Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൫. സമനുപസ്സനാസുത്തം
5. Samanupassanāsuttaṃ
൪൭. സാവത്ഥിനിദാനം. ‘‘യേ ഹി കേചി, ഭിക്ഖവേ, സമണാ വാ ബ്രാഹ്മണാ വാ അനേകവിഹിതം അത്താനം സമനുപസ്സമാനാ സമനുപസ്സന്തി, സബ്ബേതേ പഞ്ചുപാദാനക്ഖന്ധേ സമനുപസ്സന്തി, ഏതേസം വാ അഞ്ഞതരം. കതമേ പഞ്ച? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, അസ്സുതവാ പുഥുജ്ജനോ അരിയാനം അദസ്സാവീ അരിയധമ്മസ്സ അകോവിദോ അരിയധമ്മേ അവിനീതോ, സപ്പുരിസാനം അദസ്സാവീ സപ്പുരിസധമ്മസ്സ അകോവിദോ സപ്പുരിസധമ്മേ അവിനീതോ രൂപം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, രൂപവന്തം വാ അത്താനം; അത്തനി വാ രൂപം, രൂപസ്മിം വാ അത്താനം. വേദനം… സഞ്ഞം… സങ്ഖാരേ… വിഞ്ഞാണം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, വിഞ്ഞാണവന്തം വാ അത്താനം; അത്തനി വാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണസ്മിം വാ അത്താനം’’.
47. Sāvatthinidānaṃ. ‘‘Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā anekavihitaṃ attānaṃ samanupassamānā samanupassanti, sabbete pañcupādānakkhandhe samanupassanti, etesaṃ vā aññataraṃ. Katame pañca? Idha, bhikkhave, assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto, sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ; attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ. Vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ; attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ’’.
‘‘ഇതി അയഞ്ചേവ സമനുപസ്സനാ ‘അസ്മീ’തി ചസ്സ അവിഗതം 1 ഹോതി. ‘അസ്മീ’തി ഖോ പന, ഭിക്ഖവേ, അവിഗതേ പഞ്ചന്നം ഇന്ദ്രിയാനം അവക്കന്തി ഹോതി – ചക്ഖുന്ദ്രിയസ്സ സോതിന്ദ്രിയസ്സ ഘാനിന്ദ്രിയസ്സ ജിവ്ഹിന്ദ്രിയസ്സ കായിന്ദ്രിയസ്സ. അത്ഥി, ഭിക്ഖവേ, മനോ, അത്ഥി ധമ്മാ, അത്ഥി അവിജ്ജാധാതു. അവിജ്ജാസമ്ഫസ്സജേന, ഭിക്ഖവേ, വേദയിതേന ഫുട്ഠസ്സ അസ്സുതവതോ പുഥുജ്ജനസ്സ ‘അസ്മീ’തിപിസ്സ ഹോതി; ‘അയമഹമസ്മീ’തിപിസ്സ ഹോതി; ‘ഭവിസ്സ’ന്തിപിസ്സ ഹോതി; ‘ന ഭവിസ്സ’ന്തിപിസ്സ ഹോതി; ‘രൂപീ ഭവിസ്സ’ന്തിപിസ്സ ഹോതി; ‘അരൂപീ ഭവിസ്സ’ന്തിപിസ്സ ഹോതി; ‘സഞ്ഞീ ഭവിസ്സ’ന്തിപിസ്സ ഹോതി; ‘അസഞ്ഞീ ഭവിസ്സ’ന്തിപിസ്സ ഹോതി; ‘നേവസഞ്ഞീനാസഞ്ഞീ ഭവിസ്സ’ന്തിപിസ്സ ഹോതി’’.
‘‘Iti ayañceva samanupassanā ‘asmī’ti cassa avigataṃ 2 hoti. ‘Asmī’ti kho pana, bhikkhave, avigate pañcannaṃ indriyānaṃ avakkanti hoti – cakkhundriyassa sotindriyassa ghānindriyassa jivhindriyassa kāyindriyassa. Atthi, bhikkhave, mano, atthi dhammā, atthi avijjādhātu. Avijjāsamphassajena, bhikkhave, vedayitena phuṭṭhassa assutavato puthujjanassa ‘asmī’tipissa hoti; ‘ayamahamasmī’tipissa hoti; ‘bhavissa’ntipissa hoti; ‘na bhavissa’ntipissa hoti; ‘rūpī bhavissa’ntipissa hoti; ‘arūpī bhavissa’ntipissa hoti; ‘saññī bhavissa’ntipissa hoti; ‘asaññī bhavissa’ntipissa hoti; ‘nevasaññīnāsaññī bhavissa’ntipissa hoti’’.
‘‘തിട്ഠന്തേവ ഖോ 3, ഭിക്ഖവേ, തത്ഥേവ 4 പഞ്ചിന്ദ്രിയാനി. അഥേത്ഥ സുതവതോ അരിയസാവകസ്സ അവിജ്ജാ പഹീയതി, വിജ്ജാ ഉപ്പജ്ജതി. തസ്സ അവിജ്ജാവിരാഗാ വിജ്ജുപ്പാദാ ‘അസ്മീ’തിപിസ്സ ന ഹോതി; ‘അയമഹമസ്മീ’തിപിസ്സ ന ഹോതി; ‘ഭവിസ്സ’ന്തി… ‘ന ഭവിസ്സ’ന്തി… രൂപീ… അരൂപീ … സഞ്ഞീ… അസഞ്ഞീ… ‘നേവസഞ്ഞീനാസഞ്ഞീ ഭവിസ്സ’ന്തിപിസ്സ ന ഹോതീ’’തി. പഞ്ചമം.
‘‘Tiṭṭhanteva kho 5, bhikkhave, tattheva 6 pañcindriyāni. Athettha sutavato ariyasāvakassa avijjā pahīyati, vijjā uppajjati. Tassa avijjāvirāgā vijjuppādā ‘asmī’tipissa na hoti; ‘ayamahamasmī’tipissa na hoti; ‘bhavissa’nti… ‘na bhavissa’nti… rūpī… arūpī … saññī… asaññī… ‘nevasaññīnāsaññī bhavissa’ntipissa na hotī’’ti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൫. സമനുപസ്സനാസുത്തവണ്ണനാ • 5. Samanupassanāsuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൫. സമനുപസ്സനാസുത്തവണ്ണനാ • 5. Samanupassanāsuttavaṇṇanā