| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पटिसम्भिदामग्गपाळि • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
३६. समसीसट्ठञाणनिद्देसो
36. Samasīsaṭṭhañāṇaniddeso
८७. कथं सब्बधम्मानं सम्मा समुच्छेदे निरोधे च अनुपट्ठानता पञ्ञा समसीसट्ठे ञाणं? सब्बधम्मानन्ति – पञ्चक्खन्धा, द्वादसायतनानि, अट्ठारस धातुयो , कुसला धम्मा, अकुसला धम्मा, अब्याकता धम्मा, कामावचरा धम्मा, रूपावचरा धम्मा, अरूपावचरा धम्मा, अपरियापन्ना धम्मा। सम्मा समुच्छेदेति नेक्खम्मेन कामच्छन्दं सम्मा समुच्छिन्दति। अब्यापादेन ब्यापादं सम्मा समुच्छिन्दति। आलोकसञ्ञाय थिनमिद्धं सम्मा समुच्छिन्दति। अविक्खेपेन उद्धच्चं सम्मा समुच्छिन्दति। धम्मववत्थानेन विचिकिच्छं सम्मा समुच्छिन्दति। ञाणेन अविज्जं सम्मा समुच्छिन्दति। पामोज्जेन अरतिं सम्मा समुच्छिन्दति। पठमेन झानेन नीवरणे सम्मा समुच्छिन्दति…पे॰… अरहत्तमग्गेन सब्बकिलेसे सम्मा समुच्छिन्दति।
87. Kathaṃ sabbadhammānaṃ sammā samucchede nirodhe ca anupaṭṭhānatā paññā samasīsaṭṭhe ñāṇaṃ? Sabbadhammānanti – pañcakkhandhā, dvādasāyatanāni, aṭṭhārasa dhātuyo , kusalā dhammā, akusalā dhammā, abyākatā dhammā, kāmāvacarā dhammā, rūpāvacarā dhammā, arūpāvacarā dhammā, apariyāpannā dhammā. Sammā samucchedeti nekkhammena kāmacchandaṃ sammā samucchindati. Abyāpādena byāpādaṃ sammā samucchindati. Ālokasaññāya thinamiddhaṃ sammā samucchindati. Avikkhepena uddhaccaṃ sammā samucchindati. Dhammavavatthānena vicikicchaṃ sammā samucchindati. Ñāṇena avijjaṃ sammā samucchindati. Pāmojjena aratiṃ sammā samucchindati. Paṭhamena jhānena nīvaraṇe sammā samucchindati…pe… arahattamaggena sabbakilese sammā samucchindati.
निरोधेति नेक्खम्मेन कामच्छन्दं निरोधेति। अब्यापादेन ब्यापादं निरोधेति। आलोकसञ्ञाय थिनमिद्धं निरोधेति। अविक्खेपेन उद्धच्चं निरोधेति। धम्मववत्थानेन विचिकिच्छं निरोधेति। ञाणेन अविज्जं निरोधेति। पामोज्जेन अरतिं निरोधेति। पठमेन झानेन नीवरणे निरोधेति…पे॰… अरहत्तमग्गेन सब्बकिलेसे निरोधेति।
Nirodheti nekkhammena kāmacchandaṃ nirodheti. Abyāpādena byāpādaṃ nirodheti. Ālokasaññāya thinamiddhaṃ nirodheti. Avikkhepena uddhaccaṃ nirodheti. Dhammavavatthānena vicikicchaṃ nirodheti. Ñāṇena avijjaṃ nirodheti. Pāmojjena aratiṃ nirodheti. Paṭhamena jhānena nīvaraṇe nirodheti…pe… arahattamaggena sabbakilese nirodheti.
