Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi |
౨౦౯. సమత్తింసవిరేచనకథా
209. Samattiṃsavirecanakathā
౩౩౬. తేన ఖో పన సమయేన భగవతో కాయో దోసాభిసన్నో హోతి. అథ ఖో భగవా ఆయస్మన్తం ఆనన్దం ఆమన్తేసి – ‘‘దోసాభిసన్నో ఖో, ఆనన్ద, తథాగతస్స కాయో. ఇచ్ఛతి తథాగతో విరేచనం పాతు’’న్తి. అథ ఖో ఆయస్మా ఆనన్దో యేన జీవకో కోమారభచ్చో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా జీవకం కోమారభచ్చం ఏతదవోచ – ‘‘దోసాభిసన్నో ఖో, ఆవుసో జీవక, తథాగతస్స కాయో. ఇచ్ఛతి తథాగతో విరేచనం పాతు’’న్తి. ‘‘తేన హి, భన్తే ఆనన్ద, భగవతో కాయం కతిపాహం సినేహేథా’’తి. అథ ఖో ఆయస్మా ఆనన్దో భగవతో కాయం కతిపాహం సినేహేత్వా యేన జీవకో కోమారభచ్చో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా జీవకం కోమారభచ్చం ఏతదవోచ – ‘‘సినిద్ధో ఖో, ఆవుసో జీవక, తథాగతస్స కాయో. యస్స దాని కాలం మఞ్ఞసీ’’తి. అథ ఖో జీవకస్స కోమారభచ్చస్స ఏతదహోసి – ‘‘న ఖో మేతం పతిరూపం యోహం భగవతో ఓళారికం విరేచనం దదేయ్య’’న్తి. తీణి ఉప్పలహత్థాని నానాభేసజ్జేహి పరిభావేత్వా యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా ఏకం ఉప్పలహత్థం భగవతో ఉపనామేసి – ‘‘ఇమం, భన్తే, భగవా పఠమం ఉప్పలహత్థం ఉపసిఙ్ఘతు. ఇదం భగవన్తం దసక్ఖత్తుం విరేచేస్సతీ’’తి. దుతియం ఉప్పలహత్థం భగవతో ఉపనామేసి – ‘‘ఇమం, భన్తే, భగవా దుతియం ఉప్పలహత్థం ఉపసిఙ్ఘతు. ఇదం భగవన్తం దసక్ఖత్తుం విరేచేస్సతీ’’తి. తతియం ఉప్పలహత్థం భగవతో ఉపనామేసి – ‘‘ఇమం, భన్తే , భగవా తతియం ఉప్పలహత్థం ఉపసిఙ్ఘతు. ఇదం భగవన్తం దసక్ఖత్తుం విరేచేస్సతీ’’తి . ఏవం భగవతో సమత్తింసాయ విరేచనం భవిస్సతీతి. అథ ఖో జీవకో కోమారభచ్చో భగవతో సమత్తింసాయ విరేచనం దత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా పదక్ఖిణం కత్వా పక్కామి. అథ ఖో జీవకస్స కోమారభచ్చస్స బహి ద్వారకోట్ఠకా నిక్ఖన్తస్స ఏతదహోసి – ‘‘మయా ఖో భగవతో సమత్తింసాయ విరేచనం దిన్నం. దోసాభిసన్నో తథాగతస్స కాయో . న భగవన్తం సమత్తింసక్ఖత్తుం విరేచేస్సతి, ఏకూనత్తింసక్ఖత్తుం భగవన్తం విరేచేస్సతి. అపి చ, భగవా విరిత్తో నహాయిస్సతి. నహాతం భగవన్తం సకిం విరేచేస్సతి. ఏవం భగవతో సమత్తింసాయ విరేచనం భవిస్సతీ’’తి.
