| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
၃၆. သမသီသဋ္ဌဉာဏနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ
36. Samasīsaṭṭhañāṇaniddesavaṇṇanā
၈၇. သမသီသဋ္ဌဉာဏနိဒ္ဒေသေ ပဉ္စက္ခန္ဓာတိအာဒီဟိ ဒသဟိ ရာသီဟိ သဗ္ဗဓမ္မသင္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။ န ဟိ ဧကေကသ္သ ဝသေန အာယတနဓာတုရာသိဝဇ္ဇေဟိ သေသေဟိ အဋ္ဌဟိ ရာသီဟိ ဝိသုံ ဝိသုံ သဗ္ဗဓမ္မော သင္ဂယ္ဟတီတိ။ ယသ္မာ ပန လောကုတ္တရဓမ္မာ ဟေတုသမုစ္ဆေဒေန သမုစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗာ န ဟောန္တိ, တသ္မာ သဗ္ဗဓမ္မသဒ္ဒေန သင္ဂဟိတာပိ လောကုတ္တရဓမ္မာ သမုစ္ဆေဒဝသေန သမ္ဘဝတော ဣဓ န ဂဟေတဗ္ဗာ, ဟေတုသမုစ္ဆေဒေန သမုစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗာ ဧဝ တေဘူမကဓမ္မာ ဂဟေတဗ္ဗာ။ သမ္မာ သမုစ္ဆိန္ဒတီတိ ယထာယောဂံ ဝိက္ခမ္ဘနတဒင္ဂသမုစ္ဆေဒပဟာနဝသေန ပရိယုဋ္ဌာနံ အနုသယဉ္စ နိရောဓေန္တော သမ္မာ သမုစ္ဆိန္ဒတိ။ ဧဝံ ပုဂ္ဂလာဓိဋ္ဌာနာယ ဒေသနာယ သမ္မာ သမုစ္ဆေဒော နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ နိရောဓေတီတိ အနုပ္ပာဒနိရောဓေန နိရောဓေတိ။ ဣမိနာ သမုစ္ဆေဒတ္ထော ဝုတ္တော။ န ဥပဋ္ဌာတီတိ ဧဝံ နိရောဓေ ကတေ သော သော ဓမ္မော ပုန န ဥပတိဋ္ဌတိ, န ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ အတ္ထော။ ဣမိနာ နိရောဓတ္ထော ဝုတ္တော။ ဧဝံ အနုပဋ္ဌဟနဓမ္မဝသေန အနုပဋ္ဌာနဘာဝော နိဒ္ဒိဋ္ဌော။ သမန္တိ ကာမစ္ဆန္ဒာဒီနံ သမိတတ္တာ သမံ။ တာနိ ပန နေက္ခမ္မာဒီနိ သတ္တ, ရူပာရူပဇ္ဈာနာနိ အဋ္ဌ, မဟာဝိပသ္သနာ အဋ္ဌာရသ, အရိယမဂ္ဂာ စတ္တာရောတိ သတ္တတိံသ ဟောန္တိ။
87. Samasīsaṭṭhañāṇaniddese pañcakkhandhātiādīhi dasahi rāsīhi sabbadhammasaṅgaho veditabbo. Na hi ekekassa vasena āyatanadhāturāsivajjehi sesehi aṭṭhahi rāsīhi visuṃ visuṃ sabbadhammo saṅgayhatīti. Yasmā pana lokuttaradhammā hetusamucchedena samucchinditabbā na honti, tasmā sabbadhammasaddena saṅgahitāpi lokuttaradhammā samucchedavasena sambhavato idha na gahetabbā, hetusamucchedena samucchinditabbā eva tebhūmakadhammā gahetabbā. Sammā samucchindatīti yathāyogaṃ vikkhambhanatadaṅgasamucchedapahānavasena pariyuṭṭhānaṃ anusayañca nirodhento sammā samucchindati. Evaṃ puggalādhiṭṭhānāya desanāya sammā samucchedo niddiṭṭho. Nirodhetīti anuppādanirodhena nirodheti. Iminā samucchedattho vutto. Na upaṭṭhātīti evaṃ nirodhe kate so so dhammo puna na upatiṭṭhati, na uppajjatīti attho. Iminā nirodhattho vutto. Evaṃ anupaṭṭhahanadhammavasena anupaṭṭhānabhāvo niddiṭṭho. Samanti kāmacchandādīnaṃ samitattā samaṃ. Tāni pana nekkhammādīni satta, rūpārūpajjhānāni aṭṭha, mahāvipassanā aṭṭhārasa, ariyamaggā cattāroti sattatiṃsa honti.
