Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
မဇ္ဈိမ နိကာယ ၇၈
The Middle-Length Suttas Collection 78
သမဏမုဏ္ဍိကသုတ္တ
With Uggāhamāna Samaṇamuṇḍika
ဧဝံ မေ သုတံ—ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ၊
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery.
တေန ခေါ ပန သမယေန ဥဂ္ဂါဟမာနော ပရိဗ္ဗာဇကော သမဏမုဏ္ဍိကာပုတ္တော သမယပ္ပဝါဒကေ တိန္ဒုကာစီရေ ဧကသာလကေ မလ္လိကာယ အာရာမေ ပဋိဝသတိ မဟတိယာ ပရိဗ္ဗာဇကပရိသာယ သဒ္ဓိံ ပဉ္စမတ္တေဟိ ပရိဗ္ဗာဇကသတေဟိ၊
Now at that time the wanderer Uggāhamāna Samaṇamuṇḍikāputta was residing together with around three hundred wanderers in Mallikā’s single-halled monastery for philosophical debates, hedged by pale-moon ebony trees.
အထ ခေါ ပဉ္စကင်္ဂေါ ထပတိ သာဝတ္ထိယာ နိက္ခမိ ဒိဝါ ဒိဝဿ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ၊ အထ ခေါ ပဉ္စကင်္ဂဿ ထပတိဿ ဧတဒဟောသိ: “အကာလော ခေါ တာဝ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ; ပဋိသလ္လီနော ဘဂဝါ၊ မနောဘာဝနိယာနမ္ပိ ဘိက္ခူနံ အသမယော ဒဿနာယ; ပဋိသလ္လီနာ မနောဘာဝနိယာ ဘိက္ခူ၊ ယန္နူနာဟံ ယေန သမယပ္ပဝါဒကော တိန္ဒုကာစီရော ဧကသာလကော မလ္လိကာယ အာရာမော ယေန ဥဂ္ဂါဟမာနော ပရိဗ္ဗာဇကော သမဏမုဏ္ဍိကာပုတ္တော တေနုပသင်္ကမေယျန်”တိ၊ အထ ခေါ ပဉ္စကင်္ဂေါ ထပတိ ယေန သမယပ္ပဝါဒကော တိန္ဒုကာစီရော ဧကသာလကော မလ္လိကာယ အာရာမော ယေန ဥဂ္ဂါဟမာနော ပရိဗ္ဗာဇကော သမဏမုဏ္ဍိကာပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ၊
Then the master builder Pañcakaṅga left Sāvatthī in the middle of the day to see the Buddha. It occurred to him, “It’s the wrong time to see the Buddha, as he’s in retreat. And it’s the wrong time to see the esteemed bhikkhus, as they’re in retreat. Why don’t I go to Mallikā’s monastery to visit the wanderer Uggāhamāna?” So that’s what he did.
တေန ခေါ ပန သမယေန ဥဂ္ဂါဟမာနော ပရိဗ္ဗာဇကော သမဏမုဏ္ဍိကာပုတ္တော မဟတိယာ ပရိဗ္ဗာဇကပရိသာယ သဒ္ဓိံ နိသိန္နော ဟောတိ ဥန္နာဒိနိယာ ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒါယ အနေကဝိဟိတံ တိရစ္ဆာနကထံ ကထေန္တိယာ, သေယျထိဒံ—ရာဇကထံ စောရကထံ မဟာမတ္တကထံ သေနာကထံ ဘယကထံ ယုဒ္ဓကထံ အန္နကထံ ပါနကထံ ဝတ္ထကထံ သယနကထံ မာလာကထံ ဂန္ဓကထံ ဉာတိကထံ ယာနကထံ ဂါမကထံ နိဂမကထံ နဂရကထံ ဇနပဒကထံ ဣတ္ထိကထံ သူရကထံ ဝိသိခါကထံ ကုမ္ဘဋ္ဌာနကထံ ပုဗ္ဗပေတကထံ နာနတ္တကထံ လောကက္ခာယိကံ သမုဒ္ဒက္ခာယိကံ ဣတိဘဝါဘဝကထံ ဣတိ ဝါ၊
Now at that time, Uggāhamāna was sitting together with a large assembly of wanderers making an uproar, a dreadful racket. They engaged in all kinds of low talk, such as talk about kings, bandits, and ministers; talk about armies, threats, and wars; talk about food, drink, clothes, and beds; talk about garlands and fragrances; talk about family, vehicles, villages, towns, cities, and countries; talk about women and heroes; street talk and well talk; talk about the departed; motley talk; tales of land and sea; and talk about being reborn in this or that state of existence.
