| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಮಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
೩೬. ಸಮಸೀಸಟ್ಠಞಾಣನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
36. Samasīsaṭṭhañāṇaniddesavaṇṇanā
೮೭. ಸಮಸೀಸಟ್ಠಞಾಣನಿದ್ದೇಸೇ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧಾತಿಆದೀಹಿ ದಸಹಿ ರಾಸೀಹಿ ಸಬ್ಬಧಮ್ಮಸಙ್ಗಹೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ನ ಹಿ ಏಕೇಕಸ್ಸ ವಸೇನ ಆಯತನಧಾತುರಾಸಿವಜ್ಜೇಹಿ ಸೇಸೇಹಿ ಅಟ್ಠಹಿ ರಾಸೀಹಿ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ಸಬ್ಬಧಮ್ಮೋ ಸಙ್ಗಯ್ಹತೀತಿ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಲೋಕುತ್ತರಧಮ್ಮಾ ಹೇತುಸಮುಚ್ಛೇದೇನ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ದಿತಬ್ಬಾ ನ ಹೋನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಬ್ಬಧಮ್ಮಸದ್ದೇನ ಸಙ್ಗಹಿತಾಪಿ ಲೋಕುತ್ತರಧಮ್ಮಾ ಸಮುಚ್ಛೇದವಸೇನ ಸಮ್ಭವತೋ ಇಧ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಾ, ಹೇತುಸಮುಚ್ಛೇದೇನ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ದಿತಬ್ಬಾ ಏವ ತೇಭೂಮಕಧಮ್ಮಾ ಗಹೇತಬ್ಬಾ। ಸಮ್ಮಾ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ದತೀತಿ ಯಥಾಯೋಗಂ ವಿಕ್ಖಮ್ಭನತದಙ್ಗಸಮುಚ್ಛೇದಪಹಾನವಸೇನ ಪರಿಯುಟ್ಠಾನಂ ಅನುಸಯಞ್ಚ ನಿರೋಧೇನ್ತೋ ಸಮ್ಮಾ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ದತಿ। ಏವಂ ಪುಗ್ಗಲಾಧಿಟ್ಠಾನಾಯ ದೇಸನಾಯ ಸಮ್ಮಾ ಸಮುಚ್ಛೇದೋ ನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ। ನಿರೋಧೇತೀತಿ ಅನುಪ್ಪಾದನಿರೋಧೇನ ನಿರೋಧೇತಿ। ಇಮಿನಾ ಸಮುಚ್ಛೇದತ್ಥೋ ವುತ್ತೋ। ನ ಉಪಟ್ಠಾತೀತಿ ಏವಂ ನಿರೋಧೇ ಕತೇ ಸೋ ಸೋ ಧಮ್ಮೋ ಪುನ ನ ಉಪತಿಟ್ಠತಿ, ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇಮಿನಾ ನಿರೋಧತ್ಥೋ ವುತ್ತೋ। ಏವಂ ಅನುಪಟ್ಠಹನಧಮ್ಮವಸೇನ ಅನುಪಟ್ಠಾನಭಾವೋ ನಿದ್ದಿಟ್ಠೋ। ಸಮನ್ತಿ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಾದೀನಂ ಸಮಿತತ್ತಾ ಸಮಂ। ತಾನಿ ಪನ ನೇಕ್ಖಮ್ಮಾದೀನಿ ಸತ್ತ, ರೂಪಾರೂಪಜ್ಝಾನಾನಿ ಅಟ್ಠ, ಮಹಾವಿಪಸ್ಸನಾ ಅಟ್ಠಾರಸ, ಅರಿಯಮಗ್ಗಾ ಚತ್ತಾರೋತಿ ಸತ್ತತಿಂಸ ಹೋನ್ತಿ।
87. Samasīsaṭṭhañāṇaniddese pañcakkhandhātiādīhi dasahi rāsīhi sabbadhammasaṅgaho veditabbo. Na hi ekekassa vasena āyatanadhāturāsivajjehi sesehi aṭṭhahi rāsīhi visuṃ visuṃ sabbadhammo saṅgayhatīti. Yasmā pana lokuttaradhammā hetusamucchedena samucchinditabbā na honti, tasmā sabbadhammasaddena saṅgahitāpi lokuttaradhammā samucchedavasena sambhavato idha na gahetabbā, hetusamucchedena samucchinditabbā eva tebhūmakadhammā gahetabbā. Sammā samucchindatīti yathāyogaṃ vikkhambhanatadaṅgasamucchedapahānavasena pariyuṭṭhānaṃ anusayañca nirodhento sammā samucchindati. Evaṃ puggalādhiṭṭhānāya desanāya sammā samucchedo niddiṭṭho. Nirodhetīti anuppādanirodhena nirodheti. Iminā samucchedattho vutto. Na upaṭṭhātīti evaṃ nirodhe kate so so dhammo puna na upatiṭṭhati, na uppajjatīti attho. Iminā nirodhattho vutto. Evaṃ anupaṭṭhahanadhammavasena anupaṭṭhānabhāvo niddiṭṭho. Samanti kāmacchandādīnaṃ samitattā samaṃ. Tāni pana nekkhammādīni satta, rūpārūpajjhānāni aṭṭha, mahāvipassanā aṭṭhārasa, ariyamaggā cattāroti sattatiṃsa honti.
