādiṃ atidisati.
ನಾಭಿನನ್ದೀತಿ ನ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿ। ಸಾಸನೇ ತಿಣ್ಣಂ ದುಚ್ಚರಿತಾನಂ ಮಿಚ್ಛಾಜೀವಸ್ಸ ವಿವಜ್ಜನಂ ವಣ್ಣೀಯತಿ, ಅಯಞ್ಚ ಏವಂ ಕಥೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಾಸನಸ್ಸ ಅನುಲೋಮಂ ವಿಯ ವದತಿ, ವದನ್ತೋ ಚ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇ ಧಮ್ಮೇ ಚಸ್ಸ ಅಪ್ಪಸಾದಂ ನ ದಸ್ಸೇತಿ, ತಸ್ಮಾ ಪಸನ್ನಕಾರಮ್ಪಿ ವದತೀತಿ ಮಞ್ಞಮಾನೋ ತಸ್ಸ ವಾದಂ ನ ಪಟಿಸೇಧೇತಿ।
Nābhinandīti na sampaṭicchi. Sāsane tiṇṇaṃ duccaritānaṃ micchājīvassa vivajjanaṃ vaṇṇīyati, ayañca evaṃ katheti, tasmā sāsanassa anulomaṃ viya vadati, vadanto ca sammāsambuddhe dhamme cassa appasādaṃ na dasseti, tasmā pasannakārampi vadatīti maññamāno tassa vādaṃ na paṭisedheti.
೨೬೨. ಯಥಾ ತಸ್ಸ ವಚನಂ, ಏವಂ ಸನ್ತೇತಿ ಯಥಾ ತಸ್ಸ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ವಚನಂ, ಏವಂ ಸಮಣಭಾವೇ ಸನ್ತೇ ಲಬ್ಭಮಾನೇ। ಮಯಂ ಪನ ಏವಂ ನ ವದಾಮಾತಿ ಏತೇನ ಸಮಣಭಾವೋ ನಾಮ ಏವಂ ನ ಹೋತೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಯೋ ಹಿ ಧಮ್ಮೋ ಯಾದಿಸೋ, ತಥೇವ ತಂ ಬುದ್ಧಾ ದೀಪೇನ್ತಿ। ವಿಸೇಸಞಾಣಂ ನ ಹೋತೀತಿ ಕಾಯವಿಸೇಸವಿಸಯಞಾಣಂ ತಸ್ಸ ತದಾ ನತ್ಥಿ, ಯತೋ ಪರಕಾಯೇ ಉಪಕ್ಕಮಂ ಕರೇಯ್ಯಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ, ತಸ್ಸ ಪನ ತತ್ಥ ವಿಸೇಸಞಾಣಮ್ಪಿ ನತ್ಥೇವಾತಿ। ಯಸ್ಮಾ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ನಿವತ್ತೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ಅಞ್ಞತ್ರ ಫನ್ದಿತಮತ್ತಾ’’ತಿ। ಕಿಲೇಸಸಹಗತಚಿತ್ತೇನೇವಾತಿ ದುಕ್ಖಸಮ್ಫಸ್ಸಸ್ಸ ಅಸಹನನಿಮಿತ್ತೇನ ದೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಚಿತ್ತೇನೇವ। ದುತಿಯವಾರೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಜಿಘಚ್ಛಾಪಿಪಾಸದುಕ್ಖಸ್ಸ ಅಸಹನನಿಮಿತ್ತೇನ ದೋಮನಸ್ಸೇನೇವ। ವಿಕೂಜಿತಮತ್ತಾತಿ ಏತ್ಥ ವಿರೂಪಂ ಕೂಜಿತಂ ವಿಕೂಜಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಸನ್ನಿಸ್ಸಯಂ ಉಪಯಂ, ತಂ ಪನೇತ್ಥ ರೋದನಹಸನಸಮುಟ್ಠಾಪಕಚಿತ್ತಸಹಗತನ್ತಿ ದೋಸಸಹಗತಂ ಲೋಭಸಹಗತಞ್ಚಾತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಚಿತ್ತನ್ತಿ ಕುಸಲಚಿತ್ತಂ। ಅಕುಸಲಚಿತ್ತಂ ಪನ ಅತೀತಾರಮ್ಮಣಂ ಪವತ್ತತೀತಿ ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥಿ। ಸರಿತ್ವಾತಿ ಯಾವ ನ ಸತಿಸಣ್ಠಾಪನಾ ಧಮ್ಮಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜನ್ತಿ, ತಾವ ಸುಪಿನನ್ತೇ ಅನುಭೂತಂ ವಿಯ ದುಕ್ಖಂ ಸರಿತ್ವಾ ರೋದನ್ತಿ। ಹಸನ್ತೀತಿ ಏತ್ಥಾಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಅಯಞ್ಚ ನಯೋ ಯೇ ಲದ್ಧಸುಖಾರಮ್ಮಣಾ ಹುತ್ವಾ ಗಹಿತಪಟಿಸನ್ಧಿಕಾ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿತೋಪಿ ಸುಖೇನೇವ ನಿಕ್ಖಮನ್ತಿ, ತೇಸಂ ವಸೇನ ವುತ್ತೋತಿ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ। ಪಾಯನ್ತಿಯಾತಿ ಅತ್ತನೋ ಜನಪದದೇಸರೂಪೇನ ಪಾಯನ್ತಿಯಾ। ಅಯಮ್ಪೀತಿ ಆಜೀವೋಪಿ ಮಾತು ಅಞ್ಞವಿಹಿತಕಾಲೇ ಚ ಲೋಕಸ್ಸಾದವಸೇನ ಕಿಲೇಸಸಹಗತಚಿತ್ತೇನೇವ ಹೋತಿ।
262.Yathātassa vacanaṃ, evaṃ santeti yathā tassa paribbājakassa vacanaṃ, evaṃ samaṇabhāve sante labbhamāne. Mayaṃ pana evaṃ na vadāmāti etena samaṇabhāvo nāma evaṃ na hotīti dasseti. Yo hi dhammo yādiso, tatheva taṃ buddhā dīpenti. Visesañāṇaṃ na hotīti kāyavisesavisayañāṇaṃ tassa tadā natthi, yato parakāye upakkamaṃ kareyyāti dasseti, tassa pana tattha visesañāṇampi natthevāti. Yasmā kāyapaṭibaddhaṃ kāyakammaṃ, tasmā taṃ nivattento āha ‘‘aññatra phanditamattā’’ti. Kilesasahagatacittenevāti dukkhasamphassassa asahananimittena domanassasahagatacitteneva. Dutiyavārepi eseva nayo. Jighacchāpipāsadukkhassa asahananimittena domanasseneva. Vikūjitamattāti ettha virūpaṃ kūjitaṃ vikūjitaṃ pubbenivāsasannissayaṃ upayaṃ, taṃ panettha rodanahasanasamuṭṭhāpakacittasahagatanti dosasahagataṃ lobhasahagatañcāti daṭṭhabbaṃ. Cittanti kusalacittaṃ. Akusalacittaṃ pana atītārammaṇaṃ pavattatīti vattabbameva natthi. Saritvāti yāva na satisaṇṭhāpanā dhammā uppajjanti, tāva supinante anubhūtaṃ viya dukkhaṃ saritvā rodanti. Hasantīti etthāpi eseva nayo. Ayañca nayo ye laddhasukhārammaṇā hutvā gahitapaṭisandhikā mātukucchitopi sukheneva nikkhamanti, tesaṃ vasena vuttoti daṭṭhabbo. Pāyantiyāti attano janapadadesarūpena pāyantiyā. Ayampīti ājīvopi mātu aññavihitakāle ca lokassādavasena kilesasahagatacitteneva hoti.
