| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / กถาวตฺถุปาฬิ • Kathāvatthupāḷi |
๑๓. เตรสมวโคฺค
13. Terasamavaggo
(๑๓๒) ๗. สมาปโนฺน อสฺสาเทติกถา
(132) 7. Samāpanno assādetikathā
๖๗๑. สมาปโนฺน อสฺสาเทติ, ฌานนิกนฺติ ฌานารมฺมณาติ? อามนฺตาฯ ตํ ฌานํ ตสฺส ฌานสฺส อารมฺมณนฺติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.… ตํ ฌานํ ตสฺส ฌานสฺส อารมฺมณนฺติ? อามนฺตาฯ เตน ผเสฺสน ตํ ผสฺสํ ผุสติ, ตาย เวทนาย ตํ เวทนํ เวเทติ, ตาย สญฺญาย ตํ สญฺญํ สญฺชานาติ, ตาย เจตนาย ตํ เจตนํ เจเตติ, เตน จิเตฺตน ตํ จิตฺตํ จิเนฺตติ, เตน วิตเกฺกน ตํ วิตกฺกํ วิตเกฺกติ, เตน วิจาเรน ตํ วิจารํ วิจาเรติ , ตาย ปีติยา ตํ ปีติ ปิยายติ, ตาย สติยา ตํ สติํ สรติ, ตาย ปญฺญาย ตํ ปญฺญํ ปชานาตีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
671. Samāpanno assādeti, jhānanikanti jhānārammaṇāti? Āmantā. Taṃ jhānaṃ tassa jhānassa ārammaṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… taṃ jhānaṃ tassa jhānassa ārammaṇanti? Āmantā. Tena phassena taṃ phassaṃ phusati, tāya vedanāya taṃ vedanaṃ vedeti, tāya saññāya taṃ saññaṃ sañjānāti, tāya cetanāya taṃ cetanaṃ ceteti, tena cittena taṃ cittaṃ cinteti, tena vitakkena taṃ vitakkaṃ vitakketi, tena vicārena taṃ vicāraṃ vicāreti , tāya pītiyā taṃ pīti piyāyati, tāya satiyā taṃ satiṃ sarati, tāya paññāya taṃ paññaṃ pajānātīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ฌานนิกนฺติ จิตฺตสมฺปยุตฺตา, ฌานํ จิตฺตสมฺปยุตฺตนฺติ? อามนฺตาฯ ทฺวินฺนํ ผสฺสานํ…เป.… ทฺวินฺนํ จิตฺตานํ สโมธานํ โหตีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Jhānanikanti cittasampayuttā, jhānaṃ cittasampayuttanti? Āmantā. Dvinnaṃ phassānaṃ…pe… dvinnaṃ cittānaṃ samodhānaṃ hotīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
ฌานนิกนฺติ อกุสลํ, ฌานํ กุสลนฺติ? อามนฺตาฯ กุสลากุสลา สาวชฺชานวชฺชา หีนปณีตา กณฺหสุกฺกสปฺปฎิภาคา ธมฺมา สมฺมุขีภาวํ อาคจฺฉนฺตีติ? น เหวํ วตฺตเพฺพ…เป.…ฯ
Jhānanikanti akusalaṃ, jhānaṃ kusalanti? Āmantā. Kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnapaṇītā kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā sammukhībhāvaṃ āgacchantīti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
๖๗๒. กุสลากุสลา สาวชฺชานวชฺชา หีนปณีตา กณฺหสุกฺกสปฺปฎิภาคา ธมฺมา สมฺมุขีภาวํ อาคจฺฉนฺตีติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘จตฺตาริมานิ, ภิกฺขเว, สุวิทูรวิทูรานิ! กตมานิ จตฺตาริ? นภญฺจ, ภิกฺขเว, ปถวี จ – อิทํ ปฐมํ สุวิทูรวิทูรํ…เป.… ตสฺมา สตํ ธโมฺม อสพฺภิ อารกา’’ติฯ อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘กุสลากุสลา สาวชฺชานวชฺชา หีนปณีตา กณฺหสุกฺกสปฺปฎิภาคา ธมฺมา สมฺมุขีภาวํ อาคจฺฉนฺตี’’ติฯ
672. Kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnapaṇītā kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā sammukhībhāvaṃ āgacchantīti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘cattārimāni, bhikkhave, suvidūravidūrāni! Katamāni cattāri? Nabhañca, bhikkhave, pathavī ca – idaṃ paṭhamaṃ suvidūravidūraṃ…pe… tasmā sataṃ dhammo asabbhi ārakā’’ti. Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi na vattabbaṃ – ‘‘kusalākusalā sāvajjānavajjā hīnapaṇītā kaṇhasukkasappaṭibhāgā dhammā sammukhībhāvaṃ āgacchantī’’ti.
๖๗๓. น วตฺตพฺพํ – ‘‘สมาปโนฺน อสฺสาเทติ, ฌานนิกนฺติ ฌานารมฺมณา’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ วิวิเจฺจว กาเมหิ วิวิจฺจ อกุสเลหิ ธเมฺมหิ ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ, โส ตํ อสฺสาเทติ ตํ นิกาเมติ เตน จ วิตฺติํ อาปชฺชติ; วิตกฺกวิจารานํ วูปสมา…เป.… ทุติยํ ฌานํ…เป.… ตติยํ ฌานํ…เป.… จตุตฺถํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ , โส ตํ อสฺสาเทติ ตํ นิกาเมติ เตน จ วิตฺติํ อาปชฺชตี’’ติ 1! อเตฺถว สุตฺตโนฺตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ สมาปโนฺน อสฺสาเทติ, ฌานนิกนฺติ ฌานารมฺมณาติฯ
673. Na vattabbaṃ – ‘‘samāpanno assādeti, jhānanikanti jhānārammaṇā’’ti? Āmantā. Nanu vuttaṃ bhagavatā – ‘‘idha, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, so taṃ assādeti taṃ nikāmeti tena ca vittiṃ āpajjati; vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati , so taṃ assādeti taṃ nikāmeti tena ca vittiṃ āpajjatī’’ti 2! Attheva suttantoti? Āmantā. Tena hi samāpanno assādeti, jhānanikanti jhānārammaṇāti.
สมาปโนฺน อสฺสาเทติกถา นิฎฺฐิตาฯ
Samāpanno assādetikathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / อภิธมฺมปิฎก (อฎฺฐกถา) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ปญฺจปกรณ-อฎฺฐกถา • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ๗. สมาปโนฺน อสฺสาเทตีติกถาวณฺณนา • 7. Samāpanno assādetītikathāvaṇṇanā