ತೇರಸ ಸೀಸಾನಿ ಸೀಸಭೂತಾನಂ ಸಬ್ಬೇಸಂ ಸಙ್ಗಹವಸೇನ ವುತ್ತಾನಿ। ಇಧ ಪನ ಸದ್ಧಾದೀನಿ ಅಟ್ಠೇವ ಸೀಸಾನಿ ಯುಜ್ಜನ್ತಿ। ನ ಹಿ ಅರಹತೋ ತಣ್ಹಾದೀನಿ ಪಞ್ಚ ಸೀಸಾನಿ ಸನ್ತಿ। ಪಲಿಬೋಧಸೀಸನ್ತಿ ಪಲಿಬುನ್ಧನಂ ಪಲಿಬೋಧೋ, ನಿಬ್ಬಾನಮಗ್ಗಾವರಣನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸೀಸನ್ತಿ ಪಧಾನಂ, ಅಧಿಕನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪಲಿಬೋಧೋಯೇವ ಸೀಸಂ, ತಂಸಮ್ಪಯುತ್ತಾದಿಸಬ್ಬಪಲಿಬೋಧೇಸು ವಾ ಸೀಸನ್ತಿ ಪಲಿಬೋಧಸೀಸಂ। ಏಸ ನಯೋ ಸೇಸೇಸು। ವಿಸೇಸತೋ ಪನ ವಿನಿಬನ್ಧನನ್ತಿ ಉನ್ನತಿವಸೇನ ಸಂಸಾರೇ ಬನ್ಧನಂ। ಪರಾಮಾಸೋತಿ ಅಭಿನಿವೇಸೋ। ವಿಕ್ಖೇಪೋತಿ ವಿಪ್ಪಕಿಣ್ಣತಾ। ಕಿಲೇಸೋತಿ ಕಿಲಿಸ್ಸನಂ। ಅಧಿಮೋಕ್ಖೋತಿ ಅಧಿಮುಚ್ಚನಂ। ಪಗ್ಗಹೋತಿ ಉಸ್ಸಾಹನಂ। ಉಪಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಅಪಿಲಾಪನಂ। ಅವಿಕ್ಖೇಪೋತಿ ಅವಿಪ್ಪಕಿಣ್ಣತಾ। ದಸ್ಸನನ್ತಿ ಯಥಾಸಭಾವಪಟಿವೇಧೋ। ಪವತ್ತನ್ತಿ ಉಪಾದಿನ್ನಕ್ಖನ್ಧಪವತ್ತಂ। ಗೋಚರೋತಿ ಆರಮ್ಮಣಂ। ಇಮೇಸು ದ್ವಾದಸಸುಪಿ ವಾರೇಸು ಪಧಾನಟ್ಠೋ ಸೀಸಟ್ಠೋ। ವಿಮೋಕ್ಖೋತಿ ವಿಕ್ಖಮ್ಭನತದಙ್ಗಸಮುಚ್ಛೇದಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿನಿಸ್ಸರಣವಿಮುತ್ತೀಸು ಪಞ್ಚಸು ನಿಸ್ಸರಣವಿಮುತ್ತಿ ನಿಬ್ಬಾನಂ। ಸಙ್ಖಾರಸೀಸನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸಙ್ಖತಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಸೀಸಂ, ಕೋಟಿ ಅವಸಾನನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏತೇನ ಅನುಪಾದಿಸೇಸಪರಿನಿಬ್ಬಾನಂ ವುತ್ತಂ। ಸಙ್ಖಾರಾಭಾವಮತ್ತವಸೇನ ವಾ ಖನ್ಧಪರಿನಿಬ್ಬಾನಮೇವ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ನೇಕ್ಖಮ್ಮಾದಿಕಂ ಸಮಞ್ಚ ಸದ್ಧಾದಿಕಂ ಸೀಸಞ್ಚ, ಸಮಸೀಸಂ ವಾ ಅಸ್ಸ ಅತ್ಥೀತಿ ಸಮಸೀಸೀತಿ। ಅಥ ವಾ ತೇರಸನ್ನಂ ಸೀಸಾನಂ ತಣ್ಹಾದೀನಿ ಪಞ್ಚ ಸೀಸಾನಿ ಸಮುದಯಸಚ್ಚಂ, ಸದ್ಧಾದೀನಿ ಪಞ್ಚ ಮಗ್ಗಸಚ್ಚಂ, ಪವತ್ತಸೀಸಂ ಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯಂ ದುಕ್ಖಸಚ್ಚಂ, ಗೋಚರಸೀಸಞ್ಚ ಸಙ್ಖಾರಸೀಸಞ್ಚ ನಿರೋಧಸಚ್ಚನ್ತಿ ಇಮೇಸಂ ಚತುನ್ನಂ ಅರಿಯಸಚ್ಚಾನಂ ಏಕಸ್ಮಿಂ ರೋಗೇ ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಇರಿಯಾಪಥೇ ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಸಭಾಗಜೀವಿತಿನ್ದ್ರಿಯೇ ವಾ ಅಭಿಸಮಯೋ ಚ ಅನುಪಾದಿಸೇಸಪರಿನಿಬ್ಬಾನಞ್ಚ ಯಸ್ಸ ಹೋತಿ, ಸೋ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತಸಮಾನಞ್ಚ ಇಮೇಸಞ್ಚ ಸೀಸಾನಂ ಅತ್ಥಿತಾಯ ಸಮಸೀಸೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ।