အဒ္ဒသာ ခေါ ဥဂ္ဂါဟမာနော ပရိဗ္ဗာဇကော သမဏမုဏ္ဍိကာပုတ္တော ပဉ္စကင်္ဂံ ထပတိံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ၊ ဒိသွာန သကံ ပရိသံ သဏ္ဌာပေသိ: “အပ္ပသဒ္ဒါ ဘောန္တော ဟောန္တု, မာ ဘောန္တော သဒ္ဒမကတ္ထ; အယံ သမဏဿ ဂေါတမဿ သာဝကော အာဂစ္ဆတိ ပဉ္စကင်္ဂေါ ထပတိ၊ ယာဝတာ ခေါ ပန သမဏဿ ဂေါတမဿ သာဝကာ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ သာဝတ္ထိယံ ပဋိဝသန္တိ အယံ တေသံ အညတရော ပဉ္စကင်္ဂေါ ထပတိ၊ အပ္ပသဒ္ဒကာမာ ခေါ ပန တေ အာယသ္မန္တော အပ္ပသဒ္ဒဝိနီတာ အပ္ပသဒ္ဒဿ ဝဏ္ဏဝါဒိနော; အပ္ပေဝ နာမ အပ္ပသဒ္ဒံ ပရိသံ ဝိဒိတွာ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗံ မညေယျာ”တိ၊ အထ ခေါ တေ ပရိဗ္ဗာဇကာ တုဏှီ အဟေသုံ၊
Uggāhamāna saw Pañcakaṅga coming off in the distance, and hushed his own assembly, “Be quiet, good sirs, don’t make a sound. Here comes Pañcakaṅga, a disciple of the ascetic Gotama. He is included among the white-clothed lay disciples of the ascetic Gotama, who is residing in Sāvatthī. Such venerables like the quiet, are educated to be quiet, and praise the quiet. Hopefully if he sees that our assembly is quiet he’ll see fit to approach.” Then those wanderers fell silent.
အထ ခေါ ပဉ္စကင်္ဂေါ ထပတိ ယေန ဥဂ္ဂါဟမာနော ပရိဗ္ဗာဇကော သမဏမုဏ္ဍိကာပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဥဂ္ဂါဟမာနေန ပရိဗ္ဗာဇကေန သမဏမုဏ္ဍိကာပုတ္တေန သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ၊ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ ပဉ္စကင်္ဂံ ထပတိံ ဥဂ္ဂါဟမာနော ပရိဗ္ဗာဇကော သမဏမုဏ္ဍိကာပုတ္တော ဧတဒဝေါစ:
Then Pañcakaṅga approached Uggāhamāna, and exchanged greetings with him. When the greetings and polite conversation were over, he sat down to one side. Uggāhamāna said to him:
“စတူဟိ ခေါ အဟံ, ဂဟပတိ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတံ ပုရိသပုဂ္ဂလံ ပညပေမိ သမ္ပန္နကုသလံ ပရမကုသလံ ဥတ္တမပတ္တိပတ္တံ သမဏံ အယောဇ္ဈံ၊ ကတမေဟိ စတူဟိ? ဣဓ, ဂဟပတိ, န ကာယေန ပါပကမ္မံ ကရောတိ, န ပါပကံ ဝါစံ ဘာသတိ, န ပါပကံ သင်္ကပ္ပံ သင်္ကပ္ပေတိ, န ပါပကံ အာဇီဝံ အာဇီဝတိ—ဣမေဟိ ခေါ အဟံ, ဂဟပတိ, စတူဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတံ ပုရိသပုဂ္ဂလံ ပညပေမိ သမ္ပန္နကုသလံ ပရမကုသလံ ဥတ္တမပတ္တိပတ္တံ သမဏံ အယောဇ္ဈန်”တိ၊
“Householder, when an individual has four qualities I describe them as an invincible ascetic—accomplished in the skillful, excelling in the skillful, attained to the highest attainment. What four? It’s when they do no bad deeds with their body; speak no bad words; think no bad thoughts; and don’t earn a living by bad livelihood. When an individual has these four qualities I describe them as an invincible ascetic.”