336. Tena kho pana samayena bhagavato kāyo dosābhisanno hoti. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘dosābhisanno kho, ānanda, tathāgatassa kāyo. Icchati tathāgato virecanaṃ pātu’’nti. Atha kho āyasmā ānando yena jīvako komārabhacco tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā jīvakaṃ komārabhaccaṃ etadavoca – ‘‘dosābhisanno kho, āvuso jīvaka, tathāgatassa kāyo. Icchati tathāgato virecanaṃ pātu’’nti. ‘‘Tena hi, bhante ānanda, bhagavato kāyaṃ katipāhaṃ sinehethā’’ti. Atha kho āyasmā ānando bhagavato kāyaṃ katipāhaṃ sinehetvā yena jīvako komārabhacco tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā jīvakaṃ komārabhaccaṃ etadavoca – ‘‘siniddho kho, āvuso jīvaka, tathāgatassa kāyo. Yassa dāni kālaṃ maññasī’’ti. Atha kho jīvakassa komārabhaccassa etadahosi – ‘‘na kho metaṃ patirūpaṃ yohaṃ bhagavato oḷārikaṃ virecanaṃ dadeyya’’nti. Tīṇi uppalahatthāni nānābhesajjehi paribhāvetvā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā ekaṃ uppalahatthaṃ bhagavato upanāmesi – ‘‘imaṃ, bhante, bhagavā paṭhamaṃ uppalahatthaṃ upasiṅghatu. Idaṃ bhagavantaṃ dasakkhattuṃ virecessatī’’ti. Dutiyaṃ uppalahatthaṃ bhagavato upanāmesi – ‘‘imaṃ, bhante, bhagavā dutiyaṃ uppalahatthaṃ upasiṅghatu. Idaṃ bhagavantaṃ dasakkhattuṃ virecessatī’’ti. Tatiyaṃ uppalahatthaṃ bhagavato upanāmesi – ‘‘imaṃ, bhante , bhagavā tatiyaṃ uppalahatthaṃ upasiṅghatu. Idaṃ bhagavantaṃ dasakkhattuṃ virecessatī’’ti . Evaṃ bhagavato samattiṃsāya virecanaṃ bhavissatīti. Atha kho jīvako komārabhacco bhagavato samattiṃsāya virecanaṃ datvā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho jīvakassa komārabhaccassa bahi dvārakoṭṭhakā nikkhantassa etadahosi – ‘‘mayā kho bhagavato samattiṃsāya virecanaṃ dinnaṃ. Dosābhisanno tathāgatassa kāyo . Na bhagavantaṃ samattiṃsakkhattuṃ virecessati, ekūnattiṃsakkhattuṃ bhagavantaṃ virecessati. Api ca, bhagavā viritto nahāyissati. Nahātaṃ bhagavantaṃ sakiṃ virecessati. Evaṃ bhagavato samattiṃsāya virecanaṃ bhavissatī’’ti.
అథ ఖో భగవా జీవకస్స కోమారభచ్చస్స చేతసా చేతోపరివితక్కమఞ్ఞాయ ఆయస్మన్తం ఆనన్దం ఆమన్తేసి – ‘‘ఇధానన్ద, జీవకస్స కోమారభచ్చస్స బహి ద్వారకోట్ఠకా నిక్ఖన్తస్స ఏతదహోసి – ‘మయా ఖో భగవతో సమత్తింసాయ విరేచనం దిన్నం. దోసాభిసన్నో తథాగతస్స కాయో. న భగవన్తం సమతింసక్ఖత్తుం విరేచేస్సతి, ఏకూనతింసక్ఖత్తుం భగవన్తం విరేచేస్సతి. అపి చ, భగవా విరిత్తో నహాయిస్సతి. నహాతం భగవన్తం సకిం విరేచేస్సతి. ఏవం భగవతో సమత్తింసాయ విరేచనం భవిస్సతీ’తి. తేన హానన్ద, ఉణ్హోదకం పటియాదేహీ’’తి. ‘‘ఏవం, భన్తే’’తి ఖో ఆయస్మా ఆనన్దో భగవతో పటిస్సుణిత్వా ఉణ్హోదకం పటియాదేసి.