अनुपट्ठानताति नेक्खम्मं पटिलद्धस्स कामच्छन्दो न उपट्ठाति। अब्यापादं पटिलद्धस्स ब्यापादो न उपट्ठाति। आलोकसञ्ञं पटिलद्धस्स थिनमिद्धं न उपट्ठाति। अविक्खेपं पटिलद्धस्स उद्धच्चं न उपट्ठाति। धम्मववत्थानं पटिलद्धस्स विचिकिच्छा न उपट्ठाति। ञाणं पटिलद्धस्स अविज्जा न उपट्ठाति। पामोज्जं पटिलद्धस्स अरति न उपट्ठाति। पठमं झानं पटिलद्धस्स नीवरणा न उपट्ठहन्ति…पे॰… अरहत्तमग्गं पटिलद्धस्स सब्बकिलेसा न उपट्ठहन्ति।
Anupaṭṭhānatāti nekkhammaṃ paṭiladdhassa kāmacchando na upaṭṭhāti. Abyāpādaṃ paṭiladdhassa byāpādo na upaṭṭhāti. Ālokasaññaṃ paṭiladdhassa thinamiddhaṃ na upaṭṭhāti. Avikkhepaṃ paṭiladdhassa uddhaccaṃ na upaṭṭhāti. Dhammavavatthānaṃ paṭiladdhassa vicikicchā na upaṭṭhāti. Ñāṇaṃ paṭiladdhassa avijjā na upaṭṭhāti. Pāmojjaṃ paṭiladdhassa arati na upaṭṭhāti. Paṭhamaṃ jhānaṃ paṭiladdhassa nīvaraṇā na upaṭṭhahanti…pe… arahattamaggaṃ paṭiladdhassa sabbakilesā na upaṭṭhahanti.
समन्ति कामच्छन्दस्स पहीनत्ता नेक्खम्मं समं। ब्यापादस्स पहीनत्ता अब्यापादो समं। थिनमिद्धस्स पहीनत्ता आलोकसञ्ञा समं। उद्धच्चस्स पहीनत्ता अविक्खेपो समं। विचिकिच्छाय पहीनत्ता धम्मववत्थानं समं। अविज्जाय पहीनत्ता ञाणं समं। अरतिया पहीनत्ता पामोज्जं समं। नीवरणानं पहीनत्ता पठमं झानं समं…पे॰… सब्बकिलेसानं पहीनत्ता अरहत्तमग्गो समं।
Samanti kāmacchandassa pahīnattā nekkhammaṃ samaṃ. Byāpādassa pahīnattā abyāpādo samaṃ. Thinamiddhassa pahīnattā ālokasaññā samaṃ. Uddhaccassa pahīnattā avikkhepo samaṃ. Vicikicchāya pahīnattā dhammavavatthānaṃ samaṃ. Avijjāya pahīnattā ñāṇaṃ samaṃ. Aratiyā pahīnattā pāmojjaṃ samaṃ. Nīvaraṇānaṃ pahīnattā paṭhamaṃ jhānaṃ samaṃ…pe… sabbakilesānaṃ pahīnattā arahattamaggo samaṃ.
सीसन्ति तेरस सीसानि – पलिबोधसीसञ्च तण्हा, विनिबन्धनसीसञ्च मानो, परामाससीसञ्च दिट्ठि, विक्खेपसीसञ्च उद्धच्चं, संकिलेससीसञ्च अविज्जा, अधिमोक्खसीसञ्च सद्धा, पग्गहसीसञ्च वीरियं, उपट्ठानसीसञ्च सति, अविक्खेपसीसञ्च समाधि, दस्सनसीसञ्च पञ्ञा, पवत्तसीसञ्च जीवितिन्द्रियं, गोचरसीसञ्च विमोक्खो, सङ्खारसीसञ्च निरोधो। तं ञातट्ठेन ञाणं, पजाननट्ठेन पञ्ञा। तेन वुच्चति – ‘‘सब्बधम्मानं सम्मा समुच्छेदे निरोधे च अनुपट्ठानता पञ्ञा समसीसट्ठे ञाणं’’।
Sīsanti terasa sīsāni – palibodhasīsañca taṇhā, vinibandhanasīsañca māno, parāmāsasīsañca diṭṭhi, vikkhepasīsañca uddhaccaṃ, saṃkilesasīsañca avijjā, adhimokkhasīsañca saddhā, paggahasīsañca vīriyaṃ, upaṭṭhānasīsañca sati, avikkhepasīsañca samādhi, dassanasīsañca paññā, pavattasīsañca jīvitindriyaṃ, gocarasīsañca vimokkho, saṅkhārasīsañca nirodho. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘sabbadhammānaṃ sammā samucchede nirodhe ca anupaṭṭhānatā paññā samasīsaṭṭhe ñāṇaṃ’’.
समसीसट्ठञाणनिद्देसो छत्तिंसतिमो।
Samasīsaṭṭhañāṇaniddeso chattiṃsatimo.
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / पटिसम्भिदामग्ग-अट्ठकथा • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ३६. समसीसट्ठञाणनिद्देसवण्णना • 36. Samasīsaṭṭhañāṇaniddesavaṇṇanā