အထ ခေါ ပဉ္စကင်္ဂေါ ထပတိ ဥဂ္ဂါဟမာနဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ သမဏမုဏ္ဍိကာပုတ္တဿ ဘာသိတံ နေဝ အဘိနန္ဒိ နပ္ပဋိက္ကောသိ၊ အနဘိနန္ဒိတွာ အပ္ပဋိက္ကောသိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ: “ဘဂဝတော သန္တိကေ ဧတဿ ဘာသိတဿ အတ္ထံ အာဇာနိဿာမီ”တိ၊
Then Pañcakaṅga neither approved nor dismissed that bhikkhu’s statement. He got up from his seat, thinking, “I will learn the meaning of this statement from the Buddha himself.”
အထ ခေါ ပဉ္စကင်္ဂေါ ထပတိ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ပဉ္စကင်္ဂေါ ထပတိ ယာဝတကော အဟောသိ ဥဂ္ဂါဟမာနေန ပရိဗ္ဗာဇကေန သမဏမုဏ္ဍိကာပုတ္တေန သဒ္ဓိံ ကထာသလ္လာပေါ တံ သဗ္ဗံ ဘဂဝတော အာရောစေသိ၊
Then he went to the Buddha, bowed, sat down to one side, and informed the Buddha of all that had been discussed.
ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘဂဝါ ပဉ္စကင်္ဂံ ထပတိံ ဧတဒဝေါစ: “ဧဝံ သန္တေ ခေါ, ထပတိ, ဒဟရော ကုမာရော မန္ဒော ဥတ္တာနသေယျကော သမ္ပန္နကုသလော ဘဝိဿတိ ပရမကုသလော ဥတ္တမပတ္တိပတ္တော သမဏော အယောဇ္ဈော, ယထာ ဥဂ္ဂါဟမာနဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ သမဏမုဏ္ဍိကာပုတ္တဿ ဝစနံ၊ ဒဟရဿ ဟိ, ထပတိ, ကုမာရဿ မန္ဒဿ ဥတ္တာနသေယျကဿ ကာယောတိပိ န ဟောတိ, ကုတော ပန ကာယေန ပါပကမ္မံ ကရိဿတိ, အညတြ ဖန္ဒိတမတ္တာ၊ ဒဟရဿ ဟိ, ထပတိ, ကုမာရဿ မန္ဒဿ ဥတ္တာနသေယျကဿ ဝါစာတိပိ န ဟောတိ, ကုတော ပန ပါပကံ ဝါစံ ဘာသိဿတိ, အညတြ ရောဒိတမတ္တာ၊ ဒဟရဿ ဟိ, ထပတိ, ကုမာရဿ မန္ဒဿ ဥတ္တာနသေယျကဿ သင်္ကပ္ပေါတိပိ န ဟောတိ, ကုတော ပန ပါပကံ သင်္ကပ္ပံ သင်္ကပ္ပိဿတိ, အညတြ ဝိကူဇိတမတ္တာ၊ ဒဟရဿ ဟိ, ထပတိ, ကုမာရဿ မန္ဒဿ ဥတ္တာနသေယျကဿ အာဇီဝေါတိပိ န ဟောတိ, ကုတော ပန ပါပကံ အာဇီဝံ အာဇီဝိဿတိ, အညတြ မာတုထညာ၊ ဧဝံ သန္တေ ခေါ, ထပတိ, ဒဟရော ကုမာရော မန္ဒော ဥတ္တာနသေယျကော သမ္ပန္နကုသလော ဘဝိဿတိ ပရမကုသလော ဥတ္တမပတ္တိပတ္တော သမဏော အယောဇ္ဈော, ယထာ ဥဂ္ဂါဟမာနဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ သမဏမုဏ္ဍိကာပုတ္တဿ ဝစနံ၊
When he had spoken, the Buddha said to him, “Master builder, if what Uggāhamāna says is true, a little baby boy is an invincible ascetic—accomplished in the skillful, excelling in the skillful, attained to the highest attainment. For a little baby doesn’t even have a concept of ‘a body’, so how could they possibly do a bad deed with their body, apart from just wriggling? And a little baby doesn’t even have a concept of ‘speech’, so how could they possibly speak bad words, apart from just crying? And a little baby doesn’t even have a concept of ‘thought’, so how could they possibly think bad thoughts, apart from just whimpering? And a little baby doesn’t even have a concept of ‘livelihood’, so how could they possibly earn a living by bad livelihood, apart from their mother’s breast? If what Uggāhamāna says is true, a little baby boy is an invincible ascetic—accomplished in the skillful, excelling in the skillful, attained to the highest attainment.
