Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ជាតកបាឡិ • Jātakapāḷi |
៥១៥. សម្ភវជាតកំ (៥)
515. Sambhavajātakaṃ (5)
១៣៨.
138.
រជ្ជញ្ច បដិបន្នាស្ម, អាធិបច្ចំ សុចីរត;
Rajjañca paṭipannāsma, ādhipaccaṃ sucīrata;
មហត្តំ បត្តុមិច្ឆាមិ, វិជេតុំ បថវិំ ឥមំ។
Mahattaṃ pattumicchāmi, vijetuṃ pathaviṃ imaṃ.
១៣៩.
139.
ធម្មេន នោ អធម្មេន, អធម្មោ មេ ន រុច្ចតិ;
Dhammena no adhammena, adhammo me na ruccati;
កិច្ចោវ ធម្មោ ចរិតោ, រញ្ញោ ហោតិ សុចីរត។
Kiccova dhammo carito, rañño hoti sucīrata.
១៤០.
140.
ឥធ ចេវានិន្ទិតា យេន, បេច្ច យេន អនិន្ទិតា;
Idha cevāninditā yena, pecca yena aninditā;
១៤១.
141.
យោហំ អត្ថញ្ច ធម្មញ្ច, កត្តុមិច្ឆាមិ ព្រាហ្មណ;
Yohaṃ atthañca dhammañca, kattumicchāmi brāhmaṇa;
តំ ត្វំ អត្ថញ្ច ធម្មញ្ច, ព្រាហ្មណក្ខាហិ បុច្ឆិតោ។
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, brāhmaṇakkhāhi pucchito.
១៤២.
142.
នាញ្ញត្រ វិធុរា រាជ, ឯតទក្ខាតុមរហតិ;
Nāññatra vidhurā rāja, etadakkhātumarahati;
យំ ត្វំ អត្ថញ្ច ធម្មញ្ច, កត្តុមិច្ឆសិ ខត្តិយ។
Yaṃ tvaṃ atthañca dhammañca, kattumicchasi khattiya.
១៤៣.
143.
ឯហិ ខោ បហិតោ គច្ឆ, វិធុរស្ស ឧបន្តិកំ;
Ehi kho pahito gaccha, vidhurassa upantikaṃ;
អភិហារំ ឥមំ ទជ្ជា, អត្ថធម្មានុសិដ្ឋិយា។
Abhihāraṃ imaṃ dajjā, atthadhammānusiṭṭhiyā.
១៤៤.
144.
ស្វាធិប្បាគា ភារទ្វាជោ, វិធុរស្ស ឧបន្តិកំ;
Svādhippāgā bhāradvājo, vidhurassa upantikaṃ;
តមទ្ទស មហាព្រហ្មា, អសមានំ សកេ ឃរេ។
Tamaddasa mahābrahmā, asamānaṃ sake ghare.
១៤៥.
145.
រញ្ញោហំ បហិតោ ទូតោ, កោរព្យស្ស យសស្សិនោ;
Raññohaṃ pahito dūto, korabyassa yasassino;
‘‘អត្ថំ ធម្មញ្ច បុច្ឆេសិ’’, ឥច្ចព្រវិ យុធិដ្ឋិលោ;
‘‘Atthaṃ dhammañca pucchesi’’, iccabravi yudhiṭṭhilo;
តំ ត្វំ អត្ថញ្ច ធម្មញ្ច, វិធុរក្ខាហិ បុច្ឆិតោ។
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, vidhurakkhāhi pucchito.
១៤៦.
146.
គង្គំ មេ បិទហិស្សន្តិ, ន តំ សក្កោមិ ព្រាហ្មណ;
Gaṅgaṃ me pidahissanti, na taṃ sakkomi brāhmaṇa;
អបិធេតុំ មហាសិន្ធុំ, តំ កថំ សោ ភវិស្សតិ។
Apidhetuṃ mahāsindhuṃ, taṃ kathaṃ so bhavissati.
១៤៧.
147.
