| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पञ्चपकरण-अट्ठकथा • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
४. समन्नागतकथावण्णना
4. Samannāgatakathāvaṇṇanā
३९३. इदानि समन्नागतकथा नाम होति। तत्थ द्वे समन्नागमा पच्चुप्पन्नक्खणे समङ्गीभावसमन्नागमो च रूपावचरादीसु अञ्ञतरभूमिप्पत्तितो पटिलाभसमन्नागमो च। सो याव अधिगतविसेसा न परिहायति, तावदेव लब्भति। येसं पन ठपेत्वा इमे द्वे समन्नागमे अञ्ञो उपपत्तिधम्मवसेन एको समन्नागमो नाम होतीति लद्धि, सेय्यथापि एतरहि उत्तरापथकानं, तेसं पत्तिधम्मो नाम कोचि नत्थीति अनुबोधनत्थं अरहा चतूहि फलेहि समन्नागतोति पुच्छा सकवादिस्स, पत्तिं सन्धाय पटिञ्ञा इतरस्स। अथस्स ‘‘यदि ते अरहा चतूहि खन्धेहि विय चतूहि फलेहि समन्नागतो, एवं सन्ते ये चतूसु फलेसु चत्तारो फस्सादयो, तेहि ते अरहतो समन्नागतता पापुणाती’’ति चोदनत्थं अरहा चतूहि फस्सेहीतिआदि आरद्धं। तं सब्बं परवादिना एकक्खणे चतुन्नं फस्सादीनं अभावा पटिक्खित्तं। अनागामिपञ्हादीसुपि एसेव नयो।
393. Idāni samannāgatakathā nāma hoti. Tattha dve samannāgamā paccuppannakkhaṇe samaṅgībhāvasamannāgamo ca rūpāvacarādīsu aññatarabhūmippattito paṭilābhasamannāgamo ca. So yāva adhigatavisesā na parihāyati, tāvadeva labbhati. Yesaṃ pana ṭhapetvā ime dve samannāgame añño upapattidhammavasena eko samannāgamo nāma hotīti laddhi, seyyathāpi etarahi uttarāpathakānaṃ, tesaṃ pattidhammo nāma koci natthīti anubodhanatthaṃ arahā catūhi phalehi samannāgatoti pucchā sakavādissa, pattiṃ sandhāya paṭiññā itarassa. Athassa ‘‘yadi te arahā catūhi khandhehi viya catūhi phalehi samannāgato, evaṃ sante ye catūsu phalesu cattāro phassādayo, tehi te arahato samannāgatatā pāpuṇātī’’ti codanatthaṃ arahā catūhi phassehītiādi āraddhaṃ. Taṃ sabbaṃ paravādinā ekakkhaṇe catunnaṃ phassādīnaṃ abhāvā paṭikkhittaṃ. Anāgāmipañhādīsupi eseva nayo.
३९५. सोतापत्तिफलं वीतिवत्तोति न पठमज्झानं विय दुतियज्झानलाभी; पुन अनुप्पत्तिया पन वीतिवत्तोति पुच्छति। सोतापत्तिमग्गन्तिआदि यं वीतिवत्तो, तेनस्स पुन असमन्नागमं दस्सेतुं आरद्धं।
395. Sotāpattiphalaṃ vītivattoti na paṭhamajjhānaṃ viya dutiyajjhānalābhī; puna anuppattiyā pana vītivattoti pucchati. Sotāpattimaggantiādi yaṃ vītivatto, tenassa puna asamannāgamaṃ dassetuṃ āraddhaṃ.
३९६. तेहि च अपरिहीनोति पञ्हे यस्मा यथा पच्चनीकसमुदाचारेन लोकियज्झानधम्मा परिहायन्ति, न एवं लोकुत्तरा। मग्गेन हि ये किलेसा पहीयन्ति, फलेन च पटिप्पस्सम्भन्ति, ते तथा पहीनाव तथा पटिप्पस्सद्धायेव च होन्ति, तस्मा सकवादिना आमन्ताति पटिञ्ञातं। स्वायमत्थो परतो ‘‘अरहता चत्तारो मग्गा पटिलद्धा’’तिआदीसु पकासितोयेव। सेसं उत्तानत्थमेवाति।
396. Tehi ca aparihīnoti pañhe yasmā yathā paccanīkasamudācārena lokiyajjhānadhammā parihāyanti, na evaṃ lokuttarā. Maggena hi ye kilesā pahīyanti, phalena ca paṭippassambhanti, te tathā pahīnāva tathā paṭippassaddhāyeva ca honti, tasmā sakavādinā āmantāti paṭiññātaṃ. Svāyamattho parato ‘‘arahatā cattāro maggā paṭiladdhā’’tiādīsu pakāsitoyeva. Sesaṃ uttānatthamevāti.
समन्नागतकथावण्णना।
Samannāgatakathāvaṇṇanā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / अभिधम्मपिटक • Abhidhammapiṭaka / कथावत्थुपाळि • Kathāvatthupāḷi / (३६) ४. समन्नागतकथा • (36) 4. Samannāgatakathā
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-मूलटीका • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ४. समन्नागतकथावण्णना • 4. Samannāgatakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / अभिधम्मपिटक (टीका) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / पञ्चपकरण-अनुटीका • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ४. समन्नागतकथावण्णना • 4. Samannāgatakathāvaṇṇanā
