| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
๔. สมนฺนาคตกถาวณฺณนา
4. Samannāgatakathāvaṇṇanā
๓๙๓. อิทานิ สมนฺนาคตกถา นาม โหติฯ ตตฺถ เทฺว สมนฺนาคมา ปจฺจุปฺปนฺนกฺขเณ สมงฺคีภาวสมนฺนาคโม จ รูปาวจราทีสุ อญฺญตรภูมิปฺปตฺติโต ปฎิลาภสมนฺนาคโม จฯ โส ยาว อธิคตวิเสสา น ปริหายติ, ตาวเทว ลพฺภติฯ เยสํ ปน ฐเปตฺวา อิเม เทฺว สมนฺนาคเม อโญฺญ อุปปตฺติธมฺมวเสน เอโก สมนฺนาคโม นาม โหตีติ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ เอตรหิ อุตฺตราปถกานํ, เตสํ ปตฺติธโมฺม นาม โกจิ นตฺถีติ อนุโพธนตฺถํ อรหา จตูหิ ผเลหิ สมนฺนาคโตติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปตฺติํ สนฺธาย ปฎิญฺญา อิตรสฺสฯ อถสฺส ‘‘ยทิ เต อรหา จตูหิ ขเนฺธหิ วิย จตูหิ ผเลหิ สมนฺนาคโต, เอวํ สเนฺต เย จตูสุ ผเลสุ จตฺตาโร ผสฺสาทโย, เตหิ เต อรหโต สมนฺนาคตตา ปาปุณาตี’’ติ โจทนตฺถํ อรหา จตูหิ ผเสฺสหีติอาทิ อารทฺธํฯ ตํ สพฺพํ ปรวาทินา เอกกฺขเณ จตุนฺนํ ผสฺสาทีนํ อภาวา ปฎิกฺขิตฺตํฯ อนาคามิปญฺหาทีสุปิ เอเสว นโยฯ
393. Idāni samannāgatakathā nāma hoti. Tattha dve samannāgamā paccuppannakkhaṇe samaṅgībhāvasamannāgamo ca rūpāvacarādīsu aññatarabhūmippattito paṭilābhasamannāgamo ca. So yāva adhigatavisesā na parihāyati, tāvadeva labbhati. Yesaṃ pana ṭhapetvā ime dve samannāgame añño upapattidhammavasena eko samannāgamo nāma hotīti laddhi, seyyathāpi etarahi uttarāpathakānaṃ, tesaṃ pattidhammo nāma koci natthīti anubodhanatthaṃ arahā catūhi phalehi samannāgatoti pucchā sakavādissa, pattiṃ sandhāya paṭiññā itarassa. Athassa ‘‘yadi te arahā catūhi khandhehi viya catūhi phalehi samannāgato, evaṃ sante ye catūsu phalesu cattāro phassādayo, tehi te arahato samannāgatatā pāpuṇātī’’ti codanatthaṃ arahā catūhi phassehītiādi āraddhaṃ. Taṃ sabbaṃ paravādinā ekakkhaṇe catunnaṃ phassādīnaṃ abhāvā paṭikkhittaṃ. Anāgāmipañhādīsupi eseva nayo.
๓๙๕. โสตาปตฺติผลํ วีติวโตฺตติ น ปฐมชฺฌานํ วิย ทุติยชฺฌานลาภี; ปุน อนุปฺปตฺติยา ปน วีติวโตฺตติ ปุจฺฉติฯ โสตาปตฺติมคฺคนฺติอาทิ ยํ วีติวโตฺต, เตนสฺส ปุน อสมนฺนาคมํ ทเสฺสตุํ อารทฺธํฯ
395. Sotāpattiphalaṃ vītivattoti na paṭhamajjhānaṃ viya dutiyajjhānalābhī; puna anuppattiyā pana vītivattoti pucchati. Sotāpattimaggantiādi yaṃ vītivatto, tenassa puna asamannāgamaṃ dassetuṃ āraddhaṃ.
๓๙๖. เตหิ จ อปริหีโนติ ปเญฺห ยสฺมา ยถา ปจฺจนีกสมุทาจาเรน โลกิยชฺฌานธมฺมา ปริหายนฺติ, น เอวํ โลกุตฺตราฯ มเคฺคน หิ เย กิเลสา ปหียนฺติ, ผเลน จ ปฎิปฺปสฺสมฺภนฺติ, เต ตถา ปหีนาว ตถา ปฎิปฺปสฺสทฺธาเยว จ โหนฺติ, ตสฺมา สกวาทินา อามนฺตาติ ปฎิญฺญาตํฯ สฺวายมโตฺถ ปรโต ‘‘อรหตา จตฺตาโร มคฺคา ปฎิลทฺธา’’ติอาทีสุ ปกาสิโตเยวฯ เสสํ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ
396. Tehi ca aparihīnoti pañhe yasmā yathā paccanīkasamudācārena lokiyajjhānadhammā parihāyanti, na evaṃ lokuttarā. Maggena hi ye kilesā pahīyanti, phalena ca paṭippassambhanti, te tathā pahīnāva tathā paṭippassaddhāyeva ca honti, tasmā sakavādinā āmantāti paṭiññātaṃ. Svāyamattho parato ‘‘arahatā cattāro maggā paṭiladdhā’’tiādīsu pakāsitoyeva. Sesaṃ uttānatthamevāti.
สมนฺนาคตกถาวณฺณนาฯ
Samannāgatakathāvaṇṇanā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / อภิธมฺมปิฎก • Abhidhammapiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi / (๓๖) ๔. สมนฺนาคตกถา • (36) 4. Samannāgatakathā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-มูลฎีกา • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ๔. สมนฺนาคตกถาวณฺณนา • 4. Samannāgatakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / อภิธมฺมปิฎก (ฎีกา) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ปญฺจปกรณ-อนุฎีกา • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ๔. สมนฺนาคตกถาวณฺณนา • 4. Samannāgatakathāvaṇṇanā