ន តេ សក្កោមិ អក្ខាតុំ, អត្ថំ ធម្មញ្ច បុច្ឆិតោ;
Na te sakkomi akkhātuṃ, atthaṃ dhammañca pucchito;
ភទ្រការោ ច មេ បុត្តោ, ឱរសោ មម អត្រជោ;
Bhadrakāro ca me putto, oraso mama atrajo;
តំ ត្វំ អត្ថញ្ច ធម្មញ្ច, គន្ត្វា បុច្ឆស្សុ ព្រាហ្មណ។
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, gantvā pucchassu brāhmaṇa.
១៤៨.
148.
តមទ្ទស មហាព្រហ្មា, និសិន្នំ សម្ហិ វេស្មនិ។
Tamaddasa mahābrahmā, nisinnaṃ samhi vesmani.
១៤៩.
149.
រញ្ញោហំ បហិតោ ទូតោ, កោរព្យស្ស យសស្សិនោ;
Raññohaṃ pahito dūto, korabyassa yasassino;
‘‘អត្ថំ ធម្មញ្ច បុច្ឆេសិ’’, ឥច្ចព្រវិ យុធិដ្ឋិលោ;
‘‘Atthaṃ dhammañca pucchesi’’, iccabravi yudhiṭṭhilo;
តំ ត្វំ អត្ថញ្ច ធម្មញ្ច, ភទ្រការ បព្រូហិ 7 មេ។
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, bhadrakāra pabrūhi 8 me.
១៥០.
150.
ន តេ សក្កោមិ អក្ខាតុំ, អត្ថំ ធម្មញ្ច បុច្ឆិតោ។
Na te sakkomi akkhātuṃ, atthaṃ dhammañca pucchito.
១៥១.
151.
តំ ត្វំ អត្ថញ្ច ធម្មញ្ច, គន្ត្វា បុច្ឆស្សុ ព្រាហ្មណ។
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, gantvā pucchassu brāhmaṇa.
១៥២.
152.
ស្វាធិប្បាគា ភារទ្វាជោ, សញ្ចយស្ស ឧបន្តិកំ;
Svādhippāgā bhāradvājo, sañcayassa upantikaṃ;
១៥៣.
153.
រញ្ញោហំ បហិតោ ទូតោ, កោរព្យស្ស យសស្សិនោ;
Raññohaṃ pahito dūto, korabyassa yasassino;
‘‘អត្ថំ ធម្មញ្ច បុច្ឆេសិ’’, ឥច្ចព្រវិ យុធិដ្ឋិលោ;
‘‘Atthaṃ dhammañca pucchesi’’, iccabravi yudhiṭṭhilo;
តំ ត្វំ អត្ថញ្ច ធម្មញ្ច, សញ្ចយក្ខាហិ បុច្ឆិតោ។
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, sañcayakkhāhi pucchito.
១៥៤.
154.
ន តេ សក្កោមិ អក្ខាតុំ, អត្ថំ ធម្មញ្ច បុច្ឆិតោ។
Na te sakkomi akkhātuṃ, atthaṃ dhammañca pucchito.
១៥៥.
155.
សម្ភវោ នាម មេ ភាតា, កនិដ្ឋោ មេ សុចីរត;
Sambhavo nāma me bhātā, kaniṭṭho me sucīrata;
តំ ត្វំ អត្ថញ្ច ធម្មញ្ច, គន្ត្វា បុច្ឆស្សុ ព្រាហ្មណ។
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, gantvā pucchassu brāhmaṇa.
១៥៦.
156.
អព្ភុតោ វត ភោ ធម្មោ, នាយំ អស្មាក រុច្ចតិ;
Abbhuto vata bho dhammo, nāyaṃ asmāka ruccati;
តយោ ជនា បិតាបុត្តា, តេសុ បញ្ញាយ នោ វិទូ។
Tayo janā pitāputtā, tesu paññāya no vidū.
១៥៧.
157.
