Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਦੀਘਨਿਕਾਯ • Dīghanikāya

    ੨. ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਸੁਤ੍ਤਂ

    2. Sāmaññaphalasuttaṃ

    ਰਾਜਾਮਚ੍ਚਕਥਾ

    Rājāmaccakathā

    ੧੫੦. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਤਿ ਜੀવਕਸ੍ਸ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਮ੍ਬવਨੇ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਡ੍ਢਤੇਲ਼ਸੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤਦਹੁਪੋਸਥੇ ਪਨ੍ਨਰਸੇ ਕੋਮੁਦਿਯਾ ਚਾਤੁਮਾਸਿਨਿਯਾ ਪੁਣ੍ਣਾਯ ਪੁਣ੍ਣਮਾਯ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਰਾਜਾਮਚ੍ਚਪਰਿવੁਤੋ ਉਪਰਿਪਾਸਾਦવਰਗਤੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤਦਹੁਪੋਸਥੇ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ – ‘‘ਰਮਣੀਯਾ વਤ ਭੋ ਦੋਸਿਨਾ ਰਤ੍ਤਿ, ਅਭਿਰੂਪਾ વਤ ਭੋ ਦੋਸਿਨਾ ਰਤ੍ਤਿ, ਦਸ੍ਸਨੀਯਾ વਤ ਭੋ ਦੋਸਿਨਾ ਰਤ੍ਤਿ, ਪਾਸਾਦਿਕਾ વਤ ਭੋ ਦੋਸਿਨਾ ਰਤ੍ਤਿ, ਲਕ੍ਖਞ੍ਞਾ વਤ ਭੋ ਦੋਸਿਨਾ ਰਤ੍ਤਿ। ਕਂ ਨੁ ਖ੍વਜ੍ਜ ਸਮਣਂ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ વਾ ਪਯਿਰੁਪਾਸੇਯ੍ਯਾਮ, ਯਂ ਨੋ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸੀਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ?

    150. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati jīvakassa komārabhaccassa ambavane mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ aḍḍhateḷasehi bhikkhusatehi. Tena kho pana samayena rājā māgadho ajātasattu vedehiputto tadahuposathe pannarase komudiyā cātumāsiniyā puṇṇāya puṇṇamāya rattiyā rājāmaccaparivuto uparipāsādavaragato nisinno hoti. Atha kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto tadahuposathe udānaṃ udānesi – ‘‘ramaṇīyā vata bho dosinā ratti, abhirūpā vata bho dosinā ratti, dassanīyā vata bho dosinā ratti, pāsādikā vata bho dosinā ratti, lakkhaññā vata bho dosinā ratti. Kaṃ nu khvajja samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā payirupāseyyāma, yaṃ no payirupāsato cittaṃ pasīdeyyā’’ti?

    ੧੫੧. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਰਾਜਾਮਚ੍ਚੋ ਰਾਜਾਨਂ ਮਾਗਧਂ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਂ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਯਂ, ਦੇવ, ਪੂਰਣੋ ਕਸ੍ਸਪੋ ਸਙ੍ਘੀ ਚੇવ ਗਣੀ ਚ ਗਣਾਚਰਿਯੋ ਚ ਞਾਤੋ ਯਸਸ੍ਸੀ ਤਿਤ੍ਥਕਰੋ ਸਾਧੁਸਮ੍ਮਤੋ ਬਹੁਜਨਸ੍ਸ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਅਦ੍ਧਗਤੋ વਯੋਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ। ਤਂ ਦੇવੋ ਪੂਰਣਂ ਕਸ੍ਸਪਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੁ। ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਦੇવਸ੍ਸ ਪੂਰਣਂ ਕਸ੍ਸਪਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸੀਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿ।

    151. Evaṃ vutte, aññataro rājāmacco rājānaṃ māgadhaṃ ajātasattuṃ vedehiputtaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ, deva, pūraṇo kassapo saṅghī ceva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto. Taṃ devo pūraṇaṃ kassapaṃ payirupāsatu. Appeva nāma devassa pūraṇaṃ kassapaṃ payirupāsato cittaṃ pasīdeyyā’’ti. Evaṃ vutte, rājā māgadho ajātasattu vedehiputto tuṇhī ahosi.

    ੧੫੨. ਅਞ੍ਞਤਰੋਪਿ ਖੋ ਰਾਜਾਮਚ੍ਚੋ ਰਾਜਾਨਂ ਮਾਗਧਂ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਂ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਯਂ, ਦੇવ, ਮਕ੍ਖਲਿ ਗੋਸਾਲੋ ਸਙ੍ਘੀ ਚੇવ ਗਣੀ ਚ ਗਣਾਚਰਿਯੋ ਚ ਞਾਤੋ ਯਸਸ੍ਸੀ ਤਿਤ੍ਥਕਰੋ ਸਾਧੁਸਮ੍ਮਤੋ ਬਹੁਜਨਸ੍ਸ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਅਦ੍ਧਗਤੋ વਯੋਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ। ਤਂ ਦੇવੋ ਮਕ੍ਖਲਿਂ ਗੋਸਾਲਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੁ। ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਦੇવਸ੍ਸ ਮਕ੍ਖਲਿਂ ਗੋਸਾਲਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸੀਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿ।

    152. Aññataropi kho rājāmacco rājānaṃ māgadhaṃ ajātasattuṃ vedehiputtaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ, deva, makkhali gosālo saṅghī ceva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto. Taṃ devo makkhaliṃ gosālaṃ payirupāsatu. Appeva nāma devassa makkhaliṃ gosālaṃ payirupāsato cittaṃ pasīdeyyā’’ti. Evaṃ vutte, rājā māgadho ajātasattu vedehiputto tuṇhī ahosi.

    ੧੫੩. ਅਞ੍ਞਤਰੋਪਿ ਖੋ ਰਾਜਾਮਚ੍ਚੋ ਰਾਜਾਨਂ ਮਾਗਧਂ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਂ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਯਂ, ਦੇવ, ਅਜਿਤੋ ਕੇਸਕਮ੍ਬਲੋ ਸਙ੍ਘੀ ਚੇવ ਗਣੀ ਚ ਗਣਾਚਰਿਯੋ ਚ ਞਾਤੋ ਯਸਸ੍ਸੀ ਤਿਤ੍ਥਕਰੋ ਸਾਧੁਸਮ੍ਮਤੋ ਬਹੁਜਨਸ੍ਸ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਅਦ੍ਧਗਤੋ વਯੋਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ। ਤਂ ਦੇવੋ ਅਜਿਤਂ ਕੇਸਕਮ੍ਬਲਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੁ। ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਦੇવਸ੍ਸ ਅਜਿਤਂ ਕੇਸਕਮ੍ਬਲਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸੀਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿ।

    153. Aññataropi kho rājāmacco rājānaṃ māgadhaṃ ajātasattuṃ vedehiputtaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ, deva, ajito kesakambalo saṅghī ceva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto. Taṃ devo ajitaṃ kesakambalaṃ payirupāsatu. Appeva nāma devassa ajitaṃ kesakambalaṃ payirupāsato cittaṃ pasīdeyyā’’ti. Evaṃ vutte, rājā māgadho ajātasattu vedehiputto tuṇhī ahosi.

    ੧੫੪. ਅਞ੍ਞਤਰੋਪਿ ਖੋ ਰਾਜਾਮਚ੍ਚੋ ਰਾਜਾਨਂ ਮਾਗਧਂ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਂ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਯਂ, ਦੇવ, ਪਕੁਧੋ 1 ਕਚ੍ਚਾਯਨੋ ਸਙ੍ਘੀ ਚੇવ ਗਣੀ ਚ ਗਣਾਚਰਿਯੋ ਚ ਞਾਤੋ ਯਸਸ੍ਸੀ ਤਿਤ੍ਥਕਰੋ ਸਾਧੁਸਮ੍ਮਤੋ ਬਹੁਜਨਸ੍ਸ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਅਦ੍ਧਗਤੋ વਯੋਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ। ਤਂ ਦੇવੋ ਪਕੁਧਂ ਕਚ੍ਚਾਯਨਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੁ। ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਦੇવਸ੍ਸ ਪਕੁਧਂ ਕਚ੍ਚਾਯਨਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸੀਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿ।

    154. Aññataropi kho rājāmacco rājānaṃ māgadhaṃ ajātasattuṃ vedehiputtaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ, deva, pakudho 2 kaccāyano saṅghī ceva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto. Taṃ devo pakudhaṃ kaccāyanaṃ payirupāsatu. Appeva nāma devassa pakudhaṃ kaccāyanaṃ payirupāsato cittaṃ pasīdeyyā’’ti. Evaṃ vutte, rājā māgadho ajātasattu vedehiputto tuṇhī ahosi.

    ੧੫੫. ਅਞ੍ਞਤਰੋਪਿ ਖੋ ਰਾਜਾਮਚ੍ਚੋ ਰਾਜਾਨਂ ਮਾਗਧਂ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਂ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਯਂ, ਦੇવ, ਸਞ੍ਚਯੋ 3 ਬੇਲਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ 4 ਸਙ੍ਘੀ ਚੇવ ਗਣੀ ਚ ਗਣਾਚਰਿਯੋ ਚ ਞਾਤੋ ਯਸਸ੍ਸੀ ਤਿਤ੍ਥਕਰੋ ਸਾਧੁਸਮ੍ਮਤੋ ਬਹੁਜਨਸ੍ਸ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਅਦ੍ਧਗਤੋ વਯੋਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ। ਤਂ ਦੇવੋ ਸਞ੍ਚਯਂ ਬੇਲਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੁ। ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਦੇવਸ੍ਸ ਸਞ੍ਚਯਂ ਬੇਲਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸੀਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿ।

    155. Aññataropi kho rājāmacco rājānaṃ māgadhaṃ ajātasattuṃ vedehiputtaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ, deva, sañcayo 5 belaṭṭhaputto 6 saṅghī ceva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto. Taṃ devo sañcayaṃ belaṭṭhaputtaṃ payirupāsatu. Appeva nāma devassa sañcayaṃ belaṭṭhaputtaṃ payirupāsato cittaṃ pasīdeyyā’’ti. Evaṃ vutte, rājā māgadho ajātasattu vedehiputto tuṇhī ahosi.

    ੧੫੬. ਅਞ੍ਞਤਰੋਪਿ ਖੋ ਰਾਜਾਮਚ੍ਚੋ ਰਾਜਾਨਂ ਮਾਗਧਂ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਂ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਯਂ, ਦੇવ, ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਨਾਟਪੁਤ੍ਤੋ 7 ਸਙ੍ਘੀ ਚੇવ ਗਣੀ ਚ ਗਣਾਚਰਿਯੋ ਚ ਞਾਤੋ ਯਸਸ੍ਸੀ ਤਿਤ੍ਥਕਰੋ ਸਾਧੁਸਮ੍ਮਤੋ ਬਹੁਜਨਸ੍ਸ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਅਦ੍ਧਗਤੋ વਯੋਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ। ਤਂ ਦੇવੋ ਨਿਗਣ੍ਠਂ ਨਾਟਪੁਤ੍ਤਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੁ। ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਦੇવਸ੍ਸ ਨਿਗਣ੍ਠਂ ਨਾਟਪੁਤ੍ਤਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸੀਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿ।

    156. Aññataropi kho rājāmacco rājānaṃ māgadhaṃ ajātasattuṃ vedehiputtaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ, deva, nigaṇṭho nāṭaputto 8 saṅghī ceva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto. Taṃ devo nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ payirupāsatu. Appeva nāma devassa nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ payirupāsato cittaṃ pasīdeyyā’’ti. Evaṃ vutte, rājā māgadho ajātasattu vedehiputto tuṇhī ahosi.

    ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚਜੀવਕਕਥਾ

    Komārabhaccajīvakakathā

    ੧੫੭. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਜੀવਕੋ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਾਗਧਸ੍ਸ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅવਿਦੂਰੇ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਜੀવਕਂ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਤ੍વਂ ਪਨ, ਸਮ੍ਮ ਜੀવਕ, ਕਿਂ ਤੁਣ੍ਹੀ’’ਤਿ? ‘‘ਅਯਂ, ਦੇવ, ਭਗવਾ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਮ੍ਬવਨੇ વਿਹਰਤਿ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਡ੍ਢਤੇਲ਼ਸੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ। ਤਂ ਖੋ ਪਨ ਭਗવਨ੍ਤਂ 9 ਏવਂ ਕਲ੍ਯਾਣੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ – ‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗવਾ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ વਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਲੋਕવਿਦੂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ ਸਤ੍ਥਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ’ਤਿ। ਤਂ ਦੇવੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੁ। ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਦੇવਸ੍ਸ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸੀਦੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ।

    157. Tena kho pana samayena jīvako komārabhacco rañño māgadhassa ajātasattussa vedehiputtassa avidūre tuṇhībhūto nisinno hoti. Atha kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto jīvakaṃ komārabhaccaṃ etadavoca – ‘‘tvaṃ pana, samma jīvaka, kiṃ tuṇhī’’ti? ‘‘Ayaṃ, deva, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho amhākaṃ ambavane viharati mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ aḍḍhateḷasehi bhikkhusatehi. Taṃ kho pana bhagavantaṃ 10 evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti. Taṃ devo bhagavantaṃ payirupāsatu. Appeva nāma devassa bhagavantaṃ payirupāsato cittaṃ pasīdeyyā’ti.

    ੧੫੮. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਸਮ੍ਮ ਜੀવਕ, ਹਤ੍ਥਿਯਾਨਾਨਿ ਕਪ੍ਪਾਪੇਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਦੇવਾ’’ਤਿ ਖੋ ਜੀવਕੋ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਾਗਧਸ੍ਸ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤਾਨਿ ਹਤ੍ਥਿਨਿਕਾਸਤਾਨਿ ਕਪ੍ਪਾਪੇਤ੍વਾ ਰਞ੍ਞੋ ਚ ਆਰੋਹਣੀਯਂ ਨਾਗਂ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਾਗਧਸ੍ਸ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿવੇਦੇਸਿ – ‘‘ਕਪ੍ਪਿਤਾਨਿ ਖੋ ਤੇ, ਦੇવ, ਹਤ੍ਥਿਯਾਨਾਨਿ, ਯਸ੍ਸਦਾਨਿ ਕਾਲਂ ਮਞ੍ਞਸੀ’’ਤਿ।

    158. ‘‘Tena hi, samma jīvaka, hatthiyānāni kappāpehī’’ti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho jīvako komārabhacco rañño māgadhassa ajātasattussa vedehiputtassa paṭissuṇitvā pañcamattāni hatthinikāsatāni kappāpetvā rañño ca ārohaṇīyaṃ nāgaṃ, rañño māgadhassa ajātasattussa vedehiputtassa paṭivedesi – ‘‘kappitāni kho te, deva, hatthiyānāni, yassadāni kālaṃ maññasī’’ti.

    ੧੫੯. ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਸੁ ਹਤ੍ਥਿਨਿਕਾਸਤੇਸੁ ਪਚ੍ਚੇਕਾ ਇਤ੍ਥਿਯੋ ਆਰੋਪੇਤ੍વਾ ਆਰੋਹਣੀਯਂ ਨਾਗਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍વਾ ਉਕ੍ਕਾਸੁ ਧਾਰਿਯਮਾਨਾਸੁ ਰਾਜਗਹਮ੍ਹਾ ਨਿਯ੍ਯਾਸਿ ਮਹਚ੍ਚਰਾਜਾਨੁਭਾવੇਨ, ਯੇਨ ਜੀવਕਸ੍ਸ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਮ੍ਬવਨਂ ਤੇਨ ਪਾਯਾਸਿ।

    159. Atha kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto pañcasu hatthinikāsatesu paccekā itthiyo āropetvā ārohaṇīyaṃ nāgaṃ abhiruhitvā ukkāsu dhāriyamānāsu rājagahamhā niyyāsi mahaccarājānubhāvena, yena jīvakassa komārabhaccassa ambavanaṃ tena pāyāsi.

    ਅਥ ਖੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਾਗਧਸ੍ਸ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅવਿਦੂਰੇ ਅਮ੍ਬવਨਸ੍ਸ ਅਹੁਦੇવ ਭਯਂ, ਅਹੁ ਛਮ੍ਭਿਤਤ੍ਤਂ, ਅਹੁ ਲੋਮਹਂਸੋ। ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਭੀਤੋ ਸਂવਿਗ੍ਗੋ ਲੋਮਹਟ੍ਠਜਾਤੋ ਜੀવਕਂ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਮਂ, ਸਮ੍ਮ ਜੀવਕ, ਨ વਞ੍ਚੇਸਿ? ਕਚ੍ਚਿ ਮਂ, ਸਮ੍ਮ ਜੀવਕ, ਨ ਪਲਮ੍ਭੇਸਿ? ਕਚ੍ਚਿ ਮਂ, ਸਮ੍ਮ ਜੀવਕ, ਨ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਦੇਸਿ ? ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਤਾવ ਮਹਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਡ੍ਢਤੇਲ਼ਸਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਂ ਨੇવ ਖਿਪਿਤਸਦ੍ਦੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਉਕ੍ਕਾਸਿਤਸਦ੍ਦੋ ਨ ਨਿਗ੍ਘੋਸੋ’’ਤਿ।

    Atha kho rañño māgadhassa ajātasattussa vedehiputtassa avidūre ambavanassa ahudeva bhayaṃ, ahu chambhitattaṃ, ahu lomahaṃso. Atha kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto bhīto saṃviggo lomahaṭṭhajāto jīvakaṃ komārabhaccaṃ etadavoca – ‘‘kacci maṃ, samma jīvaka, na vañcesi? Kacci maṃ, samma jīvaka, na palambhesi? Kacci maṃ, samma jīvaka, na paccatthikānaṃ desi ? Kathañhi nāma tāva mahato bhikkhusaṅghassa aḍḍhateḷasānaṃ bhikkhusatānaṃ neva khipitasaddo bhavissati, na ukkāsitasaddo na nigghoso’’ti.

    ‘‘ਮਾ ਭਾਯਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਾ ਭਾਯਿ, ਮਹਾਰਾਜ। ਨ ਤਂ ਦੇવ, વਞ੍ਚੇਮਿ; ਨ ਤਂ, ਦੇવ, ਪਲਮ੍ਭਾਮਿ ; ਨ ਤਂ, ਦੇવ, ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਦੇਮਿ। ਅਭਿਕ੍ਕਮ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਭਿਕ੍ਕਮ, ਮਹਾਰਾਜ, ਏਤੇ ਮਣ੍ਡਲਮਾਲ਼ੇ ਦੀਪਾ 11 ਝਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।

    ‘‘Mā bhāyi, mahārāja, mā bhāyi, mahārāja. Na taṃ deva, vañcemi; na taṃ, deva, palambhāmi ; na taṃ, deva, paccatthikānaṃ demi. Abhikkama, mahārāja, abhikkama, mahārāja, ete maṇḍalamāḷe dīpā 12 jhāyantī’’ti.

    ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਪੁਚ੍ਛਾ

    Sāmaññaphalapucchā

    ੧੬੦. ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਯਾવਤਿਕਾ ਨਾਗਸ੍ਸ ਭੂਮਿ ਨਾਗੇਨ ਗਨ੍ਤ੍વਾ, ਨਾਗਾ ਪਚ੍ਚੋਰੋਹਿਤ੍વਾ, ਪਤ੍ਤਿਕੋવ 13 ਯੇਨ ਮਣ੍ਡਲਮਾਲ਼ਸ੍ਸ ਦ੍વਾਰਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਜੀવਕਂ ਕੋਮਾਰਭਚ੍ਚਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਕਹਂ ਪਨ, ਸਮ੍ਮ ਜੀવਕ, ਭਗવਾ’’ਤਿ? ‘‘ਏਸੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਾ; ਏਸੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਾ ਮਜ੍ਝਿਮਂ ਥਮ੍ਭਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪੁਰਤ੍ਥਾਭਿਮੁਖੋ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਪੁਰਕ੍ਖਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸਾ’’ਤਿ।

    160. Atha kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto yāvatikā nāgassa bhūmi nāgena gantvā, nāgā paccorohitvā, pattikova 14 yena maṇḍalamāḷassa dvāraṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā jīvakaṃ komārabhaccaṃ etadavoca – ‘‘kahaṃ pana, samma jīvaka, bhagavā’’ti? ‘‘Eso, mahārāja, bhagavā; eso, mahārāja, bhagavā majjhimaṃ thambhaṃ nissāya puratthābhimukho nisinno purakkhato bhikkhusaṅghassā’’ti.

    ੧੬੧. ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤੋ ਖੋ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਂ ਤੁਣ੍ਹੀਭੂਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਅਨੁવਿਲੋਕੇਤ੍વਾ ਰਹਦਮਿવ વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ – ‘‘ਇਮਿਨਾ ਮੇ ਉਪਸਮੇਨ ਉਦਯਭਦ੍ਦੋ 15 ਕੁਮਾਰੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤੁ, ਯੇਨੇਤਰਹਿ ਉਪਸਮੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’’ਤਿ। ‘‘ਅਗਮਾ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯਥਾਪੇਮ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਪਿਯੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਦਯਭਦ੍ਦੋ ਕੁਮਾਰੋ। ਇਮਿਨਾ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਸਮੇਨ ਉਦਯਭਦ੍ਦੋ ਕੁਮਾਰੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤੁ ਯੇਨੇਤਰਹਿ ਉਪਸਮੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ’’ਤਿ।

    161. Atha kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto tuṇhībhūtaṃ tuṇhībhūtaṃ bhikkhusaṅghaṃ anuviloketvā rahadamiva vippasannaṃ udānaṃ udānesi – ‘‘iminā me upasamena udayabhaddo 16 kumāro samannāgato hotu, yenetarahi upasamena bhikkhusaṅgho samannāgato’’ti. ‘‘Agamā kho tvaṃ, mahārāja, yathāpema’’nti. ‘‘Piyo me, bhante, udayabhaddo kumāro. Iminā me, bhante, upasamena udayabhaddo kumāro samannāgato hotu yenetarahi upasamena bhikkhusaṅgho samannāgato’’ti.

    ੧੬੨. ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਣਾਮੇਤ੍વਾ , ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਮਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਨ੍ਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇવ ਦੇਸਂ 17; ਸਚੇ ਮੇ ਭਗવਾ ਓਕਾਸਂ ਕਰੋਤਿ ਪਞ੍ਹਸ੍ਸ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣਾਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਪੁਚ੍ਛ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯਦਾਕਙ੍ਖਸੀ’’ਤਿ।

    162. Atha kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto bhagavantaṃ abhivādetvā, bhikkhusaṅghassa añjaliṃ paṇāmetvā , ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘puccheyyāmahaṃ, bhante, bhagavantaṃ kiñcideva desaṃ 18; sace me bhagavā okāsaṃ karoti pañhassa veyyākaraṇāyā’’ti. ‘‘Puccha, mahārāja, yadākaṅkhasī’’ti.

    ੧੬੩. ‘‘ਯਥਾ ਨੁ ਖੋ ਇਮਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪੁਥੁਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨਾਨਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਹਤ੍ਥਾਰੋਹਾ ਅਸ੍ਸਾਰੋਹਾ ਰਥਿਕਾ ਧਨੁਗ੍ਗਹਾ ਚੇਲਕਾ ਚਲਕਾ ਪਿਣ੍ਡਦਾਯਕਾ ਉਗ੍ਗਾ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤਾ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਨੋ ਮਹਾਨਾਗਾ ਸੂਰਾ ਚਮ੍ਮਯੋਧਿਨੋ ਦਾਸਿਕਪੁਤ੍ਤਾ ਆਲ਼ਾਰਿਕਾ ਕਪ੍ਪਕਾ ਨ੍ਹਾਪਕਾ 19 ਸੂਦਾ ਮਾਲਾਕਾਰਾ ਰਜਕਾ ਪੇਸਕਾਰਾ ਨਲ਼ਕਾਰਾ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਾ ਗਣਕਾ ਮੁਦ੍ਦਿਕਾ, ਯਾਨਿ વਾ ਪਨਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਏવਂਗਤਾਨਿ ਪੁਥੁਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨਾਨਿ, ਤੇ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਿਪ੍ਪਫਲਂ ਉਪਜੀવਨ੍ਤਿ; ਤੇ ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸੁਖੇਨ੍ਤਿ ਪੀਣੇਨ੍ਤਿ 20, ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਸੁਖੇਨ੍ਤਿ ਪੀਣੇਨ੍ਤਿ, ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਂ ਸੁਖੇਨ੍ਤਿ ਪੀਣੇਨ੍ਤਿ, ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚੇ ਸੁਖੇਨ੍ਤਿ ਪੀਣੇਨ੍ਤਿ, ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਸੁ 21 ਉਦ੍ਧਗ੍ਗਿਕਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ ਸੋવਗ੍ਗਿਕਂ ਸੁਖવਿਪਾਕਂ ਸਗ੍ਗਸਂવਤ੍ਤਨਿਕਂ। ਸਕ੍ਕਾ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏવਮੇવ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ?

    163. ‘‘Yathā nu kho imāni, bhante, puthusippāyatanāni, seyyathidaṃ – hatthārohā assārohā rathikā dhanuggahā celakā calakā piṇḍadāyakā uggā rājaputtā pakkhandino mahānāgā sūrā cammayodhino dāsikaputtā āḷārikā kappakā nhāpakā 22 sūdā mālākārā rajakā pesakārā naḷakārā kumbhakārā gaṇakā muddikā, yāni vā panaññānipi evaṃgatāni puthusippāyatanāni, te diṭṭheva dhamme sandiṭṭhikaṃ sippaphalaṃ upajīvanti; te tena attānaṃ sukhenti pīṇenti 23, mātāpitaro sukhenti pīṇenti, puttadāraṃ sukhenti pīṇenti, mittāmacce sukhenti pīṇenti, samaṇabrāhmaṇesu 24 uddhaggikaṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhapenti sovaggikaṃ sukhavipākaṃ saggasaṃvattanikaṃ. Sakkā nu kho, bhante, evameva diṭṭheva dhamme sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ paññapetu’’nti?

    ੧੬੪. ‘‘ਅਭਿਜਾਨਾਸਿ ਨੋ ਤ੍વਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਅਞ੍ਞੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾ’’ਤਿ ? ‘‘ਅਭਿਜਾਨਾਮਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਂ ਪਞ੍ਹਂ ਅਞ੍ਞੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਪੁਚ੍ਛਿਤਾ’’ਤਿ। ‘‘ਯਥਾ ਕਥਂ ਪਨ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬ੍ਯਾਕਰਿਂਸੁ, ਸਚੇ ਤੇ ਅਗਰੁ ਭਾਸਸ੍ਸੂ’’ਤਿ। ‘‘ਨ ਖੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗਰੁ, ਯਤ੍ਥਸ੍ਸ ਭਗવਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ, ਭਗવਨ੍ਤਰੂਪੋ વਾ’’ਤਿ 25। ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਾਸਸ੍ਸੂ’’ਤਿ।

    164. ‘‘Abhijānāsi no tvaṃ, mahārāja, imaṃ pañhaṃ aññe samaṇabrāhmaṇe pucchitā’’ti ? ‘‘Abhijānāmahaṃ, bhante, imaṃ pañhaṃ aññe samaṇabrāhmaṇe pucchitā’’ti. ‘‘Yathā kathaṃ pana te, mahārāja, byākariṃsu, sace te agaru bhāsassū’’ti. ‘‘Na kho me, bhante, garu, yatthassa bhagavā nisinno, bhagavantarūpo vā’’ti 26. ‘‘Tena hi, mahārāja, bhāsassū’’ti.

    ਪੂਰਣਕਸ੍ਸਪવਾਦੋ

    Pūraṇakassapavādo

    ੧੬੫. ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਮਯਂ ਯੇਨ ਪੂਰਣੋ ਕਸ੍ਸਪੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪੂਰਣੇਨ ਕਸ੍ਸਪੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿਂ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪੂਰਣਂ ਕਸ੍ਸਪਂ ਏਤਦવੋਚਂ – ‘ਯਥਾ ਨੁ ਖੋ ਇਮਾਨਿ, ਭੋ ਕਸ੍ਸਪ, ਪੁਥੁਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨਾਨਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਹਤ੍ਥਾਰੋਹਾ ਅਸ੍ਸਾਰੋਹਾ ਰਥਿਕਾ ਧਨੁਗ੍ਗਹਾ ਚੇਲਕਾ ਚਲਕਾ ਪਿਣ੍ਡਦਾਯਕਾ ਉਗ੍ਗਾ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤਾ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਨੋ ਮਹਾਨਾਗਾ ਸੂਰਾ ਚਮ੍ਮਯੋਧਿਨੋ ਦਾਸਿਕਪੁਤ੍ਤਾ ਆਲ਼ਾਰਿਕਾ ਕਪ੍ਪਕਾ ਨ੍ਹਾਪਕਾ ਸੂਦਾ ਮਾਲਾਕਾਰਾ ਰਜਕਾ ਪੇਸਕਾਰਾ ਨਲ਼ਕਾਰਾ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਾ ਗਣਕਾ ਮੁਦ੍ਦਿਕਾ, ਯਾਨਿ વਾ ਪਨਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਏવਂਗਤਾਨਿ ਪੁਥੁਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨਾਨਿ- ਤੇ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਿਪ੍ਪਫਲਂ ਉਪਜੀવਨ੍ਤਿ; ਤੇ ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸੁਖੇਨ੍ਤਿ ਪੀਣੇਨ੍ਤਿ, ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਸੁਖੇਨ੍ਤਿ ਪੀਣੇਨ੍ਤਿ, ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਂ ਸੁਖੇਨ੍ਤਿ ਪੀਣੇਨ੍ਤਿ, ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚੇ ਸੁਖੇਨ੍ਤਿ ਪੀਣੇਨ੍ਤਿ, ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਸੁ ਉਦ੍ਧਗ੍ਗਿਕਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ ਸੋવਗ੍ਗਿਕਂ ਸੁਖવਿਪਾਕਂ ਸਗ੍ਗਸਂવਤ੍ਤਨਿਕਂ। ਸਕ੍ਕਾ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ ਕਸ੍ਸਪ, ਏવਮੇવ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੁ’ਨ੍ਤਿ?

