| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๕. สมนุปสฺสนาสุตฺตวณฺณนา
5. Samanupassanāsuttavaṇṇanā
๔๗. ปริปุณฺณคาหวเสนาติ ปญฺจกฺขเนฺธ อเสเสตฺวา เอกชฺฌํ ‘‘อตฺตา’’ติ คหณวเสนฯ เอเตสํ ปญฺจนฺนํ อุปาทานกฺขนฺธานํ อญฺญตรํ ‘‘อตฺตา’’ติ สมนุปสฺสนฺติฯ อิตีติ เอวํฯ ยสฺส ปุคฺคลสฺส อยํ อตฺตทิฎฺฐิสงฺขาตา สมนุปสฺสนา อตฺถิ ปฎิปเกฺขน อวิหตตฺตา สํวิชฺชติฯ ปญฺจนฺนํ อินฺทฺริยานนฺติ จกฺขาทีนํ อินฺทฺริยานํฯ
47.Paripuṇṇagāhavasenāti pañcakkhandhe asesetvā ekajjhaṃ ‘‘attā’’ti gahaṇavasena. Etesaṃ pañcannaṃ upādānakkhandhānaṃ aññataraṃ ‘‘attā’’ti samanupassanti. Itīti evaṃ. Yassa puggalassa ayaṃ attadiṭṭhisaṅkhātā samanupassanā atthi paṭipakkhena avihatattā saṃvijjati. Pañcannaṃ indriyānanti cakkhādīnaṃ indriyānaṃ.
อารมฺมณนฺติ กมฺมวิญฺญาณสฺส อารมฺมณํฯ มานวเสน จ ทิฎฺฐิวเสน จ ‘‘อสฺมี’’ติ คาเห สิชฺฌเนฺต ตํสหคตา ตณฺหาปิ ตคฺคหิตาว โหตีติ วุตฺตํ ‘‘ตณฺหามานทิฎฺฐิวเสน อสฺมีติ เอวมฺปิสฺส โหตี’’ติฯ คเหตฺวาติ อหํการวตฺถุวเสน คเหตฺวาฯ อยํ อหมสฺมีติ อยํ จกฺขาทิโก, สุขาทิโก วา อหมสฺมิฯ ‘‘รูปี อตฺตา อโรโค ปรํ มรณา’’ติ เอวมาทิคหณวเสน ปวตฺตนโต วุตฺตํ ‘‘รูปี ภวิสฺสนฺติอาทีนิ สพฺพานิ สสฺสตเมว ภชนฺตี’’ติฯ วิปสฺสนาภินิเวสโต ปุเพฺพ ยเถวาการานิ ปญฺจินฺทฺริยานิ, อถ วิปสฺสนาภินิเวสโต ปรํ เตเนวากาเรน ฐิเตสุ จกฺขาทีสุ อินฺทฺริเยสุ อวิชฺชา ปหียติ วิปสฺสนํ วฑฺฒเอตฺวา มคฺคสฺส อุปฺปาทเนน, อถ มคฺคปรมฺปราย อรหตฺตมคฺควิชฺชา อุปฺปชฺชติฯ ตณฺหามานทิฎฺฐิโย กมฺมสมฺภารภาวโตฯ กมฺมสฺส…เป.… เอโก สนฺธีติ เหตุผลสนฺธิฯ ปุน เอโก สนฺธีติ ผลเหตุสนฺธิมาหฯ ตโย ปปญฺจา อตีโต อทฺธา อตีตภวอทฺธานํ เตสํ อธิเปฺปตตฺตาฯ อนาคตสฺส ปจฺจโย ทสฺสิโต อสฺสุตวโต ปุถุชฺชนสฺส วเสนฯ สุตวโต ปน อริยสาวกสฺส วเสน วฎฺฎสฺส วูปสโม ทสฺสิโตติฯ
Ārammaṇanti kammaviññāṇassa ārammaṇaṃ. Mānavasena ca diṭṭhivasena ca ‘‘asmī’’ti gāhe sijjhante taṃsahagatā taṇhāpi taggahitāva hotīti vuttaṃ ‘‘taṇhāmānadiṭṭhivasena asmīti evampissa hotī’’ti. Gahetvāti ahaṃkāravatthuvasena gahetvā. Ayaṃ ahamasmīti ayaṃ cakkhādiko, sukhādiko vā ahamasmi. ‘‘Rūpī attā arogo paraṃ maraṇā’’ti evamādigahaṇavasena pavattanato vuttaṃ ‘‘rūpī bhavissantiādīni sabbāni sassatameva bhajantī’’ti. Vipassanābhinivesato pubbe yathevākārāni pañcindriyāni, atha vipassanābhinivesato paraṃ tenevākārena ṭhitesu cakkhādīsu indriyesu avijjā pahīyati vipassanaṃ vaḍḍhaetvā maggassa uppādanena, atha maggaparamparāya arahattamaggavijjā uppajjati. Taṇhāmānadiṭṭhiyo kammasambhārabhāvato. Kammassa…pe… eko sandhīti hetuphalasandhi. Puna eko sandhīti phalahetusandhimāha. Tayo papañcā atīto addhā atītabhavaaddhānaṃ tesaṃ adhippetattā. Anāgatassa paccayo dassito assutavato puthujjanassa vasena. Sutavato pana ariyasāvakassa vasena vaṭṭassa vūpasamo dassitoti.
สมนุปสฺสนาสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Samanupassanāsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๕. สมนุปสฺสนาสุตฺตํ • 5. Samanupassanāsuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๕. สมนุปสฺสนาสุตฺตวณฺณนา • 5. Samanupassanāsuttavaṇṇanā
