Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / కఙ్ఖావితరణీ-అభినవ-టీకా • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
౩౦-౩౨. సమతిత్తికాదిసిక్ఖాపదవణ్ణనా
30-32. Samatittikādisikkhāpadavaṇṇanā
సమతిత్తికన్తి భావనపుంసకనిద్దేసో, సమతిత్తికం కత్వాతి అత్థో. ఏవమఞ్ఞేసుపి ఈదిసేసు ఠానేసు అత్థో దట్ఠబ్బో. సమపుణ్ణన్తి (సారత్థ॰ టీ॰ పాచిత్తియ ౩.౬౦౫) పత్తస్స అన్తోముఖవట్టిలేఖాసమపుణ్ణం. సమభరితన్తి ఏత్థాపి ఏసేవ నయో. తఞ్చ ఖో అధిట్ఠానుపగపత్తస్సేవ, నేతరస్స. తేనాహ ‘‘అధిట్ఠానుపగపత్తస్సా’’తిఆది. రచితన్తి కతం, పక్ఖిత్తం పూరితన్తి అత్థో. యం కిఞ్చి యావకాలికన్తి యాగుభత్తఫలాఫలాదిం యం కిఞ్చి ఆమిసజాతికం. యత్థ కత్థచీతి అధిట్ఠానుపగో వా హోతు, అనధిట్ఠానుపగో వా యత్థ కత్థచి పత్తే . థూపీకతానీతి థూపం వియ కతాని, అధిట్ఠానుపగస్స పత్తస్స అన్తోముఖవట్టిలేఖం అతిక్కమిత్వా కతానీతి అత్థో. ఇదఞ్చ ‘‘యామకాలికాదీనీ’’తి ఇమస్స వసేన వుత్తం, ‘‘యావకాలిక’’న్తి ఇమస్స పన వసేన వచనబ్యత్తయం కత్వా ‘‘థూపీకతమ్పి వట్టతీ’’తి యోజేతబ్బం. పి-సద్దేన అథూపీకతాని వట్టన్తీతి ఏత్థ కథావ నత్థీతి దస్సేతి. హేట్ఠా ఓరోహతీతి సమన్తా ఓకాససబ్భావతో చాలియమానం హేట్ఠా భస్సతి . తక్కోలవటంసకాదయోతి ఏత్థ మత్థకే ఠపితతక్కోలమేవ వటంసకసదిసత్తా తక్కోలవటంసకం. ఆదిసద్దేన పుప్ఫవటంసకకటుకఫలాదివటంసకానం (పాచి॰ అట్ఠ॰ ౬౦౫) గహణం, న తం థూపీకతం నామ హోతి పాటేక్కం భాజనత్తా పణ్ణాదీనం.
Samatittikanti bhāvanapuṃsakaniddeso, samatittikaṃ katvāti attho. Evamaññesupi īdisesu ṭhānesu attho daṭṭhabbo. Samapuṇṇanti (sārattha. ṭī. pācittiya 3.605) pattassa antomukhavaṭṭilekhāsamapuṇṇaṃ. Samabharitanti etthāpi eseva nayo. Tañca kho adhiṭṭhānupagapattasseva, netarassa. Tenāha ‘‘adhiṭṭhānupagapattassā’’tiādi. Racitanti kataṃ, pakkhittaṃ pūritanti attho. Yaṃ kiñci yāvakālikanti yāgubhattaphalāphalādiṃ yaṃ kiñci āmisajātikaṃ. Yattha katthacīti adhiṭṭhānupago vā hotu, anadhiṭṭhānupago vā yattha katthaci patte . Thūpīkatānīti thūpaṃ viya katāni, adhiṭṭhānupagassa pattassa antomukhavaṭṭilekhaṃ atikkamitvā katānīti attho. Idañca ‘‘yāmakālikādīnī’’ti imassa vasena vuttaṃ, ‘‘yāvakālika’’nti imassa pana vasena vacanabyattayaṃ katvā ‘‘thūpīkatampi vaṭṭatī’’ti yojetabbaṃ. Pi-saddena athūpīkatāni vaṭṭantīti ettha kathāva natthīti dasseti. Heṭṭhā orohatīti samantā okāsasabbhāvato cāliyamānaṃ heṭṭhā bhassati . Takkolavaṭaṃsakādayoti ettha matthake ṭhapitatakkolameva vaṭaṃsakasadisattā takkolavaṭaṃsakaṃ. Ādisaddena pupphavaṭaṃsakakaṭukaphalādivaṭaṃsakānaṃ (pāci. aṭṭha. 605) gahaṇaṃ, na taṃ thūpīkataṃ nāma hoti pāṭekkaṃ bhājanattā paṇṇādīnaṃ.
సమతిత్తికాదిసిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Samatittikādisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.