    165. ‘‘Ekamidāhaṃ, bhante, samayaṃ yena pūraṇo kassapo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā pūraṇena kassapena saddhiṃ sammodiṃ. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃ. Ekamantaṃ nisinno kho ahaṃ, bhante, pūraṇaṃ kassapaṃ etadavocaṃ – ‘yathā nu kho imāni, bho kassapa, puthusippāyatanāni, seyyathidaṃ – hatthārohā assārohā rathikā dhanuggahā celakā calakā piṇḍadāyakā uggā rājaputtā pakkhandino mahānāgā sūrā cammayodhino dāsikaputtā āḷārikā kappakā nhāpakā sūdā mālākārā rajakā pesakārā naḷakārā kumbhakārā gaṇakā muddikā, yāni vā panaññānipi evaṃgatāni puthusippāyatanāni- te diṭṭheva dhamme sandiṭṭhikaṃ sippaphalaṃ upajīvanti; te tena attānaṃ sukhenti pīṇenti, mātāpitaro sukhenti pīṇenti, puttadāraṃ sukhenti pīṇenti, mittāmacce sukhenti pīṇenti, samaṇabrāhmaṇesu uddhaggikaṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhapenti sovaggikaṃ sukhavipākaṃ saggasaṃvattanikaṃ. Sakkā nu kho, bho kassapa, evameva diṭṭheva dhamme sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ paññapetu’nti?

    ੧੬੬. ‘‘ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪੂਰਣੋ ਕਸ੍ਸਪੋ ਮਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਕਰੋਤੋ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਾਰਯਤੋ, ਛਿਨ੍ਦਤੋ ਛੇਦਾਪਯਤੋ, ਪਚਤੋ ਪਾਚਾਪਯਤੋ ਸੋਚਯਤੋ, ਸੋਚਾਪਯਤੋ, ਕਿਲਮਤੋ ਕਿਲਮਾਪਯਤੋ, ਫਨ੍ਦਤੋ ਫਨ੍ਦਾਪਯਤੋ, ਪਾਣਮਤਿਪਾਤਾਪਯਤੋ, ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਆਦਿਯਤੋ, ਸਨ੍ਧਿਂ ਛਿਨ੍ਦਤੋ, ਨਿਲ੍ਲੋਪਂ ਹਰਤੋ, ਏਕਾਗਾਰਿਕਂ ਕਰੋਤੋ, ਪਰਿਪਨ੍ਥੇ ਤਿਟ੍ਠਤੋ, ਪਰਦਾਰਂ ਗਚ੍ਛਤੋ, ਮੁਸਾ ਭਣਤੋ, ਕਰੋਤੋ ਨ ਕਰੀਯਤਿ ਪਾਪਂ। ਖੁਰਪਰਿਯਨ੍ਤੇਨ ਚੇਪਿ ਚਕ੍ਕੇਨ ਯੋ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਪਥવਿਯਾ ਪਾਣੇ ਏਕਂ ਮਂਸਖਲਂ ਏਕਂ ਮਂਸਪੁਞ੍ਜਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਤੋਨਿਦਾਨਂ ਪਾਪਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਪਾਪਸ੍ਸ ਆਗਮੋ। ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਚੇਪਿ ਗਙ੍ਗਾਯ ਤੀਰਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਹਨਨ੍ਤੋ ਘਾਤੇਨ੍ਤੋ ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੋ ਛੇਦਾਪੇਨ੍ਤੋ ਪਚਨ੍ਤੋ ਪਾਚਾਪੇਨ੍ਤੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਤੋਨਿਦਾਨਂ ਪਾਪਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਪਾਪਸ੍ਸ ਆਗਮੋ। ਉਤ੍ਤਰਞ੍ਚੇਪਿ ਗਙ੍ਗਾਯ ਤੀਰਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਦਦਨ੍ਤੋ ਦਾਪੇਨ੍ਤੋ ਯਜਨ੍ਤੋ ਯਜਾਪੇਨ੍ਤੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਤਤੋਨਿਦਾਨਂ ਪੁਞ੍ਞਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਞ੍ਞਸ੍ਸ ਆਗਮੋ। ਦਾਨੇਨ ਦਮੇਨ ਸਂਯਮੇਨ ਸਚ੍ਚવਜ੍ਜੇਨ ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਞ੍ਞਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਞ੍ਞਸ੍ਸ ਆਗਮੋ’ਤਿ। ਇਤ੍ਥਂ ਖੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪੂਰਣੋ ਕਸ੍ਸਪੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਅਕਿਰਿਯਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ।

    166. ‘‘Evaṃ vutte, bhante, pūraṇo kassapo maṃ etadavoca – ‘karoto kho, mahārāja, kārayato, chindato chedāpayato, pacato pācāpayato socayato, socāpayato, kilamato kilamāpayato, phandato phandāpayato, pāṇamatipātāpayato, adinnaṃ ādiyato, sandhiṃ chindato, nillopaṃ harato, ekāgārikaṃ karoto, paripanthe tiṭṭhato, paradāraṃ gacchato, musā bhaṇato, karoto na karīyati pāpaṃ. Khurapariyantena cepi cakkena yo imissā pathaviyā pāṇe ekaṃ maṃsakhalaṃ ekaṃ maṃsapuñjaṃ kareyya, natthi tatonidānaṃ pāpaṃ, natthi pāpassa āgamo. Dakkhiṇaṃ cepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya hananto ghātento chindanto chedāpento pacanto pācāpento, natthi tatonidānaṃ pāpaṃ, natthi pāpassa āgamo. Uttarañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya dadanto dāpento yajanto yajāpento, natthi tatonidānaṃ puññaṃ, natthi puññassa āgamo. Dānena damena saṃyamena saccavajjena natthi puññaṃ, natthi puññassa āgamo’ti. Itthaṃ kho me, bhante, pūraṇo kassapo sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ puṭṭho samāno akiriyaṃ byākāsi.

    ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਬਂ વਾ ਪੁਟ੍ਠੋ ਲਬੁਜਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ , ਲਬੁਜਂ વਾ ਪੁਟ੍ਠੋ ਅਮ੍ਬਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ; ਏવਮੇવ ਖੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪੂਰਣੋ ਕਸ੍ਸਪੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਅਕਿਰਿਯਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ। ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਮਾਦਿਸੋ ਸਮਣਂ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ વਾ વਿਜਿਤੇ વਸਨ੍ਤਂ ਅਪਸਾਦੇਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ। ਸੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪੂਰਣਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਂ ਨੇવ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਂ ਨਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਂ। ਅਨਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪਟਿਕੋਸਿਤ੍વਾ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ, ਅਨਤ੍ਤਮਨવਾਚਂ ਅਨਿਚ੍ਛਾਰੇਤ੍વਾ, ਤਮੇવ વਾਚਂ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਅਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਨ੍ਤੋ 27 ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂ 28।

    ‘‘Seyyathāpi, bhante, ambaṃ vā puṭṭho labujaṃ byākareyya , labujaṃ vā puṭṭho ambaṃ byākareyya; evameva kho me, bhante, pūraṇo kassapo sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ puṭṭho samāno akiriyaṃ byākāsi. Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – ‘kathañhi nāma mādiso samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā vijite vasantaṃ apasādetabbaṃ maññeyyā’ti. So kho ahaṃ, bhante, pūraṇassa kassapassa bhāsitaṃ neva abhinandiṃ nappaṭikkosiṃ. Anabhinanditvā appaṭikositvā anattamano, anattamanavācaṃ anicchāretvā, tameva vācaṃ anuggaṇhanto anikkujjanto 29 uṭṭhāyāsanā pakkamiṃ 30.

    ਮਕ੍ਖਲਿਗੋਸਾਲવਾਦੋ

    Makkhaligosālavādo

    ੧੬੭. ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਮਯਂ ਯੇਨ ਮਕ੍ਖਲਿ ਗੋਸਾਲੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਮਕ੍ਖਲਿਨਾ ਗੋਸਾਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿਂ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਕ੍ਖਲਿਂ ਗੋਸਾਲਂ ਏਤਦવੋਚਂ – ‘ਯਥਾ ਨੁ ਖੋ ਇਮਾਨਿ, ਭੋ ਗੋਸਾਲ, ਪੁਥੁਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨਾਨਿ…ਪੇ॰… ਸਕ੍ਕਾ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ ਗੋਸਾਲ, ਏવਮੇવ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੁ’ਨ੍ਤਿ?

    167. ‘‘Ekamidāhaṃ, bhante, samayaṃ yena makkhali gosālo tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā makkhalinā gosālena saddhiṃ sammodiṃ. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃ. Ekamantaṃ nisinno kho ahaṃ, bhante, makkhaliṃ gosālaṃ etadavocaṃ – ‘yathā nu kho imāni, bho gosāla, puthusippāyatanāni…pe… sakkā nu kho, bho gosāla, evameva diṭṭheva dhamme sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ paññapetu’nti?

    ੧੬੮. ‘‘ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਕ੍ਖਲਿ ਗੋਸਾਲੋ ਮਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਨਤ੍ਥਿ ਮਹਾਰਾਜ ਹੇਤੁ ਨਤ੍ਥਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਂਕਿਲੇਸਾਯ, ਅਹੇਤੂ 31 ਅਪਚ੍ਚਯਾ ਸਤ੍ਤਾ ਸਂਕਿਲਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਨਤ੍ਥਿ ਹੇਤੁ, ਨਤ੍ਥਿ ਪਚ੍ਚਯੋ ਸਤ੍ਤਾਨਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ, ਅਹੇਤੂ ਅਪਚ੍ਚਯਾ ਸਤ੍ਤਾ વਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ। ਨਤ੍ਥਿ ਅਤ੍ਤਕਾਰੇ, ਨਤ੍ਥਿ ਪਰਕਾਰੇ, ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਰਿਸਕਾਰੇ, ਨਤ੍ਥਿ ਬਲਂ, ਨਤ੍ਥਿ વੀਰਿਯਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਰਿਸਥਾਮੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਪੁਰਿਸਪਰਕ੍ਕਮੋ । ਸਬ੍ਬੇ ਸਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪਾਣਾ ਸਬ੍ਬੇ ਭੂਤਾ ਸਬ੍ਬੇ ਜੀવਾ ਅવਸਾ ਅਬਲਾ ਅવੀਰਿਯਾ ਨਿਯਤਿਸਙ੍ਗਤਿਭਾવਪਰਿਣਤਾ ਛਸ੍વੇવਾਭਿਜਾਤੀਸੁ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਂ 32 ਪਟਿਸਂવੇਦੇਨ੍ਤਿ। ਚੁਦ੍ਦਸ ਖੋ ਪਨਿਮਾਨਿ ਯੋਨਿਪਮੁਖਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਟ੍ਠਿ ਚ ਸਤਾਨਿ ਛ ਚ ਸਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਚ ਕਮ੍ਮੁਨੋ ਸਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਚ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਚ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਮ੍ਮੇ ਚ ਅਡ੍ਢਕਮ੍ਮੇ ਚ ਦ੍વਟ੍ਠਿਪਟਿਪਦਾ ਦ੍વਟ੍ਠਨ੍ਤਰਕਪ੍ਪਾ ਛਲ਼ਾਭਿਜਾਤਿਯੋ ਅਟ੍ਠ ਪੁਰਿਸਭੂਮਿਯੋ ਏਕੂਨਪਞ੍ਞਾਸ ਆਜੀવਕਸਤੇ ਏਕੂਨਪਞ੍ਞਾਸ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸਤੇ ਏਕੂਨਪਞ੍ਞਾਸ ਨਾਗਾવਾਸਸਤੇ વੀਸੇ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਤੇ ਤਿਂਸੇ ਨਿਰਯਸਤੇ ਛਤ੍ਤਿਂਸ ਰਜੋਧਾਤੁਯੋ ਸਤ੍ਤ ਸਞ੍ਞੀਗਬ੍ਭਾ ਸਤ੍ਤ ਅਸਞ੍ਞੀਗਬ੍ਭਾ ਸਤ੍ਤ ਨਿਗਣ੍ਠਿਗਬ੍ਭਾ ਸਤ੍ਤ ਦੇવਾ ਸਤ੍ਤ ਮਾਨੁਸਾ ਸਤ੍ਤ ਪਿਸਾਚਾ ਸਤ੍ਤ ਸਰਾ ਸਤ੍ਤ ਪવੁਟਾ 33 ਸਤ੍ਤ ਪવੁਟਸਤਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਪਪਾਤਾ ਸਤ੍ਤ ਪਪਾਤਸਤਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਸੁਪਿਨਾ ਸਤ੍ਤ ਸੁਪਿਨਸਤਾਨਿ ਚੁਲ੍ਲਾਸੀਤਿ ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨੋ 34 ਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਯਾਨਿ ਬਾਲੇ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੇ ਚ ਸਨ੍ਧਾવਿਤ੍વਾ ਸਂਸਰਿਤ੍વਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥਿ ‘‘ਇਮਿਨਾਹਂ ਸੀਲੇਨ વਾ વਤੇਨ વਾ ਤਪੇਨ વਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਨ વਾ ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਂ વਾ ਕਮ੍ਮਂ ਪਰਿਪਾਚੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਪਰਿਪਕ੍ਕਂ વਾ ਕਮ੍ਮਂ ਫੁਸ੍ਸ ਫੁਸ੍ਸ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਹੇવਂ ਨਤ੍ਥਿ। ਦੋਣਮਿਤੇ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੇ ਪਰਿਯਨ੍ਤਕਤੇ ਸਂਸਾਰੇ , ਨਤ੍ਥਿ ਹਾਯਨવਡ੍ਢਨੇ, ਨਤ੍ਥਿ ਉਕ੍ਕਂਸਾવਕਂਸੇ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਸੁਤ੍ਤਗੁਲ਼ੇ ਖਿਤ੍ਤੇ ਨਿਬ੍ਬੇਠਿਯਮਾਨਮੇવ ਪਲੇਤਿ, ਏવਮੇવ ਬਾਲੇ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੇ ਚ ਸਨ੍ਧਾવਿਤ੍વਾ ਸਂਸਰਿਤ੍વਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’ਤਿ।

    168. ‘‘Evaṃ vutte, bhante, makkhali gosālo maṃ etadavoca – ‘natthi mahārāja hetu natthi paccayo sattānaṃ saṃkilesāya, ahetū 35 apaccayā sattā saṃkilissanti. Natthi hetu, natthi paccayo sattānaṃ visuddhiyā, ahetū apaccayā sattā visujjhanti. Natthi attakāre, natthi parakāre, natthi purisakāre, natthi balaṃ, natthi vīriyaṃ, natthi purisathāmo, natthi purisaparakkamo . Sabbe sattā sabbe pāṇā sabbe bhūtā sabbe jīvā avasā abalā avīriyā niyatisaṅgatibhāvapariṇatā chasvevābhijātīsu sukhadukkhaṃ 36 paṭisaṃvedenti. Cuddasa kho panimāni yonipamukhasatasahassāni saṭṭhi ca satāni cha ca satāni pañca ca kammuno satāni pañca ca kammāni tīṇi ca kammāni kamme ca aḍḍhakamme ca dvaṭṭhipaṭipadā dvaṭṭhantarakappā chaḷābhijātiyo aṭṭha purisabhūmiyo ekūnapaññāsa ājīvakasate ekūnapaññāsa paribbājakasate ekūnapaññāsa nāgāvāsasate vīse indriyasate tiṃse nirayasate chattiṃsa rajodhātuyo satta saññīgabbhā satta asaññīgabbhā satta nigaṇṭhigabbhā satta devā satta mānusā satta pisācā satta sarā satta pavuṭā 37 satta pavuṭasatāni satta papātā satta papātasatāni satta supinā satta supinasatāni cullāsīti mahākappino 38 satasahassāni, yāni bāle ca paṇḍite ca sandhāvitvā saṃsaritvā dukkhassantaṃ karissanti. Tattha natthi ‘‘imināhaṃ sīlena vā vatena vā tapena vā brahmacariyena vā aparipakkaṃ vā kammaṃ paripācessāmi, paripakkaṃ vā kammaṃ phussa phussa byantiṃ karissāmī’ti hevaṃ natthi. Doṇamite sukhadukkhe pariyantakate saṃsāre , natthi hāyanavaḍḍhane, natthi ukkaṃsāvakaṃse. Seyyathāpi nāma suttaguḷe khitte nibbeṭhiyamānameva paleti, evameva bāle ca paṇḍite ca sandhāvitvā saṃsaritvā dukkhassantaṃ karissantī’ti.

    ੧੬੯. ‘‘ਇਤ੍ਥਂ ਖੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਕ੍ਖਲਿ ਗੋਸਾਲੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਸਂਸਾਰਸੁਦ੍ਧਿਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਬਂ વਾ ਪੁਟ੍ਠੋ ਲਬੁਜਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ, ਲਬੁਜਂ વਾ ਪੁਟ੍ਠੋ ਅਮ੍ਬਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ; ਏવਮੇવ ਖੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਕ੍ਖਲਿ ਗੋਸਾਲੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਸਂਸਾਰਸੁਦ੍ਧਿਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ। ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਮਾਦਿਸੋ ਸਮਣਂ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ વਾ વਿਜਿਤੇ વਸਨ੍ਤਂ ਅਪਸਾਦੇਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ। ਸੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਕ੍ਖਲਿਸ੍ਸ ਗੋਸਾਲਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਂ ਨੇવ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਂ ਨਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਂ। ਅਨਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਤ੍વਾ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ, ਅਨਤ੍ਤਮਨવਾਚਂ ਅਨਿਚ੍ਛਾਰੇਤ੍વਾ, ਤਮੇવ વਾਚਂ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਅਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂ।

    169. ‘‘Itthaṃ kho me, bhante, makkhali gosālo sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ puṭṭho samāno saṃsārasuddhiṃ byākāsi. Seyyathāpi, bhante, ambaṃ vā puṭṭho labujaṃ byākareyya, labujaṃ vā puṭṭho ambaṃ byākareyya; evameva kho me, bhante, makkhali gosālo sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ puṭṭho samāno saṃsārasuddhiṃ byākāsi. Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – ‘kathañhi nāma mādiso samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā vijite vasantaṃ apasādetabbaṃ maññeyyā’ti. So kho ahaṃ, bhante, makkhalissa gosālassa bhāsitaṃ neva abhinandiṃ nappaṭikkosiṃ. Anabhinanditvā appaṭikkositvā anattamano, anattamanavācaṃ anicchāretvā, tameva vācaṃ anuggaṇhanto anikkujjanto uṭṭhāyāsanā pakkamiṃ.

    ਅਜਿਤਕੇਸਕਮ੍ਬਲવਾਦੋ

    Ajitakesakambalavādo

    ੧੭੦. ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਮਯਂ ਯੇਨ ਅਜਿਤੋ ਕੇਸਕਮ੍ਬਲੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਅਜਿਤੇਨ ਕੇਸਕਮ੍ਬਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿਂ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਜਿਤਂ ਕੇਸਕਮ੍ਬਲਂ ਏਤਦવੋਚਂ – ‘ਯਥਾ ਨੁ ਖੋ ਇਮਾਨਿ, ਭੋ ਅਜਿਤ, ਪੁਥੁਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨਾਨਿ…ਪੇ॰… ਸਕ੍ਕਾ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ ਅਜਿਤ, ਏવਮੇવ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੁ’ਨ੍ਤਿ?

    170. ‘‘Ekamidāhaṃ, bhante, samayaṃ yena ajito kesakambalo tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā ajitena kesakambalena saddhiṃ sammodiṃ. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃ. Ekamantaṃ nisinno kho ahaṃ, bhante, ajitaṃ kesakambalaṃ etadavocaṃ – ‘yathā nu kho imāni, bho ajita, puthusippāyatanāni…pe… sakkā nu kho, bho ajita, evameva diṭṭheva dhamme sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ paññapetu’nti?

    ੧੭੧. ‘‘ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਜਿਤੋ ਕੇਸਕਮ੍ਬਲੋ ਮਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਨਤ੍ਥਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦਿਨ੍ਨਂ , ਨਤ੍ਥਿ ਯਿਟ੍ਠਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਹੁਤਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਸੁਕਤਦੁਕ੍ਕਟਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਫਲਂ વਿਪਾਕੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਅਯਂ ਲੋਕੋ 39, ਨਤ੍ਥਿ ਪਰੋ ਲੋਕੋ, ਨਤ੍ਥਿ ਮਾਤਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਪਿਤਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਸਤ੍ਤਾ ਓਪਪਾਤਿਕਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਲੋਕੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਮ੍ਮਗ੍ਗਤਾ 40 ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਨ੍ਨਾ, ਯੇ ਇਮਞ੍ਚ ਲੋਕਂ ਪਰਞ੍ਚ ਲੋਕਂ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਪવੇਦੇਨ੍ਤਿ। ਚਾਤੁਮਹਾਭੂਤਿਕੋ ਅਯਂ ਪੁਰਿਸੋ, ਯਦਾ ਕਾਲਙ੍ਕਰੋਤਿ, ਪਥવੀ ਪਥવਿਕਾਯਂ ਅਨੁਪੇਤਿ ਅਨੁਪਗਚ੍ਛਤਿ, ਆਪੋ ਆਪੋਕਾਯਂ ਅਨੁਪੇਤਿ ਅਨੁਪਗਚ੍ਛਤਿ, ਤੇਜੋ ਤੇਜੋਕਾਯਂ ਅਨੁਪੇਤਿ ਅਨੁਪਗਚ੍ਛਤਿ, વਾਯੋ વਾਯੋਕਾਯਂ ਅਨੁਪੇਤਿ ਅਨੁਪਗਚ੍ਛਤਿ, ਆਕਾਸਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤਿ। ਆਸਨ੍ਦਿਪਞ੍ਚਮਾ ਪੁਰਿਸਾ ਮਤਂ ਆਦਾਯ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਯਾવਾਲ਼ਾਹਨਾ ਪਦਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ। ਕਾਪੋਤਕਾਨਿ ਅਟ੍ਠੀਨਿ ਭવਨ੍ਤਿ, ਭਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਆਹੁਤਿਯੋ। ਦਤ੍ਤੁਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਯਦਿਦਂ ਦਾਨਂ। ਤੇਸਂ ਤੁਚ੍ਛਂ ਮੁਸਾ વਿਲਾਪੋ ਯੇ ਕੇਚਿ ਅਤ੍ਥਿਕવਾਦਂ વਦਨ੍ਤਿ। ਬਾਲੇ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੇ ਚ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਉਚ੍ਛਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ વਿਨਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪਰਂ ਮਰਣਾ’ਤਿ।

    171. ‘‘Evaṃ vutte, bhante, ajito kesakambalo maṃ etadavoca – ‘natthi, mahārāja, dinnaṃ , natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ, natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko 41, natthi paro loko, natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā 42 sammāpaṭipannā, ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedenti. Cātumahābhūtiko ayaṃ puriso, yadā kālaṅkaroti, pathavī pathavikāyaṃ anupeti anupagacchati, āpo āpokāyaṃ anupeti anupagacchati, tejo tejokāyaṃ anupeti anupagacchati, vāyo vāyokāyaṃ anupeti anupagacchati, ākāsaṃ indriyāni saṅkamanti. Āsandipañcamā purisā mataṃ ādāya gacchanti. Yāvāḷāhanā padāni paññāyanti. Kāpotakāni aṭṭhīni bhavanti, bhassantā āhutiyo. Dattupaññattaṃ yadidaṃ dānaṃ. Tesaṃ tucchaṃ musā vilāpo ye keci atthikavādaṃ vadanti. Bāle ca paṇḍite ca kāyassa bhedā ucchijjanti vinassanti, na honti paraṃ maraṇā’ti.

    ੧੭੨. ‘‘ਇਤ੍ਥਂ ਖੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਜਿਤੋ ਕੇਸਕਮ੍ਬਲੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਉਚ੍ਛੇਦਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਬਂ વਾ ਪੁਟ੍ਠੋ ਲਬੁਜਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ , ਲਬੁਜਂ વਾ ਪੁਟ੍ਠੋ ਅਮ੍ਬਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ; ਏવਮੇવ ਖੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਜਿਤੋ ਕੇਸਕਮ੍ਬਲੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਉਚ੍ਛੇਦਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ। ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਮਾਦਿਸੋ ਸਮਣਂ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ વਾ વਿਜਿਤੇ વਸਨ੍ਤਂ ਅਪਸਾਦੇਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ। ਸੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਜਿਤਸ੍ਸ ਕੇਸਕਮ੍ਬਲਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਂ ਨੇવ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਂ ਨਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਂ। ਅਨਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਤ੍વਾ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ ਅਨਤ੍ਤਮਨવਾਚਂ ਅਨਿਚ੍ਛਾਰੇਤ੍વਾ ਤਮੇવ વਾਚਂ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਅਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂ।

    172. ‘‘Itthaṃ kho me, bhante, ajito kesakambalo sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ puṭṭho samāno ucchedaṃ byākāsi. Seyyathāpi, bhante, ambaṃ vā puṭṭho labujaṃ byākareyya , labujaṃ vā puṭṭho ambaṃ byākareyya; evameva kho me, bhante, ajito kesakambalo sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ puṭṭho samāno ucchedaṃ byākāsi. Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – ‘kathañhi nāma mādiso samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā vijite vasantaṃ apasādetabbaṃ maññeyyā’ti. So kho ahaṃ, bhante, ajitassa kesakambalassa bhāsitaṃ neva abhinandiṃ nappaṭikkosiṃ. Anabhinanditvā appaṭikkositvā anattamano anattamanavācaṃ anicchāretvā tameva vācaṃ anuggaṇhanto anikkujjanto uṭṭhāyāsanā pakkamiṃ.

    ਪਕੁਧਕਚ੍ਚਾਯਨવਾਦੋ

    Pakudhakaccāyanavādo

    ੧੭੩. ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਮਯਂ ਯੇਨ ਪਕੁਧੋ ਕਚ੍ਚਾਯਨੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਕੁਧੇਨ ਕਚ੍ਚਾਯਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿਂ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਕੁਧਂ ਕਚ੍ਚਾਯਨਂ ਏਤਦવੋਚਂ – ‘ਯਥਾ ਨੁ ਖੋ ਇਮਾਨਿ, ਭੋ ਕਚ੍ਚਾਯਨ, ਪੁਥੁਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨਾਨਿ…ਪੇ॰… ਸਕ੍ਕਾ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ ਕਚ੍ਚਾਯਨ, ਏવਮੇવ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੁ’ਨ੍ਤਿ?

    173. ‘‘Ekamidāhaṃ, bhante, samayaṃ yena pakudho kaccāyano tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā pakudhena kaccāyanena saddhiṃ sammodiṃ. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃ. Ekamantaṃ nisinno kho ahaṃ, bhante, pakudhaṃ kaccāyanaṃ etadavocaṃ – ‘yathā nu kho imāni, bho kaccāyana, puthusippāyatanāni…pe… sakkā nu kho, bho kaccāyana, evameva diṭṭheva dhamme sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ paññapetu’nti?