စတူဟိ ခေါ အဟံ, ထပတိ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတံ ပုရိသပုဂ္ဂလံ ပညပေမိ န စေဝ သမ္ပန္နကုသလံ န ပရမကုသလံ န ဥတ္တမပတ္တိပတ္တံ သမဏံ အယောဇ္ဈံ, အပိ စိမံ ဒဟရံ ကုမာရံ မန္ဒံ ဥတ္တာနသေယျကံ သမဓိဂယှ တိဋ္ဌတိ၊ ကတမေဟိ စတူဟိ? ဣဓ, ထပတိ, န ကာယေန ပါပကမ္မံ ကရောတိ, န ပါပကံ ဝါစံ ဘာသတိ, န ပါပကံ သင်္ကပ္ပံ သင်္ကပ္ပေတိ, န ပါပကံ အာဇီဝံ အာဇီဝတိ—ဣမေဟိ ခေါ အဟံ, ထပတိ, စတူဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတံ ပုရိသပုဂ္ဂလံ ပညပေမိ န စေဝ သမ္ပန္နကုသလံ န ပရမကုသလံ န ဥတ္တမပတ္တိပတ္တံ သမဏံ အယောဇ္ဈံ, အပိ စိမံ ဒဟရံ ကုမာရံ မန္ဒံ ဥတ္တာနသေယျကံ သမဓိဂယှ တိဋ္ဌတိ၊
When an individual has four qualities I describe them, not as an invincible ascetic—accomplished in the skillful, excelling in the skillful, attained to the highest attainment—but as having achieved the same level as a little baby. What four? It’s when they do no bad deeds with their body; speak no bad words; think no bad thoughts; and don’t earn a living by bad livelihood. When an individual has these four qualities I describe them, not as an invincible ascetic, but as having achieved the same level as a little baby.
ဒသဟိ ခေါ အဟံ, ထပတိ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတံ ပုရိသပုဂ္ဂလံ ပညပေမိ သမ္ပန္နကုသလံ ပရမကုသလံ ဥတ္တမပတ္တိပတ္တံ သမဏံ အယောဇ္ဈံ၊
When an individual has ten qualities, master builder, I describe them as an invincible ascetic—accomplished in the skillful, excelling in the skillful, attained to the highest attainment.
ဣမေ အကုသလာ သီလာ; တမဟံ, ထပတိ, ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဝဒါမိ၊ ဣတောသမုဋ္ဌာနာ အကုသလာ သီလာ; တမဟံ, ထပတိ, ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဝဒါမိ၊ ဣဓ အကုသလာ သီလာ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ; တမဟံ, ထပတိ, ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဝဒါမိ၊ ဧဝံ ပဋိပန္နော အကုသလာနံ သီလာနံ နိရောဓာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ; တမဟံ, ထပတိ, ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဝဒါမိ၊
But certain things must first be understood, I say. ‘These are unskillful behaviors.’ ‘Unskillful behaviors stem from this.’ ‘Here unskillful behaviors cease without anything left over.’ ‘Someone practicing like this is practicing for the cessation of unskillful behaviors.’
ဣမေ ကုသလာ သီလာ; တမဟံ, ထပတိ, ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဝဒါမိ၊ ဣတောသမုဋ္ဌာနာ ကုသလာ သီလာ; တမဟံ, ထပတိ, ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဝဒါမိ၊ ဣဓ ကုသလာ သီလာ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ; တမဟံ, ထပတိ, ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဝဒါမိ၊ ဧဝံ ပဋိပန္နော ကုသလာနံ သီလာနံ နိရောဓာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ; တမဟံ, ထပတိ, ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဝဒါမိ၊
‘These are skillful behaviors.’ ‘Skillful behaviors stem from this.’ ‘Here skillful behaviors cease without anything left over.’ ‘Someone practicing like this is practicing for the cessation of skillful behaviors.’
