| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
๑๐. สมณสุตฺตวณฺณนา
10. Samaṇasuttavaṇṇanā
๒๔๑. ทสเม อิเธวาติ อิมสฺมิํเยว สาสเนฯ อยํ ปน นิยโม เสสปเทสุปิ เวทิตโพฺพฯ ทุติยาทโยปิ หิ สมณา อิเธว, น อญฺญตฺถฯ สุญฺญาติ ริตฺตา ตุจฺฉาฯ ปรปฺปวาทาติ จตฺตาโร สสฺสตวาทา, จตฺตาโร เอกจฺจสสฺสติกา, จตฺตาโร อนฺตานนฺติกา, จตฺตาโร อมราวิเกฺขปิกา, เทฺว อธิจฺจสมุปฺปนฺนิกา, โสฬส สญฺญิวาทา, อฎฺฐ อสญฺญิวาทา, อฎฺฐ เนวสญฺญินาสญฺญิวาทา, สตฺต อุเจฺฉทวาทา, ปญฺจ ทิฎฺฐธมฺมนิพฺพานวาทาติ อิเม สเพฺพปิ พฺรหฺมชาเล อาคตทฺวาสฎฺฐิทิฎฺฐิโย อิโต พาหิรานํ ปเรสํ ปวาทา ปรปฺปวาทา นามฯ เต สเพฺพปิ อิเมหิ จตูหิ ผลฎฺฐกสมเณหิ สุญฺญาฯ น หิ เต เอตฺถ สนฺติฯ น เกวลญฺจ เอเตเหว สุญฺญา , จตูหิ ปน มคฺคฎฺฐกสมเณหิปิ, จตุนฺนํ มคฺคานํ อตฺถาย อารทฺธวิปสฺสเกหิปีติ ทฺวาทสหิปิ สมเณหิ สุญฺญา เอวฯ อิทเมว อตฺถํ สนฺธาย ภควตา มหาปรินิพฺพาเน (ที. นิ. ๒.๒๑๔) วุตฺตํ –
241. Dasame idhevāti imasmiṃyeva sāsane. Ayaṃ pana niyamo sesapadesupi veditabbo. Dutiyādayopi hi samaṇā idheva, na aññattha. Suññāti rittā tucchā. Parappavādāti cattāro sassatavādā, cattāro ekaccasassatikā, cattāro antānantikā, cattāro amarāvikkhepikā, dve adhiccasamuppannikā, soḷasa saññivādā, aṭṭha asaññivādā, aṭṭha nevasaññināsaññivādā, satta ucchedavādā, pañca diṭṭhadhammanibbānavādāti ime sabbepi brahmajāle āgatadvāsaṭṭhidiṭṭhiyo ito bāhirānaṃ paresaṃ pavādā parappavādā nāma. Te sabbepi imehi catūhi phalaṭṭhakasamaṇehi suññā. Na hi te ettha santi. Na kevalañca eteheva suññā , catūhi pana maggaṭṭhakasamaṇehipi, catunnaṃ maggānaṃ atthāya āraddhavipassakehipīti dvādasahipi samaṇehi suññā eva. Idameva atthaṃ sandhāya bhagavatā mahāparinibbāne (dī. ni. 2.214) vuttaṃ –
‘‘เอกูนติํโส วยสา สุภทฺท,
‘‘Ekūnatiṃso vayasā subhadda,
ยํ ปพฺพชิํ กิํกุสลานุเอสี;
Yaṃ pabbajiṃ kiṃkusalānuesī;
วสฺสานิ ปญฺญาส สมาธิกานิ,
Vassāni paññāsa samādhikāni,
ยโต อหํ ปพฺพชิโต สุภทฺท;
Yato ahaṃ pabbajito subhadda;
ญายสฺส ธมฺมสฺส ปเทสวตฺตี,
Ñāyassa dhammassa padesavattī,
อิโต พหิทฺธา สมโณปิ นตฺถิ’’ฯ
Ito bahiddhā samaṇopi natthi’’.
‘‘ทุติโยปิ สมโณ นตฺถิ, ตติโยปิ สมโณ นตฺถิ, จตุโตฺถปิ สมโณ นตฺถิ, สุญฺญา ปรปฺปวาทา สมเณหิ อเญฺญหี’’ติ ฯ เอตฺถ หิ ปเทสวตฺตีติ อารทฺธวิปสฺสโก อธิเปฺปโตฯ ตสฺมา โสตาปตฺติมคฺคสฺส อารทฺธวิปสฺสกํ มคฺคฎฺฐํ ผลฎฺฐนฺติ ตโยปิ เอกโต กตฺวา ‘‘สมโณปิ นตฺถี’’ติ อาห, สกทาคามิมคฺคสฺส อารทฺธวิปสฺสกํ มคฺคฎฺฐํ ผลฎฺฐนฺติ ตโยปิ เอกโต กตฺวา ‘‘ทุติโยปิ สมโณ นตฺถี’’ติ อาหฯ อิตเรสุปิ ทฺวีสุ เอเสว นโยฯ เอกาทสมํ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ
‘‘Dutiyopi samaṇo natthi, tatiyopi samaṇo natthi, catutthopi samaṇo natthi, suññā parappavādā samaṇehi aññehī’’ti . Ettha hi padesavattīti āraddhavipassako adhippeto. Tasmā sotāpattimaggassa āraddhavipassakaṃ maggaṭṭhaṃ phalaṭṭhanti tayopi ekato katvā ‘‘samaṇopi natthī’’ti āha, sakadāgāmimaggassa āraddhavipassakaṃ maggaṭṭhaṃ phalaṭṭhanti tayopi ekato katvā ‘‘dutiyopi samaṇo natthī’’ti āha. Itaresupi dvīsu eseva nayo. Ekādasamaṃ uttānatthamevāti.
กมฺมวโคฺค จตุโตฺถฯ
Kammavaggo catuttho.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๑๐. สมณสุตฺตํ • 10. Samaṇasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑๐-๑๑. สมณสุตฺตาทิวณฺณนา • 10-11. Samaṇasuttādivaṇṇanā
