| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / เนตฺติปฺปกรณ-ฎีกา • Nettippakaraṇa-ṭīkā |
๑๖. สมาโรปนหารวิภงฺควณฺณนา
16. Samāropanahāravibhaṅgavaṇṇanā
๕๐. สุเตฺตน คหิเตติ สุเตฺต วุเตฺตฯ ปทฎฺฐานคฺคหณํ อธิฎฺฐานวิสยทสฺสนตฺถํ, เววจนคฺคหณํ อธิวจนวิภาคทสฺสนตฺถนฺติ โยชนาฯ วิสยาธิฎฺฐานภาวโตติ วิสยสงฺขาตปวตฺติฎฺฐานภาวโตฯ วนียตีติ ภชียติฯ วนตีติ ภชติ เสวติฯ วนุเตติ ยาจติ, ปเตฺถตีติ อโตฺถ ฯ ปญฺจ กามคุณา กามตณฺหาย การณํ โหติ อารมฺมณปจฺจยตายฯ นิมิตฺตคฺคาโห อนุพฺยญฺชนคฺคาหสฺส การณํ โหติ อุปนิสฺสยตายาติ เอวํ เสเสสุปิ ยถารหํ การณตา วตฺตพฺพาฯ
50.Suttena gahiteti sutte vutte. Padaṭṭhānaggahaṇaṃ adhiṭṭhānavisayadassanatthaṃ, vevacanaggahaṇaṃ adhivacanavibhāgadassanatthanti yojanā. Visayādhiṭṭhānabhāvatoti visayasaṅkhātapavattiṭṭhānabhāvato. Vanīyatīti bhajīyati. Vanatīti bhajati sevati. Vanuteti yācati, patthetīti attho . Pañca kāmaguṇā kāmataṇhāya kāraṇaṃ hoti ārammaṇapaccayatāya. Nimittaggāho anubyañjanaggāhassa kāraṇaṃ hoti upanissayatāyāti evaṃ sesesupi yathārahaṃ kāraṇatā vattabbā.
๕๑. ‘‘กาเย กายานุปสฺสี วิหราหี’’ติอาทีสุ ยํ วตฺตพฺพํ, ตํ เหฎฺฐา ลกฺขณหารวิภงฺควณฺณนายํ (เนตฺติ. อฎฺฐ. ๒๓) วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํฯ อยํ ปน วิเสโส – รูปธมฺมปริญฺญายาติ รูปูปิกวิญฺญาณฎฺฐิติปริญฺญายฯ
51.‘‘Kāye kāyānupassī viharāhī’’tiādīsu yaṃ vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā lakkhaṇahāravibhaṅgavaṇṇanāyaṃ (netti. aṭṭha. 23) vuttanayeneva veditabbaṃ. Ayaṃ pana viseso – rūpadhammapariññāyāti rūpūpikaviññāṇaṭṭhitipariññāya.
‘‘ทุกฺข’’นฺติ ปสฺสนฺตี สา เวทนานุปสฺสนาติ โยเชตพฺพํฯ เวทนาเหตุปริญฺญายาติ ผสฺสปริญฺญายฯ ‘‘เวทนาวเสนา’’ติ ปเทน อตฺตนา อุปฺปาทิตทุกฺขวเสนฯ เวทนาปริญฺญายาติ เวทนูปิกวิญฺญาณฎฺฐิติปริญฺญายฯ นิจฺจาภินิเวสปฎิปกฺขโต อนิจฺจานุปสฺสนายาติ อธิปฺปาโยฯ นิจฺจสญฺญานิมิตฺตสฺสาติ นิจฺจสญฺญาเหตุกสฺสฯ สญฺญาปริญฺญายาติ สญฺญูปิกวิญฺญาณฎฺฐิติปริญฺญายฯ ปฐมมคฺควชฺฌตฺตา อคติคมนสฺส วุตฺตํ ‘‘ทิฎฺฐาภินิเวสสฺส…เป.… อคติคมนสฺส จา’’ติฯ
‘‘Dukkha’’nti passantī sā vedanānupassanāti yojetabbaṃ. Vedanāhetupariññāyāti phassapariññāya. ‘‘Vedanāvasenā’’ti padena attanā uppāditadukkhavasena. Vedanāpariññāyāti vedanūpikaviññāṇaṭṭhitipariññāya. Niccābhinivesapaṭipakkhato aniccānupassanāyāti adhippāyo. Niccasaññānimittassāti niccasaññāhetukassa. Saññāpariññāyāti saññūpikaviññāṇaṭṭhitipariññāya. Paṭhamamaggavajjhattā agatigamanassa vuttaṃ ‘‘diṭṭhābhinivesassa…pe… agatigamanassa cā’’ti.
สงฺขารปริญฺญายาติ สงฺขารูปิกวิญฺญาณฎฺฐิติปริญฺญายฯ
Saṅkhārapariññāyāti saṅkhārūpikaviññāṇaṭṭhitipariññāya.
สมาโรปนหารวิภงฺควณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Samāropanahāravibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
นิฎฺฐิตา จ หารวิภงฺควณฺณนาฯ
Niṭṭhitā ca hāravibhaṅgavaṇṇanā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / เนตฺติปฺปกรณปาฬิ • Nettippakaraṇapāḷi / ๑๖. สมาโรปนหารวิภโงฺค • 16. Samāropanahāravibhaṅgo
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / เนตฺติปฺปกรณ-อฎฺฐกถา • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ๑๖. สมาโรปนหารวิภงฺควณฺณนา • 16. Samāropanahāravibhaṅgavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ขุทฺทกนิกาย (ฎีกา) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / เนตฺติวิภาวินี • Nettivibhāvinī / ๑๖. สมาโรปนหารวิภงฺควิภาวนา • 16. Samāropanahāravibhaṅgavibhāvanā