ဣမေ အကုသလာ သင်္ကပ္ပါ; တမဟံ, ထပတိ, ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဝဒါမိ၊ ဣတောသမုဋ္ဌာနာ အကုသလာ သင်္ကပ္ပါ; တမဟံ, ထပတိ, ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဝဒါမိ၊ ဣဓ အကုသလာ သင်္ကပ္ပါ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ; တမဟံ, ထပတိ, ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဝဒါမိ၊ ဧဝံ ပဋိပန္နော အကုသလာနံ သင်္ကပ္ပါနံ နိရောဓာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ; တမဟံ, ထပတိ, ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဝဒါမိ၊
‘These are unskillful thoughts.’ ‘Unskillful thoughts stem from this.’ ‘Here unskillful thoughts cease without anything left over.’ ‘Someone practicing like this is practicing for the cessation of unskillful thoughts.’
ဣမေ ကုသလာ သင်္ကပ္ပါ; တမဟံ, ထပတိ, ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဝဒါမိ၊ ဣတောသမုဋ္ဌာနာ ကုသလာ သင်္ကပ္ပါ; တမဟံ, ထပတိ, ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဝဒါမိ၊ ဣဓ ကုသလာ သင်္ကပ္ပါ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ; တမဟံ, ထပတိ, ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဝဒါမိ၊ ဧဝံ ပဋိပန္နော ကုသလာနံ သင်္ကပ္ပါနံ နိရောဓာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ; တမဟံ, ထပတိ, ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဝဒါမိ၊
‘These are skillful thoughts.’ ‘Skillful thoughts stem from this.’ ‘Here skillful thoughts cease without anything left over.’ ‘Someone practicing like this is practicing for the cessation of skillful thoughts.’
ကတမေ စ, ထပတိ, အကုသလာ သီလာ? အကုသလံ ကာယကမ္မံ, အကုသလံ ဝစီကမ္မံ, ပါပကော အာဇီဝေါ—ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ထပတိ, အကုသလာ သီလာ၊
And what, master builder, are unskillful behaviors? Unskillful deeds by way of body and speech, and bad livelihood. These are called unskillful behaviors.
ဣမေ စ, ထပတိ, အကုသလာ သီလာ ကိံသမုဋ္ဌာနာ? သမုဋ္ဌာနမ္ပိ နေသံ ဝုတ္တံ၊ ‘စိတ္တသမုဋ္ဌာနာ'တိဿ ဝစနီယံ၊ ကတမံ စိတ္တံ? စိတ္တမ္ပိ ဟိ ဗဟုံ အနေကဝိဓံ နာနပ္ပကာရကံ၊ ယံ စိတ္တံ သရာဂံ သဒေါသံ သမောဟံ, ဣတောသမုဋ္ဌာနာ အကုသလာ သီလာ၊
And where do these unskillful behaviors stem from? Where they stem from has been stated. You should say that they stem from the mind. What mind? The mind takes many and diverse forms. But unskillful behaviors stem from a mind that has greed, hate, and delusion.
ဣမေ စ, ထပတိ, အကုသလာ သီလာ ကုဟိံ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ? နိရောဓောပိ နေသံ ဝုတ္တော၊ ဣဓ, ထပတိ, ဘိက္ခု ကာယဒုစ္စရိတံ ပဟာယ ကာယသုစရိတံ ဘာဝေတိ, ဝစီဒုစ္စရိတံ ပဟာယ ဝစီသုစရိတံ ဘာဝေတိ, မနောဒုစ္စရိတံ ပဟာယ မနောသုစရိတံ ဘာဝေတိ, မိစ္ဆာဇီဝံ ပဟာယ သမ္မာဇီဝေန ဇီဝိတံ ကပ္ပေတိ—ဧတ္ထေတေ အကုသလာ သီလာ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ၊
And where do these unskillful behaviors cease without anything left over? Their cessation has also been stated. It’s when a bhikkhu gives up bad conduct by way of body, speech, and mind, and develops good conduct by way of body, speech, and mind; they give up wrong livelihood and earn a living by right livelihood. This is where these unskillful behaviors cease without anything left over.