    ੧੭੪. ‘‘ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਕੁਧੋ ਕਚ੍ਚਾਯਨੋ ਮਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਸਤ੍ਤਿਮੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਾਯਾ ਅਕਟਾ ਅਕਟવਿਧਾ ਅਨਿਮ੍ਮਿਤਾ ਅਨਿਮ੍ਮਾਤਾ વਞ੍ਝਾ ਕੂਟਟ੍ਠਾ ਏਸਿਕਟ੍ਠਾਯਿਟ੍ਠਿਤਾ। ਤੇ ਨ ਇਞ੍ਜਨ੍ਤਿ , ਨ વਿਪਰਿਣਮਨ੍ਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਬ੍ਯਾਬਾਧੇਨ੍ਤਿ, ਨਾਲਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸੁਖਾਯ વਾ ਦੁਕ੍ਖਾਯ વਾ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਯ વਾ। ਕਤਮੇ ਸਤ੍ਤ? ਪਥવਿਕਾਯੋ, ਆਪੋਕਾਯੋ, ਤੇਜੋਕਾਯੋ, વਾਯੋਕਾਯੋ, ਸੁਖੇ, ਦੁਕ੍ਖੇ, ਜੀવੇ ਸਤ੍ਤਮੇ – ਇਮੇ ਸਤ੍ਤ ਕਾਯਾ ਅਕਟਾ ਅਕਟવਿਧਾ ਅਨਿਮ੍ਮਿਤਾ ਅਨਿਮ੍ਮਾਤਾ વਞ੍ਝਾ ਕੂਟਟ੍ਠਾ ਏਸਿਕਟ੍ਠਾਯਿਟ੍ਠਿਤਾ। ਤੇ ਨ ਇਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਨ વਿਪਰਿਣਮਨ੍ਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਬ੍ਯਾਬਾਧੇਨ੍ਤਿ, ਨਾਲਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸ੍ਸ ਸੁਖਾਯ વਾ ਦੁਕ੍ਖਾਯ વਾ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਾਯ વਾ। ਤਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥਿ ਹਨ੍ਤਾ વਾ ਘਾਤੇਤਾ વਾ, ਸੋਤਾ વਾ ਸਾવੇਤਾ વਾ, વਿਞ੍ਞਾਤਾ વਾ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤਾ વਾ। ਯੋਪਿ ਤਿਣ੍ਹੇਨ ਸਤ੍ਥੇਨ ਸੀਸਂ ਛਿਨ੍ਦਤਿ, ਨ ਕੋਚਿ ਕਿਞ੍ਚਿ 43 ਜੀવਿਤਾ વੋਰੋਪੇਤਿ; ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਤ੍વੇવ 44 ਕਾਯਾਨਮਨ੍ਤਰੇਨ ਸਤ੍ਥਂ વਿવਰਮਨੁਪਤਤੀ’ਤਿ।

    174. ‘‘Evaṃ vutte, bhante, pakudho kaccāyano maṃ etadavoca – ‘sattime, mahārāja, kāyā akaṭā akaṭavidhā animmitā animmātā vañjhā kūṭaṭṭhā esikaṭṭhāyiṭṭhitā. Te na iñjanti , na vipariṇamanti, na aññamaññaṃ byābādhenti, nālaṃ aññamaññassa sukhāya vā dukkhāya vā sukhadukkhāya vā. Katame satta? Pathavikāyo, āpokāyo, tejokāyo, vāyokāyo, sukhe, dukkhe, jīve sattame – ime satta kāyā akaṭā akaṭavidhā animmitā animmātā vañjhā kūṭaṭṭhā esikaṭṭhāyiṭṭhitā. Te na iñjanti, na vipariṇamanti, na aññamaññaṃ byābādhenti, nālaṃ aññamaññassa sukhāya vā dukkhāya vā sukhadukkhāya vā. Tattha natthi hantā vā ghātetā vā, sotā vā sāvetā vā, viññātā vā viññāpetā vā. Yopi tiṇhena satthena sīsaṃ chindati, na koci kiñci 45 jīvitā voropeti; sattannaṃ tveva 46 kāyānamantarena satthaṃ vivaramanupatatī’ti.

    ੧੭੫. ‘‘ਇਤ੍ਥਂ ਖੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਕੁਧੋ ਕਚ੍ਚਾਯਨੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਞ੍ਞਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਬਂ વਾ ਪੁਟ੍ਠੋ ਲਬੁਜਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ, ਲਬੁਜਂ વਾ ਪੁਟ੍ਠੋ ਅਮ੍ਬਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ; ਏવਮੇવ ਖੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਕੁਧੋ ਕਚ੍ਚਾਯਨੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਞ੍ਞਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ। ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਮਾਦਿਸੋ ਸਮਣਂ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ વਾ વਿਜਿਤੇ વਸਨ੍ਤਂ ਅਪਸਾਦੇਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ। ਸੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਕੁਧਸ੍ਸ ਕਚ੍ਚਾਯਨਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਂ ਨੇવ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਂ ਨਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਂ, ਅਨਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਤ੍વਾ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ, ਅਨਤ੍ਤਮਨવਾਚਂ ਅਨਿਚ੍ਛਾਰੇਤ੍વਾ ਤਮੇવ વਾਚਂ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਅਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂ।

    175. ‘‘Itthaṃ kho me, bhante, pakudho kaccāyano sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ puṭṭho samāno aññena aññaṃ byākāsi. Seyyathāpi, bhante, ambaṃ vā puṭṭho labujaṃ byākareyya, labujaṃ vā puṭṭho ambaṃ byākareyya; evameva kho me, bhante, pakudho kaccāyano sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ puṭṭho samāno aññena aññaṃ byākāsi. Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – ‘kathañhi nāma mādiso samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā vijite vasantaṃ apasādetabbaṃ maññeyyā’ti. So kho ahaṃ, bhante, pakudhassa kaccāyanassa bhāsitaṃ neva abhinandiṃ nappaṭikkosiṃ, anabhinanditvā appaṭikkositvā anattamano, anattamanavācaṃ anicchāretvā tameva vācaṃ anuggaṇhanto anikkujjanto uṭṭhāyāsanā pakkamiṃ.

    ਨਿਗਣ੍ਠਨਾਟਪੁਤ੍ਤવਾਦੋ

    Nigaṇṭhanāṭaputtavādo

    ੧੭੬. ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਮਯਂ ਯੇਨ ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਨਾਟਪੁਤ੍ਤੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂ ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਨਿਗਣ੍ਠੇਨ ਨਾਟਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿਂ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਿਗਣ੍ਠਂ ਨਾਟਪੁਤ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚਂ – ‘ਯਥਾ ਨੁ ਖੋ ਇਮਾਨਿ, ਭੋ ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਪੁਥੁਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨਾਨਿ…ਪੇ॰… ਸਕ੍ਕਾ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ ਅਗ੍ਗਿવੇਸ੍ਸਨ, ਏવਮੇવ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੁ’ਨ੍ਤਿ?

    176. ‘‘Ekamidāhaṃ, bhante, samayaṃ yena nigaṇṭho nāṭaputto tenupasaṅkamiṃ ; upasaṅkamitvā nigaṇṭhena nāṭaputtena saddhiṃ sammodiṃ. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃ. Ekamantaṃ nisinno kho ahaṃ, bhante, nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ etadavocaṃ – ‘yathā nu kho imāni, bho aggivessana, puthusippāyatanāni…pe… sakkā nu kho, bho aggivessana, evameva diṭṭheva dhamme sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ paññapetu’nti?

    ੧੭੭. ‘‘ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਨਾਟਪੁਤ੍ਤੋ ਮਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਇਧ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਚਾਤੁਯਾਮਸਂવਰਸਂવੁਤੋ ਹੋਤਿ। ਕਥਞ੍ਚ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਚਾਤੁਯਾਮਸਂવਰਸਂવੁਤੋ ਹੋਤਿ? ਇਧ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਸਬ੍ਬવਾਰਿવਾਰਿਤੋ ਚ ਹੋਤਿ, ਸਬ੍ਬવਾਰਿਯੁਤ੍ਤੋ ਚ, ਸਬ੍ਬવਾਰਿਧੁਤੋ ਚ, ਸਬ੍ਬવਾਰਿਫੁਟੋ ਚ। ਏવਂ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਚਾਤੁਯਾਮਸਂવਰਸਂવੁਤੋ ਹੋਤਿ । ਯਤੋ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਏવਂ ਚਾਤੁਯਾਮਸਂવਰਸਂવੁਤੋ ਹੋਤਿ; ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਨਿਗਣ੍ਠੋ 47 ਗਤਤ੍ਤੋ ਚ ਯਤਤ੍ਤੋ ਚ ਠਿਤਤ੍ਤੋ ਚਾ’ਤਿ।

    177. ‘‘Evaṃ vutte, bhante, nigaṇṭho nāṭaputto maṃ etadavoca – ‘idha, mahārāja, nigaṇṭho cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti. Kathañca, mahārāja, nigaṇṭho cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti? Idha, mahārāja, nigaṇṭho sabbavārivārito ca hoti, sabbavāriyutto ca, sabbavāridhuto ca, sabbavāriphuṭo ca. Evaṃ kho, mahārāja, nigaṇṭho cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti . Yato kho, mahārāja, nigaṇṭho evaṃ cātuyāmasaṃvarasaṃvuto hoti; ayaṃ vuccati, mahārāja, nigaṇṭho 48 gatatto ca yatatto ca ṭhitatto cā’ti.

    ੧੭੮. ‘‘ਇਤ੍ਥਂ ਖੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਨਾਟਪੁਤ੍ਤੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਚਾਤੁਯਾਮਸਂવਰਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਬਂ વਾ ਪੁਟ੍ਠੋ ਲਬੁਜਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ, ਲਬੁਜਂ વਾ ਪੁਟ੍ਠੋ ਅਮ੍ਬਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ; ਏવਮੇવ ਖੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਨਾਟਪੁਤ੍ਤੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਚਾਤੁਯਾਮਸਂવਰਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ। ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਮਾਦਿਸੋ ਸਮਣਂ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ વਾ વਿਜਿਤੇ વਸਨ੍ਤਂ ਅਪਸਾਦੇਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ । ਸੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਿਗਣ੍ਠਸ੍ਸ ਨਾਟਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਂ ਨੇવ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਂ ਨਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਂ। ਅਨਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਤ੍વਾ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ ਅਨਤ੍ਤਮਨવਾਚਂ ਅਨਿਚ੍ਛਾਰੇਤ੍વਾ ਤਮੇવ વਾਚਂ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਅਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂ।

    178. ‘‘Itthaṃ kho me, bhante, nigaṇṭho nāṭaputto sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ puṭṭho samāno cātuyāmasaṃvaraṃ byākāsi. Seyyathāpi, bhante, ambaṃ vā puṭṭho labujaṃ byākareyya, labujaṃ vā puṭṭho ambaṃ byākareyya; evameva kho me, bhante, nigaṇṭho nāṭaputto sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ puṭṭho samāno cātuyāmasaṃvaraṃ byākāsi. Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – ‘kathañhi nāma mādiso samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā vijite vasantaṃ apasādetabbaṃ maññeyyā’ti . So kho ahaṃ, bhante, nigaṇṭhassa nāṭaputtassa bhāsitaṃ neva abhinandiṃ nappaṭikkosiṃ. Anabhinanditvā appaṭikkositvā anattamano anattamanavācaṃ anicchāretvā tameva vācaṃ anuggaṇhanto anikkujjanto uṭṭhāyāsanā pakkamiṃ.

    ਸਞ੍ਚਯਬੇਲਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤવਾਦੋ

    Sañcayabelaṭṭhaputtavādo

    ੧੭੯. ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਮਯਂ ਯੇਨ ਸਞ੍ਚਯੋ ਬੇਲਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਸਞ੍ਚਯੇਨ ਬੇਲਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿਂ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਅਹਂ ਭਨ੍ਤੇ, ਸਞ੍ਚਯਂ ਬੇਲਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚਂ – ‘ਯਥਾ ਨੁ ਖੋ ਇਮਾਨਿ, ਭੋ ਸਞ੍ਚਯ, ਪੁਥੁਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨਾਨਿ…ਪੇ॰… ਸਕ੍ਕਾ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ ਸਞ੍ਚਯ, ਏવਮੇવ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੁ’ਨ੍ਤਿ?

    179. ‘‘Ekamidāhaṃ, bhante, samayaṃ yena sañcayo belaṭṭhaputto tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā sañcayena belaṭṭhaputtena saddhiṃ sammodiṃ. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃ. Ekamantaṃ nisinno kho ahaṃ bhante, sañcayaṃ belaṭṭhaputtaṃ etadavocaṃ – ‘yathā nu kho imāni, bho sañcaya, puthusippāyatanāni…pe… sakkā nu kho, bho sañcaya, evameva diṭṭheva dhamme sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ paññapetu’nti?

    ੧੮੦. ‘‘ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਞ੍ਚਯੋ ਬੇਲਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਮਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਰੋ ਲੋਕੋਤਿ ਇਤਿ ਚੇ ਮਂ ਪੁਚ੍ਛਸਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਰੋ ਲੋਕੋਤਿ ਇਤਿ ਚੇ ਮੇ ਅਸ੍ਸ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਰੋ ਲੋਕੋਤਿ ਇਤਿ ਤੇ ਨਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯਂ। ਏવਨ੍ਤਿਪਿ ਮੇ ਨੋ, ਤਥਾਤਿਪਿ ਮੇ ਨੋ, ਅਞ੍ਞਥਾਤਿਪਿ ਮੇ ਨੋ, ਨੋਤਿਪਿ ਮੇ ਨੋ, ਨੋ ਨੋਤਿਪਿ ਮੇ ਨੋ। ਨਤ੍ਥਿ ਪਰੋ ਲੋਕੋ…ਪੇ॰… ਅਤ੍ਥਿ ਚ ਨਤ੍ਥਿ ਚ ਪਰੋ ਲੋਕੋ…ਪੇ॰… ਨੇવਤ੍ਥਿ ਨ ਨਤ੍ਥਿ ਪਰੋ ਲੋਕੋ…ਪੇ॰… ਅਤ੍ਥਿ ਸਤ੍ਤਾ ਓਪਪਾਤਿਕਾ…ਪੇ॰… ਨਤ੍ਥਿ ਸਤ੍ਤਾ ਓਪਪਾਤਿਕਾ…ਪੇ॰… ਅਤ੍ਥਿ ਚ ਨਤ੍ਥਿ ਚ ਸਤ੍ਤਾ ਓਪਪਾਤਿਕਾ…ਪੇ॰… ਨੇવਤ੍ਥਿ ਨ ਨਤ੍ਥਿ ਸਤ੍ਤਾ ਓਪਪਾਤਿਕਾ…ਪੇ॰… ਅਤ੍ਥਿ ਸੁਕਤਦੁਕ੍ਕਟਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਫਲਂ વਿਪਾਕੋ…ਪੇ॰… ਨਤ੍ਥਿ ਸੁਕਤਦੁਕ੍ਕਟਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਫਲਂ વਿਪਾਕੋ…ਪੇ॰…ਅਤ੍ਥਿ ਚ ਨਤ੍ਥਿ ਚ ਸੁਕਤਦੁਕ੍ਕਟਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਫਲਂ વਿਪਾਕੋ…ਪੇ॰… ਨੇવਤ੍ਥਿ ਨ ਨਤ੍ਥਿ ਸੁਕਤਦੁਕ੍ਕਟਾਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਫਲਂ વਿਪਾਕੋ…ਪੇ॰… ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ…ਪੇ॰… ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ…ਪੇ॰… ਹੋਤਿ ਚ ਨ ਚ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾ…ਪੇ॰… ਨੇવ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾਤਿ ਇਤਿ ਚੇ ਮਂ ਪੁਚ੍ਛਸਿ, ਨੇવ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾਤਿ ਇਤਿ ਚੇ ਮੇ ਅਸ੍ਸ, ਨੇવ ਹੋਤਿ ਨ ਨ ਹੋਤਿ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਂ ਮਰਣਾਤਿ ਇਤਿ ਤੇ ਨਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯਂ। ਏવਨ੍ਤਿਪਿ ਮੇ ਨੋ, ਤਥਾਤਿਪਿ ਮੇ ਨੋ, ਅਞ੍ਞਥਾਤਿਪਿ ਮੇ ਨੋ, ਨੋਤਿਪਿ ਮੇ ਨੋ, ਨੋ ਨੋਤਿਪਿ ਮੇ ਨੋ’ਤਿ।

    180. ‘‘Evaṃ vutte, bhante, sañcayo belaṭṭhaputto maṃ etadavoca – ‘atthi paro lokoti iti ce maṃ pucchasi, atthi paro lokoti iti ce me assa, atthi paro lokoti iti te naṃ byākareyyaṃ. Evantipi me no, tathātipi me no, aññathātipi me no, notipi me no, no notipi me no. Natthi paro loko…pe… atthi ca natthi ca paro loko…pe… nevatthi na natthi paro loko…pe… atthi sattā opapātikā…pe… natthi sattā opapātikā…pe… atthi ca natthi ca sattā opapātikā…pe… nevatthi na natthi sattā opapātikā…pe… atthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko…pe… natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko…pe…atthi ca natthi ca sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko…pe… nevatthi na natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko…pe… hoti tathāgato paraṃ maraṇā…pe… na hoti tathāgato paraṃ maraṇā…pe… hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā…pe… neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti iti ce maṃ pucchasi, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti iti ce me assa, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti iti te naṃ byākareyyaṃ. Evantipi me no, tathātipi me no, aññathātipi me no, notipi me no, no notipi me no’ti.

    ੧੮੧. ‘‘ਇਤ੍ਥਂ ਖੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਞ੍ਚਯੋ ਬੇਲਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ વਿਕ੍ਖੇਪਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਮ੍ਬਂ વਾ ਪੁਟ੍ਠੋ ਲਬੁਜਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ, ਲਬੁਜਂ વਾ ਪੁਟ੍ਠੋ ਅਮ੍ਬਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ; ਏવਮੇવ ਖੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਞ੍ਚਯੋ ਬੇਲਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ વਿਕ੍ਖੇਪਂ ਬ੍ਯਾਕਾਸਿ। ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਅਯਞ੍ਚ ਇਮੇਸਂ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਸਬ੍ਬਬਾਲੋ ਸਬ੍ਬਮੂਲ਼੍ਹੋ। ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ વਿਕ੍ਖੇਪਂ ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਮਾਦਿਸੋ ਸਮਣਂ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ વਾ વਿਜਿਤੇ વਸਨ੍ਤਂ ਅਪਸਾਦੇਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ। ਸੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਞ੍ਚਯਸ੍ਸ ਬੇਲਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਂ ਨੇવ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਂ ਨਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਂ। ਅਨਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਤ੍વਾ ਅਨਤ੍ਤਮਨੋ ਅਨਤ੍ਤਮਨવਾਚਂ ਅਨਿਚ੍ਛਾਰੇਤ੍વਾ ਤਮੇવ વਾਚਂ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੋ ਅਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂ।

    181. ‘‘Itthaṃ kho me, bhante, sañcayo belaṭṭhaputto sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ puṭṭho samāno vikkhepaṃ byākāsi. Seyyathāpi, bhante, ambaṃ vā puṭṭho labujaṃ byākareyya, labujaṃ vā puṭṭho ambaṃ byākareyya; evameva kho me, bhante, sañcayo belaṭṭhaputto sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ puṭṭho samāno vikkhepaṃ byākāsi. Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – ‘ayañca imesaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ sabbabālo sabbamūḷho. Kathañhi nāma sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ puṭṭho samāno vikkhepaṃ byākarissatī’ti. Tassa mayhaṃ, bhante, etadahosi – ‘kathañhi nāma mādiso samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā vijite vasantaṃ apasādetabbaṃ maññeyyā’ti. So kho ahaṃ, bhante, sañcayassa belaṭṭhaputtassa bhāsitaṃ neva abhinandiṃ nappaṭikkosiṃ. Anabhinanditvā appaṭikkositvā anattamano anattamanavācaṃ anicchāretvā tameva vācaṃ anuggaṇhanto anikkujjanto uṭṭhāyāsanā pakkamiṃ.

    ਪਠਮਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ

    Paṭhamasandiṭṭhikasāmaññaphalaṃ

    ੧੮੨. ‘‘ਸੋਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਪੁਚ੍ਛਾਮਿ – ‘ਯਥਾ ਨੁ ਖੋ ਇਮਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪੁਥੁਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨਾਨਿ ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਹਤ੍ਥਾਰੋਹਾ ਅਸ੍ਸਾਰੋਹਾ ਰਥਿਕਾ ਧਨੁਗ੍ਗਹਾ ਚੇਲਕਾ ਚਲਕਾ ਪਿਣ੍ਡਦਾਯਕਾ ਉਗ੍ਗਾ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤਾ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਨੋ ਮਹਾਨਾਗਾ ਸੂਰਾ ਚਮ੍ਮਯੋਧਿਨੋ ਦਾਸਿਕਪੁਤ੍ਤਾ ਆਲ਼ਾਰਿਕਾ ਕਪ੍ਪਕਾ ਨ੍ਹਾਪਕਾ ਸੂਦਾ ਮਾਲਾਕਾਰਾ ਰਜਕਾ ਪੇਸਕਾਰਾ ਨਲ਼ਕਾਰਾ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਾ ਗਣਕਾ ਮੁਦ੍ਦਿਕਾ, ਯਾਨਿ વਾ ਪਨਞ੍ਞਾਨਿਪਿ ਏવਂਗਤਾਨਿ ਪੁਥੁਸਿਪ੍ਪਾਯਤਨਾਨਿ, ਤੇ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਿਪ੍ਪਫਲਂ ਉਪਜੀવਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸੁਖੇਨ੍ਤਿ ਪੀਣੇਨ੍ਤਿ, ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਸੁਖੇਨ੍ਤਿ ਪੀਣੇਨ੍ਤਿ, ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਂ ਸੁਖੇਨ੍ਤਿ ਪੀਣੇਨ੍ਤਿ, ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚੇ ਸੁਖੇਨ੍ਤਿ ਪੀਣੇਨ੍ਤਿ, ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਸੁ ਉਦ੍ਧਗ੍ਗਿਕਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ ਸੋવਗ੍ਗਿਕਂ ਸੁਖવਿਪਾਕਂ ਸਗ੍ਗਸਂવਤ੍ਤਨਿਕਂ। ਸਕ੍ਕਾ ਨੁ ਖੋ ਮੇ , ਭਨ੍ਤੇ, ਏવਮੇવ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੁ’ਨ੍ਤਿ?

    182. ‘‘Sohaṃ, bhante, bhagavantampi pucchāmi – ‘yathā nu kho imāni, bhante, puthusippāyatanāni seyyathidaṃ – hatthārohā assārohā rathikā dhanuggahā celakā calakā piṇḍadāyakā uggā rājaputtā pakkhandino mahānāgā sūrā cammayodhino dāsikaputtā āḷārikā kappakā nhāpakā sūdā mālākārā rajakā pesakārā naḷakārā kumbhakārā gaṇakā muddikā, yāni vā panaññānipi evaṃgatāni puthusippāyatanāni, te diṭṭheva dhamme sandiṭṭhikaṃ sippaphalaṃ upajīvanti, te tena attānaṃ sukhenti pīṇenti, mātāpitaro sukhenti pīṇenti, puttadāraṃ sukhenti pīṇenti, mittāmacce sukhenti pīṇenti, samaṇabrāhmaṇesu uddhaggikaṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhapenti sovaggikaṃ sukhavipākaṃ saggasaṃvattanikaṃ. Sakkā nu kho me , bhante, evameva diṭṭheva dhamme sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ paññapetu’nti?

    ੧੮੩. ‘‘ਸਕ੍ਕਾ, ਮਹਾਰਾਜ। ਤੇਨ ਹਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਞ੍ਞੇવੇਤ੍ਥ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ। ਯਥਾ ਤੇ ਖਮੇਯ੍ਯ, ਤਥਾ ਨਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯਾਸਿ। ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਇਧ ਤੇ ਅਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸੋ ਦਾਸੋ ਕਮ੍ਮਕਾਰੋ 49 ਪੁਬ੍ਬੁਟ੍ਠਾਯੀ ਪਚ੍ਛਾਨਿਪਾਤੀ ਕਿਙ੍ਕਾਰਪਟਿਸ੍ਸਾવੀ ਮਨਾਪਚਾਰੀ ਪਿਯવਾਦੀ ਮੁਖੁਲ੍ਲੋਕਕੋ 50। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ, વਤ ਭੋ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ, વਤ ਭੋ, ਪੁਞ੍ਞਾਨਂ ਗਤਿ, ਪੁਞ੍ਞਾਨਂ વਿਪਾਕੋ। ਅਯਞ੍ਹਿ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸੋ ; ਅਹਮ੍ਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸੋ। ਅਯਞ੍ਹਿ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤੋ ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤੋ ਪਰਿਚਾਰੇਤਿ, ਦੇવੋ ਮਞ੍ਞੇ। ਅਹਂ ਪਨਮ੍ਹਿਸ੍ਸ ਦਾਸੋ ਕਮ੍ਮਕਾਰੋ ਪੁਬ੍ਬੁਟ੍ਠਾਯੀ ਪਚ੍ਛਾਨਿਪਾਤੀ ਕਿਙ੍ਕਾਰਪਟਿਸ੍ਸਾવੀ ਮਨਾਪਚਾਰੀ ਪਿਯવਾਦੀ ਮੁਖੁਲ੍ਲੋਕਕੋ। ਸੋ વਤਸ੍ਸਾਹਂ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੇਯ੍ਯਂ। ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯ। ਸੋ ਏવਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਕਾਯੇਨ ਸਂવੁਤੋ વਿਹਰੇਯ੍ਯ, વਾਚਾਯ ਸਂવੁਤੋ વਿਹਰੇਯ੍ਯ, ਮਨਸਾ ਸਂવੁਤੋ વਿਹਰੇਯ੍ਯ, ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਪਰਮਤਾਯ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ, ਅਭਿਰਤੋ ਪવਿવੇਕੇ। ਤਂ ਚੇ ਤੇ ਪੁਰਿਸਾ ਏવਮਾਰੋਚੇਯ੍ਯੁਂ – ‘ਯਗ੍ਘੇ ਦੇવ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਯੋ ਤੇ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ 51 ਦਾਸੋ ਕਮ੍ਮਕਾਰੋ ਪੁਬ੍ਬੁਟ੍ਠਾਯੀ ਪਚ੍ਛਾਨਿਪਾਤੀ ਕਿਙ੍ਕਾਰਪਟਿਸ੍ਸਾવੀ ਮਨਾਪਚਾਰੀ ਪਿਯવਾਦੀ ਮੁਖੁਲ੍ਲੋਕਕੋ; ਸੋ, ਦੇવ, ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ। ਸੋ ਏવਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਕਾਯੇਨ ਸਂવੁਤੋ વਿਹਰਤਿ, વਾਚਾਯ ਸਂવੁਤੋ વਿਹਰਤਿ, ਮਨਸਾ ਸਂવੁਤੋ વਿਹਰਤਿ, ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਪਰਮਤਾਯ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ, ਅਭਿਰਤੋ ਪવਿવੇਕੇ’ਤਿ। ਅਪਿ ਨੁ ਤ੍વਂ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯਾਸਿ – ‘ਏਤੁ ਮੇ, ਭੋ, ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਪੁਨਦੇવ ਹੋਤੁ ਦਾਸੋ ਕਮ੍ਮਕਾਰੋ ਪੁਬ੍ਬੁਟ੍ਠਾਯੀ ਪਚ੍ਛਾਨਿਪਾਤੀ ਕਿਙ੍ਕਾਰਪਟਿਸ੍ਸਾવੀ ਮਨਾਪਚਾਰੀ ਪਿਯવਾਦੀ ਮੁਖੁਲ੍ਲੋਕਕੋ’ਤਿ?

    183. ‘‘Sakkā, mahārāja. Tena hi, mahārāja, taññevettha paṭipucchissāmi. Yathā te khameyya, tathā naṃ byākareyyāsi. Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idha te assa puriso dāso kammakāro 52 pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṅkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī mukhullokako 53. Tassa evamassa – ‘acchariyaṃ, vata bho, abbhutaṃ, vata bho, puññānaṃ gati, puññānaṃ vipāko. Ayañhi rājā māgadho ajātasattu vedehiputto manusso ; ahampi manusso. Ayañhi rājā māgadho ajātasattu vedehiputto pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāreti, devo maññe. Ahaṃ panamhissa dāso kammakāro pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṅkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī mukhullokako. So vatassāhaṃ puññāni kareyyaṃ. Yaṃnūnāhaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya’nti. So aparena samayena kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya. So evaṃ pabbajito samāno kāyena saṃvuto vihareyya, vācāya saṃvuto vihareyya, manasā saṃvuto vihareyya, ghāsacchādanaparamatāya santuṭṭho, abhirato paviveke. Taṃ ce te purisā evamāroceyyuṃ – ‘yagghe deva jāneyyāsi, yo te so puriso 54 dāso kammakāro pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṅkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī mukhullokako; so, deva, kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito. So evaṃ pabbajito samāno kāyena saṃvuto viharati, vācāya saṃvuto viharati, manasā saṃvuto viharati, ghāsacchādanaparamatāya santuṭṭho, abhirato paviveke’ti. Api nu tvaṃ evaṃ vadeyyāsi – ‘etu me, bho, so puriso, punadeva hotu dāso kammakāro pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṅkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī mukhullokako’ti?

    ੧੮੪. ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ। ਅਥ ਖੋ ਨਂ ਮਯਮੇવ ਅਭਿવਾਦੇਯ੍ਯਾਮਪਿ , ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਮਪਿ, ਆਸਨੇਨਪਿ ਨਿਮਨ੍ਤੇਯ੍ਯਾਮ, ਅਭਿਨਿਮਨ੍ਤੇਯ੍ਯਾਮਪਿ ਨਂ ਚੀવਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਹਿ, ਧਮ੍ਮਿਕਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਰਕ੍ਖਾવਰਣਗੁਤ੍ਤਿਂ ਸਂવਿਦਹੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ।

    184. ‘‘No hetaṃ, bhante. Atha kho naṃ mayameva abhivādeyyāmapi , paccuṭṭheyyāmapi, āsanenapi nimanteyyāma, abhinimanteyyāmapi naṃ cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārehi, dhammikampissa rakkhāvaraṇaguttiṃ saṃvidaheyyāmā’’ti.

