Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ජාතකපාළි • Jātakapāḷi |
515. සම්භවජාතකං (5)
515. Sambhavajātakaṃ (5)
138.
138.
රජ්ජඤ්ච පටිපන්නාස්ම, ආධිපච්චං සුචීරත;
Rajjañca paṭipannāsma, ādhipaccaṃ sucīrata;
මහත්තං පත්තුමිච්ඡාමි, විජෙතුං පථවිං ඉමං.
Mahattaṃ pattumicchāmi, vijetuṃ pathaviṃ imaṃ.
139.
139.
ධම්මෙන නො අධම්මෙන, අධම්මො මෙ න රුච්චති;
Dhammena no adhammena, adhammo me na ruccati;
කිච්චොව ධම්මො චරිතො, රඤ්ඤො හොති සුචීරත.
Kiccova dhammo carito, rañño hoti sucīrata.
140.
140.
ඉධ චෙවානින්දිතා යෙන, පෙච්ච යෙන අනින්දිතා;
Idha cevāninditā yena, pecca yena aninditā;
141.
141.
යොහං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, කත්තුමිච්ඡාමි බ්රාහ්මණ;
Yohaṃ atthañca dhammañca, kattumicchāmi brāhmaṇa;
තං ත්වං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, බ්රාහ්මණක්ඛාහි පුච්ඡිතො.
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, brāhmaṇakkhāhi pucchito.
142.
142.
නාඤ්ඤත්ර විධුරා රාජ, එතදක්ඛාතුමරහති;
Nāññatra vidhurā rāja, etadakkhātumarahati;
යං ත්වං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, කත්තුමිච්ඡසි ඛත්තිය.
Yaṃ tvaṃ atthañca dhammañca, kattumicchasi khattiya.
143.
143.
එහි ඛො පහිතො ගච්ඡ, විධුරස්ස උපන්තිකං;
Ehi kho pahito gaccha, vidhurassa upantikaṃ;
අභිහාරං ඉමං දජ්ජා, අත්ථධම්මානුසිට්ඨියා.
Abhihāraṃ imaṃ dajjā, atthadhammānusiṭṭhiyā.
144.
144.
ස්වාධිප්පාගා භාරද්වාජො, විධුරස්ස උපන්තිකං;
Svādhippāgā bhāradvājo, vidhurassa upantikaṃ;
තමද්දස මහාබ්රහ්මා, අසමානං සකෙ ඝරෙ.
Tamaddasa mahābrahmā, asamānaṃ sake ghare.
145.
145.
රඤ්ඤොහං පහිතො දූතො, කොරබ්යස්ස යසස්සිනො;
Raññohaṃ pahito dūto, korabyassa yasassino;
‘‘අත්ථං ධම්මඤ්ච පුච්ඡෙසි’’, ඉච්චබ්රවි යුධිට්ඨිලො;
‘‘Atthaṃ dhammañca pucchesi’’, iccabravi yudhiṭṭhilo;
තං ත්වං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, විධුරක්ඛාහි පුච්ඡිතො.
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, vidhurakkhāhi pucchito.
146.
146.
ගඞ්ගං මෙ පිදහිස්සන්ති, න තං සක්කොමි බ්රාහ්මණ;
Gaṅgaṃ me pidahissanti, na taṃ sakkomi brāhmaṇa;
අපිධෙතුං මහාසින්ධුං, තං කථං සො භවිස්සති.
Apidhetuṃ mahāsindhuṃ, taṃ kathaṃ so bhavissati.
147.
147.
න තෙ සක්කොමි අක්ඛාතුං, අත්ථං ධම්මඤ්ච පුච්ඡිතො;
Na te sakkomi akkhātuṃ, atthaṃ dhammañca pucchito;
භද්රකාරො ච මෙ පුත්තො, ඔරසො මම අත්රජො;
Bhadrakāro ca me putto, oraso mama atrajo;
තං ත්වං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, ගන්ත්වා පුච්ඡස්සු බ්රාහ්මණ.