ကထံ ပဋိပန္နော, ထပတိ, အကုသလာနံ သီလာနံ နိရောဓာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ? ဣဓ, ထပတိ, ဘိက္ခု အနုပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အနုပ္ပါဒါယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ; ဥပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ; အနုပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပ္ပါဒါယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ; ဥပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဌိတိယာ အသမ္မောသာယ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ ဘာဝနာယ ပါရိပူရိယာ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ၊ ဧဝံ ပဋိပန္နော ခေါ, ထပတိ, အကုသလာနံ သီလာနံ နိရောဓာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ၊
And how is someone practicing for the cessation of unskillful behaviors? It’s when a bhikkhu generates enthusiasm, tries, makes an effort, exerts the mind, and strives so that bad, unskillful qualities don’t arise. They generate enthusiasm, try, make an effort, exert the mind, and strive so that bad, unskillful qualities that have arisen are given up. They generate enthusiasm, try, make an effort, exert the mind, and strive so that skillful qualities arise. They generate enthusiasm, try, make an effort, exert the mind, and strive so that skillful qualities that have arisen remain, are not lost, but increase, mature, and are completed by development. Someone practicing like this is practicing for the cessation of unskillful behaviors.
ကတမေ စ, ထပတိ, ကုသလာ သီလာ? ကုသလံ ကာယကမ္မံ, ကုသလံ ဝစီကမ္မံ, အာဇီဝပရိသုဒ္ဓမ္ပိ ခေါ အဟံ, ထပတိ, သီလသ္မိံ ဝဒါမိ၊ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ထပတိ, ကုသလာ သီလာ၊
And what are skillful behaviors? Skillful deeds by way of body and speech, and purified livelihood are included in behavior, I say. These are called skillful behaviors.
ဣမေ စ, ထပတိ, ကုသလာ သီလာ ကိံသမုဋ္ဌာနာ? သမုဋ္ဌာနမ္ပိ နေသံ ဝုတ္တံ၊ ‘စိတ္တသမုဋ္ဌာနာ'တိဿ ဝစနီယံ၊ ကတမံ စိတ္တံ? စိတ္တမ္ပိ ဟိ ဗဟုံ အနေကဝိဓံ နာနပ္ပကာရကံ၊ ယံ စိတ္တံ ဝီတရာဂံ ဝီတဒေါသံ ဝီတမောဟံ, ဣတောသမုဋ္ဌာနာ ကုသလာ သီလာ၊
And where do these skillful behaviors stem from? Where they stem from has been stated. You should say that they stem from the mind. What mind? The mind takes many and diverse forms. But skillful behaviors stem from a mind that is free from greed, hate, and delusion.
ဣမေ စ, ထပတိ, ကုသလာ သီလာ ကုဟိံ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ? နိရောဓောပိ နေသံ ဝုတ္တော၊ ဣဓ, ထပတိ, ဘိက္ခု သီလဝါ ဟောတိ နော စ သီလမယော, တဉ္စ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ; ယတ္ထဿ တေ ကုသလာ သီလာ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ၊
And where do these skillful behaviors cease without anything left over? Their cessation has also been stated. It’s when a bhikkhu behaves ethically, but they don’t identify with their ethical behavior. And they truly understand the freedom of heart and freedom by wisdom where these skillful behaviors cease without anything left over.
ကထံ ပဋိပန္နော စ, ထပတိ, ကုသလာနံ သီလာနံ နိရောဓာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ? ဣဓ, ထပတိ, ဘိက္ခု အနုပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အနုပ္ပါဒါယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ; ဥပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ …ပေ… အနုပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပ္ပါဒါယ …ပေ… ဥပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဌိတိယာ အသမ္မောသာယ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ ဘာဝနာယ ပါရိပူရိယာ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ၊ ဧဝံ ပဋိပန္နော ခေါ, ထပတိ, ကုသလာနံ သီလာနံ နိရောဓာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ၊
And how is someone practicing for the cessation of skillful behaviors? It’s when a bhikkhu generates enthusiasm, tries, makes an effort, exerts the mind, and strives so that bad, unskillful qualities don’t arise … so that unskillful qualities are given up … so that skillful qualities arise … so that skillful qualities that have arisen remain, are not lost, but increase, mature, and are fulfilled by development. Someone practicing like this is practicing for the cessation of skillful behaviors.
