| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៥. សាមញ្ញវគ្គោ
5. Sāmaññavaggo
១. សម្ពាធសុត្តំ
1. Sambādhasuttaṃ
៤២. ឯកំ សមយំ អាយស្មា អានន្ទោ កោសម្ពិយំ វិហរតិ ឃោសិតារាមេ។ អថ ខោ អាយស្មា ឧទាយី យេនាយស្មា អានន្ទោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា អាយស្មតា អានន្ទេន សទ្ធិំ សម្មោទិ។ សម្មោទនីយំ កថំ សារណីយំ វីតិសារេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ អាយស្មា ឧទាយី អាយស្មន្តំ អានន្ទំ ឯតទវោច – ‘‘វុត្តមិទំ, អាវុសោ, បញ្ចាលចណ្ឌេន ទេវបុត្តេន –
42. Ekaṃ samayaṃ āyasmā ānando kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Atha kho āyasmā udāyī yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā udāyī āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘vuttamidaṃ, āvuso, pañcālacaṇḍena devaputtena –
យោ ឈានមពុជ្ឈិ ពុទ្ធោ, បដិលីននិសភោ មុនី’’តិ។
Yo jhānamabujjhi buddho, paṭilīnanisabho munī’’ti.
‘‘កតមោ, អាវុសោ, សម្ពាធោ, កតមោ សម្ពាធេ ឱកាសាធិគមោ វុត្តោ ភគវតា’’តិ? ‘‘បញ្ចិមេ, អាវុសោ, កាមគុណា សម្ពាធោ វុត្តោ ភគវតា។ កតមេ បញ្ច? ចក្ខុវិញ្ញេយ្យា រូបា ឥដ្ឋា កន្តា មនាបា បិយរូបា កាមូបសំហិតា រជនីយា, សោតវិញ្ញេយ្យា សទ្ទា…បេ.… ឃានវិញ្ញេយ្យា គន្ធា… ជិវ្ហាវិញ្ញេយ្យា រសា… កាយវិញ្ញេយ្យា ផោដ្ឋព្ពា ឥដ្ឋា កន្តា មនាបា បិយរូបា កាមូបសំហិតា រជនីយា។ ឥមេ ខោ, អាវុសោ, បញ្ច កាមគុណា សម្ពាធោ វុត្តោ ភគវតា។
‘‘Katamo, āvuso, sambādho, katamo sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā’’ti? ‘‘Pañcime, āvuso, kāmaguṇā sambādho vutto bhagavatā. Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Ime kho, āvuso, pañca kāmaguṇā sambādho vutto bhagavatā.
‘‘ឥធាវុសោ, ភិក្ខុ វិវិច្ចេវ កាមេហិ…បេ.… បឋមំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ ឯត្តាវតាបិ ខោ, អាវុសោ, សម្ពាធេ ឱកាសាធិគមោ វុត្តោ ភគវតា បរិយាយេន។ តត្រាបត្ថិ សម្ពាធោ។ កិញ្ច តត្ថ សម្ពាធោ? យទេវ តត្ថ វិតក្កវិចារា អនិរុទ្ធា ហោន្តិ, អយមេត្ថ សម្ពាធោ។
‘‘Idhāvuso, bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ettāvatāpi kho, āvuso, sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā pariyāyena. Tatrāpatthi sambādho. Kiñca tattha sambādho? Yadeva tattha vitakkavicārā aniruddhā honti, ayamettha sambādho.
‘‘បុន ចបរំ, អាវុសោ, ភិក្ខុ វិតក្កវិចារានំ វូបសមា…បេ.… ទុតិយំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ ឯត្តាវតាបិ ខោ, អាវុសោ, សម្ពាធេ ឱកាសាធិគមោ វុត្តោ ភគវតា បរិយាយេន ។ តត្រាបត្ថិ សម្ពាធោ។ កិញ្ច តត្ថ សម្ពាធោ? យទេវ តត្ថ បីតិ អនិរុទ្ធា ហោតិ , អយមេត្ថ សម្ពាធោ។
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ettāvatāpi kho, āvuso, sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā pariyāyena . Tatrāpatthi sambādho. Kiñca tattha sambādho? Yadeva tattha pīti aniruddhā hoti , ayamettha sambādho.
‘‘បុន ចបរំ, អាវុសោ, ភិក្ខុ បីតិយា ច វិរាគា…បេ.… តតិយំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ ឯត្តាវតាបិ ខោ, អាវុសោ, សម្ពាធេ ឱកាសាធិគមោ វុត្តោ ភគវតា បរិយាយេន។ តត្រាបត្ថិ សម្ពាធោ។ កិញ្ច តត្ថ សម្ពាធោ? យទេវ តត្ថ ឧបេក្ខាសុខំ អនិរុទ្ធំ ហោតិ, អយមេត្ថ សម្ពាធោ។
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ettāvatāpi kho, āvuso, sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā pariyāyena. Tatrāpatthi sambādho. Kiñca tattha sambādho? Yadeva tattha upekkhāsukhaṃ aniruddhaṃ hoti, ayamettha sambādho.