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, gantvā pucchassu brāhmaṇa.
148.
148.
ස්වාධිප්පාගා භාරද්වාජො, භද්රකාරස්සුපන්තිකං 5;
Svādhippāgā bhāradvājo, bhadrakārassupantikaṃ 6;
තමද්දස මහාබ්රහ්මා, නිසින්නං සම්හි වෙස්මනි.
Tamaddasa mahābrahmā, nisinnaṃ samhi vesmani.
149.
149.
රඤ්ඤොහං පහිතො දූතො, කොරබ්යස්ස යසස්සිනො;
Raññohaṃ pahito dūto, korabyassa yasassino;
‘‘අත්ථං ධම්මඤ්ච පුච්ඡෙසි’’, ඉච්චබ්රවි යුධිට්ඨිලො;
‘‘Atthaṃ dhammañca pucchesi’’, iccabravi yudhiṭṭhilo;
තං ත්වං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, භද්රකාර පබ්රූහි 7 මෙ.
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, bhadrakāra pabrūhi 8 me.
150.
150.
න තෙ සක්කොමි අක්ඛාතුං, අත්ථං ධම්මඤ්ච පුච්ඡිතො.
Na te sakkomi akkhātuṃ, atthaṃ dhammañca pucchito.
151.
151.
තං ත්වං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, ගන්ත්වා පුච්ඡස්සු බ්රාහ්මණ.
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, gantvā pucchassu brāhmaṇa.
152.
152.
ස්වාධිප්පාගා භාරද්වාජො, සඤ්චයස්ස උපන්තිකං;
Svādhippāgā bhāradvājo, sañcayassa upantikaṃ;
තමද්දස මහාබ්රහ්මා, නිසින්නං සම්හි වෙස්මනි 13.
Tamaddasa mahābrahmā, nisinnaṃ samhi vesmani 14.
153.
153.
රඤ්ඤොහං පහිතො දූතො, කොරබ්යස්ස යසස්සිනො;
Raññohaṃ pahito dūto, korabyassa yasassino;
‘‘අත්ථං ධම්මඤ්ච පුච්ඡෙසි’’, ඉච්චබ්රවි යුධිට්ඨිලො;
‘‘Atthaṃ dhammañca pucchesi’’, iccabravi yudhiṭṭhilo;
තං ත්වං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, සඤ්චයක්ඛාහි පුච්ඡිතො.
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, sañcayakkhāhi pucchito.
154.
154.
න තෙ සක්කොමි අක්ඛාතුං, අත්ථං ධම්මඤ්ච පුච්ඡිතො.
Na te sakkomi akkhātuṃ, atthaṃ dhammañca pucchito.
155.
155.
සම්භවො නාම මෙ භාතා, කනිට්ඨො මෙ සුචීරත;
Sambhavo nāma me bhātā, kaniṭṭho me sucīrata;
තං ත්වං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, ගන්ත්වා පුච්ඡස්සු බ්රාහ්මණ.
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, gantvā pucchassu brāhmaṇa.
156.
156.
අබ්භුතො වත භො ධම්මො, නායං අස්මාක රුච්චති;
Abbhuto vata bho dhammo, nāyaṃ asmāka ruccati;
තයො ජනා පිතාපුත්තා, තෙසු පඤ්ඤාය නො විදූ.
Tayo janā pitāputtā, tesu paññāya no vidū.
157.
157.
න තං සක්කොථ අක්ඛාතුං, අත්ථං ධම්මඤ්ච පුච්ඡිතා;
Na taṃ sakkotha akkhātuṃ, atthaṃ dhammañca pucchitā;
කථං නු දහරො ජඤ්ඤා, අත්ථං ධම්මඤ්ච පුච්ඡිතො.
Kathaṃ nu daharo jaññā, atthaṃ dhammañca pucchito.
158.
158.