ကတမေ စ, ထပတိ, အကုသလာ သင်္ကပ္ပါ? ကာမသင်္ကပ္ပေါ, ဗျာပါဒသင်္ကပ္ပေါ, ဝိဟိံသာသင်္ကပ္ပေါ—ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ထပတိ, အကုသလာ သင်္ကပ္ပါ၊
And what are unskillful thoughts? Thoughts of sensuality, of malice, and of cruelty. These are called unskillful thoughts.
ဣမေ စ, ထပတိ, အကုသလာ သင်္ကပ္ပါ ကိံသမုဋ္ဌာနာ? သမုဋ္ဌာနမ္ပိ နေသံ ဝုတ္တံ၊ ‘သညာသမုဋ္ဌာနာ'တိဿ ဝစနီယံ၊ ကတမာ သညာ? သညာပိ ဟိ ဗဟူ အနေကဝိဓာ နာနပ္ပကာရကာ၊ ကာမသညာ, ဗျာပါဒသညာ, ဝိဟိံသာသညာ—ဣတောသမုဋ္ဌာနာ အကုသလာ သင်္ကပ္ပါ၊
And where do these unskillful thoughts stem from? Where they stem from has been stated. You should say that they stem from perception. What perception? Perception takes many and diverse forms. Perceptions of sensuality, malice, and cruelty—unskillful thoughts stem from this.
ဣမေ စ, ထပတိ, အကုသလာ သင်္ကပ္ပါ ကုဟိံ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ? နိရောဓောပိ နေသံ ဝုတ္တော၊ ဣဓ, ထပတိ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ …ပေ… ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ; ဧတ္ထေတေ အကုသလာ သင်္ကပ္ပါ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ၊
And where do these unskillful thoughts cease without anything left over? Their cessation has also been stated. It’s when a bhikkhu, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, enters and remains in the first jhāna, which has the rapture and bliss born of seclusion, while placing the mind and keeping it connected. This is where these unskillful thoughts cease without anything left over.
ကထံ ပဋိပန္နော စ, ထပတိ, အကုသလာနံ သင်္ကပ္ပါနံ နိရောဓာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ? ဣဓ, ထပတိ, ဘိက္ခု အနုပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အနုပ္ပါဒါယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ; ဥပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ …ပေ… အနုပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပ္ပါဒါယ …ပေ… ဥပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဌိတိယာ အသမ္မောသာယ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ ဘာဝနာယ ပါရိပူရိယာ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ၊ ဧဝံ ပဋိပန္နော ခေါ, ထပတိ, အကုသလာနံ သင်္ကပ္ပါနံ နိရောဓာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ၊
And how is someone practicing for the cessation of unskillful thoughts? It’s when a bhikkhu generates enthusiasm, tries, makes an effort, exerts the mind, and strives so that bad, unskillful qualities don’t arise … so that unskillful qualities are given up … so that skillful qualities arise … so that skillful qualities that have arisen remain, are not lost, but increase, mature, and are fulfilled by development. Someone practicing like this is practicing for the cessation of unskillful thoughts.
ကတမေ စ, ထပတိ, ကုသလာ သင်္ကပ္ပါ? နေက္ခမ္မသင်္ကပ္ပေါ, အဗျာပါဒသင်္ကပ္ပေါ, အဝိဟိံသာသင်္ကပ္ပေါ—ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ထပတိ, ကုသလာ သင်္ကပ္ပါ၊
And what are skillful thoughts? Thoughts of renunciation, good will, and harmlessness. These are called skillful thoughts.