ន តំ សក្កោថ អក្ខាតុំ, អត្ថំ ធម្មញ្ច បុច្ឆិតា;
Na taṃ sakkotha akkhātuṃ, atthaṃ dhammañca pucchitā;
កថំ នុ ទហរោ ជញ្ញា, អត្ថំ ធម្មញ្ច បុច្ឆិតោ។
Kathaṃ nu daharo jaññā, atthaṃ dhammañca pucchito.
១៥៨.
158.
បុច្ឆិត្វា សម្ភវំ ជញ្ញា, អត្ថំ ធម្មញ្ច ព្រាហ្មណ។
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
១៥៩.
159.
យថាបិ ចន្ទោ វិមលោ, គច្ឆំ អាកាសធាតុយា;
Yathāpi cando vimalo, gacchaṃ ākāsadhātuyā;
សព្ពេ តារាគណេ លោកេ, អាភាយ អតិរោចតិ។
Sabbe tārāgaṇe loke, ābhāya atirocati.
១៦០.
160.
ឯវម្បិ ទហរូបេតោ, បញ្ញាយោគេន សម្ភវោ;
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
មា នំ ទហរោតិ ឧញ្ញាសិ, អបុច្ឆិត្វាន សម្ភវំ;
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
បុច្ឆិត្វា សម្ភវំ ជញ្ញា, អត្ថំ ធម្មញ្ច ព្រាហ្មណ។
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
១៦១.
161.
យថាបិ រម្មកោ មាសោ, គិម្ហានំ ហោតិ ព្រាហ្មណ;
Yathāpi rammako māso, gimhānaṃ hoti brāhmaṇa;
អតេវញ្ញេហិ មាសេហិ, ទុមបុប្ផេហិ សោភតិ។
Atevaññehi māsehi, dumapupphehi sobhati.
១៦២.
162.
ឯវម្បិ ទហរូបេតោ, បញ្ញាយោគេន សម្ភវោ;
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
មា នំ ទហរោតិ ឧញ្ញាសិ, អបុច្ឆិត្វាន សម្ភវំ;
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
បុច្ឆិត្វា សម្ភវំ ជញ្ញា, អត្ថំ ធម្មញ្ច ព្រាហ្មណ។
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
១៦៣.
163.
យថាបិ ហិមវា ព្រហ្មេ, បព្ពតោ គន្ធមាទនោ;
Yathāpi himavā brahme, pabbato gandhamādano;
នានារុក្ខេហិ សញ្ឆន្នោ, មហាភូតគណាលយោ;
Nānārukkhehi sañchanno, mahābhūtagaṇālayo;
ឱសធេហិ ច ទិព្ពេហិ, ទិសា ភាតិ បវាតិ ច។
Osadhehi ca dibbehi, disā bhāti pavāti ca.
១៦៤.
164.
ឯវម្បិ ទហរូបេតោ, បញ្ញាយោគេន សម្ភវោ;
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
មា នំ ទហរោតិ ឧញ្ញាសិ, អបុច្ឆិត្វាន សម្ភវំ;
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
បុច្ឆិត្វា សម្ភវំ ជញ្ញា, អត្ថំ ធម្មញ្ច ព្រាហ្មណ។
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
១៦៥.
165.
យថាបិ បាវកោ ព្រហ្មេ, អច្ចិមាលី យសស្សិមា;
Yathāpi pāvako brahme, accimālī yasassimā;
១៦៦.
166.
ឃតាសនោ ធូមកេតុ, ឧត្តមាហេវនន្ទហោ;
Ghatāsano dhūmaketu, uttamāhevanandaho;
១៦៧.
167.
ឯវម្បិ ទហរូបេតោ, បញ្ញាយោគេន សម្ភវោ;
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
មា នំ ទហរោតិ ឧញ្ញាសិ, អបុច្ឆិត្វាន សម្ភវំ;
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
បុច្ឆិត្វា សម្ភវំ ជញ្ញា, អត្ថំ ធម្មញ្ច ព្រាហ្មណ។
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
១៦៨.
168.
ទោហេន ធេនុំ ជានន្តិ, ភាសមានញ្ច បណ្ឌិតំ។
Dohena dhenuṃ jānanti, bhāsamānañca paṇḍitaṃ.
១៦៩.
169.