Terasa sīsāni sīsabhūtānaṃ sabbesaṃ saṅgahavasena vuttāni. Idha pana saddhādīni aṭṭheva sīsāni yujjanti. Na hi arahato taṇhādīni pañca sīsāni santi. Palibodhasīsanti palibundhanaṃ palibodho, nibbānamaggāvaraṇanti attho. Sīsanti padhānaṃ, adhikanti attho. Palibodhoyeva sīsaṃ, taṃsampayuttādisabbapalibodhesu vā sīsanti palibodhasīsaṃ. Esa nayo sesesu. Visesato pana vinibandhananti unnativasena saṃsāre bandhanaṃ. Parāmāsoti abhiniveso. Vikkhepoti vippakiṇṇatā. Kilesoti kilissanaṃ. Adhimokkhoti adhimuccanaṃ. Paggahoti ussāhanaṃ. Upaṭṭhānanti apilāpanaṃ. Avikkhepoti avippakiṇṇatā. Dassananti yathāsabhāvapaṭivedho. Pavattanti upādinnakkhandhapavattaṃ. Gocaroti ārammaṇaṃ. Imesu dvādasasupi vāresu padhānaṭṭho sīsaṭṭho. Vimokkhoti vikkhambhanatadaṅgasamucchedapaṭippassaddhinissaraṇavimuttīsu pañcasu nissaraṇavimutti nibbānaṃ. Saṅkhārasīsanti sabbasaṅkhatasaṅkhārānaṃ sīsaṃ, koṭi avasānanti attho. Etena anupādisesaparinibbānaṃ vuttaṃ. Saṅkhārābhāvamattavasena vā khandhaparinibbānameva vuttaṃ hoti. Nekkhammādikaṃ samañca saddhādikaṃ sīsañca, samasīsaṃ vā assa atthīti samasīsīti. Atha vā terasannaṃ sīsānaṃ taṇhādīni pañca sīsāni samudayasaccaṃ, saddhādīni pañca maggasaccaṃ, pavattasīsaṃ jīvitindriyaṃ dukkhasaccaṃ, gocarasīsañca saṅkhārasīsañca nirodhasaccanti imesaṃ catunnaṃ ariyasaccānaṃ ekasmiṃ roge vā ekasmiṃ iriyāpathe vā ekasmiṃ sabhāgajīvitindriye vā abhisamayo ca anupādisesaparinibbānañca yassa hoti, so pubbe vuttasamānañca imesañca sīsānaṃ atthitāya samasīsīti vuccati.
ಸಮಸೀಸಟ್ಠಞಾಣನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Samasīsaṭṭhañāṇaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಮಗ್ಗಪಾಳಿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ೩೬. ಸಮಸೀಸಟ್ಠಞಾಣನಿದ್ದೇಸೋ • 36. Samasīsaṭṭhañāṇaniddeso
