Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / നേത്തിപ്പകരണ-ടീകാ • Nettippakaraṇa-ṭīkā |
൧൬. സമാരോപനഹാരവിഭങ്ഗവണ്ണനാ
16. Samāropanahāravibhaṅgavaṇṇanā
൫൦. സുത്തേന ഗഹിതേതി സുത്തേ വുത്തേ. പദട്ഠാനഗ്ഗഹണം അധിട്ഠാനവിസയദസ്സനത്ഥം, വേവചനഗ്ഗഹണം അധിവചനവിഭാഗദസ്സനത്ഥന്തി യോജനാ. വിസയാധിട്ഠാനഭാവതോതി വിസയസങ്ഖാതപവത്തിട്ഠാനഭാവതോ. വനീയതീതി ഭജീയതി. വനതീതി ഭജതി സേവതി. വനുതേതി യാചതി, പത്ഥേതീതി അത്ഥോ . പഞ്ച കാമഗുണാ കാമതണ്ഹായ കാരണം ഹോതി ആരമ്മണപച്ചയതായ. നിമിത്തഗ്ഗാഹോ അനുബ്യഞ്ജനഗ്ഗാഹസ്സ കാരണം ഹോതി ഉപനിസ്സയതായാതി ഏവം സേസേസുപി യഥാരഹം കാരണതാ വത്തബ്ബാ.
50.Suttena gahiteti sutte vutte. Padaṭṭhānaggahaṇaṃ adhiṭṭhānavisayadassanatthaṃ, vevacanaggahaṇaṃ adhivacanavibhāgadassanatthanti yojanā. Visayādhiṭṭhānabhāvatoti visayasaṅkhātapavattiṭṭhānabhāvato. Vanīyatīti bhajīyati. Vanatīti bhajati sevati. Vanuteti yācati, patthetīti attho . Pañca kāmaguṇā kāmataṇhāya kāraṇaṃ hoti ārammaṇapaccayatāya. Nimittaggāho anubyañjanaggāhassa kāraṇaṃ hoti upanissayatāyāti evaṃ sesesupi yathārahaṃ kāraṇatā vattabbā.
൫൧. ‘‘കായേ കായാനുപസ്സീ വിഹരാഹീ’’തിആദീസു യം വത്തബ്ബം, തം ഹേട്ഠാ ലക്ഖണഹാരവിഭങ്ഗവണ്ണനായം (നേത്തി॰ അട്ഠ॰ ൨൩) വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബം. അയം പന വിസേസോ – രൂപധമ്മപരിഞ്ഞായാതി രൂപൂപികവിഞ്ഞാണട്ഠിതിപരിഞ്ഞായ.
51.‘‘Kāye kāyānupassī viharāhī’’tiādīsu yaṃ vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā lakkhaṇahāravibhaṅgavaṇṇanāyaṃ (netti. aṭṭha. 23) vuttanayeneva veditabbaṃ. Ayaṃ pana viseso – rūpadhammapariññāyāti rūpūpikaviññāṇaṭṭhitipariññāya.
‘‘ദുക്ഖ’’ന്തി പസ്സന്തീ സാ വേദനാനുപസ്സനാതി യോജേതബ്ബം. വേദനാഹേതുപരിഞ്ഞായാതി ഫസ്സപരിഞ്ഞായ. ‘‘വേദനാവസേനാ’’തി പദേന അത്തനാ ഉപ്പാദിതദുക്ഖവസേന. വേദനാപരിഞ്ഞായാതി വേദനൂപികവിഞ്ഞാണട്ഠിതിപരിഞ്ഞായ. നിച്ചാഭിനിവേസപടിപക്ഖതോ അനിച്ചാനുപസ്സനായാതി അധിപ്പായോ. നിച്ചസഞ്ഞാനിമിത്തസ്സാതി നിച്ചസഞ്ഞാഹേതുകസ്സ. സഞ്ഞാപരിഞ്ഞായാതി സഞ്ഞൂപികവിഞ്ഞാണട്ഠിതിപരിഞ്ഞായ. പഠമമഗ്ഗവജ്ഝത്താ അഗതിഗമനസ്സ വുത്തം ‘‘ദിട്ഠാഭിനിവേസസ്സ…പേ॰… അഗതിഗമനസ്സ ചാ’’തി.
‘‘Dukkha’’nti passantī sā vedanānupassanāti yojetabbaṃ. Vedanāhetupariññāyāti phassapariññāya. ‘‘Vedanāvasenā’’ti padena attanā uppāditadukkhavasena. Vedanāpariññāyāti vedanūpikaviññāṇaṭṭhitipariññāya. Niccābhinivesapaṭipakkhato aniccānupassanāyāti adhippāyo. Niccasaññānimittassāti niccasaññāhetukassa. Saññāpariññāyāti saññūpikaviññāṇaṭṭhitipariññāya. Paṭhamamaggavajjhattā agatigamanassa vuttaṃ ‘‘diṭṭhābhinivesassa…pe… agatigamanassa cā’’ti.
സങ്ഖാരപരിഞ്ഞായാതി സങ്ഖാരൂപികവിഞ്ഞാണട്ഠിതിപരിഞ്ഞായ.
Saṅkhārapariññāyāti saṅkhārūpikaviññāṇaṭṭhitipariññāya.
സമാരോപനഹാരവിഭങ്ഗവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Samāropanahāravibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
നിട്ഠിതാ ച ഹാരവിഭങ്ഗവണ്ണനാ.
Niṭṭhitā ca hāravibhaṅgavaṇṇanā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / നേത്തിപ്പകരണപാളി • Nettippakaraṇapāḷi / ൧൬. സമാരോപനഹാരവിഭങ്ഗോ • 16. Samāropanahāravibhaṅgo
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / നേത്തിപ്പകരണ-അട്ഠകഥാ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ൧൬. സമാരോപനഹാരവിഭങ്ഗവണ്ണനാ • 16. Samāropanahāravibhaṅgavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ഖുദ്ദകനികായ (ടീകാ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / നേത്തിവിഭാവിനീ • Nettivibhāvinī / ൧൬. സമാരോപനഹാരവിഭങ്ഗവിഭാവനാ • 16. Samāropanahāravibhaṅgavibhāvanā