Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
൪. സമന്നാഗതകഥാവണ്ണനാ
4. Samannāgatakathāvaṇṇanā
൩൯൩. ഇദാനി സമന്നാഗതകഥാ നാമ ഹോതി. തത്ഥ ദ്വേ സമന്നാഗമാ പച്ചുപ്പന്നക്ഖണേ സമങ്ഗീഭാവസമന്നാഗമോ ച രൂപാവചരാദീസു അഞ്ഞതരഭൂമിപ്പത്തിതോ പടിലാഭസമന്നാഗമോ ച. സോ യാവ അധിഗതവിസേസാ ന പരിഹായതി, താവദേവ ലബ്ഭതി. യേസം പന ഠപേത്വാ ഇമേ ദ്വേ സമന്നാഗമേ അഞ്ഞോ ഉപപത്തിധമ്മവസേന ഏകോ സമന്നാഗമോ നാമ ഹോതീതി ലദ്ധി, സേയ്യഥാപി ഏതരഹി ഉത്തരാപഥകാനം, തേസം പത്തിധമ്മോ നാമ കോചി നത്ഥീതി അനുബോധനത്ഥം അരഹാ ചതൂഹി ഫലേഹി സമന്നാഗതോതി പുച്ഛാ സകവാദിസ്സ, പത്തിം സന്ധായ പടിഞ്ഞാ ഇതരസ്സ. അഥസ്സ ‘‘യദി തേ അരഹാ ചതൂഹി ഖന്ധേഹി വിയ ചതൂഹി ഫലേഹി സമന്നാഗതോ, ഏവം സന്തേ യേ ചതൂസു ഫലേസു ചത്താരോ ഫസ്സാദയോ, തേഹി തേ അരഹതോ സമന്നാഗതതാ പാപുണാതീ’’തി ചോദനത്ഥം അരഹാ ചതൂഹി ഫസ്സേഹീതിആദി ആരദ്ധം. തം സബ്ബം പരവാദിനാ ഏകക്ഖണേ ചതുന്നം ഫസ്സാദീനം അഭാവാ പടിക്ഖിത്തം. അനാഗാമിപഞ്ഹാദീസുപി ഏസേവ നയോ.
393. Idāni samannāgatakathā nāma hoti. Tattha dve samannāgamā paccuppannakkhaṇe samaṅgībhāvasamannāgamo ca rūpāvacarādīsu aññatarabhūmippattito paṭilābhasamannāgamo ca. So yāva adhigatavisesā na parihāyati, tāvadeva labbhati. Yesaṃ pana ṭhapetvā ime dve samannāgame añño upapattidhammavasena eko samannāgamo nāma hotīti laddhi, seyyathāpi etarahi uttarāpathakānaṃ, tesaṃ pattidhammo nāma koci natthīti anubodhanatthaṃ arahā catūhi phalehi samannāgatoti pucchā sakavādissa, pattiṃ sandhāya paṭiññā itarassa. Athassa ‘‘yadi te arahā catūhi khandhehi viya catūhi phalehi samannāgato, evaṃ sante ye catūsu phalesu cattāro phassādayo, tehi te arahato samannāgatatā pāpuṇātī’’ti codanatthaṃ arahā catūhi phassehītiādi āraddhaṃ. Taṃ sabbaṃ paravādinā ekakkhaṇe catunnaṃ phassādīnaṃ abhāvā paṭikkhittaṃ. Anāgāmipañhādīsupi eseva nayo.
൩൯൫. സോതാപത്തിഫലം വീതിവത്തോതി ന പഠമജ്ഝാനം വിയ ദുതിയജ്ഝാനലാഭീ; പുന അനുപ്പത്തിയാ പന വീതിവത്തോതി പുച്ഛതി. സോതാപത്തിമഗ്ഗന്തിആദി യം വീതിവത്തോ, തേനസ്സ പുന അസമന്നാഗമം ദസ്സേതും ആരദ്ധം.
395. Sotāpattiphalaṃ vītivattoti na paṭhamajjhānaṃ viya dutiyajjhānalābhī; puna anuppattiyā pana vītivattoti pucchati. Sotāpattimaggantiādi yaṃ vītivatto, tenassa puna asamannāgamaṃ dassetuṃ āraddhaṃ.
൩൯൬. തേഹി ച അപരിഹീനോതി പഞ്ഹേ യസ്മാ യഥാ പച്ചനീകസമുദാചാരേന ലോകിയജ്ഝാനധമ്മാ പരിഹായന്തി, ന ഏവം ലോകുത്തരാ. മഗ്ഗേന ഹി യേ കിലേസാ പഹീയന്തി, ഫലേന ച പടിപ്പസ്സമ്ഭന്തി, തേ തഥാ പഹീനാവ തഥാ പടിപ്പസ്സദ്ധായേവ ച ഹോന്തി, തസ്മാ സകവാദിനാ ആമന്താതി പടിഞ്ഞാതം. സ്വായമത്ഥോ പരതോ ‘‘അരഹതാ ചത്താരോ മഗ്ഗാ പടിലദ്ധാ’’തിആദീസു പകാസിതോയേവ. സേസം ഉത്താനത്ഥമേവാതി.
396. Tehi ca aparihīnoti pañhe yasmā yathā paccanīkasamudācārena lokiyajjhānadhammā parihāyanti, na evaṃ lokuttarā. Maggena hi ye kilesā pahīyanti, phalena ca paṭippassambhanti, te tathā pahīnāva tathā paṭippassaddhāyeva ca honti, tasmā sakavādinā āmantāti paṭiññātaṃ. Svāyamattho parato ‘‘arahatā cattāro maggā paṭiladdhā’’tiādīsu pakāsitoyeva. Sesaṃ uttānatthamevāti.
സമന്നാഗതകഥാവണ്ണനാ.
Samannāgatakathāvaṇṇanā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / കഥാവത്ഥുപാളി • Kathāvatthupāḷi / (൩൬) ൪. സമന്നാഗതകഥാ • (36) 4. Samannāgatakathā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ൪. സമന്നാഗതകഥാവണ്ണനാ • 4. Samannāgatakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ൪. സമന്നാഗതകഥാവണ്ണനാ • 4. Samannāgatakathāvaṇṇanā