೨೬೩. ಸಮಧಿಗಯ್ಹಾತಿ ಸಮ್ಮಾ ಅಧಿಗತಭಾವೇನ ಗಹೇತ್ವಾ ಅಭಿಭವಿತ್ವಾ ವಿಸೇಸೇತ್ವಾ ವಿಸಿಟ್ಠೋ ಹುತ್ವಾ। ಖೀಣಾಸವಂ ಸನ್ಧಾಯಾತಿ ಬ್ಯತಿರೇಕವಸೇನ ಖೀಣಾಸವಂ ಸನ್ಧಾಯ। ಅಯಞ್ಹೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ – ಖೀಣಾಸವಮ್ಪಿ ಸೋತಾಪನ್ನಕುಸಲಂ ಪಞ್ಞಪೇತಿ ಸೇಕ್ಖಭೂಮಿಯಂ ಠಿತತ್ತಾ। ಸೇಸಪದೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
263.Samadhigayhāti sammā adhigatabhāvena gahetvā abhibhavitvā visesetvā visiṭṭho hutvā. Khīṇāsavaṃ sandhāyāti byatirekavasena khīṇāsavaṃ sandhāya. Ayañhettha attho – khīṇāsavampi sotāpannakusalaṃ paññapeti sekkhabhūmiyaṃ ṭhitattā. Sesapadesupi eseva nayo.
ತೀಣಿ ಪದಾನಿ ನಿಸ್ಸಾಯಾತಿ ನ ಕಾಯೇನ ಪಾಪಕಂ ಕಮ್ಮಂ ಕರೋತಿ, ನ ಪಾಪಕಂ ವಾಚಂ ಭಾಸತಿ, ನ ಪಾಪಕಂ ಆಜೀವಂ ಆಜೀವತೀತಿ ಇಮಾನಿ ತೀಣಿ ಪದಾನಿ ನಿಸ್ಸಾಯ ಕುಸಲಸೀಲಮೂಲಕಾ ಚ ಅಕುಸಲಸೀಲಮೂಲಕಾ ಚಾತಿ ದ್ವೇ ಪಠಮಚತುಕ್ಕಾ ಠಪಿತಾ। ಏಕಂ ಪದಂ ನಿಸ್ಸಾಯಾತಿ ನ ಪಾಪಕಂ ಸಙ್ಕಪ್ಪಂ ಸಙ್ಕಪ್ಪೇತೀತಿ ಇಮಂ ಏಕಪದಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಕುಸಲಸಙ್ಕಪ್ಪಮೂಲಕಾ ಅಕುಸಲಸಙ್ಕಪ್ಪಮೂಲಕಾ ಚಾತಿ ಇಮೇ ದ್ವೇ ಪಚ್ಛಿಮಚತುಕ್ಕಾ ಠಪಿತಾ।
Tīṇi padāni nissāyāti na kāyena pāpakaṃ kammaṃ karoti, na pāpakaṃ vācaṃ bhāsati, na pāpakaṃ ājīvaṃ ājīvatīti imāni tīṇi padāni nissāya kusalasīlamūlakā ca akusalasīlamūlakā cāti dve paṭhamacatukkā ṭhapitā. Ekaṃ padaṃ nissāyāti na pāpakaṃ saṅkappaṃ saṅkappetīti imaṃ ekapadaṃ nissāya kusalasaṅkappamūlakā akusalasaṅkappamūlakā cāti ime dve pacchimacatukkā ṭhapitā.
೨೬೪. ವಿಚಿಕಿಚ್ಛುದ್ಧಚ್ಚಸಹಗತಚಿತ್ತದ್ವಯಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ ಬಲವತಾ ಮೋಹೇನ ಸಮನ್ನಾಗತತ್ತಾ। ತಥಾ ಹಿ ತಾನಿ ‘‘ಮೋಮೂಹಚಿತ್ತಾನೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ।
264.Vicikicchuddhaccasahagatacittadvayampi vaṭṭati balavatā mohena samannāgatattā. Tathā hi tāni ‘‘momūhacittānī’’ti vuccanti.
