| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៥. សមនុបស្សនាសុត្តំ
5. Samanupassanāsuttaṃ
៤៧. សាវត្ថិនិទានំ។ ‘‘យេ ហិ កេចិ, ភិក្ខវេ, សមណា វា ព្រាហ្មណា វា អនេកវិហិតំ អត្តានំ សមនុបស្សមានា សមនុបស្សន្តិ, សព្ពេតេ បញ្ចុបាទានក្ខន្ធេ សមនុបស្សន្តិ, ឯតេសំ វា អញ្ញតរំ។ កតមេ បញ្ច? ឥធ, ភិក្ខវេ, អស្សុតវា បុថុជ្ជនោ អរិយានំ អទស្សាវី អរិយធម្មស្ស អកោវិទោ អរិយធម្មេ អវិនីតោ, សប្បុរិសានំ អទស្សាវី សប្បុរិសធម្មស្ស អកោវិទោ សប្បុរិសធម្មេ អវិនីតោ រូបំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, រូបវន្តំ វា អត្តានំ; អត្តនិ វា រូបំ, រូបស្មិំ វា អត្តានំ។ វេទនំ… សញ្ញំ… សង្ខារេ… វិញ្ញាណំ អត្តតោ សមនុបស្សតិ, វិញ្ញាណវន្តំ វា អត្តានំ; អត្តនិ វា វិញ្ញាណំ, វិញ្ញាណស្មិំ វា អត្តានំ’’។
47. Sāvatthinidānaṃ. ‘‘Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā anekavihitaṃ attānaṃ samanupassamānā samanupassanti, sabbete pañcupādānakkhandhe samanupassanti, etesaṃ vā aññataraṃ. Katame pañca? Idha, bhikkhave, assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto, sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ; attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ. Vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ; attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ’’.
‘‘ឥតិ អយញ្ចេវ សមនុបស្សនា ‘អស្មី’តិ ចស្ស អវិគតំ 1 ហោតិ។ ‘អស្មី’តិ ខោ បន, ភិក្ខវេ, អវិគតេ បញ្ចន្នំ ឥន្ទ្រិយានំ អវក្កន្តិ ហោតិ – ចក្ខុន្ទ្រិយស្ស សោតិន្ទ្រិយស្ស ឃានិន្ទ្រិយស្ស ជិវ្ហិន្ទ្រិយស្ស កាយិន្ទ្រិយស្ស។ អត្ថិ, ភិក្ខវេ, មនោ, អត្ថិ ធម្មា, អត្ថិ អវិជ្ជាធាតុ។ អវិជ្ជាសម្ផស្សជេន, ភិក្ខវេ, វេទយិតេន ផុដ្ឋស្ស អស្សុតវតោ បុថុជ្ជនស្ស ‘អស្មី’តិបិស្ស ហោតិ; ‘អយមហមស្មី’តិបិស្ស ហោតិ; ‘ភវិស្ស’ន្តិបិស្ស ហោតិ; ‘ន ភវិស្ស’ន្តិបិស្ស ហោតិ; ‘រូបី ភវិស្ស’ន្តិបិស្ស ហោតិ; ‘អរូបី ភវិស្ស’ន្តិបិស្ស ហោតិ; ‘សញ្ញី ភវិស្ស’ន្តិបិស្ស ហោតិ; ‘អសញ្ញី ភវិស្ស’ន្តិបិស្ស ហោតិ; ‘នេវសញ្ញីនាសញ្ញី ភវិស្ស’ន្តិបិស្ស ហោតិ’’។
‘‘Iti ayañceva samanupassanā ‘asmī’ti cassa avigataṃ 2 hoti. ‘Asmī’ti kho pana, bhikkhave, avigate pañcannaṃ indriyānaṃ avakkanti hoti – cakkhundriyassa sotindriyassa ghānindriyassa jivhindriyassa kāyindriyassa. Atthi, bhikkhave, mano, atthi dhammā, atthi avijjādhātu. Avijjāsamphassajena, bhikkhave, vedayitena phuṭṭhassa assutavato puthujjanassa ‘asmī’tipissa hoti; ‘ayamahamasmī’tipissa hoti; ‘bhavissa’ntipissa hoti; ‘na bhavissa’ntipissa hoti; ‘rūpī bhavissa’ntipissa hoti; ‘arūpī bhavissa’ntipissa hoti; ‘saññī bhavissa’ntipissa hoti; ‘asaññī bhavissa’ntipissa hoti; ‘nevasaññīnāsaññī bhavissa’ntipissa hoti’’.
‘‘តិដ្ឋន្តេវ ខោ 3, ភិក្ខវេ, តត្ថេវ 4 បញ្ចិន្ទ្រិយានិ។ អថេត្ថ សុតវតោ អរិយសាវកស្ស អវិជ្ជា បហីយតិ, វិជ្ជា ឧប្បជ្ជតិ។ តស្ស អវិជ្ជាវិរាគា វិជ្ជុប្បាទា ‘អស្មី’តិបិស្ស ន ហោតិ; ‘អយមហមស្មី’តិបិស្ស ន ហោតិ; ‘ភវិស្ស’ន្តិ… ‘ន ភវិស្ស’ន្តិ… រូបី… អរូបី … សញ្ញី… អសញ្ញី… ‘នេវសញ្ញីនាសញ្ញី ភវិស្ស’ន្តិបិស្ស ន ហោតី’’តិ។ បញ្ចមំ។
‘‘Tiṭṭhanteva kho 5, bhikkhave, tattheva 6 pañcindriyāni. Athettha sutavato ariyasāvakassa avijjā pahīyati, vijjā uppajjati. Tassa avijjāvirāgā vijjuppādā ‘asmī’tipissa na hoti; ‘ayamahamasmī’tipissa na hoti; ‘bhavissa’nti… ‘na bhavissa’nti… rūpī… arūpī … saññī… asaññī… ‘nevasaññīnāsaññī bhavissa’ntipissa na hotī’’ti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៥. សមនុបស្សនាសុត្តវណ្ណនា • 5. Samanupassanāsuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៥. សមនុបស្សនាសុត្តវណ្ណនា • 5. Samanupassanāsuttavaṇṇanā