මා නං දහරොති උඤ්ඤාසි 17, අපුච්ඡිත්වාන සම්භවං;
Mā naṃ daharoti uññāsi 18, apucchitvāna sambhavaṃ;
පුච්ඡිත්වා සම්භවං ජඤ්ඤා, අත්ථං ධම්මඤ්ච බ්රාහ්මණ.
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
159.
159.
යථාපි චන්දො විමලො, ගච්ඡං ආකාසධාතුයා;
Yathāpi cando vimalo, gacchaṃ ākāsadhātuyā;
සබ්බෙ තාරාගණෙ ලොකෙ, ආභාය අතිරොචති.
Sabbe tārāgaṇe loke, ābhāya atirocati.
160.
160.
එවම්පි දහරූපෙතො, පඤ්ඤායොගෙන සම්භවො;
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
මා නං දහරොති උඤ්ඤාසි, අපුච්ඡිත්වාන සම්භවං;
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
පුච්ඡිත්වා සම්භවං ජඤ්ඤා, අත්ථං ධම්මඤ්ච බ්රාහ්මණ.
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
161.
161.
යථාපි රම්මකො මාසො, ගිම්හානං හොති බ්රාහ්මණ;
Yathāpi rammako māso, gimhānaṃ hoti brāhmaṇa;
අතෙවඤ්ඤෙහි මාසෙහි, දුමපුප්ඵෙහි සොභති.
Atevaññehi māsehi, dumapupphehi sobhati.
162.
162.
එවම්පි දහරූපෙතො, පඤ්ඤායොගෙන සම්භවො;
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
මා නං දහරොති උඤ්ඤාසි, අපුච්ඡිත්වාන සම්භවං;
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
පුච්ඡිත්වා සම්භවං ජඤ්ඤා, අත්ථං ධම්මඤ්ච බ්රාහ්මණ.
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
163.
163.
යථාපි හිමවා බ්රහ්මෙ, පබ්බතො ගන්ධමාදනො;
Yathāpi himavā brahme, pabbato gandhamādano;
නානාරුක්ඛෙහි සඤ්ඡන්නො, මහාභූතගණාලයො;
Nānārukkhehi sañchanno, mahābhūtagaṇālayo;
ඔසධෙහි ච දිබ්බෙහි, දිසා භාති පවාති ච.
Osadhehi ca dibbehi, disā bhāti pavāti ca.
164.
164.
එවම්පි දහරූපෙතො, පඤ්ඤායොගෙන සම්භවො;
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
මා නං දහරොති උඤ්ඤාසි, අපුච්ඡිත්වාන සම්භවං;
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
පුච්ඡිත්වා සම්භවං ජඤ්ඤා, අත්ථං ධම්මඤ්ච බ්රාහ්මණ.
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
165.
165.
යථාපි පාවකො බ්රහ්මෙ, අච්චිමාලී යසස්සිමා;
Yathāpi pāvako brahme, accimālī yasassimā;
166.
166.
ඝතාසනො ධූමකෙතු, උත්තමාහෙවනන්දහො;
Ghatāsano dhūmaketu, uttamāhevanandaho;
167.
167.
එවම්පි දහරූපෙතො, පඤ්ඤායොගෙන සම්භවො;
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
මා නං දහරොති උඤ්ඤාසි, අපුච්ඡිත්වාන සම්භවං;
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
පුච්ඡිත්වා සම්භවං ජඤ්ඤා, අත්ථං ධම්මඤ්ච බ්රාහ්මණ.
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
168.
168.
දොහෙන ධෙනුං ජානන්ති, භාසමානඤ්ච පණ්ඩිතං.
Dohena dhenuṃ jānanti, bhāsamānañca paṇḍitaṃ.
169.
169.