ဣမေ စ, ထပတိ, ကုသလာ သင်္ကပ္ပါ ကိံသမုဋ္ဌာနာ? သမုဋ္ဌာနမ္ပိ နေသံ ဝုတ္တံ၊ ‘သညာသမုဋ္ဌာနာ'တိဿ ဝစနီယံ၊ ကတမာ သညာ? သညာပိ ဟိ ဗဟူ အနေကဝိဓာ နာနပ္ပကာရကာ၊ နေက္ခမ္မသညာ, အဗျာပါဒသညာ, အဝိဟိံသာသညာ—ဣတောသမုဋ္ဌာနာ ကုသလာ သင်္ကပ္ပါ၊
And where do these skillful thoughts stem from? Where they stem from has been stated. You should say that they stem from perception. What perception? Perception takes many and diverse forms. Perceptions of renunciation, good will, and harmlessness—skillful thoughts stem from this.
ဣမေ စ, ထပတိ, ကုသလာ သင်္ကပ္ပါ ကုဟိံ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ? နိရောဓောပိ နေသံ ဝုတ္တော၊ ဣဓ, ထပတိ, ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ …ပေ… ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ; ဧတ္ထေတေ ကုသလာ သင်္ကပ္ပါ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ၊
And where do these skillful thoughts cease without anything left over? Their cessation has also been stated. It’s when, as the placing of the mind and keeping it connected are stilled, a bhikkhu enters and remains in the second jhāna, which has the rapture and bliss born of immersion, with internal clarity and mind at one, without placing the mind and keeping it connected. This is where these skillful thoughts cease without anything left over.
ကထံ ပဋိပန္နော စ, ထပတိ, ကုသလာနံ သင်္ကပ္ပါနံ နိရောဓာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ? ဣဓ, ထပတိ, ဘိက္ခု အနုပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အနုပ္ပါဒါယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ; ဥပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ …ပေ… အနုပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပ္ပါဒါယ …ပေ… ဥပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဌိတိယာ အသမ္မောသာယ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ ဘာဝနာယ ပါရိပူရိယာ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ၊ ဧဝံ ပဋိပန္နော ခေါ, ထပတိ, ကုသလာနံ သင်္ကပ္ပါနံ နိရောဓာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ၊
And how is someone practicing for the cessation of skillful thoughts? It’s when a bhikkhu generates enthusiasm, tries, makes an effort, exerts the mind, and strives so that bad, unskillful qualities don’t arise … so that unskillful qualities are given up … so that skillful qualities arise … so that skillful qualities that have arisen remain, are not lost, but increase, mature, and are fulfilled by development. Someone practicing like this is practicing for the cessation of skillful thoughts.
ကတမေဟိ စာဟံ, ထပတိ, ဒသဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတံ ပုရိသပုဂ္ဂလံ ပညပေမိ သမ္ပန္နကုသလံ ပရမကုသလံ ဥတ္တမပတ္တိပတ္တံ သမဏံ အယောဇ္ဈံ? ဣဓ, ထပတိ, ဘိက္ခု အသေခါယ သမ္မာဒိဋ္ဌိယာ သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေခေန သမ္မာသင်္ကပ္ပေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေခါယ သမ္မာဝါစာယ သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေခေန သမ္မာကမ္မန္တေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေခေန သမ္မာအာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေခေန သမ္မာဝါယာမေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေခါယ သမ္မာသတိယာ သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေခေန သမ္မာသမာဓိနာ သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေခေန သမ္မာဉာဏေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေခါယ သမ္မာဝိမုတ္တိယာ သမန္နာဂတော ဟောတိ—ဣမေဟိ ခေါ အဟံ, ထပတိ, ဒသဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတံ ပုရိသပုဂ္ဂလံ ပညပေမိ သမ္ပန္နကုသလံ ပရမကုသလံ ဥတ္တမပတ္တိပတ္တံ သမဏံ အယောဇ္ဈန်”တိ၊
Master builder, when an individual has what ten qualities do I describe them as an invincible ascetic—accomplished in the skillful, excelling in the skillful, attained to the highest attainment? It’s when a bhikkhu has an adept’s right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, right immersion, right knowledge, and right freedom. When an individual has these ten qualities, I describe them as an invincible ascetic—accomplished in the skillful, excelling in the skillful, attained to the highest attainment.”
ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ၊ အတ္တမနော ပဉ္စကင်္ဂေါ ထပတိ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒီတိ၊
That is what the Buddha said. Satisfied, Pañcakaṅga the master builder was happy with what the Buddha said.
သမဏမုဏ္ဍိကသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ အဋ္ဌမံ၊
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]