| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / නෙත්‌තිප්‌පකරණ-ටීකා • Nettippakaraṇa-ṭīkā |
16. සමාරොපනහාරවිභඞ්‌ගවණ්‌ණනා
16. Samāropanahāravibhaṅgavaṇṇanā
50. සුත්‌තෙන ගහිතෙති සුත්‌තෙ වුත්‌තෙ. පදට්‌ඨානග්‌ගහණං අධිට්‌ඨානවිසයදස්‌සනත්‌ථං, වෙවචනග්‌ගහණං අධිවචනවිභාගදස්‌සනත්‌ථන්‌ති යොජනා. විසයාධිට්‌ඨානභාවතොති විසයසඞ්‌ඛාතපවත්‌තිට්‌ඨානභාවතො. වනීයතීති භජීයති. වනතීති භජති සෙවති. වනුතෙති යාචති, පත්‌ථෙතීති අත්‌ථො . පඤ්‌ච කාමගුණා කාමතණ්‌හාය කාරණං හොති ආරම්‌මණපච්‌චයතාය. නිමිත්‌තග්‌ගාහො අනුබ්‍යඤ්‌ජනග්‌ගාහස්‌ස කාරණං හොති උපනිස්‌සයතායාති එවං සෙසෙසුපි යථාරහං කාරණතා වත්‌තබ්‌බා.
50.Suttena gahiteti sutte vutte. Padaṭṭhānaggahaṇaṃ adhiṭṭhānavisayadassanatthaṃ, vevacanaggahaṇaṃ adhivacanavibhāgadassanatthanti yojanā. Visayādhiṭṭhānabhāvatoti visayasaṅkhātapavattiṭṭhānabhāvato. Vanīyatīti bhajīyati. Vanatīti bhajati sevati. Vanuteti yācati, patthetīti attho . Pañca kāmaguṇā kāmataṇhāya kāraṇaṃ hoti ārammaṇapaccayatāya. Nimittaggāho anubyañjanaggāhassa kāraṇaṃ hoti upanissayatāyāti evaṃ sesesupi yathārahaṃ kāraṇatā vattabbā.
51. ‘‘කායෙ කායානුපස්‌සී විහරාහී’’තිආදීසු යං වත්‌තබ්‌බං, තං හෙට්‌ඨා ලක්‌ඛණහාරවිභඞ්‌ගවණ්‌ණනායං (නෙත්‌ති. අට්‌ඨ. 23) වුත්‌තනයෙනෙව වෙදිතබ්‌බං. අයං පන විසෙසො – රූපධම්‌මපරිඤ්‌ඤායාති රූපූපිකවිඤ්‌ඤාණට්‌ඨිතිපරිඤ්‌ඤාය.
51.‘‘Kāye kāyānupassī viharāhī’’tiādīsu yaṃ vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā lakkhaṇahāravibhaṅgavaṇṇanāyaṃ (netti. aṭṭha. 23) vuttanayeneva veditabbaṃ. Ayaṃ pana viseso – rūpadhammapariññāyāti rūpūpikaviññāṇaṭṭhitipariññāya.
‘‘දුක්‌ඛ’’න්‌ති පස්‌සන්‌තී සා වෙදනානුපස්‌සනාති යොජෙතබ්‌බං. වෙදනාහෙතුපරිඤ්‌ඤායාති ඵස්‌සපරිඤ්‌ඤාය. ‘‘වෙදනාවසෙනා’’ති පදෙන අත්‌තනා උප්‌පාදිතදුක්‌ඛවසෙන. වෙදනාපරිඤ්‌ඤායාති වෙදනූපිකවිඤ්‌ඤාණට්‌ඨිතිපරිඤ්‌ඤාය. නිච්‌චාභිනිවෙසපටිපක්‌ඛතො අනිච්‌චානුපස්‌සනායාති අධිප්‌පායො. නිච්‌චසඤ්‌ඤානිමිත්‌තස්‌සාති නිච්‌චසඤ්‌ඤාහෙතුකස්‌ස. සඤ්‌ඤාපරිඤ්‌ඤායාති සඤ්‌ඤූපිකවිඤ්‌ඤාණට්‌ඨිතිපරිඤ්‌ඤාය. පඨමමග්‌ගවජ්‌ඣත්‌තා අගතිගමනස්‌ස වුත්‌තං ‘‘දිට්‌ඨාභිනිවෙසස්‌ස…පෙ.… අගතිගමනස්‌ස චා’’ති.
‘‘Dukkha’’nti passantī sā vedanānupassanāti yojetabbaṃ. Vedanāhetupariññāyāti phassapariññāya. ‘‘Vedanāvasenā’’ti padena attanā uppāditadukkhavasena. Vedanāpariññāyāti vedanūpikaviññāṇaṭṭhitipariññāya. Niccābhinivesapaṭipakkhato aniccānupassanāyāti adhippāyo. Niccasaññānimittassāti niccasaññāhetukassa. Saññāpariññāyāti saññūpikaviññāṇaṭṭhitipariññāya. Paṭhamamaggavajjhattā agatigamanassa vuttaṃ ‘‘diṭṭhābhinivesassa…pe… agatigamanassa cā’’ti.
සඞ්‌ඛාරපරිඤ්‌ඤායාති සඞ්‌ඛාරූපිකවිඤ්‌ඤාණට්‌ඨිතිපරිඤ්‌ඤාය.
Saṅkhārapariññāyāti saṅkhārūpikaviññāṇaṭṭhitipariññāya.
සමාරොපනහාරවිභඞ්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Samāropanahāravibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
නිට්‌ඨිතා ච හාරවිභඞ්‌ගවණ්‌ණනා.
Niṭṭhitā ca hāravibhaṅgavaṇṇanā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / නෙත්‌තිප්‌පකරණපාළි • Nettippakaraṇapāḷi / 16. සමාරොපනහාරවිභඞ්‌ගො • 16. Samāropanahāravibhaṅgo
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / නෙත්‌තිප්‌පකරණ-අට්‌ඨකථා • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / 16. සමාරොපනහාරවිභඞ්‌ගවණ්‌ණනා • 16. Samāropanahāravibhaṅgavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ඛුද්‌දකනිකාය (ටීකා) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / නෙත්‌තිවිභාවිනී • Nettivibhāvinī / 16. සමාරොපනහාරවිභඞ්‌ගවිභාවනා • 16. Samāropanahāravibhaṅgavibhāvanā