    ੧੮੫. ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯਦਿ ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇ ਹੋਤਿ વਾ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਨੋ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇ ਹੋਤਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਯਾ ਪਠਮਂ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ।

    185. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, yadi evaṃ sante hoti vā sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ no vā’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante hoti sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphala’’nti. ‘‘Idaṃ kho te, mahārāja, mayā paṭhamaṃ diṭṭheva dhamme sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ paññatta’’nti.

    ਦੁਤਿਯਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ

    Dutiyasandiṭṭhikasāmaññaphalaṃ

    ੧੮੬. ‘‘ਸਕ੍ਕਾ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਏવਮੇવ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਸਕ੍ਕਾ, ਮਹਾਰਾਜ। ਤੇਨ ਹਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਞ੍ਞੇવੇਤ੍ਥ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮਿ। ਯਥਾ ਤੇ ਖਮੇਯ੍ਯ, ਤਥਾ ਨਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯਾਸਿ। ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਇਧ ਤੇ ਅਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸੋ ਕਸ੍ਸਕੋ ਗਹਪਤਿਕੋ ਕਰਕਾਰਕੋ ਰਾਸਿવਡ੍ਢਕੋ। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ વਤ ਭੋ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ વਤ ਭੋ, ਪੁਞ੍ਞਾਨਂ ਗਤਿ, ਪੁਞ੍ਞਾਨਂ વਿਪਾਕੋ। ਅਯਞ੍ਹਿ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸੋ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸੋ। ਅਯਞ੍ਹਿ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤੋ ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤੋ ਪਰਿਚਾਰੇਤਿ, ਦੇવੋ ਮਞ੍ਞੇ। ਅਹਂ ਪਨਮ੍ਹਿਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਕੋ ਗਹਪਤਿਕੋ ਕਰਕਾਰਕੋ ਰਾਸਿવਡ੍ਢਕੋ। ਸੋ વਤਸ੍ਸਾਹਂ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਰੇਯ੍ਯਂ। ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ।

    186. ‘‘Sakkā pana, bhante, aññampi evameva diṭṭheva dhamme sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ paññapetu’’nti? ‘‘Sakkā, mahārāja. Tena hi, mahārāja, taññevettha paṭipucchissāmi. Yathā te khameyya, tathā naṃ byākareyyāsi. Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idha te assa puriso kassako gahapatiko karakārako rāsivaḍḍhako. Tassa evamassa – ‘acchariyaṃ vata bho, abbhutaṃ vata bho, puññānaṃ gati, puññānaṃ vipāko. Ayañhi rājā māgadho ajātasattu vedehiputto manusso, ahampi manusso. Ayañhi rājā māgadho ajātasattu vedehiputto pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāreti, devo maññe. Ahaṃ panamhissa kassako gahapatiko karakārako rāsivaḍḍhako. So vatassāhaṃ puññāni kareyyaṃ. Yaṃnūnāhaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya’nti.

    ‘‘ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਅਪ੍ਪਂ વਾ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪਹਾਯ ਮਹਨ੍ਤਂ વਾ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪਹਾਯ, ਅਪ੍ਪਂ વਾ ਞਾਤਿਪਰਿવਟ੍ਟਂ ਪਹਾਯ ਮਹਨ੍ਤਂ વਾ ਞਾਤਿਪਰਿવਟ੍ਟਂ ਪਹਾਯ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯ। ਸੋ ਏવਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਕਾਯੇਨ ਸਂવੁਤੋ વਿਹਰੇਯ੍ਯ, વਾਚਾਯ ਸਂવੁਤੋ વਿਹਰੇਯ੍ਯ, ਮਨਸਾ ਸਂવੁਤੋ વਿਹਰੇਯ੍ਯ, ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਪਰਮਤਾਯ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ, ਅਭਿਰਤੋ ਪવਿવੇਕੇ। ਤਂ ਚੇ ਤੇ ਪੁਰਿਸਾ ਏવਮਾਰੋਚੇਯ੍ਯੁਂ – ‘ਯਗ੍ਘੇ, ਦੇવ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਯੋ ਤੇ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ 55 ਕਸ੍ਸਕੋ ਗਹਪਤਿਕੋ ਕਰਕਾਰਕੋ ਰਾਸਿવਡ੍ਢਕੋ; ਸੋ ਦੇવ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ। ਸੋ ਏવਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਕਾਯੇਨ ਸਂવੁਤੋ વਿਹਰਤਿ, વਾਚਾਯ ਸਂવੁਤੋ વਿਹਰਤਿ, ਮਨਸਾ ਸਂવੁਤੋ વਿਹਰਤਿ, ਘਾਸਚ੍ਛਾਦਨਪਰਮਤਾਯ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ, ਅਭਿਰਤੋ ਪવਿવੇਕੇ’’ਤਿ। ਅਪਿ ਨੁ ਤ੍વਂ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯਾਸਿ – ‘ਏਤੁ ਮੇ, ਭੋ, ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ, ਪੁਨਦੇવ ਹੋਤੁ ਕਸ੍ਸਕੋ ਗਹਪਤਿਕੋ ਕਰਕਾਰਕੋ ਰਾਸਿવਡ੍ਢਕੋ’ਤਿ?

    ‘‘So aparena samayena appaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya, appaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya mahantaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya. So evaṃ pabbajito samāno kāyena saṃvuto vihareyya, vācāya saṃvuto vihareyya, manasā saṃvuto vihareyya, ghāsacchādanaparamatāya santuṭṭho, abhirato paviveke. Taṃ ce te purisā evamāroceyyuṃ – ‘yagghe, deva jāneyyāsi, yo te so puriso 56 kassako gahapatiko karakārako rāsivaḍḍhako; so deva kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito. So evaṃ pabbajito samāno kāyena saṃvuto viharati, vācāya saṃvuto viharati, manasā saṃvuto viharati, ghāsacchādanaparamatāya santuṭṭho, abhirato paviveke’’ti. Api nu tvaṃ evaṃ vadeyyāsi – ‘etu me, bho, so puriso, punadeva hotu kassako gahapatiko karakārako rāsivaḍḍhako’ti?

    ੧੮੭. ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ। ਅਥ ਖੋ ਨਂ ਮਯਮੇવ ਅਭਿવਾਦੇਯ੍ਯਾਮਪਿ, ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠੇਯ੍ਯਾਮਪਿ, ਆਸਨੇਨਪਿ ਨਿਮਨ੍ਤੇਯ੍ਯਾਮ, ਅਭਿਨਿਮਨ੍ਤੇਯ੍ਯਾਮਪਿ ਨਂ ਚੀવਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਹਿ, ਧਮ੍ਮਿਕਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਰਕ੍ਖਾવਰਣਗੁਤ੍ਤਿਂ ਸਂવਿਦਹੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ।

    187. ‘‘No hetaṃ, bhante. Atha kho naṃ mayameva abhivādeyyāmapi, paccuṭṭheyyāmapi, āsanenapi nimanteyyāma, abhinimanteyyāmapi naṃ cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārehi, dhammikampissa rakkhāvaraṇaguttiṃ saṃvidaheyyāmā’’ti.

    ੧੮੮. ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਹਾਰਾਜ? ਯਦਿ ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇ ਹੋਤਿ વਾ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਨੋ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਦ੍ਧਾ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇ ਹੋਤਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲ’’ਨ੍ਤਿ । ‘‘ਇਦਂ ਖੋ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਯਾ ਦੁਤਿਯਂ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ।

    188. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja? Yadi evaṃ sante hoti vā sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ no vā’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante hoti sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphala’’nti . ‘‘Idaṃ kho te, mahārāja, mayā dutiyaṃ diṭṭheva dhamme sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ paññatta’’nti.

    ਪਣੀਤਤਰਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ

    Paṇītatarasāmaññaphalaṃ

    ੧੮੯. ‘‘ਸਕ੍ਕਾ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤੁਂ ਇਮੇਹਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੇਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲੇਹਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰਞ੍ਚ ਪਣੀਤਤਰਞ੍ਚਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸਕ੍ਕਾ, ਮਹਾਰਾਜ। ਤੇਨ ਹਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸੁਣੋਹਿ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿ ਕਰੋਹਿ, ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ।

    189. ‘‘Sakkā pana, bhante, aññampi diṭṭheva dhamme sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ paññapetuṃ imehi sandiṭṭhikehi sāmaññaphalehi abhikkantatarañca paṇītatarañcā’’ti? ‘‘Sakkā, mahārāja. Tena hi, mahārāja, suṇohi, sādhukaṃ manasi karohi, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto bhagavato paccassosi.

    ੧੯੦. ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਇਧ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਥਾਗਤੋ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਤਿ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ વਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਲੋਕવਿਦੂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ ਸਤ੍ਥਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ। ਸੋ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਸਦੇવਕਂ ਸਮਾਰਕਂ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਂ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਂ ਪਜਂ ਸਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਂ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਪવੇਦੇਤਿ। ਸੋ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਂ ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਂ ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਂ ਸਾਤ੍ਥਂ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ, ਕੇવਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਕਾਸੇਤਿ।

    190. Bhagavā etadavoca – ‘‘idha, mahārāja, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti.

    ੧੯੧. ‘‘ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ ਗਹਪਤਿ વਾ ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤੋ વਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ વਾ ਕੁਲੇ ਪਚ੍ਚਾਜਾਤੋ। ਸੋ ਤਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍વਾ ਤਥਾਗਤੇ ਸਦ੍ਧਂ ਪਟਿਲਭਤਿ। ਸੋ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਾਪਟਿਲਾਭੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਤਿ – ‘ਸਮ੍ਬਾਧੋ ਘਰਾવਾਸੋ ਰਜੋਪਥੋ, ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾ। ਨਯਿਦਂ ਸੁਕਰਂ ਅਗਾਰਂ ਅਜ੍ਝਾવਸਤਾ ਏਕਨ੍ਤਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਏਕਨ੍ਤਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਸਙ੍ਖਲਿਖਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿਤੁਂ। ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ।

    191. ‘‘Taṃ dhammaṃ suṇāti gahapati vā gahapatiputto vā aññatarasmiṃ vā kule paccājāto. So taṃ dhammaṃ sutvā tathāgate saddhaṃ paṭilabhati. So tena saddhāpaṭilābhena samannāgato iti paṭisañcikkhati – ‘sambādho gharāvāso rajopatho, abbhokāso pabbajjā. Nayidaṃ sukaraṃ agāraṃ ajjhāvasatā ekantaparipuṇṇaṃ ekantaparisuddhaṃ saṅkhalikhitaṃ brahmacariyaṃ carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya’nti.

    ੧੯੨. ‘‘ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਅਪ੍ਪਂ વਾ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪਹਾਯ ਮਹਨ੍ਤਂ વਾ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਪਹਾਯ ਅਪ੍ਪਂ વਾ ਞਾਤਿਪਰਿવਟ੍ਟਂ ਪਹਾਯ ਮਹਨ੍ਤਂ વਾ ਞਾਤਿਪਰਿવਟ੍ਟਂ ਪਹਾਯ ਕੇਸਮਸ੍ਸੁਂ ਓਹਾਰੇਤ੍વਾ ਕਾਸਾਯਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤ੍વਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਤਿ।

    192. ‘‘So aparena samayena appaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya appaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya mahantaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajati.

    ੧੯੩. ‘‘ਸੋ ਏવਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸਮਾਨੋ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂવਰਸਂવੁਤੋ વਿਹਰਤਿ ਆਚਾਰਗੋਚਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਅਣੁਮਤ੍ਤੇਸੁ વਜ੍ਜੇਸੁ ਭਯਦਸ੍ਸਾવੀ, ਸਮਾਦਾਯ ਸਿਕ੍ਖਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ, ਕਾਯਕਮ੍ਮવਚੀਕਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਕੁਸਲੇਨ, ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਜੀવੋ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍વਾਰੋ 57, ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ।

    193. ‘‘So evaṃ pabbajito samāno pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharati ācāragocarasampanno, aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī, samādāya sikkhati sikkhāpadesu, kāyakammavacīkammena samannāgato kusalena, parisuddhājīvo sīlasampanno, indriyesu guttadvāro 58, satisampajaññena samannāgato, santuṭṭho.

    ਚੂਲ਼ਸੀਲਂ

    Cūḷasīlaṃ

    ੧੯੪. ‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ? ਇਧ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਂ ਪਹਾਯ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਨਿਹਿਤਦਣ੍ਡੋ ਨਿਹਿਤਸਤ੍ਥੋ ਲਜ੍ਜੀ ਦਯਾਪਨ੍ਨੋ ਸਬ੍ਬਪਾਣਭੂਤਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀ વਿਹਰਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    194. ‘‘Kathañca, mahārāja, bhikkhu sīlasampanno hoti? Idha, mahārāja, bhikkhu pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti. Nihitadaṇḍo nihitasattho lajjī dayāpanno sabbapāṇabhūtahitānukampī viharati. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ‘‘ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ ਪਹਾਯ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਦਿਨ੍ਨਾਦਾਯੀ ਦਿਨ੍ਨਪਾਟਿਕਙ੍ਖੀ, ਅਥੇਨੇਨ ਸੁਚਿਭੂਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨਾ વਿਹਰਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    ‘‘Adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti dinnādāyī dinnapāṭikaṅkhī, athenena sucibhūtena attanā viharati. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ‘‘ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਹਾਯ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਹੋਤਿ ਆਰਾਚਾਰੀ વਿਰਤੋ ਮੇਥੁਨਾ ਗਾਮਧਮ੍ਮਾ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    ‘‘Abrahmacariyaṃ pahāya brahmacārī hoti ārācārī virato methunā gāmadhammā. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ‘‘ਮੁਸਾવਾਦਂ ਪਹਾਯ ਮੁਸਾવਾਦਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਸਚ੍ਚવਾਦੀ ਸਚ੍ਚਸਨ੍ਧੋ ਥੇਤੋ ਪਚ੍ਚਯਿਕੋ ਅવਿਸਂવਾਦਕੋ ਲੋਕਸ੍ਸ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    ‘‘Musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti saccavādī saccasandho theto paccayiko avisaṃvādako lokassa. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ‘‘ਪਿਸੁਣਂ વਾਚਂ ਪਹਾਯ ਪਿਸੁਣਾਯ વਾਚਾਯ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ; ਇਤੋ ਸੁਤ੍વਾ ਨ ਅਮੁਤ੍ਰ ਅਕ੍ਖਾਤਾ ਇਮੇਸਂ ਭੇਦਾਯ; ਅਮੁਤ੍ਰ વਾ ਸੁਤ੍વਾ ਨ ਇਮੇਸਂ ਅਕ੍ਖਾਤਾ, ਅਮੂਸਂ ਭੇਦਾਯ। ਇਤਿ ਭਿਨ੍ਨਾਨਂ વਾ ਸਨ੍ਧਾਤਾ, ਸਹਿਤਾਨਂ વਾ ਅਨੁਪ੍ਪਦਾਤਾ, ਸਮਗ੍ਗਾਰਾਮੋ ਸਮਗ੍ਗਰਤੋ ਸਮਗ੍ਗਨਨ੍ਦੀ ਸਮਗ੍ਗਕਰਣਿਂ વਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    ‘‘Pisuṇaṃ vācaṃ pahāya pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti; ito sutvā na amutra akkhātā imesaṃ bhedāya; amutra vā sutvā na imesaṃ akkhātā, amūsaṃ bhedāya. Iti bhinnānaṃ vā sandhātā, sahitānaṃ vā anuppadātā, samaggārāmo samaggarato samagganandī samaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ‘‘ਫਰੁਸਂ વਾਚਂ ਪਹਾਯ ਫਰੁਸਾਯ વਾਚਾਯ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ; ਯਾ ਸਾ વਾਚਾ ਨੇਲਾ ਕਣ੍ਣਸੁਖਾ ਪੇਮਨੀਯਾ ਹਦਯਙ੍ਗਮਾ ਪੋਰੀ ਬਹੁਜਨਕਨ੍ਤਾ ਬਹੁਜਨਮਨਾਪਾ ਤਥਾਰੂਪਿਂ વਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    ‘‘Pharusaṃ vācaṃ pahāya pharusāya vācāya paṭivirato hoti; yā sā vācā nelā kaṇṇasukhā pemanīyā hadayaṅgamā porī bahujanakantā bahujanamanāpā tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ‘‘ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਂ ਪਹਾਯ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ ਕਾਲવਾਦੀ ਭੂਤવਾਦੀ ਅਤ੍ਥવਾਦੀ ਧਮ੍ਮવਾਦੀ વਿਨਯવਾਦੀ, ਨਿਧਾਨવਤਿਂ વਾਚਂ ਭਾਸਿਤਾ ਹੋਤਿ ਕਾਲੇਨ ਸਾਪਦੇਸਂ ਪਰਿਯਨ੍ਤવਤਿਂ ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਂ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    ‘‘Samphappalāpaṃ pahāya samphappalāpā paṭivirato hoti kālavādī bhūtavādī atthavādī dhammavādī vinayavādī, nidhānavatiṃ vācaṃ bhāsitā hoti kālena sāpadesaṃ pariyantavatiṃ atthasaṃhitaṃ. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ‘‘ਬੀਜਗਾਮਭੂਤਗਾਮਸਮਾਰਮ੍ਭਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਏਕਭਤ੍ਤਿਕੋ ਹੋਤਿ ਰਤ੍ਤੂਪਰਤੋ વਿਰਤੋ વਿਕਾਲਭੋਜਨਾ। ਨਚ੍ਚਗੀਤવਾਦਿਤવਿਸੂਕਦਸ੍ਸਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਮਾਲਾਗਨ੍ਧવਿਲੇਪਨਧਾਰਣਮਣ੍ਡਨવਿਭੂਸਨਟ੍ਠਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਉਚ੍ਚਾਸਯਨਮਹਾਸਯਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਜਾਤਰੂਪਰਜਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਆਮਕਧਞ੍ਞਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਆਮਕਮਂਸਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਤ੍ਥਿਕੁਮਾਰਿਕਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਦਾਸਿਦਾਸਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਅਜੇਲ਼ਕਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਕੁਕ੍ਕੁਟਸੂਕਰਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਹਤ੍ਥਿਗવਸ੍ਸવਲ਼વਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਖੇਤ੍ਤવਤ੍ਥੁਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ । ਦੂਤੇਯ੍ਯਪਹਿਣਗਮਨਾਨੁਯੋਗਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਕਯવਿਕ੍ਕਯਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਤੁਲਾਕੂਟਕਂਸਕੂਟਮਾਨਕੂਟਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਉਕ੍ਕੋਟਨવਞ੍ਚਨਨਿਕਤਿਸਾਚਿਯੋਗਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਛੇਦਨવਧਬਨ੍ਧਨવਿਪਰਾਮੋਸਆਲੋਪਸਹਸਾਕਾਰਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    ‘‘Bījagāmabhūtagāmasamārambhā paṭivirato hoti…pe… ekabhattiko hoti rattūparato virato vikālabhojanā. Naccagītavāditavisūkadassanā paṭivirato hoti. Mālāgandhavilepanadhāraṇamaṇḍanavibhūsanaṭṭhānā paṭivirato hoti. Uccāsayanamahāsayanā paṭivirato hoti. Jātarūparajatapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Āmakadhaññapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Āmakamaṃsapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Itthikumārikapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Dāsidāsapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Ajeḷakapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Kukkuṭasūkarapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Hatthigavassavaḷavapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Khettavatthupaṭiggahaṇā paṭivirato hoti . Dūteyyapahiṇagamanānuyogā paṭivirato hoti. Kayavikkayā paṭivirato hoti. Tulākūṭakaṃsakūṭamānakūṭā paṭivirato hoti. Ukkoṭanavañcananikatisāciyogā paṭivirato hoti. Chedanavadhabandhanaviparāmosaālopasahasākārā paṭivirato hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ਚੂਲ਼ਸੀਲਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ।

    Cūḷasīlaṃ niṭṭhitaṃ.

    ਮਜ੍ਝਿਮਸੀਲਂ

    Majjhimasīlaṃ

    ੧੯੫. ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤੇ ਏવਰੂਪਂ ਬੀਜਗਾਮਭੂਤਗਾਮਸਮਾਰਮ੍ਭਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਮੂਲਬੀਜਂ ਖਨ੍ਧਬੀਜਂ ਫਲ਼ੁਬੀਜਂ ਅਗ੍ਗਬੀਜਂ ਬੀਜਬੀਜਮੇવ ਪਞ੍ਚਮਂ, ਇਤਿ ਏવਰੂਪਾ ਬੀਜਗਾਮਭੂਤਗਾਮਸਮਾਰਮ੍ਭਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    195. ‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpaṃ bījagāmabhūtagāmasamārambhaṃ anuyuttā viharanti. Seyyathidaṃ – mūlabījaṃ khandhabījaṃ phaḷubījaṃ aggabījaṃ bījabījameva pañcamaṃ, iti evarūpā bījagāmabhūtagāmasamārambhā paṭivirato hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ੧੯੬. ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤੇ ਏવਰੂਪਂ ਸਨ੍ਨਿਧਿਕਾਰਪਰਿਭੋਗਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਅਨ੍ਨਸਨ੍ਨਿਧਿਂ ਪਾਨਸਨ੍ਨਿਧਿਂ વਤ੍ਥਸਨ੍ਨਿਧਿਂ ਯਾਨਸਨ੍ਨਿਧਿਂ ਸਯਨਸਨ੍ਨਿਧਿਂ ਗਨ੍ਧਸਨ੍ਨਿਧਿਂ ਆਮਿਸਸਨ੍ਨਿਧਿਂ, ਇਤਿ વਾ ਇਤਿ ਏવਰੂਪਾ ਸਨ੍ਨਿਧਿਕਾਰਪਰਿਭੋਗਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    196. ‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpaṃ sannidhikāraparibhogaṃ anuyuttā viharanti. Seyyathidaṃ – annasannidhiṃ pānasannidhiṃ vatthasannidhiṃ yānasannidhiṃ sayanasannidhiṃ gandhasannidhiṃ āmisasannidhiṃ, iti vā iti evarūpā sannidhikāraparibhogā paṭivirato hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ੧੯੭. ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤੇ ਏવਰੂਪਂ વਿਸੂਕਦਸ੍ਸਨਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਨਚ੍ਚਂ ਗੀਤਂ વਾਦਿਤਂ ਪੇਕ੍ਖਂ ਅਕ੍ਖਾਨਂ ਪਾਣਿਸ੍ਸਰਂ વੇਤਾਲ਼ਂ ਕੁਮ੍ਭਥੂਣਂ ਸੋਭਨਕਂ ਚਣ੍ਡਾਲਂ વਂਸਂ ਧੋવਨਂ ਹਤ੍ਥਿਯੁਦ੍ਧਂ ਅਸ੍ਸਯੁਦ੍ਧਂ ਮਹਿਂਸਯੁਦ੍ਧਂ ਉਸਭਯੁਦ੍ਧਂ ਅਜਯੁਦ੍ਧਂ ਮੇਣ੍ਡਯੁਦ੍ਧਂ ਕੁਕ੍ਕੁਟਯੁਦ੍ਧਂ વਟ੍ਟਕਯੁਦ੍ਧਂ ਦਣ੍ਡਯੁਦ੍ਧਂ ਮੁਟ੍ਠਿਯੁਦ੍ਧਂ ਨਿਬ੍ਬੁਦ੍ਧਂ ਉਯ੍ਯੋਧਿਕਂ ਬਲਗ੍ਗਂ ਸੇਨਾਬ੍ਯੂਹਂ ਅਨੀਕਦਸ੍ਸਨਂ ਇਤਿ વਾ ਇਤਿ ਏવਰੂਪਾ વਿਸੂਕਦਸ੍ਸਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    197. ‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpaṃ visūkadassanaṃ anuyuttā viharanti. Seyyathidaṃ – naccaṃ gītaṃ vāditaṃ pekkhaṃ akkhānaṃ pāṇissaraṃ vetāḷaṃ kumbhathūṇaṃ sobhanakaṃ caṇḍālaṃ vaṃsaṃ dhovanaṃ hatthiyuddhaṃ assayuddhaṃ mahiṃsayuddhaṃ usabhayuddhaṃ ajayuddhaṃ meṇḍayuddhaṃ kukkuṭayuddhaṃ vaṭṭakayuddhaṃ daṇḍayuddhaṃ muṭṭhiyuddhaṃ nibbuddhaṃ uyyodhikaṃ balaggaṃ senābyūhaṃ anīkadassanaṃ iti vā iti evarūpā visūkadassanā paṭivirato hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ੧੯੮. ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤੇ ਏવਰੂਪਂ ਜੂਤਪ੍ਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਾਨੁਯੋਗਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਅਟ੍ਠਪਦਂ ਦਸਪਦਂ ਆਕਾਸਂ ਪਰਿਹਾਰਪਥਂ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਖਲਿਕਂ ਘਟਿਕਂ ਸਲਾਕਹਤ੍ਥਂ ਅਕ੍ਖਂ ਪਙ੍ਗਚੀਰਂ વਙ੍ਕਕਂ ਮੋਕ੍ਖਚਿਕਂ ਚਿਙ੍ਗੁਲਿਕਂ ਪਤ੍ਤਾਲ਼੍ਹਕਂ ਰਥਕਂ ਧਨੁਕਂ ਅਕ੍ਖਰਿਕਂ ਮਨੇਸਿਕਂ ਯਥਾવਜ੍ਜਂ ਇਤਿ વਾ ਇਤਿ ਏવਰੂਪਾ ਜੂਤਪ੍ਪਮਾਦਟ੍ਠਾਨਾਨੁਯੋਗਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    198. ‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpaṃ jūtappamādaṭṭhānānuyogaṃ anuyuttā viharanti. Seyyathidaṃ – aṭṭhapadaṃ dasapadaṃ ākāsaṃ parihārapathaṃ santikaṃ khalikaṃ ghaṭikaṃ salākahatthaṃ akkhaṃ paṅgacīraṃ vaṅkakaṃ mokkhacikaṃ ciṅgulikaṃ pattāḷhakaṃ rathakaṃ dhanukaṃ akkharikaṃ manesikaṃ yathāvajjaṃ iti vā iti evarūpā jūtappamādaṭṭhānānuyogā paṭivirato hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ੧੯੯. ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤੇ ਏવਰੂਪਂ ਉਚ੍ਚਾਸਯਨਮਹਾਸਯਨਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਆਸਨ੍ਦਿਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਗੋਨਕਂ ਚਿਤ੍ਤਕਂ ਪਟਿਕਂ ਪਟਲਿਕਂ ਤੂਲਿਕਂ વਿਕਤਿਕਂ ਉਦ੍ਦਲੋਮਿਂ ਏਕਨ੍ਤਲੋਮਿਂ ਕਟ੍ਟਿਸ੍ਸਂ ਕੋਸੇਯ੍ਯਂ ਕੁਤ੍ਤਕਂ ਹਤ੍ਥਤ੍ਥਰਂ ਅਸ੍ਸਤ੍ਥਰਂ ਰਥਤ੍ਥਰਂ ਅਜਿਨਪ੍ਪવੇਣਿਂ ਕਦਲਿਮਿਗਪવਰਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਂ ਸਉਤ੍ਤਰਚ੍ਛਦਂ ਉਭਤੋਲੋਹਿਤਕੂਪਧਾਨਂ ਇਤਿ વਾ ਇਤਿ ਏવਰੂਪਾ ਉਚ੍ਚਾਸਯਨਮਹਾਸਯਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    199. ‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpaṃ uccāsayanamahāsayanaṃ anuyuttā viharanti. Seyyathidaṃ – āsandiṃ pallaṅkaṃ gonakaṃ cittakaṃ paṭikaṃ paṭalikaṃ tūlikaṃ vikatikaṃ uddalomiṃ ekantalomiṃ kaṭṭissaṃ koseyyaṃ kuttakaṃ hatthattharaṃ assattharaṃ rathattharaṃ ajinappaveṇiṃ kadalimigapavarapaccattharaṇaṃ sauttaracchadaṃ ubhatolohitakūpadhānaṃ iti vā iti evarūpā uccāsayanamahāsayanā paṭivirato hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ੨੦੦. ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤੇ ਏવਰੂਪਂ ਮਣ੍ਡਨવਿਭੂਸਨਟ੍ਠਾਨਾਨੁਯੋਗਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਉਚ੍ਛਾਦਨਂ ਪਰਿਮਦ੍ਦਨਂ ਨ੍ਹਾਪਨਂ ਸਮ੍ਬਾਹਨਂ ਆਦਾਸਂ ਅਞ੍ਜਨਂ ਮਾਲਾਗਨ੍ਧવਿਲੇਪਨਂ ਮੁਖਚੁਣ੍ਣਂ ਮੁਖਲੇਪਨਂ ਹਤ੍ਥਬਨ੍ਧਂ ਸਿਖਾਬਨ੍ਧਂ ਦਣ੍ਡਂ ਨਾਲ਼ਿਕਂ ਅਸਿਂ 59 ਛਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਰੁਪਾਹਨਂ ਉਣ੍ਹੀਸਂ ਮਣਿਂ વਾਲਬੀਜਨਿਂ ਓਦਾਤਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਦੀਘਦਸਾਨਿ ਇਤਿ વਾ ਇਤਿ ਏવਰੂਪਾ ਮਣ੍ਡਨવਿਭੂਸਨਟ੍ਠਾਨਾਨੁਯੋਗਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    200. ‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpaṃ maṇḍanavibhūsanaṭṭhānānuyogaṃ anuyuttā viharanti. Seyyathidaṃ – ucchādanaṃ parimaddanaṃ nhāpanaṃ sambāhanaṃ ādāsaṃ añjanaṃ mālāgandhavilepanaṃ mukhacuṇṇaṃ mukhalepanaṃ hatthabandhaṃ sikhābandhaṃ daṇḍaṃ nāḷikaṃ asiṃ 60 chattaṃ citrupāhanaṃ uṇhīsaṃ maṇiṃ vālabījaniṃ odātāni vatthāni dīghadasāni iti vā iti evarūpā maṇḍanavibhūsanaṭṭhānānuyogā paṭivirato hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ੨੦੧. ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤੇ ਏવਰੂਪਂ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਰਾਜਕਥਂ ਚੋਰਕਥਂ ਮਹਾਮਤ੍ਤਕਥਂ ਸੇਨਾਕਥਂ ਭਯਕਥਂ ਯੁਦ੍ਧਕਥਂ ਅਨ੍ਨਕਥਂ ਪਾਨਕਥਂ વਤ੍ਥਕਥਂ ਸਯਨਕਥਂ ਮਾਲਾਕਥਂ ਗਨ੍ਧਕਥਂ ਞਾਤਿਕਥਂ ਯਾਨਕਥਂ ਗਾਮਕਥਂ ਨਿਗਮਕਥਂ ਨਗਰਕਥਂ ਜਨਪਦਕਥਂ ਇਤ੍ਥਿਕਥਂ 61 ਸੂਰਕਥਂ વਿਸਿਖਾਕਥਂ ਕੁਮ੍ਭਟ੍ਠਾਨਕਥਂ ਪੁਬ੍ਬਪੇਤਕਥਂ ਨਾਨਤ੍ਤਕਥਂ ਲੋਕਕ੍ਖਾਯਿਕਂ ਸਮੁਦ੍ਦਕ੍ਖਾਯਿਕਂ ਇਤਿਭવਾਭવਕਥਂ ਇਤਿ વਾ ਇਤਿ ਏવਰੂਪਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਕਥਾਯ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    201. ‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpaṃ tiracchānakathaṃ anuyuttā viharanti. Seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ mahāmattakathaṃ senākathaṃ bhayakathaṃ yuddhakathaṃ annakathaṃ pānakathaṃ vatthakathaṃ sayanakathaṃ mālākathaṃ gandhakathaṃ ñātikathaṃ yānakathaṃ gāmakathaṃ nigamakathaṃ nagarakathaṃ janapadakathaṃ itthikathaṃ 62 sūrakathaṃ visikhākathaṃ kumbhaṭṭhānakathaṃ pubbapetakathaṃ nānattakathaṃ lokakkhāyikaṃ samuddakkhāyikaṃ itibhavābhavakathaṃ iti vā iti evarūpāya tiracchānakathāya paṭivirato hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ੨੦੨. ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤੇ ਏવਰੂਪਂ વਿਗ੍ਗਾਹਿਕਕਥਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਨ ਤ੍વਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮવਿਨਯਂ ਆਜਾਨਾਸਿ, ਅਹਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮવਿਨਯਂ ਆਜਾਨਾਮਿ, ਕਿਂ ਤ੍વਂ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮવਿਨਯਂ ਆਜਾਨਿਸ੍ਸਸਿ, ਮਿਚ੍ਛਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਤ੍વਮਸਿ, ਅਹਮਸ੍ਮਿ ਸਮ੍ਮਾ ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ, ਸਹਿਤਂ ਮੇ, ਅਸਹਿਤਂ ਤੇ, ਪੁਰੇ વਚਨੀਯਂ ਪਚ੍ਛਾ ਅવਚ, ਪਚ੍ਛਾ વਚਨੀਯਂ ਪੁਰੇ ਅવਚ, ਅਧਿਚਿਣ੍ਣਂ ਤੇ વਿਪਰਾવਤ੍ਤਂ, ਆਰੋਪਿਤੋ ਤੇ વਾਦੋ, ਨਿਗ੍ਗਹਿਤੋ ਤ੍વਮਸਿ, ਚਰ વਾਦਪ੍ਪਮੋਕ੍ਖਾਯ, ਨਿਬ੍ਬੇਠੇਹਿ વਾ ਸਚੇ ਪਹੋਸੀਤਿ ਇਤਿ વਾ ਇਤਿ ਏવਰੂਪਾਯ વਿਗ੍ਗਾਹਿਕਕਥਾਯ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    202. ‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpaṃ viggāhikakathaṃ anuyuttā viharanti. Seyyathidaṃ – na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsi, ahaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāmi, kiṃ tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānissasi, micchā paṭipanno tvamasi, ahamasmi sammā paṭipanno, sahitaṃ me, asahitaṃ te, pure vacanīyaṃ pacchā avaca, pacchā vacanīyaṃ pure avaca, adhiciṇṇaṃ te viparāvattaṃ, āropito te vādo, niggahito tvamasi, cara vādappamokkhāya, nibbeṭhehi vā sace pahosīti iti vā iti evarūpāya viggāhikakathāya paṭivirato hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ੨੦੩. ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤੇ ਏવਰੂਪਂ ਦੂਤੇਯ੍ਯਪਹਿਣਗਮਨਾਨੁਯੋਗਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਰਞ੍ਞਂ, ਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾਨਂ, ਖਤ੍ਤਿਯਾਨਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ, ਗਹਪਤਿਕਾਨਂ, ਕੁਮਾਰਾਨਂ – ‘ਇਧ ਗਚ੍ਛ, ਅਮੁਤ੍ਰਾਗਚ੍ਛ, ਇਦਂ ਹਰ, ਅਮੁਤ੍ਰ ਇਦਂ ਆਹਰਾ’ਤਿ ਇਤਿ વਾ ਇਤਿ ਏવਰੂਪਾ ਦੂਤੇਯ੍ਯਪਹਿਣਗਮਨਾਨੁਯੋਗਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    203. ‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpaṃ dūteyyapahiṇagamanānuyogaṃ anuyuttā viharanti. Seyyathidaṃ – raññaṃ, rājamahāmattānaṃ, khattiyānaṃ, brāhmaṇānaṃ, gahapatikānaṃ, kumārānaṃ – ‘idha gaccha, amutrāgaccha, idaṃ hara, amutra idaṃ āharā’ti iti vā iti evarūpā dūteyyapahiṇagamanānuyogā paṭivirato hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ੨੦੪. ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤੇ ਕੁਹਕਾ ਚ ਹੋਨ੍ਤਿ ਲਪਕਾ ਚ ਨੇਮਿਤ੍ਤਿਕਾ ਚ ਨਿਪ੍ਪੇਸਿਕਾ ਚ ਲਾਭੇਨ ਲਾਭਂ ਨਿਜਿਗੀਂਸਿਤਾਰੋ ਚ। ਇਤਿ ਏવਰੂਪਾ ਕੁਹਨਲਪਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ’’।