ಕುಹಿನ್ತಿ ಕಿಂನಿಮಿತ್ತಂ। ಕತರಂಠಾನಂ ಪಾಪುಣಿತ್ವಾತಿ ಕಿಂ ಕಾರಣಂ ಆಗಮ್ಮ। ಏತ್ಥೇತೇತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಕಾಯವಚೀಮನೋಸುಚರಿತಭಾವನಾಸಾಜೀವನಿಪ್ಫತ್ತಿಯಂ । ಸಾ ಪನ ಹೇಟ್ಠಿಮಕೋಟಿಯಾ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇನ ದೀಪೇತಬ್ಬಾತಿ ಆಹ ‘‘ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ಭುಮ್ಮ’’ನ್ತಿ। ಯಸ್ಮಾ ಆಜೀವಟ್ಠಮಕಂ ಅವಸಿಟ್ಠಞ್ಚ ಸೀಲಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸೀಲಸ್ಸ ಚ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖಾಧಿಗಮೇನ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಸಿದ್ಧೋ ಹೋತೀತಿ ಆಹ – ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖ…ಪೇ॰… ನಿರುಜ್ಝತೀ’’ತಿ। ‘‘ಸುಖಸೀಲೋ ದುಕ್ಖಸೀಲೋ’’ತಿಆದೀಸು ವಿಯ ಪಕತಿಅತ್ಥಸೀಲಸದ್ದಂ ಗಹೇತ್ವಾ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅಕುಸಲಸೀಲ’’ನ್ತಿಆದಿ।
Kuhinti kiṃnimittaṃ. Kataraṃṭhānaṃ pāpuṇitvāti kiṃ kāraṇaṃ āgamma. Ettheteti etthāti kāyavacīmanosucaritabhāvanāsājīvanipphattiyaṃ . Sā pana heṭṭhimakoṭiyā sotāpattiphalena dīpetabbāti āha ‘‘sotāpattiphale bhumma’’nti. Yasmā ājīvaṭṭhamakaṃ avasiṭṭhañca sīlaṃ pātimokkhasaṃvarasīlassa ca pārisuddhipātimokkhādhigamena sotāpattiphalappattiyā siddho hotīti āha – ‘‘pātimokkha…pe… nirujjhatī’’ti. ‘‘Sukhasīlo dukkhasīlo’’tiādīsu viya pakatiatthasīlasaddaṃ gahetvā vuttaṃ ‘‘akusalasīla’’ntiādi.
೨೬೫. ಕಾಮಾವಚರಕುಸಲಚಿತ್ತಮೇವ ವುತ್ತಂ ಸಮ್ಪತ್ತಸಮಾದಾನವಿರತಿಪುಬ್ಬಕಸ್ಸ ಸೀಲಸ್ಸ ಅಧಿಪ್ಪೇತತ್ತಾ। ತೇನಾಹ – ‘‘ಏತೇನ ಹಿ ಕುಸಲಸೀಲಂ ಸಮುಟ್ಠಾತೀ’’ತಿ।
265.Kāmāvacarakusalacittameva vuttaṃ sampattasamādānaviratipubbakassa sīlassa adhippetattā. Tenāha – ‘‘etena hi kusalasīlaṃ samuṭṭhātī’’ti.
ಸೀಲವಾತಿ ಏತ್ಥ ವಾ-ಸದ್ದೋ ಪಾಸಂಸತ್ಥೋವ ವೇದಿತಬ್ಬೋತಿ ಆಹ ‘‘ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತೀ’’ತಿ। ಯೋ ಸೀಲಮತ್ತೇ ಪತಿಟ್ಠಿತೋ, ನ ಸಮಾಧಿಪಞ್ಞಾಸು, ಸೋ ಸೀಲಮಯಧಮ್ಮಪೂರಿತತಾಯ ಸೀಲಮಯೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅಲಮೇತ್ತಾವತಾ’’ತಿಆದಿ। ಯತ್ಥಾತಿ ಯಸ್ಸಂ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಯಂ ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಿಯಞ್ಚ। ತದುಭಯಞ್ಚ ಯಸ್ಮಾ ಅರಹತ್ತಫಲೇ ಸಙ್ಗಹಿತಂ, ತಸ್ಮಾ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅರಹತ್ತಫಲೇ ಭುಮ್ಮ’’ನ್ತಿ। ಅಸೇಸಂ ನಿರುಜ್ಝತಿ ಸುಖವಿಪಾಕಭಾವಸ್ಸ ಸಬ್ಬಸೋ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸಮ್ಭನತೋ।
Sīlavāti ettha vā-saddo pāsaṃsatthova veditabboti āha ‘‘sīlasampanno hotī’’ti. Yo sīlamatte patiṭṭhito, na samādhipaññāsu, so sīlamayadhammapūritatāya sīlamayo. Tenāha ‘‘alamettāvatā’’tiādi. Yatthāti yassaṃ cetovimuttiyaṃ paññāvimuttiyañca. Tadubhayañca yasmā arahattaphale saṅgahitaṃ, tasmā vuttaṃ ‘‘arahattaphale bhumma’’nti. Asesaṃ nirujjhati sukhavipākabhāvassa sabbaso paṭippassambhanato.
೨೬೬. ಕಾಮಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾ ಸಞ್ಞಾ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ। ಸೇಸೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಇತರಾ ದ್ವೇತಿ ಬ್ಯಾಪಾದವಿಹಿಂಸಾಸಞ್ಞಾ।
266. Kāmapaṭisaṃyuttā saññā kāmasaññā. Sesesupi eseva nayo. Itarā dveti byāpādavihiṃsāsaññā.
ಅನಾಗಾಮಿಫಲಪಠಮಜ್ಝಾನನ್ತಿ ಅನಾಗಾಮಿಫಲಸಹಗತಂ ಪಠಮಜ್ಝಾನಂ। ಏತ್ಥಾತಿ ಯಥಾವುತ್ತೇ ಪಠಮಜ್ಝಾನೇ। ಏತ್ಥ ಚ ಉಜುವಿಪಚ್ಚನೀಕೇನ ಪಟಿಪಕ್ಖಪ್ಪಹಾನಂ ಸಾತಿಸಯನ್ತಿ ಪಠಮಜ್ಝಾನಗ್ಗಹಣಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ಅಪರಿಸೇಸಾ ನಿರುಜ್ಝನ್ತೀ’’ತಿ। ನೇಕ್ಖಮ್ಮಸಞ್ಞಾನಂ ಕಾಮಾವಚರಚಿತ್ತಸಹಗತತಾ ತಸ್ಸ ಸೀಲಸ್ಸ ಸಮುಟ್ಠಾನತಾ ಚ ಸಮ್ಪಯುತ್ತನಯೇನ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।
Anāgāmiphalapaṭhamajjhānanti anāgāmiphalasahagataṃ paṭhamajjhānaṃ. Etthāti yathāvutte paṭhamajjhāne. Ettha ca ujuvipaccanīkena paṭipakkhappahānaṃ sātisayanti paṭhamajjhānaggahaṇaṃ. Tenāha ‘‘aparisesā nirujjhantī’’ti. Nekkhammasaññānaṃ kāmāvacaracittasahagatatā tassa sīlassa samuṭṭhānatā ca sampayuttanayena veditabbā.
೨೬೭. ಕುಸಲಸಙ್ಕಪ್ಪನಿರೋಧದುತಿಯಜ್ಝಾನಿಕಅರಹತ್ತಫಲಅಕುಸಲಸಙ್ಕಪ್ಪನಿರೋಧ- ಪಠಮಜ್ಝಾನಿಕಅನಾಗಾಮಿಫಲಗ್ಗಹಣೇನ ಸಮಣೋ ದಸ್ಸಿತೋ। ಸೇಸಂ ಸುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಮೇವ।
267. Kusalasaṅkappanirodhadutiyajjhānikaarahattaphalaakusalasaṅkappanirodha- paṭhamajjhānikaanāgāmiphalaggahaṇena samaṇo dassito. Sesaṃ suviññeyyameva.
ಸಮಣಮುಣ್ಡಿಕಾಪುತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾಯ ಲೀನತ್ಥಪ್ಪಕಾಸನಾ ಸಮತ್ತಾ।
Samaṇamuṇḍikāputtasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೮. ಸಮಣಮುಣ್ಡಿಕಸುತ್ತಂ • 8. Samaṇamuṇḍikasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೮. ಸಮಣಮುಣ್ಡಿಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Samaṇamuṇḍikasuttavaṇṇanā
