| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / កង្ខាវិតរណី-អភិនវ-ដីកា • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
៣០-៣២. សមតិត្តិកាទិសិក្ខាបទវណ្ណនា
30-32. Samatittikādisikkhāpadavaṇṇanā
សមតិត្តិកន្តិ ភាវនបុំសកនិទ្ទេសោ, សមតិត្តិកំ កត្វាតិ អត្ថោ។ ឯវមញ្ញេសុបិ ឦទិសេសុ ឋានេសុ អត្ថោ ទដ្ឋព្ពោ។ សមបុណ្ណន្តិ (សារត្ថ. ដី. បាចិត្តិយ ៣.៦០៥) បត្តស្ស អន្តោមុខវដ្ដិលេខាសមបុណ្ណំ។ សមភរិតន្តិ ឯត្ថាបិ ឯសេវ នយោ។ តញ្ច ខោ អធិដ្ឋានុបគបត្តស្សេវ, នេតរស្ស។ តេនាហ ‘‘អធិដ្ឋានុបគបត្តស្សា’’តិអាទិ។ រចិតន្តិ កតំ, បក្ខិត្តំ បូរិតន្តិ អត្ថោ។ យំ កិញ្ចិ យាវកាលិកន្តិ យាគុភត្តផលាផលាទិំ យំ កិញ្ចិ អាមិសជាតិកំ។ យត្ថ កត្ថចីតិ អធិដ្ឋានុបគោ វា ហោតុ, អនធិដ្ឋានុបគោ វា យត្ថ កត្ថចិ បត្តេ ។ ថូបីកតានីតិ ថូបំ វិយ កតានិ, អធិដ្ឋានុបគស្ស បត្តស្ស អន្តោមុខវដ្ដិលេខំ អតិក្កមិត្វា កតានីតិ អត្ថោ។ ឥទញ្ច ‘‘យាមកាលិកាទីនី’’តិ ឥមស្ស វសេន វុត្តំ, ‘‘យាវកាលិក’’ន្តិ ឥមស្ស បន វសេន វចនព្យត្តយំ កត្វា ‘‘ថូបីកតម្បិ វដ្ដតី’’តិ យោជេតព្ពំ។ បិ-សទ្ទេន អថូបីកតានិ វដ្ដន្តីតិ ឯត្ថ កថាវ នត្ថីតិ ទស្សេតិ។ ហេដ្ឋា ឱរោហតីតិ សមន្តា ឱកាសសព្ភាវតោ ចាលិយមានំ ហេដ្ឋា ភស្សតិ ។ តក្កោលវដំសកាទយោតិ ឯត្ថ មត្ថកេ ឋបិតតក្កោលមេវ វដំសកសទិសត្តា តក្កោលវដំសកំ។ អាទិសទ្ទេន បុប្ផវដំសកកដុកផលាទិវដំសកានំ (បាចិ. អដ្ឋ. ៦០៥) គហណំ, ន តំ ថូបីកតំ នាម ហោតិ បាដេក្កំ ភាជនត្តា បណ្ណាទីនំ។
Samatittikanti bhāvanapuṃsakaniddeso, samatittikaṃ katvāti attho. Evamaññesupi īdisesu ṭhānesu attho daṭṭhabbo. Samapuṇṇanti (sārattha. ṭī. pācittiya 3.605) pattassa antomukhavaṭṭilekhāsamapuṇṇaṃ. Samabharitanti etthāpi eseva nayo. Tañca kho adhiṭṭhānupagapattasseva, netarassa. Tenāha ‘‘adhiṭṭhānupagapattassā’’tiādi. Racitanti kataṃ, pakkhittaṃ pūritanti attho. Yaṃ kiñci yāvakālikanti yāgubhattaphalāphalādiṃ yaṃ kiñci āmisajātikaṃ. Yattha katthacīti adhiṭṭhānupago vā hotu, anadhiṭṭhānupago vā yattha katthaci patte . Thūpīkatānīti thūpaṃ viya katāni, adhiṭṭhānupagassa pattassa antomukhavaṭṭilekhaṃ atikkamitvā katānīti attho. Idañca ‘‘yāmakālikādīnī’’ti imassa vasena vuttaṃ, ‘‘yāvakālika’’nti imassa pana vasena vacanabyattayaṃ katvā ‘‘thūpīkatampi vaṭṭatī’’ti yojetabbaṃ. Pi-saddena athūpīkatāni vaṭṭantīti ettha kathāva natthīti dasseti. Heṭṭhā orohatīti samantā okāsasabbhāvato cāliyamānaṃ heṭṭhā bhassati . Takkolavaṭaṃsakādayoti ettha matthake ṭhapitatakkolameva vaṭaṃsakasadisattā takkolavaṭaṃsakaṃ. Ādisaddena pupphavaṭaṃsakakaṭukaphalādivaṭaṃsakānaṃ (pāci. aṭṭha. 605) gahaṇaṃ, na taṃ thūpīkataṃ nāma hoti pāṭekkaṃ bhājanattā paṇṇādīnaṃ.
សមតិត្តិកាទិសិក្ខាបទវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Samatittikādisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