ឯវម្បិ ទហរូបេតោ, បញ្ញាយោគេន សម្ភវោ;
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
មា នំ ទហរោតិ ឧញ្ញាសិ, អបុច្ឆិត្វាន សម្ភវំ;
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
បុច្ឆិត្វា សម្ភវំ ជញ្ញា, អត្ថំ ធម្មញ្ច ព្រាហ្មណ។
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
១៧០.
170.
ស្វាធិប្បាគា ភារទ្វាជោ, សម្ភវស្ស ឧបន្តិកំ;
Svādhippāgā bhāradvājo, sambhavassa upantikaṃ;
តមទ្ទស មហាព្រហ្មា, កីឡមានំ ពហីបុរេ។
Tamaddasa mahābrahmā, kīḷamānaṃ bahīpure.
១៧១.
171.
រញ្ញោហំ បហិតោ ទូតោ, កោរព្យស្ស យសស្សិនោ;
Raññohaṃ pahito dūto, korabyassa yasassino;
‘‘អត្ថំ ធម្មញ្ច បុច្ឆេសិ’’, ឥច្ចព្រវិ យុធិដ្ឋិលោ;
‘‘Atthaṃ dhammañca pucchesi’’, iccabravi yudhiṭṭhilo;
តំ ត្វំ អត្ថញ្ច ធម្មញ្ច, សម្ភវក្ខាហិ បុច្ឆិតោ។
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, sambhavakkhāhi pucchito.
១៧២.
172.
តគ្ឃ តេ អហមក្ខិស្សំ, យថាបិ កុសលោ តថា;
Taggha te ahamakkhissaṃ, yathāpi kusalo tathā;
រាជា ច ខោ តំ ជានាតិ, យទិ កាហតិ វា ន វា។
Rājā ca kho taṃ jānāti, yadi kāhati vā na vā.
១៧៣.
173.
‘‘អជ្ជ សុវេ’’តិ សំសេយ្យ, រញ្ញា បុដ្ឋោ សុចីរត;
‘‘Ajja suve’’ti saṃseyya, raññā puṭṭho sucīrata;
មា កត្វា អវសី រាជា, អត្ថេ ជាតេ យុធិដ្ឋិលោ។
Mā katvā avasī rājā, atthe jāte yudhiṭṭhilo.
១៧៤.
174.
អជ្ឈត្តញ្ញេវ សំសេយ្យ, រញ្ញា បុដ្ឋោ សុចីរត;
Ajjhattaññeva saṃseyya, raññā puṭṭho sucīrata;
១៧៥.
175.
អត្តានំ នាតិវត្តេយ្យ, អធម្មំ ន សមាចរេ;
Attānaṃ nātivatteyya, adhammaṃ na samācare;
អតិត្ថេ នប្បតារេយ្យ, អនត្ថេ ន យុតោ សិយា។
Atitthe nappatāreyya, anatthe na yuto siyā.
១៧៦.
176.
យោ ច ឯតានិ ឋានានិ, កត្តុំ ជានាតិ ខត្តិយោ;
Yo ca etāni ṭhānāni, kattuṃ jānāti khattiyo;
សទា សោ វឌ្ឍតេ រាជា, សុក្កបក្ខេវ ចន្ទិមា។
Sadā so vaḍḍhate rājā, sukkapakkheva candimā.
១៧៧.
177.
ញាតីនញ្ច បិយោ ហោតិ, មិត្តេសុ ច វិរោចតិ;
Ñātīnañca piyo hoti, mittesu ca virocati;
កាយស្ស ភេទា សប្បញ្ញោ, សគ្គំ សោ ឧបបជ្ជតីតិ។
Kāyassa bhedā sappañño, saggaṃ so upapajjatīti.
សម្ភវជាតកំ បញ្ចមំ។
Sambhavajātakaṃ pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ខុទ្ទកនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ជាតក-អដ្ឋកថា • Jātaka-aṭṭhakathā / [៥១៥] ៥. សម្ភវជាតកវណ្ណនា • [515] 5. Sambhavajātakavaṇṇanā