| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੫. ਸਾਮਞ੍ਞવਗ੍ਗੋ
5. Sāmaññavaggo
੧. ਸਮ੍ਬਾਧਸੁਤ੍ਤਂ
1. Sambādhasuttaṃ
੪੨. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਘੋਸਿਤਾਰਾਮੇ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਦਾਯੀ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਆਨਨ੍ਦੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਦਾਯੀ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘વੁਤ੍ਤਮਿਦਂ, ਆવੁਸੋ, ਪਞ੍ਚਾਲਚਣ੍ਡੇਨ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੇਨ –
42. Ekaṃ samayaṃ āyasmā ānando kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Atha kho āyasmā udāyī yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā udāyī āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘vuttamidaṃ, āvuso, pañcālacaṇḍena devaputtena –
ਯੋ ਝਾਨਮਬੁਜ੍ਝਿ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਪਟਿਲੀਨਨਿਸਭੋ ਮੁਨੀ’’ਤਿ॥
Yo jhānamabujjhi buddho, paṭilīnanisabho munī’’ti.
‘‘ਕਤਮੋ, ਆવੁਸੋ, ਸਮ੍ਬਾਧੋ, ਕਤਮੋ ਸਮ੍ਬਾਧੇ ਓਕਾਸਾਧਿਗਮੋ વੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ’’ਤਿ? ‘‘ਪਞ੍ਚਿਮੇ, ਆવੁਸੋ, ਕਾਮਗੁਣਾ ਸਮ੍ਬਾਧੋ વੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ। ਕਤਮੇ ਪਞ੍ਚ? ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਰੂਪਾ ਇਟ੍ਠਾ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨਾਪਾ ਪਿਯਰੂਪਾ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾ ਰਜਨੀਯਾ, ਸੋਤવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਸਦ੍ਦਾ…ਪੇ॰… ਘਾਨવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਗਨ੍ਧਾ… ਜਿવ੍ਹਾવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਰਸਾ… ਕਾਯવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਇਟ੍ਠਾ ਕਨ੍ਤਾ ਮਨਾਪਾ ਪਿਯਰੂਪਾ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤਾ ਰਜਨੀਯਾ। ਇਮੇ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ ਸਮ੍ਬਾਧੋ વੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ।
‘‘Katamo, āvuso, sambādho, katamo sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā’’ti? ‘‘Pañcime, āvuso, kāmaguṇā sambādho vutto bhagavatā. Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Ime kho, āvuso, pañca kāmaguṇā sambādho vutto bhagavatā.
‘‘ਇਧਾવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ…ਪੇ॰… ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾਪਿ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਸਮ੍ਬਾਧੇ ਓਕਾਸਾਧਿਗਮੋ વੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ। ਤਤ੍ਰਾਪਤ੍ਥਿ ਸਮ੍ਬਾਧੋ। ਕਿਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਾਧੋ? ਯਦੇવ ਤਤ੍ਥ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾ ਅਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਾਧੋ।
‘‘Idhāvuso, bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ettāvatāpi kho, āvuso, sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā pariyāyena. Tatrāpatthi sambādho. Kiñca tattha sambādho? Yadeva tattha vitakkavicārā aniruddhā honti, ayamettha sambādho.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ…ਪੇ॰… ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾਪਿ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਸਮ੍ਬਾਧੇ ਓਕਾਸਾਧਿਗਮੋ વੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ । ਤਤ੍ਰਾਪਤ੍ਥਿ ਸਮ੍ਬਾਧੋ। ਕਿਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਾਧੋ? ਯਦੇવ ਤਤ੍ਥ ਪੀਤਿ ਅਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਹੋਤਿ , ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਾਧੋ।
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ettāvatāpi kho, āvuso, sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā pariyāyena . Tatrāpatthi sambādho. Kiñca tattha sambādho? Yadeva tattha pīti aniruddhā hoti , ayamettha sambādho.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਪੀਤਿਯਾ ਚ વਿਰਾਗਾ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾਪਿ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਸਮ੍ਬਾਧੇ ਓਕਾਸਾਧਿਗਮੋ વੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ। ਤਤ੍ਰਾਪਤ੍ਥਿ ਸਮ੍ਬਾਧੋ। ਕਿਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਾਧੋ? ਯਦੇવ ਤਤ੍ਥ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸੁਖਂ ਅਨਿਰੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ, ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਾਧੋ।
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ettāvatāpi kho, āvuso, sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā pariyāyena. Tatrāpatthi sambādho. Kiñca tattha sambādho? Yadeva tattha upekkhāsukhaṃ aniruddhaṃ hoti, ayamettha sambādho.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾਪਿ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਸਮ੍ਬਾਧੇ ਓਕਾਸਾਧਿਗਮੋ વੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ। ਤਤ੍ਰਾਪਤ੍ਥਿ ਸਮ੍ਬਾਧੋ। ਕਿਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਾਧੋ? ਯਦੇવ ਤਤ੍ਥ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾ ਅਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਹੋਤਿ, ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਾਧੋ।
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ettāvatāpi kho, āvuso, sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā pariyāyena. Tatrāpatthi sambādho. Kiñca tattha sambādho? Yadeva tattha rūpasaññā aniruddhā hoti, ayamettha sambādho.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਸੋ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾ ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਨਂ ਅਮਨਸਿਕਾਰਾ ‘ਅਨਨ੍ਤੋ ਆਕਾਸੋ’ਤਿ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾਪਿ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਸਮ੍ਬਾਧੇ ਓਕਾਸਾਧਿਗਮੋ વੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ। ਤਤ੍ਰਾਪਤ੍ਥਿ ਸਮ੍ਬਾਧੋ। ਕਿਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਾਧੋ? ਯਦੇવ ਤਤ੍ਥ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਞ੍ਞਾ ਅਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਹੋਤਿ, ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਾਧੋ।
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Ettāvatāpi kho, āvuso, sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā pariyāyena. Tatrāpatthi sambādho. Kiñca tattha sambādho? Yadeva tattha ākāsānañcāyatanasaññā aniruddhā hoti, ayamettha sambādho.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਸੋ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ‘ਅਨਨ੍ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣ’ਨ੍ਤਿ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾਪਿ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਸਮ੍ਬਾਧੇ ਓਕਾਸਾਧਿਗਮੋ વੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ । ਤਤ੍ਰਾਪਤ੍ਥਿ ਸਮ੍ਬਾਧੋ। ਕਿਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਾਧੋ? ਯਦੇવ ਤਤ੍ਥ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਞ੍ਞਾ ਅਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਹੋਤਿ, ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਾਧੋ।
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Ettāvatāpi kho, āvuso, sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā pariyāyena . Tatrāpatthi sambādho. Kiñca tattha sambādho? Yadeva tattha viññāṇañcāyatanasaññā aniruddhā hoti, ayamettha sambādho.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਸੋ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ‘ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’ਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾਪਿ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਸਮ੍ਬਾਧੇ ਓਕਾਸਾਧਿਗਮੋ વੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ। ਤਤ੍ਰਾਪਤ੍ਥਿ ਸਮ੍ਬਾਧੋ। ਕਿਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਾਧੋ? ਯਦੇવ ਤਤ੍ਥ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਞ੍ਞਾ ਅਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਹੋਤਿ, ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਾਧੋ।
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Ettāvatāpi kho, āvuso, sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā pariyāyena. Tatrāpatthi sambādho. Kiñca tattha sambādho? Yadeva tattha ākiñcaññāyatanasaññā aniruddhā hoti, ayamettha sambādho.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਸੋ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾਪਿ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਸਮ੍ਬਾਧੇ ਓਕਾਸਾਧਿਗਮੋ વੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ ਪਰਿਯਾਯੇਨ। ਤਤ੍ਰਾਪਤ੍ਥਿ ਸਮ੍ਬਾਧੋ। ਕਿਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਾਧੋ? ਯਦੇવ ਤਤ੍ਥ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਞ੍ਞਾ ਅਨਿਰੁਦ੍ਧਾ ਹੋਤਿ, ਅਯਮੇਤ੍ਥ ਸਮ੍ਬਾਧੋ।
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Ettāvatāpi kho, āvuso, sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā pariyāyena. Tatrāpatthi sambādho. Kiñca tattha sambādho? Yadeva tattha nevasaññānāsaññāyatanasaññā aniruddhā hoti, ayamettha sambādho.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਸੋ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਸਞ੍ਞਾવੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਚਸ੍ਸ ਦਿਸ੍વਾ ਆਸવਾ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾਪਿ ਖੋ, ਆવੁਸੋ, ਸਮ੍ਬਾਧੇ ਓਕਾਸਾਧਿਗਮੋ વੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨਾ’’ਤਿ। ਪਠਮਂ।
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati, paññāya cassa disvā āsavā parikkhīṇā honti. Ettāvatāpi kho, āvuso, sambādhe okāsādhigamo vutto bhagavatā nippariyāyenā’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੧. ਸਮ੍ਬਾਧਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Sambādhasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੧-੧੦. ਸਮ੍ਬਾਧਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 1-10. Sambādhasuttādivaṇṇanā