එවම්පි දහරූපෙතො, පඤ්ඤායොගෙන සම්භවො;
Evampi daharūpeto, paññāyogena sambhavo;
මා නං දහරොති උඤ්ඤාසි, අපුච්ඡිත්වාන සම්භවං;
Mā naṃ daharoti uññāsi, apucchitvāna sambhavaṃ;
පුච්ඡිත්වා සම්භවං ජඤ්ඤා, අත්ථං ධම්මඤ්ච බ්රාහ්මණ.
Pucchitvā sambhavaṃ jaññā, atthaṃ dhammañca brāhmaṇa.
170.
170.
ස්වාධිප්පාගා භාරද්වාජො, සම්භවස්ස උපන්තිකං;
Svādhippāgā bhāradvājo, sambhavassa upantikaṃ;
තමද්දස මහාබ්රහ්මා, කීළමානං බහීපුරෙ.
Tamaddasa mahābrahmā, kīḷamānaṃ bahīpure.
171.
171.
රඤ්ඤොහං පහිතො දූතො, කොරබ්යස්ස යසස්සිනො;
Raññohaṃ pahito dūto, korabyassa yasassino;
‘‘අත්ථං ධම්මඤ්ච පුච්ඡෙසි’’, ඉච්චබ්රවි යුධිට්ඨිලො;
‘‘Atthaṃ dhammañca pucchesi’’, iccabravi yudhiṭṭhilo;
තං ත්වං අත්ථඤ්ච ධම්මඤ්ච, සම්භවක්ඛාහි පුච්ඡිතො.
Taṃ tvaṃ atthañca dhammañca, sambhavakkhāhi pucchito.
172.
172.
තග්ඝ තෙ අහමක්ඛිස්සං, යථාපි කුසලො තථා;
Taggha te ahamakkhissaṃ, yathāpi kusalo tathā;
රාජා ච ඛො තං ජානාති, යදි කාහති වා න වා.
Rājā ca kho taṃ jānāti, yadi kāhati vā na vā.
173.
173.
‘‘අජ්ජ සුවෙ’’ති සංසෙය්ය, රඤ්ඤා පුට්ඨො සුචීරත;
‘‘Ajja suve’’ti saṃseyya, raññā puṭṭho sucīrata;
මා කත්වා අවසී රාජා, අත්ථෙ ජාතෙ යුධිට්ඨිලො.
Mā katvā avasī rājā, atthe jāte yudhiṭṭhilo.
174.
174.
අජ්ඣත්තඤ්ඤෙව සංසෙය්ය, රඤ්ඤා පුට්ඨො සුචීරත;
Ajjhattaññeva saṃseyya, raññā puṭṭho sucīrata;
175.
175.
අත්තානං නාතිවත්තෙය්ය, අධම්මං න සමාචරෙ;
Attānaṃ nātivatteyya, adhammaṃ na samācare;
අතිත්ථෙ නප්පතාරෙය්ය, අනත්ථෙ න යුතො සියා.
Atitthe nappatāreyya, anatthe na yuto siyā.
176.
176.
යො ච එතානි ඨානානි, කත්තුං ජානාති ඛත්තියො;
Yo ca etāni ṭhānāni, kattuṃ jānāti khattiyo;
සදා සො වඩ්ඪතෙ රාජා, සුක්කපක්ඛෙව චන්දිමා.
Sadā so vaḍḍhate rājā, sukkapakkheva candimā.
177.
177.
ඤාතීනඤ්ච පියො හොති, මිත්තෙසු ච විරොචති;
Ñātīnañca piyo hoti, mittesu ca virocati;
කායස්ස භෙදා සප්පඤ්ඤො, සග්ගං සො උපපජ්ජතීති.
Kāyassa bhedā sappañño, saggaṃ so upapajjatīti.
සම්භවජාතකං පඤ්චමං.
Sambhavajātakaṃ pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්දකනිකාය (අට්ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ජාතක-අට්ඨකථා • Jātaka-aṭṭhakathā / [515] 5. සම්භවජාතකවණ්ණනා • [515] 5. Sambhavajātakavaṇṇanā