တေရသ သီသာနိ သီသဘူတာနံ သဗ္ဗေသံ သင္ဂဟဝသေန ဝုတ္တာနိ။ ဣဓ ပန သဒ္ဓာဒီနိ အဋ္ဌေဝ သီသာနိ ယုဇ္ဇန္တိ။ န ဟိ အရဟတော တဏ္ဟာဒီနိ ပဉ္စ သီသာနိ သန္တိ။ ပလိဗောဓသီသန္တိ ပလိဗုန္ဓနံ ပလိဗောဓော, နိဗ္ဗာနမဂ္ဂာဝရဏန္တိ အတ္ထော။ သီသန္တိ ပဓာနံ, အဓိကန္တိ အတ္ထော။ ပလိဗောဓောယေဝ သီသံ, တံသမ္ပယုတ္တာဒိသဗ္ဗပလိဗောဓေသု ဝာ သီသန္တိ ပလိဗောဓသီသံ။ ဧသ နယော သေသေသု။ ဝိသေသတော ပန ဝိနိဗန္ဓနန္တိ ဥန္နတိဝသေန သံသာရေ ဗန္ဓနံ။ ပရာမာသောတိ အဘိနိဝေသော။ ဝိက္ခေပောတိ ဝိပ္ပကိဏ္ဏတာ။ ကိလေသောတိ ကိလိသ္သနံ။ အဓိမောက္ခောတိ အဓိမုစ္စနံ။ ပဂ္ဂဟောတိ ဥသ္သာဟနံ။ ဥပဋ္ဌာနန္တိ အပိလာပနံ။ အဝိက္ခေပောတိ အဝိပ္ပကိဏ္ဏတာ။ ဒသ္သနန္တိ ယထာသဘာဝပဋိဝေဓော။ ပဝတ္တန္တိ ဥပာဒိန္နက္ခန္ဓပဝတ္တံ။ ဂောစရောတိ အာရမ္မဏံ။ ဣမေသု ဒ္ဝာဒသသုပိ ဝာရေသု ပဓာနဋ္ဌော သီသဋ္ဌော။ ဝိမောက္ခောတိ ဝိက္ခမ္ဘနတဒင္ဂသမုစ္ဆေဒပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိနိသ္သရဏဝိမုတ္တီသု ပဉ္စသု နိသ္သရဏဝိမုတ္တိ နိဗ္ဗာနံ။ သင္ခာရသီသန္တိ သဗ္ဗသင္ခတသင္ခာရာနံ သီသံ, ကောဋိ အဝသာနန္တိ အတ္ထော။ ဧတေန အနုပာဒိသေသပရိနိဗ္ဗာနံ ဝုတ္တံ။ သင္ခာရာဘာဝမတ္တဝသေန ဝာ ခန္ဓပရိနိဗ္ဗာနမေဝ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ နေက္ခမ္မာဒိကံ သမဉ္စ သဒ္ဓာဒိကံ သီသဉ္စ, သမသီသံ ဝာ အသ္သ အတ္ထီတိ သမသီသီတိ။ အထ ဝာ တေရသန္နံ သီသာနံ တဏ္ဟာဒီနိ ပဉ္စ သီသာနိ သမုဒယသစ္စံ, သဒ္ဓာဒီနိ ပဉ္စ မဂ္ဂသစ္စံ, ပဝတ္တသီသံ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ ဒုက္ခသစ္စံ, ဂောစရသီသဉ္စ သင္ခာရသီသဉ္စ နိရောဓသစ္စန္တိ ဣမေသံ စတုန္နံ အရိယသစ္စာနံ ဧကသ္မိံ ရောဂေ ဝာ ဧကသ္မိံ ဣရိယာပထေ ဝာ ဧကသ္မိံ သဘာဂဇီဝိတိန္ဒ္ရိယေ ဝာ အဘိသမယော စ အနုပာဒိသေသပရိနိဗ္ဗာနဉ္စ ယသ္သ ဟောတိ, သော ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တသမာနဉ္စ ဣမေသဉ္စ သီသာနံ အတ္ထိတာယ သမသီသီတိ ဝုစ္စတိ။
Terasa sīsāni sīsabhūtānaṃ sabbesaṃ saṅgahavasena vuttāni. Idha pana saddhādīni aṭṭheva sīsāni yujjanti. Na hi arahato taṇhādīni pañca sīsāni santi. Palibodhasīsanti palibundhanaṃ palibodho, nibbānamaggāvaraṇanti attho. Sīsanti padhānaṃ, adhikanti attho. Palibodhoyeva sīsaṃ, taṃsampayuttādisabbapalibodhesu vā sīsanti palibodhasīsaṃ. Esa nayo sesesu. Visesato pana vinibandhananti unnativasena saṃsāre bandhanaṃ. Parāmāsoti abhiniveso. Vikkhepoti vippakiṇṇatā. Kilesoti kilissanaṃ. Adhimokkhoti adhimuccanaṃ. Paggahoti ussāhanaṃ. Upaṭṭhānanti apilāpanaṃ. Avikkhepoti avippakiṇṇatā. Dassananti yathāsabhāvapaṭivedho. Pavattanti upādinnakkhandhapavattaṃ. Gocaroti ārammaṇaṃ. Imesu dvādasasupi vāresu padhānaṭṭho sīsaṭṭho. Vimokkhoti vikkhambhanatadaṅgasamucchedapaṭippassaddhinissaraṇavimuttīsu pañcasu nissaraṇavimutti nibbānaṃ. Saṅkhārasīsanti sabbasaṅkhatasaṅkhārānaṃ sīsaṃ, koṭi avasānanti attho. Etena anupādisesaparinibbānaṃ vuttaṃ. Saṅkhārābhāvamattavasena vā khandhaparinibbānameva vuttaṃ hoti. Nekkhammādikaṃ samañca saddhādikaṃ sīsañca, samasīsaṃ vā assa atthīti samasīsīti. Atha vā terasannaṃ sīsānaṃ taṇhādīni pañca sīsāni samudayasaccaṃ, saddhādīni pañca maggasaccaṃ, pavattasīsaṃ jīvitindriyaṃ dukkhasaccaṃ, gocarasīsañca saṅkhārasīsañca nirodhasaccanti imesaṃ catunnaṃ ariyasaccānaṃ ekasmiṃ roge vā ekasmiṃ iriyāpathe vā ekasmiṃ sabhāgajīvitindriye vā abhisamayo ca anupādisesaparinibbānañca yassa hoti, so pubbe vuttasamānañca imesañca sīsānaṃ atthitāya samasīsīti vuccati.
သမသီသဋ္ဌဉာဏနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Samasīsaṭṭhañāṇaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂပာဠိ • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ၃၆. သမသီသဋ္ဌဉာဏနိဒ္ဒေသော • 36. Samasīsaṭṭhañāṇaniddeso