Atha kho bhagavā jīvakassa komārabhaccassa cetasā cetoparivitakkamaññāya āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘idhānanda, jīvakassa komārabhaccassa bahi dvārakoṭṭhakā nikkhantassa etadahosi – ‘mayā kho bhagavato samattiṃsāya virecanaṃ dinnaṃ. Dosābhisanno tathāgatassa kāyo. Na bhagavantaṃ samatiṃsakkhattuṃ virecessati, ekūnatiṃsakkhattuṃ bhagavantaṃ virecessati. Api ca, bhagavā viritto nahāyissati. Nahātaṃ bhagavantaṃ sakiṃ virecessati. Evaṃ bhagavato samattiṃsāya virecanaṃ bhavissatī’ti. Tena hānanda, uṇhodakaṃ paṭiyādehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paṭissuṇitvā uṇhodakaṃ paṭiyādesi.
అథ ఖో జీవకో కోమారభచ్చో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి, ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో జీవకో కోమారభచ్చో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘విరిత్తో, భన్తే, భగవా’’తి? ‘‘విరిత్తోమ్హి, జీవకా’’తి. ఇధ మయ్హం, భన్తే, బహి ద్వారకోట్ఠకా నిక్ఖన్తస్స ఏతదహోసి – ‘‘మయా ఖో భగవతో సమత్తింసాయ విరేచనం దిన్నం. దోసాభిసన్నో తథాగతస్స కాయో. న భగవన్తం సమత్తింసక్ఖత్తుం విరేచేస్సతి, ఏకూనత్తింసక్ఖత్తుం భగవన్తం విరేచేస్సతి. అపి చ, భగవా విరిత్తో నహాయిస్సతి. నహాతం భగవన్తం సకిం విరేచేస్సతి. ఏవం భగవతో సమత్తింసాయ విరేచనం భవిస్సతీ’’తి. నహాయతు, భన్తే, భగవా, నహాయతు సుగతోతి. అథ ఖో భగవా ఉణ్హోదకం నహాయి. నహాతం భగవన్తం సకిం విరేచేసి. ఏవం భగవతో సమత్తింసాయ విరేచనం అహోసి. అథ ఖో జీవకో కోమారభచ్చో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘యావ, భన్తే, భగవతో కాయో పకతత్తో హోతి, అలం 1 యూసపిణ్డపాతేనా’’తి.
Atha kho jīvako komārabhacco yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho jīvako komārabhacco bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘viritto, bhante, bhagavā’’ti? ‘‘Virittomhi, jīvakā’’ti. Idha mayhaṃ, bhante, bahi dvārakoṭṭhakā nikkhantassa etadahosi – ‘‘mayā kho bhagavato samattiṃsāya virecanaṃ dinnaṃ. Dosābhisanno tathāgatassa kāyo. Na bhagavantaṃ samattiṃsakkhattuṃ virecessati, ekūnattiṃsakkhattuṃ bhagavantaṃ virecessati. Api ca, bhagavā viritto nahāyissati. Nahātaṃ bhagavantaṃ sakiṃ virecessati. Evaṃ bhagavato samattiṃsāya virecanaṃ bhavissatī’’ti. Nahāyatu, bhante, bhagavā, nahāyatu sugatoti. Atha kho bhagavā uṇhodakaṃ nahāyi. Nahātaṃ bhagavantaṃ sakiṃ virecesi. Evaṃ bhagavato samattiṃsāya virecanaṃ ahosi. Atha kho jīvako komārabhacco bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yāva, bhante, bhagavato kāyo pakatatto hoti, alaṃ 2 yūsapiṇḍapātenā’’ti.
సమత్తింసవిరేచనకథా నిట్ఠితా.
Samattiṃsavirecanakathā niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / సమత్తింసవిరేచనకథా • Samattiṃsavirecanakathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / పజ్జోతరాజవత్థుకథాదివణ్ణనా • Pajjotarājavatthukathādivaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / సమత్తింసవిరేచనకథావణ్ణనా • Samattiṃsavirecanakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / జీవకవత్థుకథాదివణ్ణనా • Jīvakavatthukathādivaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ౨౦౯. సమత్తింసవిరేచనకథా • 209. Samattiṃsavirecanakathā