‘‘បុន ចបរំ, អាវុសោ, ភិក្ខុ សុខស្ស ច បហានា…បេ.… ចតុត្ថំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ ឯត្តាវតាបិ ខោ, អាវុសោ, សម្ពាធេ ឱកាសាធិគមោ វុត្តោ ភគវតា បរិយាយេន។ តត្រាបត្ថិ សម្ពាធោ។ កិញ្ច តត្ថ សម្ពាធោ? យទេវ តត្ថ រូបសញ្ញា អនិរុទ្ធា ហោតិ, អយមេត្ថ សម្ពាធោ។
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ettāvatāpi kho, āvuso, sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā pariyāyena. Tatrāpatthi sambādho. Kiñca tattha sambādho? Yadeva tattha rūpasaññā aniruddhā hoti, ayamettha sambādho.
‘‘បុន ចបរំ, អាវុសោ, ភិក្ខុ សព្ពសោ រូបសញ្ញានំ សមតិក្កមា បដិឃសញ្ញានំ អត្ថង្គមា នានត្តសញ្ញានំ អមនសិការា ‘អនន្តោ អាកាសោ’តិ អាកាសានញ្ចាយតនំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ ឯត្តាវតាបិ ខោ, អាវុសោ, សម្ពាធេ ឱកាសាធិគមោ វុត្តោ ភគវតា បរិយាយេន។ តត្រាបត្ថិ សម្ពាធោ។ កិញ្ច តត្ថ សម្ពាធោ? យទេវ តត្ថ អាកាសានញ្ចាយតនសញ្ញា អនិរុទ្ធា ហោតិ, អយមេត្ថ សម្ពាធោ។
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Ettāvatāpi kho, āvuso, sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā pariyāyena. Tatrāpatthi sambādho. Kiñca tattha sambādho? Yadeva tattha ākāsānañcāyatanasaññā aniruddhā hoti, ayamettha sambādho.
‘‘បុន ចបរំ, អាវុសោ, ភិក្ខុ សព្ពសោ អាកាសានញ្ចាយតនំ សមតិក្កម្ម ‘អនន្តំ វិញ្ញាណ’ន្តិ វិញ្ញាណញ្ចាយតនំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ ឯត្តាវតាបិ ខោ, អាវុសោ, សម្ពាធេ ឱកាសាធិគមោ វុត្តោ ភគវតា បរិយាយេន ។ តត្រាបត្ថិ សម្ពាធោ។ កិញ្ច តត្ថ សម្ពាធោ? យទេវ តត្ថ វិញ្ញាណញ្ចាយតនសញ្ញា អនិរុទ្ធា ហោតិ, អយមេត្ថ សម្ពាធោ។
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Ettāvatāpi kho, āvuso, sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā pariyāyena . Tatrāpatthi sambādho. Kiñca tattha sambādho? Yadeva tattha viññāṇañcāyatanasaññā aniruddhā hoti, ayamettha sambādho.
‘‘បុន ចបរំ, អាវុសោ, ភិក្ខុ សព្ពសោ វិញ្ញាណញ្ចាយតនំ សមតិក្កម្ម ‘នត្ថិ កិញ្ចី’តិ អាកិញ្ចញ្ញាយតនំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ ឯត្តាវតាបិ ខោ, អាវុសោ, សម្ពាធេ ឱកាសាធិគមោ វុត្តោ ភគវតា បរិយាយេន។ តត្រាបត្ថិ សម្ពាធោ។ កិញ្ច តត្ថ សម្ពាធោ? យទេវ តត្ថ អាកិញ្ចញ្ញាយតនសញ្ញា អនិរុទ្ធា ហោតិ, អយមេត្ថ សម្ពាធោ។
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Ettāvatāpi kho, āvuso, sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā pariyāyena. Tatrāpatthi sambādho. Kiñca tattha sambādho? Yadeva tattha ākiñcaññāyatanasaññā aniruddhā hoti, ayamettha sambādho.
‘‘បុន ចបរំ, អាវុសោ, ភិក្ខុ សព្ពសោ អាកិញ្ចញ្ញាយតនំ សមតិក្កម្ម នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ ឯត្តាវតាបិ ខោ, អាវុសោ, សម្ពាធេ ឱកាសាធិគមោ វុត្តោ ភគវតា បរិយាយេន។ តត្រាបត្ថិ សម្ពាធោ។ កិញ្ច តត្ថ សម្ពាធោ? យទេវ តត្ថ នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនសញ្ញា អនិរុទ្ធា ហោតិ, អយមេត្ថ សម្ពាធោ។
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Ettāvatāpi kho, āvuso, sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā pariyāyena. Tatrāpatthi sambādho. Kiñca tattha sambādho? Yadeva tattha nevasaññānāsaññāyatanasaññā aniruddhā hoti, ayamettha sambādho.
‘‘បុន ចបរំ, អាវុសោ, ភិក្ខុ សព្ពសោ នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនំ សមតិក្កម្ម សញ្ញាវេទយិតនិរោធំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ, បញ្ញាយ ចស្ស ទិស្វា អាសវា បរិក្ខីណា ហោន្តិ។ ឯត្តាវតាបិ ខោ, អាវុសោ, សម្ពាធេ ឱកាសាធិគមោ វុត្តោ ភគវតា និប្បរិយាយេនា’’តិ។ បឋមំ។
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati, paññāya cassa disvā āsavā parikkhīṇā honti. Ettāvatāpi kho, āvuso, sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā nippariyāyenā’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ១. សម្ពាធសុត្តវណ្ណនា • 1. Sambādhasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១-១០. សម្ពាធសុត្តាទិវណ្ណនា • 1-10. Sambādhasuttādivaṇṇanā