    204. ‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te kuhakā ca honti lapakā ca nemittikā ca nippesikā ca lābhena lābhaṃ nijigīṃsitāro ca. Iti evarūpā kuhanalapanā paṭivirato hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ’’.

    ਮਜ੍ਝਿਮਸੀਲਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ।

    Majjhimasīlaṃ niṭṭhitaṃ.

    ਮਹਾਸੀਲਂ

    Mahāsīlaṃ

    ੨੦੫. ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤੇ ਏવਰੂਪਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨવਿਜ੍ਜਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀવੇਨ ਜੀવਿਤਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਅਙ੍ਗਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਾਤਂ ਸੁਪਿਨਂ ਲਕ੍ਖਣਂ ਮੂਸਿਕਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਅਗ੍ਗਿਹੋਮਂ ਦਬ੍ਬਿਹੋਮਂ ਥੁਸਹੋਮਂ ਕਣਹੋਮਂ ਤਣ੍ਡੁਲਹੋਮਂ ਸਪ੍ਪਿਹੋਮਂ ਤੇਲਹੋਮਂ ਮੁਖਹੋਮਂ ਲੋਹਿਤਹੋਮਂ ਅਙ੍ਗવਿਜ੍ਜਾ વਤ੍ਥੁવਿਜ੍ਜਾ ਖਤ੍ਤવਿਜ੍ਜਾ ਸਿવવਿਜ੍ਜਾ ਭੂਤવਿਜ੍ਜਾ ਭੂਰਿવਿਜ੍ਜਾ ਅਹਿવਿਜ੍ਜਾ વਿਸવਿਜ੍ਜਾ વਿਚ੍ਛਿਕવਿਜ੍ਜਾ ਮੂਸਿਕવਿਜ੍ਜਾ ਸਕੁਣવਿਜ੍ਜਾ વਾਯਸવਿਜ੍ਜਾ ਪਕ੍ਕਜ੍ਝਾਨਂ ਸਰਪਰਿਤ੍ਤਾਣਂ ਮਿਗਚਕ੍ਕਂ ਇਤਿ વਾ ਇਤਿ ਏવਰੂਪਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨવਿਜ੍ਜਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀવਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    205. ‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvena jīvitaṃ kappenti. Seyyathidaṃ – aṅgaṃ nimittaṃ uppātaṃ supinaṃ lakkhaṇaṃ mūsikacchinnaṃ aggihomaṃ dabbihomaṃ thusahomaṃ kaṇahomaṃ taṇḍulahomaṃ sappihomaṃ telahomaṃ mukhahomaṃ lohitahomaṃ aṅgavijjā vatthuvijjā khattavijjā sivavijjā bhūtavijjā bhūrivijjā ahivijjā visavijjā vicchikavijjā mūsikavijjā sakuṇavijjā vāyasavijjā pakkajjhānaṃ saraparittāṇaṃ migacakkaṃ iti vā iti evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvā paṭivirato hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ੨੦੬. ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤੇ ਏવਰੂਪਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨવਿਜ੍ਜਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀવੇਨ ਜੀવਿਤਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਮਣਿਲਕ੍ਖਣਂ વਤ੍ਥਲਕ੍ਖਣਂ ਦਣ੍ਡਲਕ੍ਖਣਂ ਸਤ੍ਥਲਕ੍ਖਣਂ ਅਸਿਲਕ੍ਖਣਂ ਉਸੁਲਕ੍ਖਣਂ ਧਨੁਲਕ੍ਖਣਂ ਆવੁਧਲਕ੍ਖਣਂ ਇਤ੍ਥਿਲਕ੍ਖਣਂ ਪੁਰਿਸਲਕ੍ਖਣਂ ਕੁਮਾਰਲਕ੍ਖਣਂ ਕੁਮਾਰਿਲਕ੍ਖਣਂ ਦਾਸਲਕ੍ਖਣਂ ਦਾਸਿਲਕ੍ਖਣਂ ਹਤ੍ਥਿਲਕ੍ਖਣਂ ਅਸ੍ਸਲਕ੍ਖਣਂ ਮਹਿਂਸਲਕ੍ਖਣਂ ਉਸਭਲਕ੍ਖਣਂ ਗੋਲਕ੍ਖਣਂ ਅਜਲਕ੍ਖਣਂ ਮੇਣ੍ਡਲਕ੍ਖਣਂ ਕੁਕ੍ਕੁਟਲਕ੍ਖਣਂ વਟ੍ਟਕਲਕ੍ਖਣਂ ਗੋਧਾਲਕ੍ਖਣਂ ਕਣ੍ਣਿਕਲਕ੍ਖਣਂ ਕਚ੍ਛਪਲਕ੍ਖਣਂ ਮਿਗਲਕ੍ਖਣਂ ਇਤਿ વਾ ਇਤਿ ਏવਰੂਪਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨવਿਜ੍ਜਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀવਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    206. ‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvena jīvitaṃ kappenti. Seyyathidaṃ – maṇilakkhaṇaṃ vatthalakkhaṇaṃ daṇḍalakkhaṇaṃ satthalakkhaṇaṃ asilakkhaṇaṃ usulakkhaṇaṃ dhanulakkhaṇaṃ āvudhalakkhaṇaṃ itthilakkhaṇaṃ purisalakkhaṇaṃ kumāralakkhaṇaṃ kumārilakkhaṇaṃ dāsalakkhaṇaṃ dāsilakkhaṇaṃ hatthilakkhaṇaṃ assalakkhaṇaṃ mahiṃsalakkhaṇaṃ usabhalakkhaṇaṃ golakkhaṇaṃ ajalakkhaṇaṃ meṇḍalakkhaṇaṃ kukkuṭalakkhaṇaṃ vaṭṭakalakkhaṇaṃ godhālakkhaṇaṃ kaṇṇikalakkhaṇaṃ kacchapalakkhaṇaṃ migalakkhaṇaṃ iti vā iti evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvā paṭivirato hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ੨੦੭. ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤੇ ਏવਰੂਪਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨવਿਜ੍ਜਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀવੇਨ ਜੀવਿਤਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਰਞ੍ਞਂ ਨਿਯ੍ਯਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਰਞ੍ਞਂ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਾਨਂ ਰਞ੍ਞਂ ਉਪਯਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਬਾਹਿਰਾਨਂ ਰਞ੍ਞਂ ਅਪਯਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਬਾਹਿਰਾਨਂ ਰਞ੍ਞਂ ਉਪਯਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਾਨਂ ਰਞ੍ਞਂ ਅਪਯਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਾਨਂ ਰਞ੍ਞਂ ਜਯੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਬਾਹਿਰਾਨਂ ਰਞ੍ਞਂ ਪਰਾਜਯੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਬਾਹਿਰਾਨਂ ਰਞ੍ਞਂ ਜਯੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਾਨਂ ਰਞ੍ਞਂ ਪਰਾਜਯੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਇਤਿ ਇਮਸ੍ਸ ਜਯੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਇਮਸ੍ਸ ਪਰਾਜਯੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਇਤਿ વਾ ਇਤਿ ਏવਰੂਪਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨવਿਜ੍ਜਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀવਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    207. ‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvena jīvitaṃ kappenti. Seyyathidaṃ – raññaṃ niyyānaṃ bhavissati, raññaṃ aniyyānaṃ bhavissati, abbhantarānaṃ raññaṃ upayānaṃ bhavissati, bāhirānaṃ raññaṃ apayānaṃ bhavissati, bāhirānaṃ raññaṃ upayānaṃ bhavissati, abbhantarānaṃ raññaṃ apayānaṃ bhavissati, abbhantarānaṃ raññaṃ jayo bhavissati, bāhirānaṃ raññaṃ parājayo bhavissati, bāhirānaṃ raññaṃ jayo bhavissati, abbhantarānaṃ raññaṃ parājayo bhavissati, iti imassa jayo bhavissati, imassa parājayo bhavissati iti vā iti evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvā paṭivirato hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ੨੦੮. ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤੇ ਏવਰੂਪਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨવਿਜ੍ਜਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀવੇਨ ਜੀવਿਤਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਚਨ੍ਦਗ੍ਗਾਹੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੂਰਿਯਗ੍ਗਾਹੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾਨਂ ਪਥਗਮਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾਨਂ ਉਪ੍ਪਥਗਮਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾਨਂ ਪਥਗਮਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪ੍ਪਥਗਮਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ , ਉਕ੍ਕਾਪਾਤੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਦਿਸਾਡਾਹੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਭੂਮਿਚਾਲੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਦੇવਦੁਦ੍ਰਭਿ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾਨਂ ਉਗ੍ਗਮਨਂ ਓਗਮਨਂ ਸਂਕਿਲੇਸਂ વੋਦਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਏવਂવਿਪਾਕੋ ਚਨ੍ਦਗ੍ਗਾਹੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਏવਂવਿਪਾਕੋ ਸੂਰਿਯਗ੍ਗਾਹੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਏવਂવਿਪਾਕੋ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਏવਂવਿਪਾਕਂ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾਨਂ ਪਥਗਮਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਏવਂવਿਪਾਕਂ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾਨਂ ਉਪ੍ਪਥਗਮਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਏવਂવਿਪਾਕਂ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾਨਂ ਪਥਗਮਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਏવਂવਿਪਾਕਂ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾਨਂ ਉਪ੍ਪਥਗਮਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਏવਂવਿਪਾਕੋ ਉਕ੍ਕਾਪਾਤੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਏવਂવਿਪਾਕੋ ਦਿਸਾਡਾਹੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਏવਂવਿਪਾਕੋ ਭੂਮਿਚਾਲੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਏવਂવਿਪਾਕੋ ਦੇવਦੁਦ੍ਰਭਿ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਏવਂવਿਪਾਕਂ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾਨਂ ਉਗ੍ਗਮਨਂ ਓਗਮਨਂ ਸਂਕਿਲੇਸਂ વੋਦਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਇਤਿ વਾ ਇਤਿ ਏવਰੂਪਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨવਿਜ੍ਜਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀવਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    208. ‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvena jīvitaṃ kappenti. Seyyathidaṃ – candaggāho bhavissati, sūriyaggāho bhavissati, nakkhattaggāho bhavissati, candimasūriyānaṃ pathagamanaṃ bhavissati, candimasūriyānaṃ uppathagamanaṃ bhavissati, nakkhattānaṃ pathagamanaṃ bhavissati, nakkhattānaṃ uppathagamanaṃ bhavissati , ukkāpāto bhavissati, disāḍāho bhavissati, bhūmicālo bhavissati, devadudrabhi bhavissati, candimasūriyanakkhattānaṃ uggamanaṃ ogamanaṃ saṃkilesaṃ vodānaṃ bhavissati, evaṃvipāko candaggāho bhavissati, evaṃvipāko sūriyaggāho bhavissati, evaṃvipāko nakkhattaggāho bhavissati, evaṃvipākaṃ candimasūriyānaṃ pathagamanaṃ bhavissati, evaṃvipākaṃ candimasūriyānaṃ uppathagamanaṃ bhavissati, evaṃvipākaṃ nakkhattānaṃ pathagamanaṃ bhavissati, evaṃvipākaṃ nakkhattānaṃ uppathagamanaṃ bhavissati, evaṃvipāko ukkāpāto bhavissati, evaṃvipāko disāḍāho bhavissati, evaṃvipāko bhūmicālo bhavissati, evaṃvipāko devadudrabhi bhavissati, evaṃvipākaṃ candimasūriyanakkhattānaṃ uggamanaṃ ogamanaṃ saṃkilesaṃ vodānaṃ bhavissati iti vā iti evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvā paṭivirato hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ੨੦੯. ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤੇ ਏવਰੂਪਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨવਿਜ੍ਜਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀવੇਨ ਜੀવਿਤਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸੁવੁਟ੍ਠਿਕਾ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਦੁਬ੍ਬੁਟ੍ਠਿਕਾ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੁਭਿਕ੍ਖਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਖੇਮਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਭਯਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਰੋਗੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਮੁਦ੍ਦਾ, ਗਣਨਾ, ਸਙ੍ਖਾਨਂ, ਕਾવੇਯ੍ਯਂ, ਲੋਕਾਯਤਂ ਇਤਿ વਾ ਇਤਿ ਏવਰੂਪਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨવਿਜ੍ਜਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀવਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    209. ‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvena jīvitaṃ kappenti. Seyyathidaṃ – suvuṭṭhikā bhavissati, dubbuṭṭhikā bhavissati, subhikkhaṃ bhavissati, dubbhikkhaṃ bhavissati, khemaṃ bhavissati, bhayaṃ bhavissati, rogo bhavissati, ārogyaṃ bhavissati, muddā, gaṇanā, saṅkhānaṃ, kāveyyaṃ, lokāyataṃ iti vā iti evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvā paṭivirato hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ੨੧੦. ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤੇ ਏવਰੂਪਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨવਿਜ੍ਜਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀવੇਨ ਜੀવਿਤਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਆવਾਹਨਂ વਿવਾਹਨਂ ਸਂવਰਣਂ વਿવਰਣਂ ਸਙ੍ਕਿਰਣਂ વਿਕਿਰਣਂ ਸੁਭਗਕਰਣਂ ਦੁਬ੍ਭਗਕਰਣਂ વਿਰੁਦ੍ਧਗਬ੍ਭਕਰਣਂ ਜਿવ੍ਹਾਨਿਬਨ੍ਧਨਂ ਹਨੁਸਂਹਨਨਂ ਹਤ੍ਥਾਭਿਜਪ੍ਪਨਂ ਹਨੁਜਪ੍ਪਨਂ ਕਣ੍ਣਜਪ੍ਪਨਂ ਆਦਾਸਪਞ੍ਹਂ ਕੁਮਾਰਿਕਪਞ੍ਹਂ ਦੇવਪਞ੍ਹਂ ਆਦਿਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਨਂ ਮਹਤੁਪਟ੍ਠਾਨਂ ਅਬ੍ਭੁਜ੍ਜਲਨਂ ਸਿਰਿવ੍ਹਾਯਨਂ ਇਤਿ વਾ ਇਤਿ ਏવਰੂਪਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨવਿਜ੍ਜਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀવਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    210. ‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvena jīvitaṃ kappenti. Seyyathidaṃ – āvāhanaṃ vivāhanaṃ saṃvaraṇaṃ vivaraṇaṃ saṅkiraṇaṃ vikiraṇaṃ subhagakaraṇaṃ dubbhagakaraṇaṃ viruddhagabbhakaraṇaṃ jivhānibandhanaṃ hanusaṃhananaṃ hatthābhijappanaṃ hanujappanaṃ kaṇṇajappanaṃ ādāsapañhaṃ kumārikapañhaṃ devapañhaṃ ādiccupaṭṭhānaṃ mahatupaṭṭhānaṃ abbhujjalanaṃ sirivhāyanaṃ iti vā iti evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvā paṭivirato hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ੨੧੧. ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨੇਕੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਦ੍ਧਾਦੇਯ੍ਯਾਨਿ ਭੋਜਨਾਨਿ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤੇ ਏવਰੂਪਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨવਿਜ੍ਜਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀવੇਨ ਜੀવਿਤਂ ਕਪ੍ਪੇਨ੍ਤਿ । ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਸਨ੍ਤਿਕਮ੍ਮਂ ਪਣਿਧਿਕਮ੍ਮਂ ਭੂਤਕਮ੍ਮਂ ਭੂਰਿਕਮ੍ਮਂ વਸ੍ਸਕਮ੍ਮਂ વੋਸ੍ਸਕਮ੍ਮਂ વਤ੍ਥੁਕਮ੍ਮਂ વਤ੍ਥੁਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਆਚਮਨਂ ਨ੍ਹਾਪਨਂ ਜੁਹਨਂ વਮਨਂ વਿਰੇਚਨਂ ਉਦ੍ਧਂવਿਰੇਚਨਂ ਅਧੋવਿਰੇਚਨਂ ਸੀਸવਿਰੇਚਨਂ ਕਣ੍ਣਤੇਲਂ ਨੇਤ੍ਤਤਪ੍ਪਨਂ ਨਤ੍ਥੁਕਮ੍ਮਂ ਅਞ੍ਜਨਂ ਪਚ੍ਚਞ੍ਜਨਂ ਸਾਲਾਕਿਯਂ ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤਿਯਂ ਦਾਰਕਤਿਕਿਚ੍ਛਾ, ਮੂਲਭੇਸਜ੍ਜਾਨਂ ਅਨੁਪ੍ਪਦਾਨਂ, ਓਸਧੀਨਂ ਪਟਿਮੋਕ੍ਖੋ ਇਤਿ વਾ ਇਤਿ ਏવਰੂਪਾਯ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨવਿਜ੍ਜਾਯ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀવਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਸੀਲਸ੍ਮਿਂ।

    211. ‘‘Yathā vā paneke bhonto samaṇabrāhmaṇā saddhādeyyāni bhojanāni bhuñjitvā te evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvena jīvitaṃ kappenti . Seyyathidaṃ – santikammaṃ paṇidhikammaṃ bhūtakammaṃ bhūrikammaṃ vassakammaṃ vossakammaṃ vatthukammaṃ vatthuparikammaṃ ācamanaṃ nhāpanaṃ juhanaṃ vamanaṃ virecanaṃ uddhaṃvirecanaṃ adhovirecanaṃ sīsavirecanaṃ kaṇṇatelaṃ nettatappanaṃ natthukammaṃ añjanaṃ paccañjanaṃ sālākiyaṃ sallakattiyaṃ dārakatikicchā, mūlabhesajjānaṃ anuppadānaṃ, osadhīnaṃ paṭimokkho iti vā iti evarūpāya tiracchānavijjāya micchājīvā paṭivirato hoti. Idampissa hoti sīlasmiṃ.

    ੨੧੨. ‘‘ਸ ਖੋ ਸੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਏવਂ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨ ਕੁਤੋਚਿ ਭਯਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਸੀਲਸਂવਰਤੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ – ਮਹਾਰਾਜ, ਰਾਜਾ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮੁਦ੍ਧਾਭਿਸਿਤ੍ਤੋ ਨਿਹਤਪਚ੍ਚਾਮਿਤ੍ਤੋ ਨ ਕੁਤੋਚਿ ਭਯਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਤੋ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਏવਂ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਨ ਕੁਤੋਚਿ ਭਯਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ, ਯਦਿਦਂ ਸੀਲਸਂવਰਤੋ। ਸੋ ਇਮਿਨਾ ਅਰਿਯੇਨ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਨવਜ੍ਜਸੁਖਂ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ। ਏવਂ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ।

    212. ‘‘Sa kho so, mahārāja, bhikkhu evaṃ sīlasampanno na kutoci bhayaṃ samanupassati, yadidaṃ sīlasaṃvarato. Seyyathāpi – mahārāja, rājā khattiyo muddhābhisitto nihatapaccāmitto na kutoci bhayaṃ samanupassati, yadidaṃ paccatthikato; evameva kho, mahārāja, bhikkhu evaṃ sīlasampanno na kutoci bhayaṃ samanupassati, yadidaṃ sīlasaṃvarato. So iminā ariyena sīlakkhandhena samannāgato ajjhattaṃ anavajjasukhaṃ paṭisaṃvedeti. Evaṃ kho, mahārāja, bhikkhu sīlasampanno hoti.

    ਮਹਾਸੀਲਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ।

    Mahāsīlaṃ niṭṭhitaṃ.

    ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂવਰੋ

    Indriyasaṃvaro

    ੨੧੩. ‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍વਾਰੋ ਹੋਤਿ? ਇਧ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਰੂਪਂ ਦਿਸ੍વਾ ਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੀ ਹੋਤਿ ਨਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਗ੍ਗਾਹੀ। ਯਤ੍વਾਧਿਕਰਣਮੇਨਂ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਸਂવੁਤਂ વਿਹਰਨ੍ਤਂ ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨ੍વਾਸ੍ਸવੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਸ੍ਸ ਸਂવਰਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਸਂવਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ਸੋਤੇਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ਘਾਨੇਨ ਗਨ੍ਧਂ ਘਾਯਿਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ਜਿવ੍ਹਾਯ ਰਸਂ ਸਾਯਿਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ਕਾਯੇਨ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਂ ਫੁਸਿਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ਮਨਸਾ ਧਮ੍ਮਂ વਿਞ੍ਞਾਯ ਨ ਨਿਮਿਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹੀ ਹੋਤਿ ਨਾਨੁਬ੍ਯਞ੍ਜਨਗ੍ਗਾਹੀ। ਯਤ੍વਾਧਿਕਰਣਮੇਨਂ ਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਅਸਂવੁਤਂ વਿਹਰਨ੍ਤਂ ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਦੋਮਨਸ੍ਸਾ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਨ੍વਾਸ੍ਸવੇਯ੍ਯੁਂ, ਤਸ੍ਸ ਸਂવਰਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਰਕ੍ਖਤਿ ਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਮਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇ ਸਂવਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ਸੋ ਇਮਿਨਾ ਅਰਿਯੇਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂવਰੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਬ੍ਯਾਸੇਕਸੁਖਂ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ। ਏવਂ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤਦ੍વਾਰੋ ਹੋਤਿ।

    213. ‘‘Kathañca, mahārāja, bhikkhu indriyesu guttadvāro hoti? Idha, mahārāja, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati. Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati manindriyaṃ, manindriye saṃvaraṃ āpajjati. So iminā ariyena indriyasaṃvarena samannāgato ajjhattaṃ abyāsekasukhaṃ paṭisaṃvedeti. Evaṃ kho, mahārāja, bhikkhu indriyesu guttadvāro hoti.

    ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ

    Satisampajaññaṃ

    ੨੧੪. ‘‘ਕਥਞ੍ਚ , ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ? ਇਧ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਆਲੋਕਿਤੇ વਿਲੋਕਿਤੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਸਮਿਞ੍ਜਿਤੇ ਪਸਾਰਿਤੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀવਰਧਾਰਣੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਅਸਿਤੇ ਪੀਤੇ ਖਾਯਿਤੇ ਸਾਯਿਤੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਉਚ੍ਚਾਰਪਸ੍ਸਾવਕਮ੍ਮੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਗਤੇ ਠਿਤੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਸੁਤ੍ਤੇ ਜਾਗਰਿਤੇ ਭਾਸਿਤੇ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ। ਏવਂ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ , ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ।

    214. ‘‘Kathañca , mahārāja, bhikkhu satisampajaññena samannāgato hoti? Idha, mahārāja, bhikkhu abhikkante paṭikkante sampajānakārī hoti, ālokite vilokite sampajānakārī hoti, samiñjite pasārite sampajānakārī hoti, saṅghāṭipattacīvaradhāraṇe sampajānakārī hoti, asite pīte khāyite sāyite sampajānakārī hoti, uccārapassāvakamme sampajānakārī hoti, gate ṭhite nisinne sutte jāgarite bhāsite tuṇhībhāve sampajānakārī hoti. Evaṃ kho, mahārāja , bhikkhu satisampajaññena samannāgato hoti.

    ਸਨ੍ਤੋਸੋ

    Santoso

    ੨੧੫. ‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ? ਇਧ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਕਾਯਪਰਿਹਾਰਿਕੇਨ ਚੀવਰੇਨ, ਕੁਚ੍ਛਿਪਰਿਹਾਰਿਕੇਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨ । ਸੋ ਯੇਨ ਯੇਨੇવ ਪਕ੍ਕਮਤਿ, ਸਮਾਦਾਯੇવ ਪਕ੍ਕਮਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਕ੍ਖੀ ਸਕੁਣੋ ਯੇਨ ਯੇਨੇવ ਡੇਤਿ, ਸਪਤ੍ਤਭਾਰੋવ ਡੇਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ਕਾਯਪਰਿਹਾਰਿਕੇਨ ਚੀવਰੇਨ ਕੁਚ੍ਛਿਪਰਿਹਾਰਿਕੇਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਨ। ਸੋ ਯੇਨ ਯੇਨੇવ ਪਕ੍ਕਮਤਿ, ਸਮਾਦਾਯੇવ ਪਕ੍ਕਮਤਿ। ਏવਂ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ।

    215. ‘‘Kathañca, mahārāja, bhikkhu santuṭṭho hoti? Idha, mahārāja, bhikkhu santuṭṭho hoti kāyaparihārikena cīvarena, kucchiparihārikena piṇḍapātena . So yena yeneva pakkamati, samādāyeva pakkamati. Seyyathāpi, mahārāja, pakkhī sakuṇo yena yeneva ḍeti, sapattabhārova ḍeti. Evameva kho, mahārāja, bhikkhu santuṭṭho hoti kāyaparihārikena cīvarena kucchiparihārikena piṇḍapātena. So yena yeneva pakkamati, samādāyeva pakkamati. Evaṃ kho, mahārāja, bhikkhu santuṭṭho hoti.

    ਨੀવਰਣਪ੍ਪਹਾਨਂ

    Nīvaraṇappahānaṃ

    ੨੧੬. ‘‘ਸੋ ਇਮਿਨਾ ਚ ਅਰਿਯੇਨ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਇਮਿਨਾ ਚ ਅਰਿਯੇਨ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਂવਰੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਇਮਿਨਾ ਚ ਅਰਿਯੇਨ ਸਤਿਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਇਮਾਯ ਚ ਅਰਿਯਾਯ ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, વਿવਿਤ੍ਤਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਭਜਤਿ ਅਰਞ੍ਞਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਪਬ੍ਬਤਂ ਕਨ੍ਦਰਂ ਗਿਰਿਗੁਹਂ ਸੁਸਾਨਂ વਨਪਤ੍ਥਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਂ ਪਲਾਲਪੁਞ੍ਜਂ। ਸੋ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਨਿਸੀਦਤਿ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍વਾ ਉਜੁਂ ਕਾਯਂ ਪਣਿਧਾਯ ਪਰਿਮੁਖਂ ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾ।

    216. ‘‘So iminā ca ariyena sīlakkhandhena samannāgato, iminā ca ariyena indriyasaṃvarena samannāgato, iminā ca ariyena satisampajaññena samannāgato, imāya ca ariyāya santuṭṭhiyā samannāgato, vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. So pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā.

    ੨੧੭. ‘‘ਸੋ ਅਭਿਜ੍ਝਂ ਲੋਕੇ ਪਹਾਯ વਿਗਤਾਭਿਜ੍ਝੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ, ਅਭਿਜ੍ਝਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਸੋਧੇਤਿ। ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਦੋਸਂ ਪਹਾਯ ਅਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ વਿਹਰਤਿ ਸਬ੍ਬਪਾਣਭੂਤਹਿਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀ, ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਦੋਸਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਸੋਧੇਤਿ। ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ ਪਹਾਯ વਿਗਤਥਿਨਮਿਦ੍ਧੋ વਿਹਰਤਿ ਆਲੋਕਸਞ੍ਞੀ, ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ, ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਸੋਧੇਤਿ। ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂ ਪਹਾਯ ਅਨੁਦ੍ਧਤੋ વਿਹਰਤਿ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વੂਪਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ, ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਸੋਧੇਤਿ। વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂ ਪਹਾਯ ਤਿਣ੍ਣવਿਚਿਕਿਚ੍ਛੋ વਿਹਰਤਿ, ਅਕਥਂਕਥੀ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ, વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਰਿਸੋਧੇਤਿ।

    217. ‘‘So abhijjhaṃ loke pahāya vigatābhijjhena cetasā viharati, abhijjhāya cittaṃ parisodheti. Byāpādapadosaṃ pahāya abyāpannacitto viharati sabbapāṇabhūtahitānukampī, byāpādapadosā cittaṃ parisodheti. Thinamiddhaṃ pahāya vigatathinamiddho viharati ālokasaññī, sato sampajāno, thinamiddhā cittaṃ parisodheti. Uddhaccakukkuccaṃ pahāya anuddhato viharati, ajjhattaṃ vūpasantacitto, uddhaccakukkuccā cittaṃ parisodheti. Vicikicchaṃ pahāya tiṇṇavicikiccho viharati, akathaṃkathī kusalesu dhammesu, vicikicchāya cittaṃ parisodheti.

    ੨੧੮. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਇਣਂ ਆਦਾਯ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ ਪਯੋਜੇਯ੍ਯ। ਤਸ੍ਸ ਤੇ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ ਸਮਿਜ੍ਝੇਯ੍ਯੁਂ। ਸੋ ਯਾਨਿ ਚ ਪੋਰਾਣਾਨਿ ਇਣਮੂਲਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਚ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਕਰੇਯ੍ਯ 63, ਸਿਯਾ ਚਸ੍ਸ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਅવਸਿਟ੍ਠਂ ਦਾਰਭਰਣਾਯ। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਅਹਂ ਖੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਇਣਂ ਆਦਾਯ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ ਪਯੋਜੇਸਿਂ। ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਤੇ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ ਸਮਿਜ੍ਝਿਂਸੁ। ਸੋਹਂ ਯਾਨਿ ਚ ਪੋਰਾਣਾਨਿ ਇਣਮੂਲਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਚ ਬ੍ਯਨ੍ਤਿਂ ਅਕਾਸਿਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਚ ਮੇ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਅવਸਿਟ੍ਠਂ ਦਾਰਭਰਣਾਯਾ’ਤਿ। ਸੋ ਤਤੋਨਿਦਾਨਂ ਲਭੇਥ ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ, ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ।

    218. ‘‘Seyyathāpi , mahārāja, puriso iṇaṃ ādāya kammante payojeyya. Tassa te kammantā samijjheyyuṃ. So yāni ca porāṇāni iṇamūlāni, tāni ca byantiṃ kareyya 64, siyā cassa uttariṃ avasiṭṭhaṃ dārabharaṇāya. Tassa evamassa – ‘ahaṃ kho pubbe iṇaṃ ādāya kammante payojesiṃ. Tassa me te kammantā samijjhiṃsu. Sohaṃ yāni ca porāṇāni iṇamūlāni, tāni ca byantiṃ akāsiṃ, atthi ca me uttariṃ avasiṭṭhaṃ dārabharaṇāyā’ti. So tatonidānaṃ labhetha pāmojjaṃ, adhigaccheyya somanassaṃ.

    ੨੧੯. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਆਬਾਧਿਕੋ ਅਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਬਾਲ਼੍ਹਗਿਲਾਨੋ; ਭਤ੍ਤਞ੍ਚਸ੍ਸ ਨਚ੍ਛਾਦੇਯ੍ਯ, ਨ ਚਸ੍ਸ ਕਾਯੇ ਬਲਮਤ੍ਤਾ। ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਤਮ੍ਹਾ ਆਬਾਧਾ ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ; ਭਤ੍ਤਂ ਚਸ੍ਸ ਛਾਦੇਯ੍ਯ, ਸਿਯਾ ਚਸ੍ਸ ਕਾਯੇ ਬਲਮਤ੍ਤਾ। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਅਹਂ ਖੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਆਬਾਧਿਕੋ ਅਹੋਸਿਂ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਬਾਲ਼੍ਹਗਿਲਾਨੋ; ਭਤ੍ਤਞ੍ਚ ਮੇ ਨਚ੍ਛਾਦੇਸਿ, ਨ ਚ ਮੇ ਆਸਿ 65 ਕਾਯੇ ਬਲਮਤ੍ਤਾ। ਸੋਮ੍ਹਿ ਏਤਰਹਿ ਤਮ੍ਹਾ ਆਬਾਧਾ ਮੁਤ੍ਤੋ; ਭਤ੍ਤਞ੍ਚ ਮੇ ਛਾਦੇਤਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਚ ਮੇ ਕਾਯੇ ਬਲਮਤ੍ਤਾ’ਤਿ। ਸੋ ਤਤੋਨਿਦਾਨਂ ਲਭੇਥ ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ, ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ।

    219. ‘‘Seyyathāpi, mahārāja, puriso ābādhiko assa dukkhito bāḷhagilāno; bhattañcassa nacchādeyya, na cassa kāye balamattā. So aparena samayena tamhā ābādhā mucceyya; bhattaṃ cassa chādeyya, siyā cassa kāye balamattā. Tassa evamassa – ‘ahaṃ kho pubbe ābādhiko ahosiṃ dukkhito bāḷhagilāno; bhattañca me nacchādesi, na ca me āsi 66 kāye balamattā. Somhi etarahi tamhā ābādhā mutto; bhattañca me chādeti, atthi ca me kāye balamattā’ti. So tatonidānaṃ labhetha pāmojjaṃ, adhigaccheyya somanassaṃ.

    ੨੨੦. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਬਨ੍ਧਨਾਗਾਰੇ ਬਦ੍ਧੋ ਅਸ੍ਸ। ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਤਮ੍ਹਾ ਬਨ੍ਧਨਾਗਾਰਾ ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ ਸੋਤ੍ਥਿਨਾ ਅਬ੍ਭਯੇਨ 67, ਨ ਚਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਭੋਗਾਨਂ વਯੋ। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਅਹਂ ਖੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਬਨ੍ਧਨਾਗਾਰੇ ਬਦ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿਂ, ਸੋਮ੍ਹਿ ਏਤਰਹਿ ਤਮ੍ਹਾ ਬਨ੍ਧਨਾਗਾਰਾ ਮੁਤ੍ਤੋ ਸੋਤ੍ਥਿਨਾ ਅਬ੍ਭਯੇਨ। ਨਤ੍ਥਿ ਚ ਮੇ ਕਿਞ੍ਚਿ ਭੋਗਾਨਂ વਯੋ’ਤਿ। ਸੋ ਤਤੋਨਿਦਾਨਂ ਲਭੇਥ ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ, ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ।

    220. ‘‘Seyyathāpi, mahārāja, puriso bandhanāgāre baddho assa. So aparena samayena tamhā bandhanāgārā mucceyya sotthinā abbhayena 68, na cassa kiñci bhogānaṃ vayo. Tassa evamassa – ‘ahaṃ kho pubbe bandhanāgāre baddho ahosiṃ, somhi etarahi tamhā bandhanāgārā mutto sotthinā abbhayena. Natthi ca me kiñci bhogānaṃ vayo’ti. So tatonidānaṃ labhetha pāmojjaṃ, adhigaccheyya somanassaṃ.

    ੨੨੧. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਦਾਸੋ ਅਸ੍ਸ ਅਨਤ੍ਤਾਧੀਨੋ ਪਰਾਧੀਨੋ ਨ ਯੇਨਕਾਮਂਗਮੋ। ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਤਮ੍ਹਾ ਦਾਸਬ੍ਯਾ ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ ਅਤ੍ਤਾਧੀਨੋ ਅਪਰਾਧੀਨੋ ਭੁਜਿਸ੍ਸੋ ਯੇਨਕਾਮਂਗਮੋ। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਅਹਂ ਖੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਦਾਸੋ ਅਹੋਸਿਂ ਅਨਤ੍ਤਾਧੀਨੋ ਪਰਾਧੀਨੋ ਨ ਯੇਨਕਾਮਂਗਮੋ। ਸੋਮ੍ਹਿ ਏਤਰਹਿ ਤਮ੍ਹਾ ਦਾਸਬ੍ਯਾ ਮੁਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਾਧੀਨੋ ਅਪਰਾਧੀਨੋ ਭੁਜਿਸ੍ਸੋ ਯੇਨਕਾਮਂਗਮੋ’ਤਿ। ਸੋ ਤਤੋਨਿਦਾਨਂ ਲਭੇਥ ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ, ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ।

    221. ‘‘Seyyathāpi, mahārāja, puriso dāso assa anattādhīno parādhīno na yenakāmaṃgamo. So aparena samayena tamhā dāsabyā mucceyya attādhīno aparādhīno bhujisso yenakāmaṃgamo. Tassa evamassa – ‘ahaṃ kho pubbe dāso ahosiṃ anattādhīno parādhīno na yenakāmaṃgamo. Somhi etarahi tamhā dāsabyā mutto attādhīno aparādhīno bhujisso yenakāmaṃgamo’ti. So tatonidānaṃ labhetha pāmojjaṃ, adhigaccheyya somanassaṃ.

    ੨੨੨. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਸਧਨੋ ਸਭੋਗੋ ਕਨ੍ਤਾਰਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਂ ਸਪ੍ਪਟਿਭਯਂ। ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਤਂ ਕਨ੍ਤਾਰਂ ਨਿਤ੍ਥਰੇਯ੍ਯ ਸੋਤ੍ਥਿਨਾ, ਗਾਮਨ੍ਤਂ ਅਨੁਪਾਪੁਣੇਯ੍ਯ ਖੇਮਂ ਅਪ੍ਪਟਿਭਯਂ। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਅਹਂ ਖੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਸਧਨੋ ਸਭੋਗੋ ਕਨ੍ਤਾਰਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਂ ਦੁਬ੍ਭਿਕ੍ਖਂ ਸਪ੍ਪਟਿਭਯਂ। ਸੋਮ੍ਹਿ ਏਤਰਹਿ ਤਂ ਕਨ੍ਤਾਰਂ ਨਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣੋ ਸੋਤ੍ਥਿਨਾ, ਗਾਮਨ੍ਤਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਖੇਮਂ ਅਪ੍ਪਟਿਭਯ’ਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਤਤੋਨਿਦਾਨਂ ਲਭੇਥ ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ, ਅਧਿਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਸੋਮਨਸ੍ਸਂ।

    222. ‘‘Seyyathāpi, mahārāja, puriso sadhano sabhogo kantāraddhānamaggaṃ paṭipajjeyya dubbhikkhaṃ sappaṭibhayaṃ. So aparena samayena taṃ kantāraṃ nitthareyya sotthinā, gāmantaṃ anupāpuṇeyya khemaṃ appaṭibhayaṃ. Tassa evamassa – ‘ahaṃ kho pubbe sadhano sabhogo kantāraddhānamaggaṃ paṭipajjiṃ dubbhikkhaṃ sappaṭibhayaṃ. Somhi etarahi taṃ kantāraṃ nitthiṇṇo sotthinā, gāmantaṃ anuppatto khemaṃ appaṭibhaya’nti. So tatonidānaṃ labhetha pāmojjaṃ, adhigaccheyya somanassaṃ.

    ੨੨੩. ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਥਾ ਇਣਂ ਯਥਾ ਰੋਗਂ ਯਥਾ ਬਨ੍ਧਨਾਗਾਰਂ ਯਥਾ ਦਾਸਬ੍ਯਂ ਯਥਾ ਕਨ੍ਤਾਰਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਂ, ਏવਂ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਨੀવਰਣੇ ਅਪ੍ਪਹੀਨੇ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ।

    223. ‘‘Evameva kho, mahārāja, bhikkhu yathā iṇaṃ yathā rogaṃ yathā bandhanāgāraṃ yathā dāsabyaṃ yathā kantāraddhānamaggaṃ, evaṃ ime pañca nīvaraṇe appahīne attani samanupassati.

    ੨੨੪. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯਥਾ ਆਣਣ੍ਯਂ ਯਥਾ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਯਥਾ ਬਨ੍ਧਨਾਮੋਕ੍ਖਂ ਯਥਾ ਭੁਜਿਸ੍ਸਂ ਯਥਾ ਖੇਮਨ੍ਤਭੂਮਿਂ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਨੀવਰਣੇ ਪਹੀਨੇ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ।

    224. ‘‘Seyyathāpi, mahārāja, yathā āṇaṇyaṃ yathā ārogyaṃ yathā bandhanāmokkhaṃ yathā bhujissaṃ yathā khemantabhūmiṃ; evameva kho, mahārāja, bhikkhu ime pañca nīvaraṇe pahīne attani samanupassati.

    ੨੨੫. ‘‘ਤਸ੍ਸਿਮੇ ਪਞ੍ਚ ਨੀવਰਣੇ ਪਹੀਨੇ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤੋ ਪਾਮੋਜ੍ਜਂ ਜਾਯਤਿ, ਪਮੁਦਿਤਸ੍ਸ ਪੀਤਿ ਜਾਯਤਿ, ਪੀਤਿਮਨਸ੍ਸ ਕਾਯੋ ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਤਿ, ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਕਾਯੋ ਸੁਖਂ વੇਦੇਤਿ, ਸੁਖਿਨੋ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮਾਧਿਯਤਿ।

    225. ‘‘Tassime pañca nīvaraṇe pahīne attani samanupassato pāmojjaṃ jāyati, pamuditassa pīti jāyati, pītimanassa kāyo passambhati, passaddhakāyo sukhaṃ vedeti, sukhino cittaṃ samādhiyati.

    ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਂ

    Paṭhamajjhānaṃ

    ੨੨੬. ‘‘ਸੋ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ, વਿવਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸવਿਤਕ੍ਕਂ ਸવਿਚਾਰਂ વਿવੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਸੋ ਇਮਮੇવ ਕਾਯਂ વਿવੇਕਜੇਨ ਪੀਤਿਸੁਖੇਨ ਅਭਿਸਨ੍ਦੇਤਿ ਪਰਿਸਨ੍ਦੇਤਿ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ ਪਰਿਪ੍ਫਰਤਿ, ਨਾਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਬ੍ਬਾવਤੋ ਕਾਯਸ੍ਸ વਿવੇਕਜੇਨ ਪੀਤਿਸੁਖੇਨ ਅਪ੍ਫੁਟਂ ਹੋਤਿ।

    226. ‘‘So vivicceva kāmehi, vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So imameva kāyaṃ vivekajena pītisukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati, nāssa kiñci sabbāvato kāyassa vivekajena pītisukhena apphuṭaṃ hoti.

    ੨੨੭. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਮਹਾਰਾਜ, ਦਕ੍ਖੋ ਨ੍ਹਾਪਕੋ વਾ ਨ੍ਹਾਪਕਨ੍ਤੇવਾਸੀ વਾ ਕਂਸਥਾਲੇ ਨ੍ਹਾਨੀਯਚੁਣ੍ਣਾਨਿ ਆਕਿਰਿਤ੍વਾ ਉਦਕੇਨ ਪਰਿਪ੍ਫੋਸਕਂ ਪਰਿਪ੍ਫੋਸਕਂ ਸਨ੍ਨੇਯ੍ਯ, ਸਾਯਂ ਨ੍ਹਾਨੀਯਪਿਣ੍ਡਿ ਸ੍ਨੇਹਾਨੁਗਤਾ ਸ੍ਨੇਹਪਰੇਤਾ ਸਨ੍ਤਰਬਾਹਿਰਾ ਫੁਟਾ ਸ੍ਨੇਹੇਨ, ਨ ਚ ਪਗ੍ਘਰਣੀ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮਮੇવ ਕਾਯਂ વਿવੇਕਜੇਨ ਪੀਤਿਸੁਖੇਨ ਅਭਿਸਨ੍ਦੇਤਿ ਪਰਿਸਨ੍ਦੇਤਿ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ ਪਰਿਪ੍ਫਰਤਿ, ਨਾਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਬ੍ਬਾવਤੋ ਕਾਯਸ੍ਸ વਿવੇਕਜੇਨ ਪੀਤਿਸੁਖੇਨ ਅਪ੍ਫੁਟਂ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੇਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲੇਹਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰਞ੍ਚ ਪਣੀਤਤਰਞ੍ਚ।

    227. ‘‘Seyyathāpi , mahārāja, dakkho nhāpako vā nhāpakantevāsī vā kaṃsathāle nhānīyacuṇṇāni ākiritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ sanneyya, sāyaṃ nhānīyapiṇḍi snehānugatā snehaparetā santarabāhirā phuṭā snehena, na ca paggharaṇī; evameva kho, mahārāja, bhikkhu imameva kāyaṃ vivekajena pītisukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati, nāssa kiñci sabbāvato kāyassa vivekajena pītisukhena apphuṭaṃ hoti. Idampi kho, mahārāja, sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ purimehi sandiṭṭhikehi sāmaññaphalehi abhikkantatarañca paṇītatarañca.

    ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਂ

    Dutiyajjhānaṃ

    ੨੨੮. ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾવਂ ਅવਿਤਕ੍ਕਂ ਅવਿਚਾਰਂ ਸਮਾਧਿਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਸੋ ਇਮਮੇવ ਕਾਯਂ ਸਮਾਧਿਜੇਨ ਪੀਤਿਸੁਖੇਨ ਅਭਿਸਨ੍ਦੇਤਿ ਪਰਿਸਨ੍ਦੇਤਿ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ ਪਰਿਪ੍ਫਰਤਿ, ਨਾਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਬ੍ਬਾવਤੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਜੇਨ ਪੀਤਿਸੁਖੇਨ ਅਪ੍ਫੁਟਂ ਹੋਤਿ।

    228. ‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So imameva kāyaṃ samādhijena pītisukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati, nāssa kiñci sabbāvato kāyassa samādhijena pītisukhena apphuṭaṃ hoti.

    ੨੨੯. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਉਦਕਰਹਦੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਉਬ੍ਭਿਦੋਦਕੋ 69 ਤਸ੍ਸ ਨੇવਸ੍ਸ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਉਦਕਸ੍ਸ ਆਯਮੁਖਂ, ਨ ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਦਿਸਾਯ ਉਦਕਸ੍ਸ ਆਯਮੁਖਂ, ਨ ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਉਦਕਸ੍ਸ ਆਯਮੁਖਂ, ਨ ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਦਿਸਾਯ ਉਦਕਸ੍ਸ ਆਯਮੁਖਂ, ਦੇવੋ ਚ ਨ ਕਾਲੇਨਕਾਲਂ ਸਮ੍ਮਾਧਾਰਂ ਅਨੁਪ੍ਪવੇਚ੍ਛੇਯ੍ਯ। ਅਥ ਖੋ ਤਮ੍ਹਾવ ਉਦਕਰਹਦਾ ਸੀਤਾ વਾਰਿਧਾਰਾ ਉਬ੍ਭਿਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤਮੇવ ਉਦਕਰਹਦਂ ਸੀਤੇਨ વਾਰਿਨਾ ਅਭਿਸਨ੍ਦੇਯ੍ਯ ਪਰਿਸਨ੍ਦੇਯ੍ਯ ਪਰਿਪੂਰੇਯ੍ਯ ਪਰਿਪ੍ਫਰੇਯ੍ਯ, ਨਾਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਬ੍ਬਾવਤੋ ਉਦਕਰਹਦਸ੍ਸ ਸੀਤੇਨ વਾਰਿਨਾ ਅਪ੍ਫੁਟਂ ਅਸ੍ਸ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮਮੇવ ਕਾਯਂ ਸਮਾਧਿਜੇਨ ਪੀਤਿਸੁਖੇਨ ਅਭਿਸਨ੍ਦੇਤਿ ਪਰਿਸਨ੍ਦੇਤਿ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ ਪਰਿਪ੍ਫਰਤਿ, ਨਾਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਬ੍ਬਾવਤੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਸਮਾਧਿਜੇਨ ਪੀਤਿਸੁਖੇਨ ਅਪ੍ਫੁਟਂ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੇਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲੇਹਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰਞ੍ਚ ਪਣੀਤਤਰਞ੍ਚ।

    229. ‘‘Seyyathāpi, mahārāja, udakarahado gambhīro ubbhidodako 70 tassa nevassa puratthimāya disāya udakassa āyamukhaṃ, na dakkhiṇāya disāya udakassa āyamukhaṃ, na pacchimāya disāya udakassa āyamukhaṃ, na uttarāya disāya udakassa āyamukhaṃ, devo ca na kālenakālaṃ sammādhāraṃ anuppaveccheyya. Atha kho tamhāva udakarahadā sītā vāridhārā ubbhijjitvā tameva udakarahadaṃ sītena vārinā abhisandeyya parisandeyya paripūreyya paripphareyya, nāssa kiñci sabbāvato udakarahadassa sītena vārinā apphuṭaṃ assa. Evameva kho, mahārāja, bhikkhu imameva kāyaṃ samādhijena pītisukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati, nāssa kiñci sabbāvato kāyassa samādhijena pītisukhena apphuṭaṃ hoti. Idampi kho, mahārāja, sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ purimehi sandiṭṭhikehi sāmaññaphalehi abhikkantatarañca paṇītatarañca.

    ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਂ

    Tatiyajjhānaṃ

    ੨੩੦. ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪੀਤਿਯਾ ਚ વਿਰਾਗਾ ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਚ વਿਹਰਤਿ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ, ਸੁਖਞ੍ਚ ਕਾਯੇਨ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਤਿ, ਯਂ ਤਂ ਅਰਿਯਾ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ – ‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਸਤਿਮਾ ਸੁਖવਿਹਾਰੀ’ਤਿ, ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਸੋ ਇਮਮੇવ ਕਾਯਂ ਨਿਪ੍ਪੀਤਿਕੇਨ ਸੁਖੇਨ ਅਭਿਸਨ੍ਦੇਤਿ ਪਰਿਸਨ੍ਦੇਤਿ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ ਪਰਿਪ੍ਫਰਤਿ, ਨਾਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਬ੍ਬਾવਤੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਨਿਪ੍ਪੀਤਿਕੇਨ ਸੁਖੇਨ ਅਪ੍ਫੁਟਂ ਹੋਤਿ।

    230. ‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato sampajāno, sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti, tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So imameva kāyaṃ nippītikena sukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati, nāssa kiñci sabbāvato kāyassa nippītikena sukhena apphuṭaṃ hoti.

    ੨੩੧. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਉਪ੍ਪਲਿਨਿਯਂ વਾ ਪਦੁਮਿਨਿਯਂ વਾ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਿਨਿਯਂ વਾ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚਾਨਿ ਉਪ੍ਪਲਾਨਿ વਾ ਪਦੁਮਾਨਿ વਾ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾਨਿ વਾ ਉਦਕੇ ਜਾਤਾਨਿ ਉਦਕੇ ਸਂવਡ੍ਢਾਨਿ ਉਦਕਾਨੁਗ੍ਗਤਾਨਿ ਅਨ੍ਤੋਨਿਮੁਗ੍ਗਪੋਸੀਨਿ, ਤਾਨਿ ਯਾવ ਚਗ੍ਗਾ ਯਾવ ਚ ਮੂਲਾ ਸੀਤੇਨ વਾਰਿਨਾ ਅਭਿਸਨ੍ਨਾਨਿ ਪਰਿਸਨ੍ਨਾਨਿ 71 ਪਰਿਪੂਰਾਨਿ ਪਰਿਪ੍ਫੁਟਾਨਿ 72, ਨਾਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਬ੍ਬਾવਤਂ ਉਪ੍ਪਲਾਨਂ વਾ ਪਦੁਮਾਨਂ વਾ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਾਨਂ વਾ ਸੀਤੇਨ વਾਰਿਨਾ ਅਪ੍ਫੁਟਂ ਅਸ੍ਸ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮਮੇવ ਕਾਯਂ ਨਿਪ੍ਪੀਤਿਕੇਨ ਸੁਖੇਨ ਅਭਿਸਨ੍ਦੇਤਿ ਪਰਿਸਨ੍ਦੇਤਿ ਪਰਿਪੂਰੇਤਿ ਪਰਿਪ੍ਫਰਤਿ, ਨਾਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਬ੍ਬਾવਤੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਨਿਪ੍ਪੀਤਿਕੇਨ ਸੁਖੇਨ ਅਪ੍ਫੁਟਂ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੇਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲੇਹਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰਞ੍ਚ ਪਣੀਤਤਰਞ੍ਚ।

    231. ‘‘Seyyathāpi, mahārāja, uppaliniyaṃ vā paduminiyaṃ vā puṇḍarīkiniyaṃ vā appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni udakānuggatāni antonimuggaposīni, tāni yāva caggā yāva ca mūlā sītena vārinā abhisannāni parisannāni 73 paripūrāni paripphuṭāni 74, nāssa kiñci sabbāvataṃ uppalānaṃ vā padumānaṃ vā puṇḍarīkānaṃ vā sītena vārinā apphuṭaṃ assa; evameva kho, mahārāja, bhikkhu imameva kāyaṃ nippītikena sukhena abhisandeti parisandeti paripūreti parippharati, nāssa kiñci sabbāvato kāyassa nippītikena sukhena apphuṭaṃ hoti. Idampi kho, mahārāja, sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ purimehi sandiṭṭhikehi sāmaññaphalehi abhikkantatarañca paṇītatarañca.

    ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਂ

    Catutthajjhānaṃ

    ੨੩੨. ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ, ਪੁਬ੍ਬੇવ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ, ਸੋ ਇਮਮੇવ ਕਾਯਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਚੇਤਸਾ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇਨ ਫਰਿਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਨਾਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਬ੍ਬਾવਤੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਚੇਤਸਾ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇਨ ਅਪ੍ਫੁਟਂ ਹੋਤਿ।

    232. ‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā, pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, so imameva kāyaṃ parisuddhena cetasā pariyodātena pharitvā nisinno hoti, nāssa kiñci sabbāvato kāyassa parisuddhena cetasā pariyodātena apphuṭaṃ hoti.

    ੨੩੩. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਓਦਾਤੇਨ વਤ੍ਥੇਨ ਸਸੀਸਂ ਪਾਰੁਪਿਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਸ੍ਸ, ਨਾਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਬ੍ਬਾવਤੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਓਦਾਤੇਨ વਤ੍ਥੇਨ ਅਪ੍ਫੁਟਂ ਅਸ੍ਸ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮਮੇવ ਕਾਯਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਚੇਤਸਾ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇਨ ਫਰਿਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ, ਨਾਸ੍ਸ ਕਿਞ੍ਚਿ ਸਬ੍ਬਾવਤੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਚੇਤਸਾ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇਨ ਅਪ੍ਫੁਟਂ ਹੋਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੇਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲੇਹਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰਞ੍ਚ ਪਣੀਤਤਰਞ੍ਚ।

    233. ‘‘Seyyathāpi , mahārāja, puriso odātena vatthena sasīsaṃ pārupitvā nisinno assa, nāssa kiñci sabbāvato kāyassa odātena vatthena apphuṭaṃ assa; evameva kho, mahārāja, bhikkhu imameva kāyaṃ parisuddhena cetasā pariyodātena pharitvā nisinno hoti, nāssa kiñci sabbāvato kāyassa parisuddhena cetasā pariyodātena apphuṭaṃ hoti. Idampi kho, mahārāja, sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ purimehi sandiṭṭhikehi sāmaññaphalehi abhikkantatarañca paṇītatarañca.

    વਿਪਸ੍ਸਨਾਞਾਣਂ

    Vipassanāñāṇaṃ

    ੨੩੪. ‘‘ਸੋ 75 ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਏવਂ ਪਜਾਨਾਤਿ – ‘ਅਯਂ ਖੋ ਮੇ ਕਾਯੋ ਰੂਪੀ ਚਾਤੁਮਹਾਭੂਤਿਕੋ ਮਾਤਾਪੇਤ੍ਤਿਕਸਮ੍ਭવੋ ਓਦਨਕੁਮ੍ਮਾਸੂਪਚਯੋ ਅਨਿਚ੍ਚੁਚ੍ਛਾਦਨ-ਪਰਿਮਦ੍ਦਨ-ਭੇਦਨ-વਿਦ੍ਧਂਸਨ-ਧਮ੍ਮੋ; ਇਦਞ੍ਚ ਪਨ ਮੇ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਏਤ੍ਥ ਸਿਤਂ ਏਤ੍ਥ ਪਟਿਬਦ੍ਧ’ਨ੍ਤਿ।

    234. ‘‘So 76 evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte ñāṇadassanāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. So evaṃ pajānāti – ‘ayaṃ kho me kāyo rūpī cātumahābhūtiko mātāpettikasambhavo odanakummāsūpacayo aniccucchādana-parimaddana-bhedana-viddhaṃsana-dhammo; idañca pana me viññāṇaṃ ettha sitaṃ ettha paṭibaddha’nti.

    ੨੩੫. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਣਿ વੇਲ਼ੁਰਿਯੋ ਸੁਭੋ ਜਾਤਿਮਾ ਅਟ੍ਠਂਸੋ ਸੁਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤੋ ਅਚ੍ਛੋ વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ ਅਨਾવਿਲੋ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ। ਤਤ੍ਰਾਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆવੁਤਂ ਨੀਲਂ વਾ ਪੀਤਂ વਾ ਲੋਹਿਤਂ વਾ 77 ਓਦਾਤਂ વਾ ਪਣ੍ਡੁਸੁਤ੍ਤਂ વਾ। ਤਮੇਨਂ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ ਹਤ੍ਥੇ ਕਰਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖੇਯ੍ਯ – ‘ਅਯਂ ਖੋ ਮਣਿ વੇਲ਼ੁਰਿਯੋ ਸੁਭੋ ਜਾਤਿਮਾ ਅਟ੍ਠਂਸੋ ਸੁਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤੋ ਅਚ੍ਛੋ વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ ਅਨਾવਿਲੋ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ; ਤਤ੍ਰਿਦਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਆવੁਤਂ ਨੀਲਂ વਾ ਪੀਤਂ વਾ ਲੋਹਿਤਂ વਾ ਓਦਾਤਂ વਾ ਪਣ੍ਡੁਸੁਤ੍ਤਂ વਾ’ਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਞਾਣਦਸ੍ਸਨਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਏવਂ ਪਜਾਨਾਤਿ – ‘ਅਯਂ ਖੋ ਮੇ ਕਾਯੋ ਰੂਪੀ ਚਾਤੁਮਹਾਭੂਤਿਕੋ ਮਾਤਾਪੇਤ੍ਤਿਕਸਮ੍ਭવੋ ਓਦਨਕੁਮ੍ਮਾਸੂਪਚਯੋ ਅਨਿਚ੍ਚੁਚ੍ਛਾਦਨਪਰਿਮਦ੍ਦਨਭੇਦਨવਿਦ੍ਧਂਸਨਧਮ੍ਮੋ; ਇਦਞ੍ਚ ਪਨ ਮੇ વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਏਤ੍ਥ ਸਿਤਂ ਏਤ੍ਥ ਪਟਿਬਦ੍ਧ’ਨ੍ਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ , ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੇਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲੇਹਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰਞ੍ਚ ਪਣੀਤਤਰਞ੍ਚ।

    235. ‘‘Seyyathāpi, mahārāja, maṇi veḷuriyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato accho vippasanno anāvilo sabbākārasampanno. Tatrāssa suttaṃ āvutaṃ nīlaṃ vā pītaṃ vā lohitaṃ vā 78 odātaṃ vā paṇḍusuttaṃ vā. Tamenaṃ cakkhumā puriso hatthe karitvā paccavekkheyya – ‘ayaṃ kho maṇi veḷuriyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato accho vippasanno anāvilo sabbākārasampanno; tatridaṃ suttaṃ āvutaṃ nīlaṃ vā pītaṃ vā lohitaṃ vā odātaṃ vā paṇḍusuttaṃ vā’ti. Evameva kho, mahārāja, bhikkhu evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte ñāṇadassanāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. So evaṃ pajānāti – ‘ayaṃ kho me kāyo rūpī cātumahābhūtiko mātāpettikasambhavo odanakummāsūpacayo aniccucchādanaparimaddanabhedanaviddhaṃsanadhammo; idañca pana me viññāṇaṃ ettha sitaṃ ettha paṭibaddha’nti. Idampi kho, mahārāja , sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ purimehi sandiṭṭhikehi sāmaññaphalehi abhikkantatarañca paṇītatarañca.

    ਮਨੋਮਯਿਦ੍ਧਿਞਾਣਂ

    Manomayiddhiñāṇaṃ

    ੨੩੬. ‘‘ਸੋ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਮਨੋਮਯਂ ਕਾਯਂ ਅਭਿਨਿਮ੍ਮਾਨਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਇਮਮ੍ਹਾ ਕਾਯਾ ਅਞ੍ਞਂ ਕਾਯਂ ਅਭਿਨਿਮ੍ਮਿਨਾਤਿ ਰੂਪਿਂ ਮਨੋਮਯਂ ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਿਂ ਅਹੀਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ।

    236. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte manomayaṃ kāyaṃ abhinimmānāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. So imamhā kāyā aññaṃ kāyaṃ abhinimmināti rūpiṃ manomayaṃ sabbaṅgapaccaṅgiṃ ahīnindriyaṃ.

    ੨੩੭. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਮੁਞ੍ਜਮ੍ਹਾ ਈਸਿਕਂ ਪવਾਹੇਯ੍ਯ 79। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਅਯਂ ਮੁਞ੍ਜੋ, ਅਯਂ ਈਸਿਕਾ, ਅਞ੍ਞੋ ਮੁਞ੍ਜੋ, ਅਞ੍ਞਾ ਈਸਿਕਾ, ਮੁਞ੍ਜਮ੍ਹਾ ਤ੍વੇવ ਈਸਿਕਾ ਪવਾਲ਼੍ਹਾ’ਤਿ 80। ਸੇਯ੍ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਅਸਿਂ ਕੋਸਿਯਾ ਪવਾਹੇਯ੍ਯ। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਅਯਂ ਅਸਿ, ਅਯਂ ਕੋਸਿ, ਅਞ੍ਞੋ ਅਸਿ, ਅਞ੍ਞਾ ਕੋਸਿ, ਕੋਸਿਯਾ ਤ੍વੇવ ਅਸਿ ਪવਾਲ਼੍ਹੋ’’ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਅਹਿਂ ਕਰਣ੍ਡਾ ਉਦ੍ਧਰੇਯ੍ਯ। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਅਯਂ ਅਹਿ, ਅਯਂ ਕਰਣ੍ਡੋ। ਅਞ੍ਞੋ ਅਹਿ, ਅਞ੍ਞੋ ਕਰਣ੍ਡੋ, ਕਰਣ੍ਡਾ ਤ੍વੇવ ਅਹਿ ਉਬ੍ਭਤੋ’ਤਿ 81। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਮਨੋਮਯਂ ਕਾਯਂ ਅਭਿਨਿਮ੍ਮਾਨਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਇਮਮ੍ਹਾ ਕਾਯਾ ਅਞ੍ਞਂ ਕਾਯਂ ਅਭਿਨਿਮ੍ਮਿਨਾਤਿ ਰੂਪਿਂ ਮਨੋਮਯਂ ਸਬ੍ਬਙ੍ਗਪਚ੍ਚਙ੍ਗਿਂ ਅਹੀਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ। ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੇਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲੇਹਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰਞ੍ਚ ਪਣੀਤਤਰਞ੍ਚ।

    237. ‘‘Seyyathāpi, mahārāja, puriso muñjamhā īsikaṃ pavāheyya 82. Tassa evamassa – ‘ayaṃ muñjo, ayaṃ īsikā, añño muñjo, aññā īsikā, muñjamhā tveva īsikā pavāḷhā’ti 83. Seyyathā vā pana, mahārāja, puriso asiṃ kosiyā pavāheyya. Tassa evamassa – ‘ayaṃ asi, ayaṃ kosi, añño asi, aññā kosi, kosiyā tveva asi pavāḷho’’ti. Seyyathā vā pana, mahārāja, puriso ahiṃ karaṇḍā uddhareyya. Tassa evamassa – ‘ayaṃ ahi, ayaṃ karaṇḍo. Añño ahi, añño karaṇḍo, karaṇḍā tveva ahi ubbhato’ti 84. Evameva kho, mahārāja, bhikkhu evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte manomayaṃ kāyaṃ abhinimmānāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. So imamhā kāyā aññaṃ kāyaṃ abhinimmināti rūpiṃ manomayaṃ sabbaṅgapaccaṅgiṃ ahīnindriyaṃ. Idampi kho, mahārāja, sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ purimehi sandiṭṭhikehi sāmaññaphalehi abhikkantatarañca paṇītatarañca.

    ਇਦ੍ਧਿવਿਧਞਾਣਂ

    Iddhividhañāṇaṃ

    ੨੩੮. ‘‘ਸੋ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਇਦ੍ਧਿવਿਧਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ । ਸੋ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਇਦ੍ਧਿવਿਧਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਤਿ – ਏਕੋਪਿ ਹੁਤ੍વਾ ਬਹੁਧਾ ਹੋਤਿ, ਬਹੁਧਾਪਿ ਹੁਤ੍વਾ ਏਕੋ ਹੋਤਿ; ਆવਿਭਾવਂ ਤਿਰੋਭਾવਂ ਤਿਰੋਕੁਟ੍ਟਂ ਤਿਰੋਪਾਕਾਰਂ ਤਿਰੋਪਬ੍ਬਤਂ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਆਕਾਸੇ। ਪਥવਿਯਾਪਿ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਨਿਮੁਜ੍ਜਂ ਕਰੋਤਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਉਦਕੇ। ਉਦਕੇਪਿ ਅਭਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਗਚ੍ਛਤਿ 85 ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਪਥવਿਯਾ । ਆਕਾਸੇਪਿ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਕਮਤਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਪਕ੍ਖੀ ਸਕੁਣੋ। ਇਮੇਪਿ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯੇ ਏવਂਮਹਿਦ੍ਧਿਕੇ ਏવਂਮਹਾਨੁਭਾવੇ ਪਾਣਿਨਾ ਪਰਾਮਸਤਿ ਪਰਿਮਜ੍ਜਤਿ। ਯਾવ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾਪਿ ਕਾਯੇਨ વਸਂ વਤ੍ਤੇਤਿ।

    238. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte iddhividhāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti . So anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti – ekopi hutvā bahudhā hoti, bahudhāpi hutvā eko hoti; āvibhāvaṃ tirobhāvaṃ tirokuṭṭaṃ tiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gacchati seyyathāpi ākāse. Pathaviyāpi ummujjanimujjaṃ karoti seyyathāpi udake. Udakepi abhijjamāne gacchati 86 seyyathāpi pathaviyā . Ākāsepi pallaṅkena kamati seyyathāpi pakkhī sakuṇo. Imepi candimasūriye evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve pāṇinā parāmasati parimajjati. Yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteti.

    ੨੩੯. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦਕ੍ਖੋ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰੋ વਾ ਕੁਮ੍ਭਕਾਰਨ੍ਤੇવਾਸੀ વਾ ਸੁਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤਾਯ ਮਤ੍ਤਿਕਾਯ ਯਂ ਯਦੇવ ਭਾਜਨવਿਕਤਿਂ ਆਕਙ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਤਦੇવ ਕਰੇਯ੍ਯ ਅਭਿਨਿਪ੍ਫਾਦੇਯ੍ਯ। ਸੇਯ੍ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦਕ੍ਖੋ ਦਨ੍ਤਕਾਰੋ વਾ ਦਨ੍ਤਕਾਰਨ੍ਤੇવਾਸੀ વਾ ਸੁਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤਸ੍ਮਿਂ ਦਨ੍ਤਸ੍ਮਿਂ ਯਂ ਯਦੇવ ਦਨ੍ਤવਿਕਤਿਂ ਆਕਙ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਤਦੇવ ਕਰੇਯ੍ਯ ਅਭਿਨਿਪ੍ਫਾਦੇਯ੍ਯ। ਸੇਯ੍ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦਕ੍ਖੋ ਸੁવਣ੍ਣਕਾਰੋ વਾ ਸੁવਣ੍ਣਕਾਰਨ੍ਤੇવਾਸੀ વਾ ਸੁਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤਸ੍ਮਿਂ ਸੁવਣ੍ਣਸ੍ਮਿਂ ਯਂ ਯਦੇવ ਸੁવਣ੍ਣવਿਕਤਿਂ ਆਕਙ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਤਂ ਤਦੇવ ਕਰੇਯ੍ਯ ਅਭਿਨਿਪ੍ਫਾਦੇਯ੍ਯ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਇਦ੍ਧਿવਿਧਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਇਦ੍ਧਿવਿਧਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਤਿ – ਏਕੋਪਿ ਹੁਤ੍વਾ ਬਹੁਧਾ ਹੋਤਿ, ਬਹੁਧਾਪਿ ਹੁਤ੍વਾ ਏਕੋ ਹੋਤਿ; ਆવਿਭਾવਂ ਤਿਰੋਭਾવਂ ਤਿਰੋਕੁਟ੍ਟਂ ਤਿਰੋਪਾਕਾਰਂ ਤਿਰੋਪਬ੍ਬਤਂ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਆਕਾਸੇ। ਪਥવਿਯਾਪਿ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਨਿਮੁਜ੍ਜਂ ਕਰੋਤਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਉਦਕੇ। ਉਦਕੇਪਿ ਅਭਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਗਚ੍ਛਤਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਪਥવਿਯਾ। ਆਕਾਸੇਪਿ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਕਮਤਿ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਪਕ੍ਖੀ ਸਕੁਣੋ। ਇਮੇਪਿ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯੇ ਏવਂਮਹਿਦ੍ਧਿਕੇ ਏવਂਮਹਾਨੁਭਾવੇ ਪਾਣਿਨਾ ਪਰਾਮਸਤਿ ਪਰਿਮਜ੍ਜਤਿ। ਯਾવ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾਪਿ ਕਾਯੇਨ વਸਂ વਤ੍ਤੇਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੇਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲੇਹਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰਞ੍ਚ ਪਣੀਤਤਰਞ੍ਚ।

    239. ‘‘Seyyathāpi, mahārāja, dakkho kumbhakāro vā kumbhakārantevāsī vā suparikammakatāya mattikāya yaṃ yadeva bhājanavikatiṃ ākaṅkheyya, taṃ tadeva kareyya abhinipphādeyya. Seyyathā vā pana, mahārāja, dakkho dantakāro vā dantakārantevāsī vā suparikammakatasmiṃ dantasmiṃ yaṃ yadeva dantavikatiṃ ākaṅkheyya, taṃ tadeva kareyya abhinipphādeyya. Seyyathā vā pana, mahārāja, dakkho suvaṇṇakāro vā suvaṇṇakārantevāsī vā suparikammakatasmiṃ suvaṇṇasmiṃ yaṃ yadeva suvaṇṇavikatiṃ ākaṅkheyya, taṃ tadeva kareyya abhinipphādeyya. Evameva kho, mahārāja, bhikkhu evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte iddhividhāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. So anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti – ekopi hutvā bahudhā hoti, bahudhāpi hutvā eko hoti; āvibhāvaṃ tirobhāvaṃ tirokuṭṭaṃ tiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gacchati seyyathāpi ākāse. Pathaviyāpi ummujjanimujjaṃ karoti seyyathāpi udake. Udakepi abhijjamāne gacchati seyyathāpi pathaviyā. Ākāsepi pallaṅkena kamati seyyathāpi pakkhī sakuṇo. Imepi candimasūriye evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve pāṇinā parāmasati parimajjati. Yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteti. Idampi kho, mahārāja, sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ purimehi sandiṭṭhikehi sāmaññaphalehi abhikkantatarañca paṇītatarañca.

    ਦਿਬ੍ਬਸੋਤਞਾਣਂ

    Dibbasotañāṇaṃ

    ੨੪੦. ‘‘ਸੋ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਦਿਬ੍ਬਾਯ ਸੋਤਧਾਤੁਯਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਦਿਬ੍ਬਾਯ ਸੋਤਧਾਤੁਯਾ વਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਿਕਾਯ ਉਭੋ ਸਦ੍ਦੇ ਸੁਣਾਤਿ ਦਿਬ੍ਬੇ ਚ ਮਾਨੁਸੇ ਚ ਯੇ ਦੂਰੇ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਚ।

    240. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte dibbāya sotadhātuyā cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. So dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya ubho sadde suṇāti dibbe ca mānuse ca ye dūre santike ca.

    ੨੪੧. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ। ਸੋ ਸੁਣੇਯ੍ਯ ਭੇਰਿਸਦ੍ਦਮ੍ਪਿ ਮੁਦਿਙ੍ਗਸਦ੍ਦਮ੍ਪਿ 87 ਸਙ੍ਖਪਣવਦਿਨ੍ਦਿਮਸਦ੍ਦਮ੍ਪਿ 88। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਭੇਰਿਸਦ੍ਦੋ’ ਇਤਿਪਿ, ‘ਮੁਦਿਙ੍ਗਸਦ੍ਦੋ’ ਇਤਿਪਿ, ‘ਸਙ੍ਖਪਣવਦਿਨ੍ਦਿਮਸਦ੍ਦੋ’ ਇਤਿਪਿ 89। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਦਿਬ੍ਬਾਯ ਸੋਤਧਾਤੁਯਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਦਿਬ੍ਬਾਯ ਸੋਤਧਾਤੁਯਾ વਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਿਕਾਯ ਉਭੋ ਸਦ੍ਦੇ ਸੁਣਾਤਿ ਦਿਬ੍ਬੇ ਚ ਮਾਨੁਸੇ ਚ ਯੇ ਦੂਰੇ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਚ। ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੇਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲੇਹਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰਞ੍ਚ ਪਣੀਤਤਰਞ੍ਚ।

    241. ‘‘Seyyathāpi , mahārāja, puriso addhānamaggappaṭipanno. So suṇeyya bherisaddampi mudiṅgasaddampi 90 saṅkhapaṇavadindimasaddampi 91. Tassa evamassa – ‘bherisaddo’ itipi, ‘mudiṅgasaddo’ itipi, ‘saṅkhapaṇavadindimasaddo’ itipi 92. Evameva kho, mahārāja, bhikkhu evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte dibbāya sotadhātuyā cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. So dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya ubho sadde suṇāti dibbe ca mānuse ca ye dūre santike ca. Idampi kho, mahārāja, sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ purimehi sandiṭṭhikehi sāmaññaphalehi abhikkantatarañca paṇītatarañca.

    ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣਂ

    Cetopariyañāṇaṃ

    ੨੪੨. ‘‘ਸੋ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਪਰਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ ਪਜਾਨਾਤਿ – ਸਰਾਗਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਸਰਾਗਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, વੀਤਰਾਗਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘વੀਤਰਾਗਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਸਦੋਸਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਸਦੋਸਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, વੀਤਦੋਸਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘વੀਤਦੋਸਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਸਮੋਹਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਸਮੋਹਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, વੀਤਮੋਹਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘વੀਤਮੋਹਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਸਙ੍ਖਿਤ੍ਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਸਙ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, વਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘વਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਮਹਗ੍ਗਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਮਹਗ੍ਗਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਮਹਗ੍ਗਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਅਮਹਗ੍ਗਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਸਉਤ੍ਤਰਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਸਉਤ੍ਤਰਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਸਮਾਹਿਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਸਮਾਹਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਸਮਾਹਿਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਅਸਮਾਹਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ , વਿਮੁਤ੍ਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘વਿਮੁਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅવਿਮੁਤ੍ਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਅવਿਮੁਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ।

    242. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte cetopariyañāṇāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. So parasattānaṃ parapuggalānaṃ cetasā ceto paricca pajānāti – sarāgaṃ vā cittaṃ ‘sarāgaṃ citta’nti pajānāti, vītarāgaṃ vā cittaṃ ‘vītarāgaṃ citta’nti pajānāti, sadosaṃ vā cittaṃ ‘sadosaṃ citta’nti pajānāti, vītadosaṃ vā cittaṃ ‘vītadosaṃ citta’nti pajānāti, samohaṃ vā cittaṃ ‘samohaṃ citta’nti pajānāti, vītamohaṃ vā cittaṃ ‘vītamohaṃ citta’nti pajānāti, saṅkhittaṃ vā cittaṃ ‘saṅkhittaṃ citta’nti pajānāti, vikkhittaṃ vā cittaṃ ‘vikkhittaṃ citta’nti pajānāti, mahaggataṃ vā cittaṃ ‘mahaggataṃ citta’nti pajānāti, amahaggataṃ vā cittaṃ ‘amahaggataṃ citta’nti pajānāti, sauttaraṃ vā cittaṃ ‘sauttaraṃ citta’nti pajānāti, anuttaraṃ vā cittaṃ ‘anuttaraṃ citta’nti pajānāti, samāhitaṃ vā cittaṃ ‘samāhitaṃ citta’nti pajānāti, asamāhitaṃ vā cittaṃ ‘asamāhitaṃ citta’nti pajānāti , vimuttaṃ vā cittaṃ ‘vimuttaṃ citta’nti pajānāti, avimuttaṃ vā cittaṃ ‘avimuttaṃ citta’nti pajānāti.

    ੨੪੩. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਮਹਾਰਾਜ, ਇਤ੍ਥੀ વਾ ਪੁਰਿਸੋ વਾ ਦਹਰੋ ਯੁવਾ ਮਣ੍ਡਨਜਾਤਿਕੋ ਆਦਾਸੇ વਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਚ੍ਛੇ વਾ ਉਦਕਪਤ੍ਤੇ ਸਕਂ ਮੁਖਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਮਾਨੋ ਸਕਣਿਕਂ વਾ ‘ਸਕਣਿਕ’ਨ੍ਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਅਕਣਿਕਂ વਾ ‘ਅਕਣਿਕ’ਨ੍ਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਪਰਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ ਪਜਾਨਾਤਿ – ਸਰਾਗਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਸਰਾਗਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, વੀਤਰਾਗਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘વੀਤਰਾਗਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਸਦੋਸਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਸਦੋਸਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, વੀਤਦੋਸਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘વੀਤਦੋਸਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਸਮੋਹਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਸਮੋਹਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, વੀਤਮੋਹਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘વੀਤਮੋਹਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਸਙ੍ਖਿਤ੍ਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਸਙ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, વਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘વਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਮਹਗ੍ਗਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਮਹਗ੍ਗਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਮਹਗ੍ਗਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਅਮਹਗ੍ਗਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਸਉਤ੍ਤਰਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਸਉਤ੍ਤਰਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਸਮਾਹਿਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਸਮਾਹਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਸਮਾਹਿਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਅਸਮਾਹਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, વਿਮੁਤ੍ਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘વਿਮੁਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅવਿਮੁਤ੍ਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਅવਿਮੁਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੇਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲੇਹਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰਞ੍ਚ ਪਣੀਤਤਰਞ੍ਚ।

    243. ‘‘Seyyathāpi , mahārāja, itthī vā puriso vā daharo yuvā maṇḍanajātiko ādāse vā parisuddhe pariyodāte acche vā udakapatte sakaṃ mukhanimittaṃ paccavekkhamāno sakaṇikaṃ vā ‘sakaṇika’nti jāneyya, akaṇikaṃ vā ‘akaṇika’nti jāneyya; evameva kho, mahārāja, bhikkhu evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte cetopariyañāṇāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. So parasattānaṃ parapuggalānaṃ cetasā ceto paricca pajānāti – sarāgaṃ vā cittaṃ ‘sarāgaṃ citta’nti pajānāti, vītarāgaṃ vā cittaṃ ‘vītarāgaṃ citta’nti pajānāti, sadosaṃ vā cittaṃ ‘sadosaṃ citta’nti pajānāti, vītadosaṃ vā cittaṃ ‘vītadosaṃ citta’nti pajānāti, samohaṃ vā cittaṃ ‘samohaṃ citta’nti pajānāti, vītamohaṃ vā cittaṃ ‘vītamohaṃ citta’nti pajānāti, saṅkhittaṃ vā cittaṃ ‘saṅkhittaṃ citta’nti pajānāti, vikkhittaṃ vā cittaṃ ‘vikkhittaṃ citta’nti pajānāti, mahaggataṃ vā cittaṃ ‘mahaggataṃ citta’nti pajānāti, amahaggataṃ vā cittaṃ ‘amahaggataṃ citta’nti pajānāti, sauttaraṃ vā cittaṃ ‘sauttaraṃ citta’nti pajānāti, anuttaraṃ vā cittaṃ ‘anuttaraṃ citta’nti pajānāti, samāhitaṃ vā cittaṃ ‘samāhitaṃ citta’nti pajānāti, asamāhitaṃ vā cittaṃ ‘asamāhitaṃ citta’nti pajānāti, vimuttaṃ vā cittaṃ ‘vimuttaṃ citta’’nti pajānāti, avimuttaṃ vā cittaṃ ‘avimuttaṃ citta’nti pajānāti. Idampi kho, mahārāja, sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ purimehi sandiṭṭhikehi sāmaññaphalehi abhikkantatarañca paṇītatarañca.

    ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਂ

    Pubbenivāsānussatiñāṇaṃ

    ੨੪੪. ‘‘ਸੋ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਏਕਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਂ ਦ੍વੇਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਚਤਸ੍ਸੋਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਪਞ੍ਚਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਦਸਪਿ ਜਾਤਿਯੋ વੀਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਤਿਂਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਜਾਤਿਸਤਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਸਤਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਅਨੇਕੇਪਿ ਸਂવਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਅਨੇਕੇਪਿ વਿવਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਅਨੇਕੇਪਿ ਸਂવਟ੍ਟવਿવਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ, ‘ਅਮੁਤ੍ਰਾਸਿਂ ਏવਂਨਾਮੋ ਏવਂਗੋਤ੍ਤੋ ਏવਂવਣ੍ਣੋ ਏવਮਾਹਾਰੋ ਏવਂਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਏવਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਅਮੁਤ੍ਰ ਉਦਪਾਦਿਂ; ਤਤ੍ਰਾਪਾਸਿਂ ਏવਂਨਾਮੋ ਏવਂਗੋਤ੍ਤੋ ਏવਂવਣ੍ਣੋ ਏવਮਾਹਾਰੋ ਏવਂਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਏવਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਇਧੂਪਪਨ੍ਨੋ’ਤਿ। ਇਤਿ ਸਾਕਾਰਂ ਸਉਦ੍ਦੇਸਂ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ।

    244. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattālīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe, ‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.

    ੨੪੫. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਰਿਸੋ ਸਕਮ੍ਹਾ ਗਾਮਾ ਅਞ੍ਞਂ ਗਾਮਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਤਮ੍ਹਾਪਿ ਗਾਮਾ ਅਞ੍ਞਂ ਗਾਮਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ। ਸੋ ਤਮ੍ਹਾ ਗਾਮਾ ਸਕਂਯੇવ ਗਾਮਂ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਅਹਂ ਖੋ ਸਕਮ੍ਹਾ ਗਾਮਾ ਅਮੁਂ ਗਾਮਂ ਅਗਚ੍ਛਿਂ 93, ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਏવਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿਂ, ਏવਂ ਨਿਸੀਦਿਂ, ਏવਂ ਅਭਾਸਿਂ, ਏવਂ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿਂ, ਤਮ੍ਹਾਪਿ ਗਾਮਾ ਅਮੁਂ ਗਾਮਂ ਅਗਚ੍ਛਿਂ, ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਏવਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿਂ, ਏવਂ ਨਿਸੀਦਿਂ, ਏવਂ ਅਭਾਸਿਂ, ਏવਂ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੋਸਿਂ, ਸੋਮ੍ਹਿ ਤਮ੍ਹਾ ਗਾਮਾ ਸਕਂਯੇવ ਗਾਮਂ ਪਚ੍ਚਾਗਤੋ’ਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਾਨੁਸ੍ਸਤਿਞਾਣਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਏਕਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਂ ਦ੍વੇਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਚਤਸ੍ਸੋਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਪਞ੍ਚਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਦਸਪਿ ਜਾਤਿਯੋ વੀਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਤਿਂਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਚਤ੍ਤਾਲੀਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਜਾਤਿਸਤਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਸਤਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਅਨੇਕੇਪਿ ਸਂવਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਅਨੇਕੇਪਿ વਿવਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਅਨੇਕੇਪਿ ਸਂવਟ੍ਟવਿવਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ, ‘ਅਮੁਤ੍ਰਾਸਿਂ ਏવਂਨਾਮੋ ਏવਂਗੋਤ੍ਤੋ ਏવਂવਣ੍ਣੋ ਏવਮਾਹਾਰੋ ਏવਂਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਏવਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਅਮੁਤ੍ਰ ਉਦਪਾਦਿਂ; ਤਤ੍ਰਾਪਾਸਿਂ ਏવਂਨਾਮੋ ਏવਂਗੋਤ੍ਤੋ ਏવਂવਣ੍ਣੋ ਏવਮਾਹਾਰੋ ਏવਂਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਏવਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਇਧੂਪਪਨ੍ਨੋ’ਤਿ, ਇਤਿ ਸਾਕਾਰਂ ਸਉਦ੍ਦੇਸਂ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ। ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੇਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲੇਹਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰਞ੍ਚ ਪਣੀਤਤਰਞ੍ਚ।

    245. ‘‘Seyyathāpi, mahārāja, puriso sakamhā gāmā aññaṃ gāmaṃ gaccheyya, tamhāpi gāmā aññaṃ gāmaṃ gaccheyya. So tamhā gāmā sakaṃyeva gāmaṃ paccāgaccheyya. Tassa evamassa – ‘ahaṃ kho sakamhā gāmā amuṃ gāmaṃ agacchiṃ 94, tatrāpi evaṃ aṭṭhāsiṃ, evaṃ nisīdiṃ, evaṃ abhāsiṃ, evaṃ tuṇhī ahosiṃ, tamhāpi gāmā amuṃ gāmaṃ agacchiṃ, tatrāpi evaṃ aṭṭhāsiṃ, evaṃ nisīdiṃ, evaṃ abhāsiṃ, evaṃ tuṇhī ahosiṃ, somhi tamhā gāmā sakaṃyeva gāmaṃ paccāgato’ti. Evameva kho, mahārāja, bhikkhu evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattālīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe, ‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’ti, iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. Idampi kho, mahārāja, sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ purimehi sandiṭṭhikehi sāmaññaphalehi abhikkantatarañca paṇītatarañca.

    ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁਞਾਣਂ

    Dibbacakkhuñāṇaṃ

    ੨੪੬. ‘‘ਸੋ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚੁਤੂਪਪਾਤਞਾਣਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ વਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਚવਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਹੀਨੇ ਪਣੀਤੇ ਸੁવਣ੍ਣੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇ ਸੁਗਤੇ ਦੁਗ੍ਗਤੇ, ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਜਾਨਾਤਿ – ‘ਇਮੇ વਤ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਉਪવਾਦਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਾ। ਤੇ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਅਪਾਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ વਿਨਿਪਾਤਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ। ਇਮੇ વਾ ਪਨ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ વਚੀਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਅਨੁਪવਾਦਕਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਾ, ਤੇ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ’ਤਿ। ਇਤਿ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ વਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਚવਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਹੀਨੇ ਪਣੀਤੇ ਸੁવਣ੍ਣੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇ ਸੁਗਤੇ ਦੁਗ੍ਗਤੇ, ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਜਾਨਾਤਿ।

    246. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate, yathākammūpage satte pajānāti – ‘ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā, te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā’ti. Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate, yathākammūpage satte pajānāti.

    ੨੪੭. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਜ੍ਝੇ ਸਿਙ੍ਘਾਟਕੇ ਪਾਸਾਦੋ। ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ ਠਿਤੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਗੇਹਂ ਪવਿਸਨ੍ਤੇਪਿ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੇਪਿ ਰਥਿਕਾਯਪਿ વੀਥਿਂ ਸਞ੍ਚਰਨ੍ਤੇ 95 ਮਜ੍ਝੇ ਸਿਙ੍ਘਾਟਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਪਿ। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਏਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਗੇਹਂ ਪવਿਸਨ੍ਤਿ, ਏਤੇ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਿ, ਏਤੇ ਰਥਿਕਾਯ વੀਥਿਂ ਸਞ੍ਚਰਨ੍ਤਿ, ਏਤੇ ਮਜ੍ਝੇ ਸਿਙ੍ਘਾਟਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’ਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਚੁਤੂਪਪਾਤਞਾਣਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ વਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਚવਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਹੀਨੇ ਪਣੀਤੇ ਸੁવਣ੍ਣੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇ ਸੁਗਤੇ ਦੁਗ੍ਗਤੇ, ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਜਾਨਾਤਿ – ‘ਇਮੇ વਤ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਯਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ વਚੀਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਮਨੋਦੁਚ੍ਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਉਪવਾਦਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਾ, ਤੇ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਅਪਾਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ વਿਨਿਪਾਤਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ। ਇਮੇ વਾ ਪਨ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਯਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ વਚੀਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਮਨੋਸੁਚਰਿਤੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਅਰਿਯਾਨਂ ਅਨੁਪવਾਦਕਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਾ। ਤੇ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਨ੍ਨਾ’ਤਿ। ਇਤਿ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ વਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਚવਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਹੀਨੇ ਪਣੀਤੇ ਸੁવਣ੍ਣੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇ ਸੁਗਤੇ ਦੁਗ੍ਗਤੇ; ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਜਾਨਾਤਿ। ‘ਇਦਮ੍ਪਿ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੇਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲੇਹਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰਞ੍ਚ ਪਣੀਤਤਰਞ੍ਚ।

    247. ‘‘Seyyathāpi, mahārāja, majjhe siṅghāṭake pāsādo. Tattha cakkhumā puriso ṭhito passeyya manusse gehaṃ pavisantepi nikkhamantepi rathikāyapi vīthiṃ sañcarante 96 majjhe siṅghāṭake nisinnepi. Tassa evamassa – ‘ete manussā gehaṃ pavisanti, ete nikkhamanti, ete rathikāya vīthiṃ sañcaranti, ete majjhe siṅghāṭake nisinnā’ti. Evameva kho, mahārāja, bhikkhu evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate, yathākammūpage satte pajānāti – ‘ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā, te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā. Te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā’ti. Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate; yathākammūpage satte pajānāti. ‘Idampi kho, mahārāja, sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ purimehi sandiṭṭhikehi sāmaññaphalehi abhikkantatarañca paṇītatarañca.

    ਆਸવਕ੍ਖਯਞਾਣਂ

    Āsavakkhayañāṇaṃ

    ੨੪੮. ‘‘ਸੋ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਞਾਣਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ਸੋ ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ , ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਇਮੇ ਆਸવਾਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਆਸવਸਮੁਦਯੋਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਆਸવਨਿਰੋਧੋਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਯਂ ਆਸવਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਏવਂ ਜਾਨਤੋ ਏવਂ ਪਸ੍ਸਤੋ ਕਾਮਾਸવਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਭવਾਸવਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ‘વਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ વਿਮੁਤ੍ਤਮਿ’ਤਿ ਞਾਣਂ ਹੋਤਿ, ‘ਖੀਣਾ ਜਾਤਿ, વੁਸਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਕਤਂ ਕਰਣੀਯਂ, ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ।

    248. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. So idaṃ dukkhanti yathābhūtaṃ pajānāti , ayaṃ dukkhasamudayoti yathābhūtaṃ pajānāti, ayaṃ dukkhanirodhoti yathābhūtaṃ pajānāti, ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadāti yathābhūtaṃ pajānāti. Ime āsavāti yathābhūtaṃ pajānāti, ayaṃ āsavasamudayoti yathābhūtaṃ pajānāti, ayaṃ āsavanirodhoti yathābhūtaṃ pajānāti, ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadāti yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati, ‘vimuttasmiṃ vimuttami’ti ñāṇaṃ hoti, ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti.

    ੨੪੯. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਬ੍ਬਤਸਙ੍ਖੇਪੇ ਉਦਕਰਹਦੋ ਅਚ੍ਛੋ વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ ਅਨਾવਿਲੋ। ਤਤ੍ਥ ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ ਤੀਰੇ ਠਿਤੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਸਿਪ੍ਪਿਸਮ੍ਬੁਕਮ੍ਪਿ ਸਕ੍ਖਰਕਥਲਮ੍ਪਿ ਮਚ੍ਛਗੁਮ੍ਬਮ੍ਪਿ ਚਰਨ੍ਤਮ੍ਪਿ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਮ੍ਪਿ। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਅਯਂ ਖੋ ਉਦਕਰਹਦੋ ਅਚ੍ਛੋ વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ ਅਨਾવਿਲੋ। ਤਤ੍ਰਿਮੇ ਸਿਪ੍ਪਿਸਮ੍ਬੁਕਾਪਿ ਸਕ੍ਖਰਕਥਲਾਪਿ ਮਚ੍ਛਗੁਮ੍ਬਾਪਿ ਚਰਨ੍ਤਿਪਿ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿਪੀ’ਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਏવਂ ਸਮਾਹਿਤੇ ਚਿਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਯੋਦਾਤੇ ਅਨਙ੍ਗਣੇ વਿਗਤੂਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਮੁਦੁਭੂਤੇ ਕਮ੍ਮਨਿਯੇ ਠਿਤੇ ਆਨੇਞ੍ਜਪ੍ਪਤ੍ਤੇ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਞਾਣਾਯ ਚਿਤ੍ਤਂ ਅਭਿਨੀਹਰਤਿ ਅਭਿਨਿਨ੍ਨਾਮੇਤਿ। ‘ਸੋ ਇਦਂ ਦੁਕ੍ਖ’ਨ੍ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ , ‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘ਅਯਂ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ। ‘ਇਮੇ ਆਸવਾਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘ਅਯਂ ਆਸવਸਮੁਦਯੋ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘ਅਯਂ ਆਸવਨਿਰੋਧੋ’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ, ‘ਅਯਂ ਆਸવਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਏવਂ ਜਾਨਤੋ ਏવਂ ਪਸ੍ਸਤੋ ਕਾਮਾਸવਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਭવਾਸવਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ‘વਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਮਿਂ વਿਮੁਤ੍ਤਮਿਤਿ ਞਾਣਂ ਹੋਤਿ, ‘ਖੀਣਾ ਜਾਤਿ, વੁਸਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਕਤਂ ਕਰਣੀਯਂ, ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਇਦਂ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੇਹਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲੇਹਿ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰਞ੍ਚ ਪਣੀਤਤਰਞ੍ਚ। ਇਮਸ੍ਮਾ ਚ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਾ ਅਞ੍ਞਂ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਂ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਂ ਉਤ੍ਤਰਿਤਰਂ વਾ ਪਣੀਤਤਰਂ વਾ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ।

    249. ‘‘Seyyathāpi, mahārāja, pabbatasaṅkhepe udakarahado accho vippasanno anāvilo. Tattha cakkhumā puriso tīre ṭhito passeyya sippisambukampi sakkharakathalampi macchagumbampi carantampi tiṭṭhantampi. Tassa evamassa – ‘ayaṃ kho udakarahado accho vippasanno anāvilo. Tatrime sippisambukāpi sakkharakathalāpi macchagumbāpi carantipi tiṭṭhantipī’ti. Evameva kho, mahārāja, bhikkhu evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti. ‘So idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānāti , ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti. ‘Ime āsavāti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadāti yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati, ‘vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti, ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti. Idaṃ kho, mahārāja, sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ purimehi sandiṭṭhikehi sāmaññaphalehi abhikkantatarañca paṇītatarañca. Imasmā ca pana, mahārāja, sandiṭṭhikā sāmaññaphalā aññaṃ sandiṭṭhikaṃ sāmaññaphalaṃ uttaritaraṃ vā paṇītataraṃ vā natthī’’ti.

    ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਉਪਾਸਕਤ੍ਤਪਟਿવੇਦਨਾ

    Ajātasattuupāsakattapaṭivedanā

    ੨੫੦. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਂ વਾ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ વਾ વਿવਰੇਯ੍ਯ, ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ વਾ ਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ વਾ ਤੇਲਪਜ੍ਜੋਤਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯ ‘ਚਕ੍ਖੁਮਨ੍ਤੋ ਰੂਪਾਨਿ ਦਕ੍ਖਨ੍ਤੀ’ਤਿ; ਏવਮੇવਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਾ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਪਕਾਸਿਤੋ । ਏਸਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਨ੍ਤਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ। ਉਪਾਸਕਂ ਮਂ ਭਗવਾ ਧਾਰੇਤੁ ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ ਪਾਣੁਪੇਤਂ ਸਰਣਂ ਗਤਂ। ਅਚ੍ਚਯੋ ਮਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਚ੍ਚਗਮਾ ਯਥਾਬਾਲਂ ਯਥਾਮੂਲ਼੍ਹਂ ਯਥਾਅਕੁਸਲਂ, ਯੋਹਂ ਪਿਤਰਂ ਧਮ੍ਮਿਕਂ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾਨਂ ਇਸ੍ਸਰਿਯਕਾਰਣਾ ਜੀવਿਤਾ વੋਰੋਪੇਸਿਂ। ਤਸ੍ਸ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ ਭਗવਾ ਅਚ੍ਚਯਂ ਅਚ੍ਚਯਤੋ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੁ ਆਯਤਿਂ ਸਂવਰਾਯਾ’’ਤਿ।

    250. Evaṃ vutte, rājā māgadho ajātasattu vedehiputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante. Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti; evamevaṃ, bhante, bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito . Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gataṃ. Accayo maṃ, bhante, accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yohaṃ pitaraṃ dhammikaṃ dhammarājānaṃ issariyakāraṇā jīvitā voropesiṃ. Tassa me, bhante bhagavā accayaṃ accayato paṭiggaṇhātu āyatiṃ saṃvarāyā’’ti.

    ੨੫੧. ‘‘ਤਗ੍ਘ ਤ੍વਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਚ੍ਚਯੋ ਅਚ੍ਚਗਮਾ ਯਥਾਬਾਲਂ ਯਥਾਮੂਲ਼੍ਹਂ ਯਥਾਅਕੁਸਲਂ, ਯਂ ਤ੍વਂ ਪਿਤਰਂ ਧਮ੍ਮਿਕਂ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾਨਂ ਜੀવਿਤਾ વੋਰੋਪੇਸਿ। ਯਤੋ ਚ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਚ੍ਚਯਂ ਅਚ੍ਚਯਤੋ ਦਿਸ੍વਾ ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਕਰੋਸਿ, ਤਂ ਤੇ ਮਯਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਮ। વੁਦ੍ਧਿਹੇਸਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਰਿਯਸ੍ਸ વਿਨਯੇ, ਯੋ ਅਚ੍ਚਯਂ ਅਚ੍ਚਯਤੋ ਦਿਸ੍વਾ ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਕਰੋਤਿ, ਆਯਤਿਂ ਸਂવਰਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ।

    251. ‘‘Taggha tvaṃ, mahārāja, accayo accagamā yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yaṃ tvaṃ pitaraṃ dhammikaṃ dhammarājānaṃ jīvitā voropesi. Yato ca kho tvaṃ, mahārāja, accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikarosi, taṃ te mayaṃ paṭiggaṇhāma. Vuddhihesā, mahārāja, ariyassa vinaye, yo accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikaroti, āyatiṃ saṃvaraṃ āpajjatī’’ti.

    ੨੫੨. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਹਨ੍ਦ ਚ ਦਾਨਿ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗਚ੍ਛਾਮ ਬਹੁਕਿਚ੍ਚਾ ਮਯਂ ਬਹੁਕਰਣੀਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਯਸ੍ਸਦਾਨਿ ਤ੍વਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਾਲਂ ਮਞ੍ਞਸੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ।

    252. Evaṃ vutte, rājā māgadho ajātasattu vedehiputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘handa ca dāni mayaṃ, bhante, gacchāma bahukiccā mayaṃ bahukaraṇīyā’’ti. ‘‘Yassadāni tvaṃ, mahārāja, kālaṃ maññasī’’ti. Atha kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.

    ੨੫੩. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਮਾਗਧਸ੍ਸ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਖਤਾਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਰਾਜਾ। ਉਪਹਤਾਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਰਾਜਾ। ਸਚਾਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਰਾਜਾ ਪਿਤਰਂ ਧਮ੍ਮਿਕਂ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾਨਂ ਜੀવਿਤਾ ਨ વੋਰੋਪੇਸ੍ਸਥ, ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਞੇવ ਆਸਨੇ વਿਰਜਂ વੀਤਮਲਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਖੁਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ। ਇਦਮવੋਚ ਭਗવਾ। ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦੁਨ੍ਤਿ।

    253. Atha kho bhagavā acirapakkantassa rañño māgadhassa ajātasattussa vedehiputtassa bhikkhū āmantesi – ‘‘khatāyaṃ, bhikkhave, rājā. Upahatāyaṃ, bhikkhave, rājā. Sacāyaṃ, bhikkhave, rājā pitaraṃ dhammikaṃ dhammarājānaṃ jīvitā na voropessatha, imasmiññeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ uppajjissathā’’ti. Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.

    ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਦੁਤਿਯਂ।

    Sāmaññaphalasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.




    Next: ੩. ਅਮ੍ਬਟ੍ਠਸੁਤ੍ਤਂ • 3. Ambaṭṭhasuttaṃ




    Footnotes:
    1. ਪਕੁਦ੍ਧੋ (ਸੀ॰)
    2. pakuddho (sī.)
    3. ਸਞ੍ਜਯੋ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰)
    4. ਬੇਲ੍ਲਟ੍ਠਿਪੁਤ੍ਤੋ (ਸੀ॰), વੇਲਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ (ਸ੍ਯਾ॰)
    5. sañjayo (sī. syā.)
    6. bellaṭṭhiputto (sī.), velaṭṭhaputto (syā.)
    7. ਨਾਥਪੁਤ੍ਤੋ (ਸੀ॰), ਨਾਤਪੁਤ੍ਤੋ (ਪੀ॰)
    8. nāthaputto (sī.), nātaputto (pī.)
    9. ਭਗવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ (ਸੀ॰ ਕ॰ ਪੀ॰)
    10. bhagavantaṃ gotamaṃ (sī. ka. pī.)
    11. ਪਦੀਪਾ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰)
    12. padīpā (sī. syā.)
    13. ਪਦਿਕੋવ (ਸ੍ਯਾ॰)
    14. padikova (syā.)
    15. ਉਦਾਯਿਭਦ੍ਦੋ (ਸੀ॰ ਪੀ॰)
    16. udāyibhaddo (sī. pī.)
    17. ਕਿਞ੍ਚਿਦੇવ ਦੇਸਂ ਲੇਸਮਤ੍ਤਂ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਕ॰)
    18. kiñcideva desaṃ lesamattaṃ (syā. kaṃ. ka.)
    19. ਨਹਾਪਿਕਾ (ਸੀ॰), ਨ੍ਹਾਪਿਕਾ (ਸ੍ਯਾ॰)
    20. ਪੀਨੇਨ੍ਤਿ (ਕਤ੍ਥਚਿ)
    21. ਸਮਣੇਸੁ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਸੁ (ਕ॰)
    22. nahāpikā (sī.), nhāpikā (syā.)
    23. pīnenti (katthaci)
    24. samaṇesu brāhmaṇesu (ka.)
    25. ਚਾਤਿ (ਸੀ॰ ਕ॰)
    26. cāti (sī. ka.)
    27. ਅਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਨ੍ਤੋ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਕ॰)
    28. ਪਕ੍ਕਾਮਿਂ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਪੀ॰)
    29. anikkujjento (syā. kaṃ. ka.)
    30. pakkāmiṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    31. ਅਹੇਤੁ (ਕਤ੍ਥਚਿ)
    32. ਸੁਖਞ੍ਚ ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚ (ਸ੍ਯਾ॰)
    33. ਸਪੁਟਾ (ਕ॰), ਪਬੁਟਾ (ਸੀ॰)
    34. ਮਹਾਕਪ੍ਪੁਨੋ (ਕ॰ ਸੀ॰ ਪੀ॰)
    35. ahetu (katthaci)
    36. sukhañca dukkhañca (syā.)
    37. sapuṭā (ka.), pabuṭā (sī.)
    38. mahākappuno (ka. sī. pī.)
    39. ਪਰਲੋਕੋ (ਸ੍ਯਾ॰)
    40. ਸਮਗ੍ਗਤਾ (ਕ॰), ਸਮਗ੍ਗਤਾ (ਸ੍ਯਾ॰)
    41. paraloko (syā.)
    42. samaggatā (ka.), samaggatā (syā.)
    43. ਕਞ੍ਚਿ (ਕਂ॰)
    44. ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਯੇવ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਪੀ॰)
    45. kañci (kaṃ.)
    46. sattannaṃ yeva (sī. syā. kaṃ. pī.)
    47. ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਨਾਟਪੁਤ੍ਤੋ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕ॰)
    48. nigaṇṭho nāṭaputto (syā. ka.)
    49. ਕਮ੍ਮਕਰੋ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਪੀ॰)
    50. ਮੁਖੁਲ੍ਲੋਕਿਕੋ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਕ॰)
    51. ਯੋ ਤੇ ਪੁਰਿਸੋ (ਸੀ॰ ਕ॰)
    52. kammakaro (sī. syā. kaṃ. pī.)
    53. mukhullokiko (syā. kaṃ. ka.)
    54. yo te puriso (sī. ka.)
    55. ਯੋ ਤੇ ਪੁਰਿਸੋ (ਸੀ॰)
    56. yo te puriso (sī.)
    57. ਗੁਤ੍ਤਦ੍વਾਰੋ, ਭੋਜਨੇ ਮਤ੍ਤਞ੍ਞੂ (ਕ॰)
    58. guttadvāro, bhojane mattaññū (ka.)
    59. ਖਗ੍ਗਂ (ਸੀ॰ ਪੀ॰), ਅਸਿਂ ਖਗ੍ਗਂ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰), ਖਗ੍ਗਂ ਅਸਿਂ (ਕ॰)
    60. khaggaṃ (sī. pī.), asiṃ khaggaṃ (syā. kaṃ.), khaggaṃ asiṃ (ka.)
    61. ਇਤ੍ਥਿਕਥਂ ਪੁਰਿਸਕਥਂ ਕੁਮਾਰਕਥਂ ਕੁਮਾਰਿਕਥਂ (ਕ॰)
    62. itthikathaṃ purisakathaṃ kumārakathaṃ kumārikathaṃ (ka.)
    63. ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੇਯ੍ਯ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰)
    64. byantīkareyya (sī. syā. kaṃ.)
    65. ਨ ਚਸ੍ਸ ਮੇ (ਕ॰)
    66. na cassa me (ka.)
    67. ਉਬ੍ਬਯੇਨ (ਸੀ॰ ਕ॰)
    68. ubbayena (sī. ka.)
    69. ਉਬ੍ਭਿਤੋਦਕੋ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਕ॰)
    70. ubbhitodako (syā. kaṃ. ka.)
    71. ਅਭਿਸਨ੍ਦਾਨਿ ਪਰਿਸਨ੍ਦਾਨਿ (ਕ॰)
    72. ਪਰਿਪ੍ਫੁਟ੍ਠਾਨਿ (ਪੀ॰)
    73. abhisandāni parisandāni (ka.)
    74. paripphuṭṭhāni (pī.)
    75. ਪੁਨ ਚਪਰਂ ਮਹਾਰਾਜ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੋ (ਕ॰)
    76. puna caparaṃ mahārāja bhikkhu so (ka.)
    77. ਪੀਤਕਂ વਾ ਲੋਹਿਤਕਂ વਾ (ਕ॰)
    78. pītakaṃ vā lohitakaṃ vā (ka.)
    79. ਪਬ੍ਬਾਹੇਯ੍ਯ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕ॰)
    80. ਪਬ੍ਬਾਲ਼੍ਹਾਤਿ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕ॰)
    81. ਉਦ੍ਧਰਿਤੋ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰)
    82. pabbāheyya (syā. ka.)
    83. pabbāḷhāti (syā. ka.)
    84. uddharito (syā. kaṃ.)
    85. ਅਭਿਜ੍ਜਮਾਨੋ (ਸੀ॰ ਕ॰)
    86. abhijjamāno (sī. ka.)
    87. ਮੁਤਿਙ੍ਗਸਦ੍ਦਮ੍ਪਿ (ਸੀ॰ ਪੀ॰)
    88. ਸਙ੍ਖਪਣવਦੇਣ੍ਡਿਮਸਦ੍ਦਮ੍ਪਿ (ਸੀ॰ ਪੀ॰), ਸਙ੍ਖਸਦ੍ਦਂਪਿ ਪਣવਸਦ੍ਦਂਪਿ ਦੇਨ੍ਦਿਮਸਦ੍ਦਂਪਿ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰)
    89. ਸਙ੍ਖਸਦ੍ਦੋ ਇਤਿਪਿ ਪਣવਸਦ੍ਦੋ ਇਤਿਪਿ ਦੇਨ੍ਦਿਮਸਦ੍ਦੋ ਇਤਿਪਿ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰)
    90. mutiṅgasaddampi (sī. pī.)
    91. saṅkhapaṇavadeṇḍimasaddampi (sī. pī.), saṅkhasaddaṃpi paṇavasaddaṃpi dendimasaddaṃpi (syā. kaṃ.)
    92. saṅkhasaddo itipi paṇavasaddo itipi dendimasaddo itipi (syā. kaṃ.)
    93. ਅਗਞ੍ਛਿਂ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰)
    94. agañchiṃ (syā. kaṃ.)
    95. ਰਥਿਯਾਪੀ ਰਥਿਂ ਸਞ੍ਚਰਨ੍ਤੇ (ਸੀ॰), ਰਥਿਯਾਯ વਿਥਿਂ ਸਞ੍ਚਰਨ੍ਤੇਪਿ (ਸ੍ਯਾ॰)
    96. rathiyāpī rathiṃ sañcarante (sī.), rathiyāya vithiṃ sañcarantepi (syā.)



    Related texts:



    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਦੀਘ ਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ੨. ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Sāmaññaphalasuttavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਦੀਘਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ੨. ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Sāmaññaphalasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact