| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៤. សម្ពហុលសុត្តវណ្ណនា
4. Sambahulasuttavaṇṇanā
២២៤. ចតុត្ថេ សម្ពហុលាតិ ពហូ សុត្តន្តិកា អាភិធម្មិកា វិនយធរា ច។ វិហរន្តីតិ សត្ថុ សន្តិកេ កម្មដ្ឋានំ គហេត្វា វិហរន្តិ។ បក្កមិំសូតិ តេ កិរ តស្មិំ ជនបទេ អញ្ញតរំ គាមំ ឧបសង្កមន្តេ ទិស្វា មនុស្សា បសន្នចិត្តា អាសនសាលាយ កោជវត្ថរណាទីនិ បញ្ញាបេត្វា យាគុខជ្ជកានិ ទត្វា ឧបនិសីទិំសុ។ មហាថេរោ ឯកំ ធម្មកថិកំ ‘‘ធម្មំ កថេហី’’តិ អាហ។ សោ ចិត្តំ ធម្មកថំ កថេសិ។ មនុស្សា បសីទិត្វា ភោជនវេលាយំ បណីតភោជនំ អទំសុ។ មហាថេរោ មនុញ្ញំ ភត្តានុមោទនមកាសិ។ មនុស្សា ភិយ្យោសោមត្តាយ បសន្នា ‘‘ឥធេវ, ភន្តេ, តេមាសំ វសថា’’តិ បដិញ្ញំ ការេត្វា គមនាគមនសម្បន្នេ ឋានេ សេនាសនានិ ការេត្វា ចតូហិ បច្ចយេហិ ឧបដ្ឋហិំសុ។ មហាថេរោ វស្សូបនាយិកទិវសេ ភិក្ខូ ឱវទិ – ‘‘អាវុសោ, តុម្ហេហិ គរុកស្ស សត្ថុ សន្តិកេ កម្មដ្ឋានំ គហិតំ, ពុទ្ធបាតុភាវោ នាម ទុល្លភោ។ មាសស្ស អដ្ឋ ទិវសេ ធម្មស្សវនំ កត្វា គណសង្គណិកំ បហាយ អប្បមត្តា វិហរថា’’តិ។ តេ តតោ បដ្ឋាយ យុញ្ជន្តិ ឃដេន្តិ។ កទាចិ សព្ពរត្តិកំ ធម្មស្សវនំ ករោន្តិ, កទាចិ បញ្ហំ វិស្សជ្ជេន្តិ, កទាចិ បធានំ ករោន្តិ។ តេសំ ធម្មស្សវនទិវសេ ធម្មំ កថេន្តានំយេវ អរុណោ ឧគ្គច្ឆតិ។ បញ្ហាវិស្សជ្ជនទិវសេ ព្យត្តោ ភិក្ខុ បញ្ហំ បុច្ឆតិ, បណ្ឌិតោ វិស្សជ្ជេតីតិ បុច្ឆនវិស្សជ្ជនំ ករោន្តានំយេវ។ បធានទិវសេ សូរិយត្ថង្គមនេ គណ្ឌិំ បហរិត្វាវ ចង្កមំ ឱតរិត្វា បធានំ ករោន្តានំយេវ។ តេ ឯវំ វស្សំ វស្សិត្វា បវារេត្វា បក្កមិំសុ។ តំ សន្ធាយេតំ វុត្តំ។ បរិទេវមានាតិ ‘‘ឥទានិ តថារូបំ មធុរំ ធម្មស្សវនំ បញ្ហាកថនំ កុតោ លភិស្សាមី’’តិអាទីនិ វត្វា រោទមានា។
224. Catutthe sambahulāti bahū suttantikā ābhidhammikā vinayadharā ca. Viharantīti satthu santike kammaṭṭhānaṃ gahetvā viharanti. Pakkamiṃsūti te kira tasmiṃ janapade aññataraṃ gāmaṃ upasaṅkamante disvā manussā pasannacittā āsanasālāya kojavattharaṇādīni paññāpetvā yāgukhajjakāni datvā upanisīdiṃsu. Mahāthero ekaṃ dhammakathikaṃ ‘‘dhammaṃ kathehī’’ti āha. So cittaṃ dhammakathaṃ kathesi. Manussā pasīditvā bhojanavelāyaṃ paṇītabhojanaṃ adaṃsu. Mahāthero manuññaṃ bhattānumodanamakāsi. Manussā bhiyyosomattāya pasannā ‘‘idheva, bhante, temāsaṃ vasathā’’ti paṭiññaṃ kāretvā gamanāgamanasampanne ṭhāne senāsanāni kāretvā catūhi paccayehi upaṭṭhahiṃsu. Mahāthero vassūpanāyikadivase bhikkhū ovadi – ‘‘āvuso, tumhehi garukassa satthu santike kammaṭṭhānaṃ gahitaṃ, buddhapātubhāvo nāma dullabho. Māsassa aṭṭha divase dhammassavanaṃ katvā gaṇasaṅgaṇikaṃ pahāya appamattā viharathā’’ti. Te tato paṭṭhāya yuñjanti ghaṭenti. Kadāci sabbarattikaṃ dhammassavanaṃ karonti, kadāci pañhaṃ vissajjenti, kadāci padhānaṃ karonti. Tesaṃ dhammassavanadivase dhammaṃ kathentānaṃyeva aruṇo uggacchati. Pañhāvissajjanadivase byatto bhikkhu pañhaṃ pucchati, paṇḍito vissajjetīti pucchanavissajjanaṃ karontānaṃyeva. Padhānadivase sūriyatthaṅgamane gaṇḍiṃ paharitvāva caṅkamaṃ otaritvā padhānaṃ karontānaṃyeva. Te evaṃ vassaṃ vassitvā pavāretvā pakkamiṃsu. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Paridevamānāti ‘‘idāni tathārūpaṃ madhuraṃ dhammassavanaṃ pañhākathanaṃ kuto labhissāmī’’tiādīni vatvā rodamānā.
ខាយតីតិ បញ្ញាយតិ ឧបដ្ឋាតិ។ កោ មេតិ កហំ ឥមេ។ វជ្ជិភូមិយាតិ វជ្ជិរដ្ឋាភិមុខា គតា។ មគា វិយាតិ យថា មគា តស្មិំ តស្មិំ បព្ពតបាទេ វា វនសណ្ឌេ វា វិចរន្តា – ‘‘ឥទំ អម្ហាកំ មាតុសន្តកំ បិតុសន្តកំ បវេណិអាគត’’ន្តិ អគហេត្វា, យត្ថេវ នេសំ គោចរផាសុតា ច ហោតិ បរិបន្ថាភាវោ ច, តត្ថ វិចរន្តិ។ ឯវំ អនិកេតា អគេហា ភិក្ខវោបិ ‘‘អយំ, អាវុសោ, អម្ហាកំ អាចរិយុបជ្ឈាយានំ សន្តកោ បវេណិអាគតោ’’តិ អគហេត្វា យត្ថេវ នេសំ ឧតុសប្បាយំ ភោជនសប្បាយំ បុគ្គលសប្បាយំ សេនាសនសប្បាយំ ធម្មស្សវនសប្បាយញ្ច សុលភំ ហោតិ, តត្ថ វិហរន្តិ។ ចតុត្ថំ។
Khāyatīti paññāyati upaṭṭhāti. Ko meti kahaṃ ime. Vajjibhūmiyāti vajjiraṭṭhābhimukhā gatā. Magā viyāti yathā magā tasmiṃ tasmiṃ pabbatapāde vā vanasaṇḍe vā vicarantā – ‘‘idaṃ amhākaṃ mātusantakaṃ pitusantakaṃ paveṇiāgata’’nti agahetvā, yattheva nesaṃ gocaraphāsutā ca hoti paripanthābhāvo ca, tattha vicaranti. Evaṃ aniketā agehā bhikkhavopi ‘‘ayaṃ, āvuso, amhākaṃ ācariyupajjhāyānaṃ santako paveṇiāgato’’ti agahetvā yattheva nesaṃ utusappāyaṃ bhojanasappāyaṃ puggalasappāyaṃ senāsanasappāyaṃ dhammassavanasappāyañca sulabhaṃ hoti, tattha viharanti. Catutthaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៤. សម្ពហុលសុត្តំ • 4. Sambahulasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៤. សម្ពហុលសុត្តវណ្ណនា • 4. Sambahulasuttavaṇṇanā
