| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / เนตฺติวิภาวินี • Nettivibhāvinī |
๑๖. สมาโรปนหารสมฺปาตวิภาวนา
16. Samāropanahārasampātavibhāvanā
๗๘. ‘‘ตสฺมา รกฺขิตจิตฺตสฺสา’’ติ ปเทน ยํ รกฺขิตจิตฺตํ วุตฺตํ, ตํ รกฺขิตจิตฺตํ ติณฺณํ สุจริตานํ กมฺมานํ ปทฎฺฐานํฯ สมฺมาทิฎฺฐิยา ภาวิตาย อริโย อฎฺฐงฺคิโก มโคฺค ภาวิโต ภวติ เอกโต ภาวิตพฺพตฺตา, ปทฎฺฐานการณตฺตา จฯ เตน วุตฺตํ – ‘‘สมฺมาทิฎฺฐิโต หี’’ติอาทิฯ ยสฺส อรหโต สมาธิวิมุตฺติ ภวติ, อยํ อรหา อนุปาทิเสโส ปุคฺคโล, อยํ สมาธิวิมุตฺติ อนุปาทิเสสา นิพฺพานธาตุฯ
78.‘‘Tasmārakkhitacittassā’’ti padena yaṃ rakkhitacittaṃ vuttaṃ, taṃ rakkhitacittaṃ tiṇṇaṃ sucaritānaṃ kammānaṃ padaṭṭhānaṃ. Sammādiṭṭhiyā bhāvitāya ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvito bhavati ekato bhāvitabbattā, padaṭṭhānakāraṇattā ca. Tena vuttaṃ – ‘‘sammādiṭṭhito hī’’tiādi. Yassa arahato samādhivimutti bhavati, ayaṃ arahā anupādiseso puggalo, ayaṃ samādhivimutti anupādisesā nibbānadhātu.
‘‘เทสนาหารสมฺปาตาทิโก หารสมฺปาโต เยน โสฬสปฺปเภทภาเวน สุตฺตปฺปเทสเตฺถ นิทฺธาเรตฺวา ยุชฺชิโต, โสฬสปฺปเภทภาโว เกน อเมฺหหิ สทฺทหิตโพฺพ’’ติ วตฺตพฺพตฺตา ‘‘เตนาหา’’ติอาทิ วุตฺตํฯ เตน โสฬสปฺปเภทภาเวน อายสฺมา มหากจฺจาโน ‘‘โสฬส…เป.… สุตฺต’’นฺติ ยํ วจนํ อาห, เตน วจเนน โสฬสปฺปเภทภาโว ตุเมฺหหิ สทฺทหิตโพฺพฯ
‘‘Desanāhārasampātādiko hārasampāto yena soḷasappabhedabhāvena suttappadesatthe niddhāretvā yujjito, soḷasappabhedabhāvo kena amhehi saddahitabbo’’ti vattabbattā ‘‘tenāhā’’tiādi vuttaṃ. Tena soḷasappabhedabhāvena āyasmā mahākaccāno ‘‘soḷasa…pe… sutta’’nti yaṃ vacanaṃ āha, tena vacanena soḷasappabhedabhāvo tumhehi saddahitabbo.
‘‘เอตฺตโกว หารสมฺปาโต ปริปุโณฺณ’’ติ วตฺตพฺพตฺตา ‘‘นิยุโตฺต หารสมฺปาโต’’ติ วุตฺตํฯ เยน เยน สํวณฺณนาวิเสสภูเตน เทสนาหารสมฺปาเตน สุตฺตปฺปเทสตฺถา นิทฺธาริตา, โส โส สํวณฺณนาวิเสสภูโต เทสนาหารสมฺปาตาทิหารสมฺปาโต นิยุโตฺต ยถารหํ นิทฺธาเรตฺวา ยุชฺชิตโพฺพติ อโตฺถ คเหตโพฺพ, อฎฺฐกถายญฺจ (เนตฺติ. อฎฺฐ. ๗๓, ๗๖) ตถา นิทฺธาเรตฺวา ยุชฺชิโตติฯ
‘‘Ettakova hārasampāto paripuṇṇo’’ti vattabbattā ‘‘niyutto hārasampāto’’ti vuttaṃ. Yena yena saṃvaṇṇanāvisesabhūtena desanāhārasampātena suttappadesatthā niddhāritā, so so saṃvaṇṇanāvisesabhūto desanāhārasampātādihārasampāto niyutto yathārahaṃ niddhāretvā yujjitabboti attho gahetabbo, aṭṭhakathāyañca (netti. aṭṭha. 73, 76) tathā niddhāretvā yujjitoti.
อิติ เทสนาหารสมฺปาตาทิหารสมฺปาเต สตฺติพลานุรูปา
Iti desanāhārasampātādihārasampāte sattibalānurūpā
รจิตา วิภาวนา นิฎฺฐิตาฯ
Racitā vibhāvanā niṭṭhitā.
ปณฺฑิเตหิ ปน อฎฺฐกถาฎีกานุสาเรน คมฺภีรโตฺถ วิตฺถารโต วิภชิตฺวา คเหตโพฺพติฯ
Paṇḍitehi pana aṭṭhakathāṭīkānusārena gambhīrattho vitthārato vibhajitvā gahetabboti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / เนตฺติปฺปกรณปาฬิ • Nettippakaraṇapāḷi / ๑๖. สมาโรปนหารสมฺปาโต • 16. Samāropanahārasampāto
